Υπάρχει η συνείδηση;
Πολλές συζητήσεις για τη συνείδηση γίνονται χωρίς καν να επιχειρηθεί ένας ορισμός της. Ο λόγος δεν είναι κάποια αμέλεια αλλά η εγγενής και σοβαρή δυσχέρεια αυτού του ορισμού.
Η ανθρώπινη συνείδηση είναι ένα πολύπλοκο και πολυδιάστατο φαινόμενο που αποτελεί αντικείμενο φιλοσοφικών, επιστημονικών και νευροβιολογικών μελετών. Η φύση της συνείδησης παραμένει ένα από τα πιο βαθιά και συζητημένα θέματα στη φιλοσοφία και την επιστήμη.
Ως "σκληρό πρόβλημα περί της συνείδησης" θεωρείται η εξήγηση της ύπαρξης της διάστασης του βιώματος εντός των αισθήσεων, των συναισθημάτων και των σκέψεων. Το βίωμα διαφοροποιείται ως προς αυτό που θα ονομάζαμε "ζωντάνια", η οποία συνεπάγεται ταυτόχρονα, εκτός από τη βεβαιότητα μας της "ιδιοκτησίας" του, και την αντίληψη δύο εσωτερικών οντοτήτων (εαυτών) αντί μίας: ενός μετόχου (παίκτη, δράστη και πάσχοντα της ζωής) και ενός παρατηρητή της ζωής. Ακριβώς αυτό το φαινόμενο, μαζί με τη διακύμανση του "μείγματος" των δύο ή την εναλλαγή τους, είναι στη βάση της συνείδησης ως επιπρόσθετου νευρολογικού φαινομένου.
Για κάποιους άλλους, τα στοιχεία και οι πτυχές της συνείδησης που χρειάζονται για την κατανόηση της έχουν ήδη περιγραφεί και η ιπεραιτέρω έρευνα για κάποιο επιπρόσθετο φαινόμενο θεωρείται αχρείαστη, ενώ η επιμονή των υπολοίπων σε αυτήν εξηγείται με βάση ίσως ένα είδος ψευδαίσθησής τους, ως προς την ύπαρξη κάποιου υποτιθέμενου φαινόμενου προς διερεύνηση, το οποίο έτσι κρίνεται σκιώδες. Πρακτικά, μπορεί να θεωρηθεί πως η αντίληψη των σκέψεων και των συναισθημάτων μας ως συμβάν αφορισμένο από οποιαδήποτε άλλα συμβάντα του εξωτερικού κόσμου και μαζί η ανάμνηση της αντίληψης αυτής είναι αρκετές για να εξηγήσουν το βίωμα της συνείδησης, αλλά και κάθε βίωμα.
Έτσι η συνείδηση μπορεί να είναι απλά η αυτοαντιληπτική διακύμανση μεταξύ μνήμης, αίσθησης και φαντασίας, δηλαδή νευρολογικές διαδικασίες που έχουν ήδη προσδιοριστεί και η έρευνα επί αυτών ναι μεν συνεχίζεται, αλλά έχει σαφή πατήματα σε ένα σαφές έδαφος. Η αυτοαντίληψή μας διακυμαίνεται ανάμεσα στη βίωση του εδώ / παρόντος και του εκεί/ μη παρόντος (παρελθόντος ή μέλλοντος), ώστε κάθε στιγμή να είμαστε σε άλλο βαθμό μέτοχοι ή παρατηρητές.
ΦΩΤΟ@pixabay
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΙΓΓΟΣ
Ο Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος γεννήθηκε το 1971 στον Πειραιά και αποφοίτησε από το 3ο Λύκειο Χαϊδαρίου. Είναι νευρολόγος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών και ειδικευθείς στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» και στο Ινστιτούτο Νευρολογίας του Λονδίνου το 1999, όπου του απονεμήθηκε το Δίπλωμα Κλινικής Νευρολογίας από το πανεπιστήμιο UCL. Είναι μέλος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρίας και της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας από το 2004. Στα πλαίσια της κλινικής του δραστηριότητας, ως ειδικός νευρολόγος, έχει διατελέσει επιστημονικός συνεργάτης του Γ. Ν. Α. «Γ. Γεννηματάς», του ιδιωτικού θεραπευτηρίου «Υγεία», καθώς και επιμελητής του Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Κέρκυρας. Έχει δεκάδες διεθνείς και ελληνικές δημοσιεύσεις και συμμετοχές σε επιστημονικά συνέδρια. Από το 2003 ζει και εργάζεται ως ιδιώτης γιατρός στην Κέρκυρα. Εκ παραλλήλου, ασκεί δραστηριότητες επιστημονικού συγγραφέα με εξειδίκευση στη Νευρολογία και στην Ψυχιατρική, δραστηριότητες ενημέρωσης και επιμόρφωσης στον τομέα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής και στον ευρύτερο τομέα των σχέσεων ιατρού - ασθενούς, δραστηριότητες επιστημονικού συμβούλου και εκπαιδευτή για λογαριασμό εταιριών του φαρμακευτικού τομέα, καθώς και πολυετή δραστηριότητα στον τομέα της μετάφρασης και επιμέλειας κειμένων και βιβλίων ιατρικού και ευρύτερου ιατρο-κοινωνικού ενδιαφέροντος. Έχει διατελέσει εκλεγμένο μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας και του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας. Από το 2003 έως το 2009 υπήρξε επιστημονικός διευθυντής και τακτικός αρθρογράφος του περιοδικού εκλαϊκευμένης ιατρικής «Popular Medicine», μηνιαίου ένθετου της εφημερίδας «Καθημερινή». Σήμερα αρθρογραφεί στην εβδομαδιαία στήλη «Με κρότους και ψίθυρους» της κερκυραϊκής εφημερίδας «Καθημερινή Ενημέρωση» και είναι παραγωγός του ραδιοφωνικού ενθέτου «Επισυνάψεις» στον Κύμα FM 90,3. Έχει συγγράψει το βιβλίο εκλαϊκευμένης νευροεπιστήμης «Γνωστικός και ψυχικός εγκέφαλος» (2014), τη συλλογή έμμετρου και πεζού λόγου «Χρήζεις προστασίας» (2018), τη συλλογή φιλοσοφικού χαρακτήρα δοκιμίων «Επισυνάψεις» (2019) και την ποιητική συλλογή «Καλούπια αναπνοών» το 2021. Συμμετέχει στο καθημερινό κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι με συχνές διαλέξεις, παρουσιάσεις, εισηγήσεις, άρθρα γνώμης, δημόσιες παρεμβάσεις και πολιτική δράση.
15543753321594802812.jpg?crop=300,180)
