Σοκ και δέος

Ο εκλογικός θρίαμβος της ΝΔ δεν είναι μόνο πολιτική επιτυχία αλλά και ιδεολογική. Παρά τον εξωραϊσμό, που συστηματικά επιχειρούν τα περισσότερα ΜΜΕ, της ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής της ΝΔ ο κόσμος  γνωρίζει.

Ξέρει για την δραματική κατάσταση της δημόσιας υγείας, την εγκατάλειψη της δημόσιας παιδείας και την αναλγησία μέτρων  όπως η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής. Βλέπει την ακρίβεια στην καθημερινότητα του, την απουσία του κοινωνικού κράτους και την κατάρρευση των όποιων υπηρεσιών του (δες Τέμπη). Ζει την εργασιακή ζούγκλα και την γενίκευση των ελαστικών μορφών απασχόλησης, την μετανάστευση εκατοντάδων χιλιάδων νέων στα χρόνια της κρίσης. Συνεπώς η συζήτηση – ερμηνεία του εκλογικού αποτελέσματος πρέπει να ξεκινάει με την παραδοχή πως  τουλάχιστον αυτοί που ψήφισαν ΝΔ  αποδέχονται την ανάπτυξη που υπόσχεται και ας έχει σαν προϋπόθεση μεγάλα τμήματα λιγότερων ευνοημένων κοινωνικών ομάδων  να ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχιας,  χωρίς ελάχιστη μέριμνα και προστασία από την πολιτεία.   Στην ουσία, οι πολίτες αυτοί υιοθετούν τον ατομικισμό σαν στάση ζωής και πολιτικής συμπεριφοράς. Αξίες,  όπως συλλογικότητα και αλληλεγγύη, που βρίσκονται στον αντίποδα του ατομικισμού  και υπήρχαν στην κοινωνία σε μεγάλο μέρος της ιστορικής περιόδου την μεταπολίτευσης, χλωμιάζουν όλο και περισσότερο. Η Ελληνική κοινωνία στρέφεται συντηρητικά, γίνεται αδιάφορη και κυνική προς τον άλλο, ακόμη και όταν είναι ανήμπορος και έχει ανάγκη. Αναπόφευκτα στο αμέσως επόμενο διάστημα θα μεγαλώσει η ξενοφοβία, ο ρατσισμός και η περαιτέρω ενίσχυση της Δεξιάς-Ακροδεξιάς,  φαινόμενο που είναι πανευρωπαϊκό.

Τι φταίει και φθάσαμε μέχρι εδώ; Ας κάνουμε μία σύντομη αναδρομή.  Η οικονομική κρίση και τα μνημόνια ενίσχυσαν αρχικά τις διαθέσεις για κοινή δράση και διαμαρτυρία. Το εύρος της λαϊκής κινητοποίησης προκάλεσε τεκτονικούς τρανταγμούς στο πολιτικό σύστημα. Η ΝΔ έχασε μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων της. Το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ εξαφανίστηκε. Το πολιτικό κενό καλύφθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, που είδε την εκλογική του δύναμη να εκτοξεύεται.

Μέσα σε τρία χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ μετατράπηκε από ένα μικρό, οριακά κοινοβουλευτικό κόμμα σε κόμμα εξουσίας και κυβέρνησε. Η τετραετία διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ σημαδεύτηκε από ένα ακόμη μνημόνιο και διάψευση των ελπίδων που καλλιέργησε ότι θα καταργούσε τα μνημόνια με «ένα νόμο και ένα άρθρο». Το δημοψήφισμα του ΟΧΙ που έγινε ΝΑΙ ίσως είναι η οριακή στιγμή που ο ενθουσιασμός του κόσμου έγινε απογοήτευση και ηττοπάθεια. Παρότι στις εκλογές του Σεπτέμβρη του ‘15 ο λαός έδωσε μία ακόμη ευκαιρία στον ΣΥΡΙΖΑ η συντηρητική στροφή στην συνείδηση του κόσμου είχε ξεκινήσει και επιβεβαιώθηκε στις εκλογές του ΄19.

Στην τετραετία που ακολούθησε ολοκληρώθηκε η σοσιαλδημοκρατική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ. Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ διαφέρει από το ΠΑΣΟΚ μόνο ως προς την ιστορική καταγωγή των δύο κομμάτων και πρακτικά σε τίποτα ως προς την πολιτική τους γραμμή.Τα δύο αυτά κόμματα δεν έχουν κανένα πολιτικό λόγο να είναι χωριστά. Εκείνο που τα χωρίζει είναι προσωπικές φιλοδοξίες και επιδιώξεις και ενδεχομένως η άρνηση κάποιων στελεχών του ΠΑΣΟΚ να αποδεχθούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέλαβε τον πολιτικό-κοινωνικό χώρο τους και ίσως την πολιτική θέση που θα μπορούσαν να έχουν.

Η  Κέντρο-Κεντροαριστερά (για να χρησιμοποιήσουμε την τρέχουσα ορολογία παρότι δεν συμφωνούμε με αυτήν) στην χώρα μας έχει μακρά παράδοση πολυδιάσπασης. Ο δικομματισμός στη Ελλάδα είναι ένας, ας πούμε, ατελής δικομματισμός με σταθερό τον Συντηρητικό πόλο και ασταθή τον Κεντρώο, ο οποίος συχνά είναι κατακερματισμένος.

Ισχυρές προσωπικότητες κατά καιρούς ενοποιούσαν τον χώρο του Κέντρου. Μία τέτοια περίπτωση προδικτατορικά ήταν ο Γεώργιος Παπανδρέου και μεταδικτατορικά ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ο Τσίπρας παρότι διεκδίκησε έναν παρόμοιο ρόλο δεν είχε ίσως το μέγεθος ή την ευκαιρία για κάτι τέτοιο. Πρέπει να του αναγνωριστεί όμως ότι η προσωπικότητα του λειτούργησε καταλυτικά  στην νίκη του ΣΥΡΙΖΑ το΄15.

Η ενδεχόμενη απουσία του από την ηγεσία του κόμματος του θα ενισχύσει φυγόκεντρες τάσεις. Μάλιστα ο κεντρικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ, στις επερχόμενες εκλογές, που είναι να μειωθεί όσο γίνεται η δύναμη της ΝΔ αφού η πρωτιά της δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, λειτουργεί υπέρ των μικρών κομμάτων που βρίσκονται εκτός βουλής και υπολείπονται ελάχιστα για να μπουν (όσα περισσότερα κόμματα στην βουλή τόσο λιγότερες έδρες  στην ΝΔ).

Ο  Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ένας τυχερός πολιτικός, σε αντίθεση με τον πατέρα του που είχε την φήμη του καντέμη. Η τωρινή μεγάλη νίκη του (Με την αποφασιστική συνδρομή των συστημικών ΜΜΕ, μην ξεχνιόμαστε) του εξασφαλίζει αυτήν την τετραετία αλλά ίσως και την επόμενη. Με ένα σμπάρο δυό  τρυγόνια όπως θα έλεγε ο λαός μας.

Ξεκινάει μία πολύ δύσκολη περίοδος για τις δυνάμεις της εργασίας και ιδιαίτερα την μισθωτής. Η Δεξιά δεν είναι μόνον κυβέρνηση. Για πρώτη φορά από την μεταπολίτευση έχει την ιδεολογική ηγεμονία. Ο εργατικός- λαϊκός κόσμος οφείλει να ανασυγκροτηθεί μετωπικά για να αποκρούσει μία χωρίς προηγούμενο, κατά την γνώμη μου, επίθεση που πρόκειται να δεχθεί.

ΝΙΚΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