Ποιος ήθελε νεκρό τον Ρώσο πρέσβη;

Οι τεμαχισμένες πληροφορίες, προϊόν δημοσιογραφικής έρευνας, που ακολουθούν τέτοια περιστατικά, προσφέρονται ώστε να φουσκώνουν τις θεωρίες συνωμοσίας. Σπανίως -αν όχι ποτέ- επιβεβαιώνονται. Κι έτσι απλώς τρέφουν τη φαντασία εκείνων, που αρέσκονται να γυμνάζουν το μυαλό τους σε (γεω)πολιτικά θρίλερ.

 

Ασφαλέστερο είναι να κρίνει κανείς εκ του αποτελέσματος και τούτο ανεξαρτήτως των προθέσεων που αποδίδονται στον θύτη. Άλλωστε η συμπεριφορά καμικάζι δεν είναι εύκολο να αποκωδικοποιηθεί από καθημερινά, δυτικά μυαλά. Κι έτσι η ορθολογική προσέγγιση, τουλάχιστον κατά τον δικό μας τρόπο, είναι αδύνατη.

Πάντως, η κινηματογραφική δολοφονία του Ρώσου πρέσβη με τη θρασεία αναπαραγωγή της ακόμα κι από περιφερειακά site παγκοσμίως, ξανά και ξανά, δεν εμπόδισε τελικά την συμφωνία Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν για την προοπτική της πολιτικής λύσης στο συριακό, των κανόνων δηλ., για τη νομή της λείας του πολέμου όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου. Και μόνον αυτό, καθιστά την Άγκυρα στόχο των μαχητών του ριζοσπαστικού ισλαμισμού...

 

Οι παίκτες

 

Τα πράγματα όμως δεν αναμένονται τόσο ευθύγραμμα. Υπενθυμίζεται ότι η αποκατάσταση της διασαλευθείσας σταθερότητας στην ευρεία περιοχή, αποτελεί όρο και προϋπόθεση για την κατασκευή και τη διέλευση των αγωγών μεταφοράς υδρογονανθράκων από την παραγωγό Ανατολή στην ενεργοβόρα Δύση. Εκείνο που προκάλεσε την όλη αναστάτωση, μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, ήταν η ανάδυση νέων απαιτήσεων δια της απόπειρας χειραφέτησης των Αράβων, της ανάμιξης και νέων (σ.σ. ως προς εκείνους του τέλους του α΄παγκοσμίου πολέμου, τότε δηλ. που χαράκτηκαν και τα όρια στην περιοχή*) παγκόσμιων παικτών αλλά και της αναζωογόνησης της Τουρκίας του Ερντογάν μέσω της βαθύτατα ταξικής αναπτυξιακής διαδικασίας, που την έκανε εντέλει μέλος του club των g-20, αναβαθμίζοντας και το ειδικό, γεωπολιτικό της βάρος και τις επιδιώξεις της. Όλοι αυτοί είναι αναμεμιγμένοι στον πόλεμο που μαίνεται.

 

Η Τουρκία

 

Η γεωστρατηγική υπεραξία της Τουρκίας έγκειται στην δεσπόζουσα θέση της επί της Μεσογείου. Ο δίαυλος των Στενών του Βοσπόρου-Ελλησπόντου της επιτρέπει να ελέγχει την κίνηση του θαλάσσιου άξονα Βορρά-Νότου. Επίσης, σημαντική είναι η γειτνίαση της με την διώρυγα του Σουέζ. Η γεωγραφική της θέση όμως της επεφύλασσε και προνομιακή αξία στον άξονα Δύση-Ανατολή. Η χερσαία συμπαγής μάζα της επιτρέπει να ασκεί καθήκοντα ελέγχου και προβολής ισχύος επί του Καυκάσου και της Μέσης Ανατολής και να βρίσκεται σε πολύμορφη αλληλεπίδραση με την Κεντρική Ασία. Όλα αυτά τα στρατηγικά χαρακτηριστικά την καθιστούν «χώρα άξονα». Έτσι επηρεάζει τους πλανητικούς σχεδιασμούς των Μεγάλων Δυνάμεων. Επί παραδείγματι, ο τουρκικός μαζί με τον ελληνικό χώρο φέρονται, τουλάχιστον σήμερα, ως η καλύτερη εκδοχή για τη διέλευση των νότιων ενεργειακών δικτύων Ανατολής - Δύσης είτε αυτά εκκινούν από πηγές ρωσικής ιδιοκτησίας είτε δυτικής. Η Τουρκία μαζί με την Ελλάδα ως χώρες κλειδιά και ως ενοποιημένο γεωστρατηγικό μπλοκ μπορούν υπό προϋποθέσεις να εμποδίζουν ή να διευκολύνουν τη ρωσική κίνηση στην περιοχή. Μια τεράστια γεωπολιτική πύλη, δηλ. Αυτή η ιδιότητα είναι το πλεονέκτημα και το "ντεφό" τους. Υποχρεωτικά η επίλυση του γρίφου ανάγεται σε κάθε ιστορική φάση στον συσχετισμό των αποκαλούμενων και παγκόσμιων δυνάμεων, κυρίως των ρωσικών με τις αγγλοσαξονικές. Στην συγκυρία έτσι είναι δυνατόν να ερμηνεύεται το ένα ή το άλλο, με μια πρώτη και ίσως επιπόλαιη ματιά, μεμονωμένο γεγονός, όπως π.χ. η δολοφονία του Ρώσου πρέσβη στην Άγκυρα! 

