“Με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί»
Του Νίκου Μεταλληνού
“Με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί»1
Οι μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές προκαλούνται ή συνοδεύονται από μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις. Η κοινωνία σαν ευαίσθητος σεισμογράφος «πιάνει» τις κοινωνικές δονήσεις και ενεργοποιείται. Άνθρωποι, που σε «συνήθεις» συνθήκες είναι αδιάφοροι ή και εχθρικοί σε συλλογικές δράσεις, ξαφνικά πρωτοστατούν σε αυτές. Τότε οι μηχανισμοί χειραγώγησης και τρομοκράτησης, οι επικοινωνιακοί χειρισμοί, τα ψέματα και οι συκοφαντίες αποδεικνύονται αναποτελεσματικοί. Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη έμοιαζε να έχει ξεχαστεί. Έφτασε ένα κάλεσμα από τους γονείς και συγγενείς των νεκρών για να επανέλθει το θέμα στην επικαιρότητα με συγκλονιστικές σε μέγεθος διαδηλώσεις. Όμως αυτό ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια διαμαρτυρία για ένα ακόμη έγκλημα. Ήταν συσσωρευμένη αγανάκτηση χρόνων που αναζητούσε τρόπο να εκφραστεί. Από το 2010 και μετά πραγματοποιήθηκε μία απότομη επιδείνωση των συνθηκών ζωής των λαϊκών στρωμάτων, χωρίς προηγούμενο για χώρα σε καιρό ειρήνης. Μέσα στα χρόνια των μνημονίων το ΑΕΠ της Ελλάδας μειώθηκε κατά 25% ! Δεν μιλάμε πλέον για οικονομική κρίση, αλλά οικονομική και κοινωνική καταστροφή. Ο Ελληνικός κοινωνικός σχηματισμός βρίσκεται σε τροχιά υποβάθμισης γεωπολιτικής και οικονομικής για δύο λόγους. Ο ένας είναι ότι η κορυφαία επιλογή της άρχουσας τάξης, που επιγραμματικά περιέγραψε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με το «ανήκομεν εις την Δύσιν» και ο Μητσοτάκης πλειοδοτώντας σε υποτέλεια και ελαφρότητα το μετέτρεψε στο «είμαστε η Δύση», χρεοκόπησε. Η Δύση, σαν συνασπισμός κρατών που ασκούσε την παγκόσμια ηγεμονία, βρίσκεται σε βαθειά κρίση και είναι ισχυρό το ενδεχόμενο να διαλυθεί. Αναπόφευκτα κάθε κράτος του συνασπισμού της Δύσης θα υποστεί βίαιους οικονομικούς και κοινωνικούς τρανταγμούς. Ο δεύτερος λόγος είναι η μεταπολεμική «Μεγάλη Ιδέα» της άρχουσας τάξης, η ένταξη στην ΕΕ (πρώην ΕΟΚ). Το αφήγημα μίας ευημερούσας Ελλάδας εντός της ΕΕ και μάλιστα στον σκληρό πυρήνα της ήταν ένα παραμύθι, δυστυχώς με δράκο. Ένας δράκος που έδειξε το απεχθές του πρόσωπο στην επώδυνη δεκαετία των μνημονίων, αλλά και μετά απ αυτά, στην συνέχιση της λιτότητας και της εξοντωτικής ακρίβειας. Η χώρα είναι στην ΕΕ αλλά μαζί με τις χώρες της περιφέρειας, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία, αποκλίνουσα όλο και περισσότερο στους δείχτες ανάπτυξης και ευημερίας από τις χώρες του κέντρου. Η Ελλάδα βρίσκεται σε παρακμή, δεν χρειάζεται πολύ για να το διαπιστώσει κανείς, μόνο τις διαλυμένες υποδομές, τις θλιβερές ατελείωτες αναμονές στα νοσοκομεία ή τον μισθό ενός νεοδιόριστου εκπαιδευτικού (776 ευρώ) να δει αρκεί.
