Παιχνίδι ή νίκη;
Η κατάργηση της διαδικασίας και η διαμιάς εμφάνιση της έκβασης είναι μια ακραία μηδενιστική θεώρηση της ύπαρξης
Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν χρειάζεται να περιμένουν να συμβεί κάτι ώστε μέσα από αυτή την εμπειρία να υπολογίσουν τις πιθανότητες να ξανασυμβεί και έτσι να διαμορφώσουν μια πρόβλεψη του μέλλοντος. Αυτό το κάνει μόνο η αργή, «γονιδιακή νοημοσύνη», στον ορίζοντα του χρόνου που απαιτείται για τη διαδοχή χιλιάδων γενιών (που έτσι γίνονται βήμα το βήμα «σοφότερες»).
Η μάθηση της τεχνητής νοημοσύνης, δηλαδή η βελτίωση της πιστότητας της γνώσης της, είναι προσομοιωτική. Σαν ένα παιχνίδι, όπου καταρχήν η νίκη και η ήττα δεν σημαίνουν κανενός τη θυσία·πόνο, αιμορραγία, ακρωτηριασμό ή θάνατο. Η τεχνητή ευφυία, όπως και η φαντασία μας, δεν πληρώνει φυσικό αυτοαναφορικό τίμημα προς την πραγματικότητα για να εξελιχθεί, αλλά αυτοβελτιώνεται δια της προσομοίωσης της τελευταίας. Τόσο οι συμβολικοί υπολογισμοί του μυαλού μας, όσο και οι πίνακες δεδομένων ενός αλγορίθμου απλώς τρέχουν μπροστά το χρόνο και όλες τις πιθανές διαδρομές και τελικές εκβάσεις μέσα από όλες τις εναλλακτικές και «φυσικά επιτρεπόμενες» δυνατές εξελίξεις.
Η διαφορά μας είναι ως προς την ταχύτητα. Αν ένας άνθρωπος χρειάζεται ίσως και ολόκληρη τη ζωή του (με αντίστοιχες αναρίθμητες «γενιές» νευρωνικών συναπτικών συνδυασμών) για να καταστεί «επαΐων» σε ένα αντικείμενο, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί θεωρητικά να το κάνει ακόμη και σχεδόν ακαριαία.
Ωστόσο, σε ένα παιχνίδι, δύο ξεχωριστοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές αρκεί να συγκρίνουν την ευφυία τους (την υπολογιστική ικανότητά τους) ώστε να ξέρουν αμέσως το μεταξύ τους νικητή, χωρίς να παίξουν ποτέ! Ένα παιχνίδι όπου συμμετέχουν μόνο μηχανές απολυτοποιεί την πρόβλεψη -αποθεώνει τον ντετερμινισμό- και καταργεί το ίδιο το παιχνίδι.
Εδώ υπάρχει μια σοβαρή ανησυχία, που είναι εντελώς ανθρωποκεντρική. Ακριβώς η ιδέα της μόνιμης επικράτησης και κυριαρχίας επί των ομοίων ή επί του φυσικού κόσμου ή έστω η πάγια εργαλειακή χρήση όλων των άλλων υπέρ ενός, είναι που διηθεί σήμερα αρνητικά την ιδέα της τεχνητής νοημοσύνης. Η κατάργηση της διαδικασίας και η διαμιάς εμφάνιση της έκβασης είναι μια ακραία μηδενιστική θεώρηση της ύπαρξης. Μια τέτοια εξέλιξη θα ισοδυναμούσε με πυρηνικό ολοκαύτωμα, ίσως με ένα μοναδικό, ερμαφρόδιτο ή αθάνατο τελικό επιζώντα - κι αυτό στην καλύτερη εκδοχή του σεναρίου, όπου ο εν λόγω, αν και τεχνητός, θα προλάβει «να μάθει» να είναι και αειφόρα αυτόνομος.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΙΓΓΟΣ
Ο Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος γεννήθηκε το 1971 στον Πειραιά και αποφοίτησε από το 3ο Λύκειο Χαϊδαρίου. Είναι νευρολόγος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών και ειδικευθείς στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» και στο Ινστιτούτο Νευρολογίας του Λονδίνου το 1999, όπου του απονεμήθηκε το Δίπλωμα Κλινικής Νευρολογίας από το πανεπιστήμιο UCL. Είναι μέλος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρίας και της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας από το 2004. Στα πλαίσια της κλινικής του δραστηριότητας, ως ειδικός νευρολόγος, έχει διατελέσει επιστημονικός συνεργάτης του Γ. Ν. Α. «Γ. Γεννηματάς», του ιδιωτικού θεραπευτηρίου «Υγεία», καθώς και επιμελητής του Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Κέρκυρας. Έχει δεκάδες διεθνείς και ελληνικές δημοσιεύσεις και συμμετοχές σε επιστημονικά συνέδρια. Από το 2003 ζει και εργάζεται ως ιδιώτης γιατρός στην Κέρκυρα. Εκ παραλλήλου, ασκεί δραστηριότητες επιστημονικού συγγραφέα με εξειδίκευση στη Νευρολογία και στην Ψυχιατρική, δραστηριότητες ενημέρωσης και επιμόρφωσης στον τομέα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής και στον ευρύτερο τομέα των σχέσεων ιατρού - ασθενούς, δραστηριότητες επιστημονικού συμβούλου και εκπαιδευτή για λογαριασμό εταιριών του φαρμακευτικού τομέα, καθώς και πολυετή δραστηριότητα στον τομέα της μετάφρασης και επιμέλειας κειμένων και βιβλίων ιατρικού και ευρύτερου ιατρο-κοινωνικού ενδιαφέροντος. Έχει διατελέσει εκλεγμένο μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας και του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας. Από το 2003 έως το 2009 υπήρξε επιστημονικός διευθυντής και τακτικός αρθρογράφος του περιοδικού εκλαϊκευμένης ιατρικής «Popular Medicine», μηνιαίου ένθετου της εφημερίδας «Καθημερινή». Σήμερα αρθρογραφεί στην εβδομαδιαία στήλη «Με κρότους και ψίθυρους» της κερκυραϊκής εφημερίδας «Καθημερινή Ενημέρωση» και είναι παραγωγός του ραδιοφωνικού ενθέτου «Επισυνάψεις» στον Κύμα FM 90,3. Έχει συγγράψει το βιβλίο εκλαϊκευμένης νευροεπιστήμης «Γνωστικός και ψυχικός εγκέφαλος» (2014), τη συλλογή έμμετρου και πεζού λόγου «Χρήζεις προστασίας» (2018), τη συλλογή φιλοσοφικού χαρακτήρα δοκιμίων «Επισυνάψεις» (2019) και την ποιητική συλλογή «Καλούπια αναπνοών» το 2021. Συμμετέχει στο καθημερινό κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι με συχνές διαλέξεις, παρουσιάσεις, εισηγήσεις, άρθρα γνώμης, δημόσιες παρεμβάσεις και πολιτική δράση.