 

Η Ρωσία

 

Η Ρωσία, που ανέκαμψε οικονομικά και αναπάντεχα γρήγορα μετά τον πόλεμο του Bush junior εναντίον του Σαντάμ (2003) ως αποτέλεσμα της εκτόξευσης της τιμής των υδρογονανθράκων, διεκδικεί την ανάκτηση του ζωτικού χώρου για την αναβάθμιση του ρόλου της με την απομάκρυνση των αμερικανικών στρατευμάτων από τις ζώνες επιρροής της ΕΣΣΔ. Η Ουάσινγκτον ήταν στραμμένη προς το Ιράκ και το Αφγανιστάν, γεγονός που έδωσε στη Ρωσία τη δυνατότητα να ανακτήσει την επιρροή της σε χώρες όπως η Λευκορωσία, η Ουκρανία, η Μολδαβία κλπ. Για να πετύχει αυτόν τον στόχο ξεκίνησε ήδη από το 2013 τη δημιουργία προγραμμάτων επανεξοπλισμού του ρωσικού στρατού. Έτσι, το Φεβρουάριο του 2013, ο υπουργός άμυνας Sergei Shoigu ανακοίνωσε και την ανάπτυξη μόνιμης ναυτικής δύναμης στη Μεσόγειο. Ναυτική δύναμη όμως σημαίνει ανάγκες ελλιμενισμού και Βάσεων...

 

Το ανατολικό ζήτημα

 

Στην πραγματικότητα η μετανεωτερική εκδοχή του ανατολικού ζητήματος περιλαμβάνει ως επίδικο ζωτικού χώρου την ευρύτατη περιοχή από τα δυτικά, ρωσικά σύνορα έως τα δυτικά Βαλκάνια κι από την Ουκρανία έως τον παράλληλο του Άντεν! Σ' αυτόν τον χώρο αναζητούνται μέσω των πολεμικών εκκαθαρίσεων, οιονεί δίκτυα και πόλοι, που θα εξυπηρετήσουν τις εμπορικές και ενεργειακές οδεύσεις της νέας εποχής. Υπ' αυτή την έννοια, γνωρίζοντας τους παράγοντες είναι εύκολο να σκεφτεί κανείς τις επιδιώξεις και ίσως να αποκωδικοποιήσει ενέργειες και ζητούμενα...

Όσο για την αιματηρή προσθήκη του Βερολίνου ως θέατρο στο παγκόσμιο σκηνικό των συγκρούσεων, αυτή είναι απότοκη του ρόλου που παίζει η ενοποιημένη Γερμανία στην προσπάθειά της να ανακτήσει κι αυτή (new entry) την επιρροή της στους νευραλγικούς χώρους. Άξιον επισήμασης και σε ενίσχυση αυτού του ισχυρισμού είναι το γεγονός ότι το Βερολίνο συνήψε εμπορικές και σχέσεις τεχνογνωσίας με την Τεχεράνη, πριν αυτή γίνει ξανά δεκτή στο πλαίσιο της οικουμενικής οικονομίας. Εν ολίγοις πήγαν, μετά ταύτα, οι άλλοι Δυτικοί και βρήκαν τους Γερμανούς να είναι ήδη εκεί!

Εκτός λοιπόν των επιγόνων των Sykes-Picot (*), η αναγεννημένη και επιθετική Γερμανία αναπόδραστα θα γινόταν κάποια στιγμή κι αυτή, στόχος του ριζοσπαστικού ισλαμισμού στο ασύμετρο αντάρτικο που έχει επιλέξει απέναντι στις συνέπειες των επεμβάσεων των υπερσύγχρονων, τακτικών στρατών. Άλλωστε δεν υπάρχουν δίκαιοι θάνατοι στην εξέλιξη μιας εξ' ορισμού άδικης υπόθεσης...