Το γεωτρύπανο

Οι συνηθισμένοι σεισμοί μπορεί να προκαλέσουν ανησυχία ή ακόμα και καταστροφικές ζημιές.

Υπάρχουν, όμως, πολύ σπάνια, σεισμοί που μπορούν, εκτός των άλλων, να αλλάξουν το χωροχρόνο. 

Ένας τέτοιος σεισμός έγινε πριν από μερικά χρόνια στην Χιλή. 

Είχε ως συνέπεια να μετατοπίσει κατά τι τον άξονα περιστροφής της Γης με αποτέλεσμα να αλλάξει ελάχιστα και ο χρόνος. 

Είχε επίσης ως αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό των εργατών στις στοές ενός ορυχείου χαλκού σε βάθος ενός χιλιομέτρου.

Στην διάρκεια του σεισμού κατέρρευσε ένας ολόκληρος λόφος πάνω από την είσοδο.

Μην φαντασθείτε κάποιο μικρό ορυχείο όπου κατάμαυροι εργάτες σκάβουν με μια αξίνα σερνόμενοι στις στοές.

Εδώ επρόκειτο για μια ολόκληρη πολιτεία κάτω από το έδαφος.

Είχε αποθήκες τροφίμων, εστιατόριο, κουζίνες, αίθουσες ψυχαγωγίας, νοσοκομείο, καλά οργανωμένο φαρμακείο, κοιτώνες, καύσιμα, επαρκές δίκτυο εξαερισμού, αποθέματα νερού και όλα όσο χρειαζόταν για να ζήσουν οι εκατοντάδες εργαζόμενοι αυτάρκεις σε βάθος εκατοντάδων μέτρων κάτω από την επιφάνεια της Γης.

Αμέσως οι αρχές της χώρας σήμαναν συναγερμό και συνεργεία ξεκίνησαν το έργο του απεγκλωβισμού.

Τι συνέβαινε όμως μέσα  στην υπόγεια πολιτεία;

Στην αρχή επικράτησε πανικός και αμηχανία μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. 

Αργότερα λύγισαν οι πιο αδύνατοι.

Τρέλα, απόπειρες αυτοκτονίας, κατάθλιψη, επιθετικότητα, απελπισία.

Οι πιο ψύχραιμοι ανέλαβαν να οργανώσουν την ζωή για μια πολύχρονη επιβίωση κάτω από αυτές τις συνθήκες.

Συγκρότησαν συνέλευση και οριστήκαν επιτροπές με προέδρους επιτροπών και μέλη.

Η διαχείριση των τροφίμων, η κουζίνα και το συσσίτιο, η διαχείριση του νερού, η ψυχαγωγία και η υγειονομία και βέβαια η σημαντική Επιτροπή χρονοτήρησης.

Έπρεπε να ορισθούν η  ημέρα και η νύχτα και να τηρούνται αυστηρά τα χρονοδιαγράμματα της καθημερινότητας.

Ακόμα έπρεπε να ορισθεί ο χώρος του νεκροταφείου και η τελετουργία της ταφής.

Ήταν ζήτημα επιβίωσης όλων και δεν επιτρεπόταν καμία παρέκκλιση.

Όλα με την δημοκρατική επίφαση που επιβάλλει μια ευνομούμενη κοινωνία. 

Η κοινωνία των εγκλωβισμένων έβρισκε τον ρυθμό της και προσαρμόστηκε γρήγορα στις νέες συνθήκες.

Έπρεπε να αντέξουν όσο το δυνατόν περισσότερο στις νέες συνθήκες.

Έπρεπε να πιστέψουν ότι ήταν δυνατόν να σωθούν.

Πολλοί δεν το πίστευαν, ούτε μπορούσαν να φαντασθούν ότι θα έφτανε εγκαίρως η σωτηρία τους.

Άλλοι όμως το πίστευαν.

Τους είχαν διδάξει ότι έπρεπε να ελπίζουν και να πιστεύουν. Δεν γινόταν αλλιώς. Η ζωή μόνον έτσι μπορεί να συνεχίζεται.

Η αμφιβολία προκαλεί αναταραχή και τελικά κατάρρευση της πίστης.

Έτσι τους έλεγαν αυτοί που ξέρουν. 

Άλλοι, πιο ευέλικτοι, τους έλεγαν «να πιστεύεις αμφιβάλλοντας».

Όσοι δεν αρκούνταν στην προσαρμογή, τα «βράδια», που καταλάγιαζαν οι θόρυβοι της «ημέρας», ακουμπούσαν το αυτί τους στα πέτρινα τοιχώματα και αφουγκραζόταν.

«Η ακοή αυτών, κάποτε εν ώραις σοβαρών σπουδών, ταράττεται.

Η μυστική βοή τους έρχεται των πλησιαζόντων γεγονότων.

Και την προσέχουν ευλαβείς.

Ενώ εις την οδόν έξω, ουδέν ακούουν οι λαοί.» *

Το γεωτρύπανο της Ιστορίας, παρόλα αυτά, συνέχιζε επί εικοσιτετραώρου βάσεως την περιστροφή του.

Έτσι συμβαίνει, άλλωστε, πάντα.

Όταν, πλέον, ήταν φανερό και στους πλέον δύσπιστους ότι η δίοδος ανοίγει, σε αντίθεση με ότι θα περίμενε κανείς, επικράτησε ξανά πανικός, κατάθλιψη, επιθετικότητα.

Οι θεσμοί θα έπρεπε να διαλυθούν σε ελάχιστο χρόνο.

Ο διαχειριστής του φωτός, οι ελεγχόμενοι από αυτόν και οι συμμαχίες που είχε οργανώσει για να διατηρεί ακλόνητη την εξουσία του θα κατέρρεαν μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. 

Η επιτροπή διαχείρισης τροφίμων θα έχανε ξαφνικά τον λόγο ύπαρξης της.

Ο  επίτροπος της ψυχαγωγίας θα έπαυε να επιλέγει τις ταινίες που θα προβάλλονταν.

Η «επιτροπή χρονοτήρησης» δεν θα είχε πλέον κανένα νόημα.

Ο πανίσχυρος πρόεδρος της «επιτροπής διαχείρισης υδάτινων πόρων» θα ξαναγίνονταν σε ελάχιστα λεπτά ξανά ένας ασήμαντος εργάτης ορυχείου χαλκού.  

Όσο δύσκολο ήταν να προσαρμοστεί κανείς στην αρχή άλλο τόσο δύσκολο ήταν και να το ξανακάνει.

Μόλις το γεωτρύπανο εμφανιζόταν στην οροφή της στοάς Θα κατέρρεε όλη η κοινωνική οργάνωση.

Επικράτησε ξανά πανικός, σύγχυση και αγωνία για την επομένη στιγμή.

Και επιπλέον, ποιος θα έβγαινε πρώτος για να δοκιμαστούν οι αντοχές του στο σοκ της προσαρμογής;

* Από το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη «Σοφοί δε προσιόντων»