Η χρεοκοπία του «ευρωπαϊκού προσανατολισμού» της χώρας συμπίπτει με τις συγκλονιστικές γεωπολιτικές ανατροπές που προκαλούν οι ΗΠΑ. Η στροφή της υπερατλαντικής υπερδύναμης στον προστατευτισμό μαζί με την κατάδηλη εχθρότητα της στην ΕΕ αλλάζουν παγκόσμια τους κανόνες του παιχνιδιού. Ο προστατευτισμός, δηλαδή ο οικονομικός εθνικισμός, θα επικρατήσει, αν όχι σε όλες, στις περισσότερες χώρες και σαν παρεπόμενό του έχει συχνά την εθνικιστική πολιτική και ιδεολογία. Η Παγκοσμιοποίηση (την οποία, μην ξεχνιόμαστε, πολλοί την θεωρούσαν σχεδόν νομοτέλεια) πνέει τα λοίσθια. Το έθνος-κράτος δεν έχει φάει τα ψωμιά του. Τα ιδεολογήματα για παγκόσμια διακυβέρνηση και αρμονία μεταξύ των κρατών αποδείχθηκαν χίμαιρα. Ο αληθινός κόσμος είναι αυτός των μονοπωλίων και του σκληρού ανταγωνισμού τους για το μοίρασμα και ξαναμοίρασμα του κόσμου. Θεωρίες για τον ιμπεριαλισμό που αναπτύχθηκαν από μαρξιστές (με κορυφαίο τον Λένιν) στις αρχές του 20ου αιώνα μπορούν κατά την γνώμη μου να δώσουν ένα ευσταθές ερμηνευτικό σχήμα σε όσα συμβαίνουν. Για το τί πρέπει να γίνει όμως χρειάζονται σύγχρονες επεξεργασίες. Λείπει ένα πιστικό αφήγημα από την πλευρά των συμφερόντων των λαϊκών στρωμάτων.
Για την ώρα εκείνο που σταδιακά συγκροτείται είναι μία διεθνής ακροδεξιών κομμάτων, από τα οποία άλλα κυβερνούν και άλλα βρίσκονται στο κατώφλι της εξουσίας, υπό την ηγεσία και καθοδήγηση των ΗΠΑ. Το πλέγμα συμφερόντων που εκπροσωπεί ο Τραμπ ξέρει πως για να διατηρήσουν οι ΗΠΑ την παγκόσμια ηγεμονία χρειάζεται ένα διεθνές πολιτικό-κοινωνικό περιβάλλον το οποίο θα συμμερίζεται τις απόψεις του. Γι΄αυτό η νέα αμερικάνικη ηγεσία επιχειρεί, όπου μπορεί, να ενισχύσει ακροδεξιά κόμματα. Στην ΕΕ ,στις ΗΠΑ και αλλού η πολιτική-τεχνοκρατική νομενκλατούρα έχει καταλάβει ότι «ο νέος σερίφης» την έχει για σχόλασμα (για να την αντικαταστήσει με μία άλλη βέβαια) γι΄αυτό βρίσκεται σε σύγχυση και πανικό.
Στην Ελλάδα οι διαδικασίες για την αναδιάταξη- αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος είναι αναγκαίες για δύο λόγους. Ο ένας μόλις αναφέρθηκε και εχει να κάνει με τις ανάγκες του Αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Ο άλλος λόγος είναι ότι τμήματα της άρχουσας τάξης της χώρας φαίνεται να κατανοούν ότι στο νέο διεθνές περιβάλλον που δημιουργείται χρειάζεται επανασχεδιασμός της στρατηγικής και της τακτικής του ελληνικού κοινωνικό-οικονομικού σχηματισμού και ότι αυτό είναι έργο ενός νέου, όχι υποχρεωτικά στην ηλικία, πολιτικού προσωπικού το οποίο θα είναι απαλλαγμένο από αμαρτίες και αγκυλώσεις του παρελθόντος.
Βρισκόμαστε, η χώρα και ο πλανήτης, σε ιστορική καμπή. Κυοφορείται ένας νέος κόσμος. Αν θα είναι καλύτερος ή χειρότερος το απαντάει ο ποιητής:
«Το μέλλον δε θα ΄ρθει
Από μονάχο του έτσι νέτο σκέτο,
Αν δεν πάρουμε μέτρα
Κι εμείς2
1Νίκος Γκάτσος «Κεμάλ»
2 Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι «ξελασπώστε το μέλλον»
Του Νίκου Μεταλληνού
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ
