Σάββατο 09.11.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Η αντικειμενικότητα ως δυνάστης

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ
27 Οκτωβρίου 2024 / 18:26
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΙΓΓΟΣ

Η γλώσσα, που εισβάλλει μέσα μας πολύ πριν το επιλέξουμε, συνιστά ήδη κράτος επί του ατόμου μας, κράτος που μπορεί να είναι και δυναστικό, στο βαθμό που το ίδιο δεν μετέχει της διαμόρφωσής του ή και πλήρως ακατανόητο, υπερφυσικό.

Αν το πνεύμα μπορεί να οριστεί ως η υπερατομική ανθρώπινη γνώση που φέρεται από σύμβολα, μπορούμε να πούμε πως εμπεριέχει ήδη μέσα του την αυτονόμησή του. Καθένας, όσο και σπουδαίος, είναι πολύ μικρός για να αλλάξει κάτι ουσιαστικό στο μεγάλο σύνολο του ανθρώπινου πνεύματος. Η ανθρώπινη πνευματική παραγωγή των αιώνων δεν μπορεί να ελεγχθεί από κανέναν, παρά μόνο από όλους μαζί. Αν υπάρχει έστω και ένας φορέας της, υπάρχει και αυτή, αν υπάρχουν πέντε-δέκα-πενήντα, τότε εκτός του ότι υπάρχει γίνεται και… αδέσποτη.

Ωστόσο, ακόμη και αν όλοι οι άνθρωποι μηδενός εξαιρουμένου αποφάσιζαν να στείλουν στη λήθη καθετί που έχει ειπωθεί ή γραφτεί, καθώς μαζί και όλη την εμπράγματη δημιουργία, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνουργημάτων και των μηχανών και να πάψουν και να πληροφορούν για οτιδήποτε σχετικό τους νεότερους, αποτελώντας μια ανθρώπινη γενιά τελούσα υπό «ολική επαναφορά», τότε η γλώσσα τους και μόνο αυτή, που επίσης ανήκει σε όλους και σε κανέναν, θα παρέμενε ως το βασικό επαναστατικό βήμα για το εκ νέου πέρασμα της ανθρωπότητας προς ένα πνεύμα και πάλι αδέσποτο και ανεξέλεγκτο, πνεύμα της φύσης που και σήμερα κατά κάποιους απλώς ορίζεται ως αντικειμενική. Η γλώσσα είναι η σπερματική κατάσταση του ανθρώπινου πνεύματος. Η γλώσσα, που εισβάλλει μέσα μας πολύ πριν το επιλέξουμε, συνιστά ήδη κράτος επί του ατόμου μας, κράτος που μπορεί να είναι και δυναστικό, στο βαθμό που το ίδιο δεν μετέχει της διαμόρφωσής του ή και πλήρως ακατανόητο, υπερφυσικό.

Από την άλλη, ο συγγραφέας και ακόμη περισσότερο ο ποιητής επωμίζονται, ασυνείδητα ή όχι, ακριβώς τον κρίσιμο ρόλο να δοκιμάζουν νέα όρια για τη γλώσσα, μιλώντας από τη μια τη γνωστή σε όλους παλιά εκδοχή της και προσθέτοντας, από την άλλη, το ελάχιστο καινοφανές που εξακολουθεί να είναι και επικοινωνήσιμο προς ένα δεύτερο άτομο, όπως ακριβώς ο ζαχαροπλάστης προσθέτει στο μείγμα κόκκο-κόκκο τη ζάχαρη για να μην ξεπεράσει τα όρια μιας αηδιαστικής στη γεύση, άρα απορριπτέας, γλυκερότητας.

Οι σύγχρονες μηχανές συνομιλίας κινούνται στο μεταίχμιο. Δεν αντικαθιστούν το συγγραφέα ως προς τα παραπάνω, αλλά δεν παύουν να αποτελούν μια ποσοτική αποθέωση της υπερατομικότητας, της αντικειμενικότητας, αλλά και της κυριαρχίας του πνεύματος και δεν περιορίζονται στη θεωρία, αλλά επεξεργαζόμενες με τον ίδιο τρόπο και μη γραμματικά δεδομένα, π.χ. θερμοκρασίες ή διαβαθμίσεις του φωτός και συνδεόμενες και με εξελιγμένα ρομπότ, ήδη καταργούν τον στρατιώτη, ενώ στο οικονομικό πεδίο είναι κατά την ταπεινή μου άποψη προορισμένες να καταργήσουν κάποτε τη μισθωτή εργασία, μετατρέποντας τα άτομα σε «μικρές εταιρίες» όπου ένας θα τα κάνει όλα με εργαλεία του π.χ. είκοσι διαφορετικά «αυτοβελτιούμενα GPT», ως εργαζόμενους του μέλλοντος.

Δεν είναι ακριβώς η τεχνική η ειδοποιός διαφορά, όμως, ώστε να βιαστούμε να την κατηγορήσουμε. Κάθε πολιτισμός προβάλλει άλλωστε ως τεχνο-πολιτισμός στον αμύητο και απλώς οι απολύτως πρωτόγονοι δεν διέθεταν κάποια γλώσσα για να ανησυχήσουν μέσω αυτής από την επέλαση του πνεύματος. Ο φόβος υπάρχει ανεξάρτητα από την τεχνική. Ο πολιτισμός μπορεί, στο βαθμό που αυτονομείται από τα άτομα, να τα βλέπει περίπου όπως ένα συνειδητό άτομο βλέπει τα νευρικά κύτταρά του. «Αυτός» θα γνωρίζει, αυτά όχι. Και το ερώτημα θα είναι αν θα υπάρξει κάποια άλλη «συνείδηση» που θα «σκεφτεί» πως εκείνα τα καημένα τα ανθρώπινα άτομα, τι προφανές, δεν έχουν συνείδηση!... Μας καθησυχάζει το ότι μέχρι σήμερα δεν το έκαναν τα βιβλία μας και δεν θα μπορούσαν να το κάνουν ακόμη και συνδεόμενα μεταξύ τους σε ένα. Ο λόγος είναι ότι τα βιβλία δεν αυτοσυγγράφονται. Προς το παρόν, βεβαίως, ούτε οι μηχανές ξεκινούν να συνομιλούν με τον εαυτό τους χωρίς να τους έχει τεθεί ερώτημα.

Το πρόβλημα γίνεται πιο άμεσο, αν όχι τραγικό, όταν συλλογιστούμε, σε ένα ακραίο παράδειγμα, ότι ακριβώς την ίδια –πεπερασμένη-- ηλεκτρική ενέργεια διεκδικούν η τεχνητή νοημοσύνη και κάποιος που πεθαίνει το χειμώνα σε ένα παγκάκι από το κρύο. Έτσι, το ερώτημα της τελικής επικράτησης, εκτός του ότι μένει ανοιχτό, έχει μια ευρύτητα τέτοια που υπερβαίνει κατά πολύ τους αφορισμούς ή τις θριαμβολογίες σχετικά με τις εφαρμογές τύπου gov.

ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ

ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΙΓΓΟΣ

Ο Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος γεννήθηκε το 1971 στον Πειραιά και αποφοίτησε από το 3ο Λύκειο Χαϊδαρίου. Είναι νευρολόγος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών και ειδικευθείς στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» και στο Ινστιτούτο Νευρολογίας του Λονδίνου το 1999, όπου του απονεμήθηκε το Δίπλωμα Κλινικής Νευρολογίας από το πανεπιστήμιο UCL. Είναι μέλος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρίας και της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας από το 2004. Στα πλαίσια της κλινικής του δραστηριότητας, ως ειδικός νευρολόγος, έχει διατελέσει επιστημονικός συνεργάτης του Γ. Ν. Α. «Γ. Γεννηματάς», του ιδιωτικού θεραπευτηρίου «Υγεία», καθώς και επιμελητής του Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Κέρκυρας. Έχει δεκάδες διεθνείς και ελληνικές δημοσιεύσεις και συμμετοχές σε επιστημονικά συνέδρια. Από το 2003 ζει και εργάζεται ως ιδιώτης γιατρός στην Κέρκυρα. Εκ παραλλήλου, ασκεί δραστηριότητες επιστημονικού συγγραφέα με εξειδίκευση στη Νευρολογία και στην Ψυχιατρική, δραστηριότητες ενημέρωσης και επιμόρφωσης στον τομέα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής και στον ευρύτερο τομέα των σχέσεων ιατρού - ασθενούς, δραστηριότητες επιστημονικού συμβούλου και εκπαιδευτή για λογαριασμό εταιριών του φαρμακευτικού τομέα, καθώς και πολυετή δραστηριότητα στον τομέα της μετάφρασης και επιμέλειας κειμένων και βιβλίων ιατρικού και ευρύτερου ιατρο-κοινωνικού ενδιαφέροντος. Έχει διατελέσει εκλεγμένο μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας και του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας. Από το 2003 έως το 2009 υπήρξε επιστημονικός διευθυντής και τακτικός αρθρογράφος του περιοδικού εκλαϊκευμένης ιατρικής «Popular Medicine», μηνιαίου ένθετου της εφημερίδας «Καθημερινή». Σήμερα αρθρογραφεί στην εβδομαδιαία στήλη «Με κρότους και ψίθυρους» της κερκυραϊκής εφημερίδας «Καθημερινή Ενημέρωση» και είναι παραγωγός του ραδιοφωνικού ενθέτου «Επισυνάψεις» στον Κύμα FM 90,3. Έχει συγγράψει το βιβλίο εκλαϊκευμένης νευροεπιστήμης «Γνωστικός και ψυχικός εγκέφαλος» (2014), τη συλλογή έμμετρου και πεζού λόγου «Χρήζεις προστασίας» (2018), τη συλλογή φιλοσοφικού χαρακτήρα δοκιμίων «Επισυνάψεις» (2019) και την ποιητική συλλογή «Καλούπια αναπνοών» το 2021. Συμμετέχει στο καθημερινό κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι με συχνές διαλέξεις, παρουσιάσεις, εισηγήσεις, άρθρα γνώμης, δημόσιες παρεμβάσεις και πολιτική δράση.