Περί χειροκτίων και προσωπίδων
Κώστας Σπίγγος
31 Μαρτίου 2020
/ 17:54
Οι άνθρωποι εκπέμπουν σταγονίδια από το στόμα και τη μύτη με πολλούς τρόπους: αναπνοή, ομιλία, τραγούδι, βήχας, φτέρνισμα (κατά αύξουσα σειρά των ποσοτήτων που εκπέμπονται).
Η απεικόνιση της αιώρησης, με ειδική κινηματογραφική τεχνική, των σταγονιδίων που εκπέμπονται με το βήχα ή το φτέρνισμα, αλλά ακόμη και με την απλή συνομιλία, είναι σαφής: δεκαπέντε λεπτά συνομιλίας ισοδυναμούν με ένα φτέρνισμα.
Το άλλο σημαντικό δεδομένο είναι ότι από το στόμα μας εκπέμπονται δύο είδη σταγονιδίων, τα μεγάλα, διαμέτρου άνω των 5 μικρόμετρων και τα μικροσταγονίδια, με διάμετρο μικρότερη, έως και 0,1 μικρόμετρα, γνωστά και ως αεροδιαλύματα. Κυρίως τα πρώτα, αλλά σε μικρότερο βαθμό και τα δεύτερα, μπορούν να περιέχουν τους αναπνευστικούς ιούς από τους οποίους είμαστε προσβεβλημένοι. Τα μεγάλα σταγονίδια πέφτουν κάτω σε περίπου 1 λεπτό και εντός 2 μέτρων. Τα μικροσταγονίδια, όμως, σχηματίζουν νέφος στα πιο ψηλά στρώματα αέρα ενός δωματίου, που παραμένει εκεί ακόμη και είκοσι λεπτά μετά, εκτός και αν ο χώρος αερίζεται από δύο πηγές εισόδου αέρα, ώστε να δημιουργείται ρεύμα.
Τα σταγονίδια εισπνέονται απευθείας από άλλους ή επικάθονται στις επιφάνειες και αντικείμενα. Τα γάντια μάς προστατεύουν από την ανταλλαγή μολυσμένων αντικειμένων, αρκεί να μεταχειριζόμαστε τα χέρια μας όταν φοράνε γάντια σαν μολυσμένα και όχι σαν μαγικά ραβδάκια που εξαφανίζουν τα μικρόβια πάνω σε ό, τι αγγίξουν. Άλλωστε, χρησιμοποιώντας γάντια κάνουμε μεγάλη οικονομία στα αντισηπτικά, που είναι δυσεύρετα.
Αν και με τη χρήση των γαντιών τα πράγματα μοιάζουν απλά, αντικρουόμενες παραμένουν οι απόψεις για τις μάσκες. Έτσι, η χρήση της πιο ευρέως διαδεδομένης (αν και σε έλλειψη) απλής χειρουργικής μάσκας γύρω από το στόμα μας προστατεύει τους άλλους από τα σταγονίδια που εκτοξεύονται όταν μιλάμε. Εάν καλύπτει καλά και τη μύτη μας, προστατεύει τους άλλους και από το βήχα ή το φτέρνισμά μας, καθώς και εμάς, σε ένα ποσοστό που εκτιμάται γύρω στο 50%, από τα δικά τους σταγονίδια. Το ποσοστό αυτό εξαρτάται από την ορθή χρήση της μάσκας και από τη διάμετρο των οπών που αφήνει για τη δίοδο του αέρα, που στην περίπτωση της απλής χειρουργικής μάσκας είναι τα 0,5 μικρόμετρα.
Οι πιο επαγγελματικές μάσκες, με ακόμη μικρότερη διάμετρο, προστατεύουν σε μεγαλύτερο ποσοστό. Αντίθετα, τα απλά υφάσματα δεν έχουν γνωστές και σταθερές προδιαγραφές, ώστε να μπορούμε να πούμε κάτι περισσότερο. Αν χρησιμοποιούμε μάσκα, δεν τη μπαινοβγάζουμε, γιατί κανείς δεν προειδοποιεί ότι θα βήξει ή θα φτερνιστεί. Αν βρεθούμε μόνοι μας και τη βγάλουμε, πρέπει πρώτα να πλύνουμε τα χέρια μας ή/και να βγάλουμε τα γάντια, αν φοράμε.
Η καθολική και υποχρεωτική χρήση της μάσκας θα ήταν ένα ορθολογικό μέτρο ως προς την προφύλαξη όχι του εαυτού μας από τους άλλους, αλλά των άλλων από εμάς, επίσης και με το σκεπτικό ότι δεν είναι έξυπνο να επιμένουμε αυστηρά στα επώδυνα μέτρα πριν εφαρμόσουμε σε βαθμό απόλυτο τα εξαιρετικά απλά. Συνεχίζοντας αυτό το σκεπτικό, τα πρόστιμα δεν θα έπρεπε να επιβάλλονται τόσο στους εξερχόμενους από το σπίτι άνευ σοβαρού λόγου, αλλά σε όσους δεν φοράνε μάσκα (εφόσον τις είχαμε...). Αλλά και στην πορεία της σταδιακής άρσης των μέτρων, αυτό θα είχε ίσως κεντρική θέση.
Το ερώτημα ετέθη από αρκετούς γιατρούς (μεταξύ των οποίων και ο υπογράφων) και στη σημερινή ενημέρωση, ο κ. Τσιόδρας απάντησε ότι δεν έχει επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα της καθολικής χρήσης μάσκας, επιβεβαιωμένη είναι μόνο η χρήση από τους ήδη πάσχοντες και ότι με αυτά τα δεδομένα, η μάσκα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την αποστασιοποίηση. Το ζήτημα παραμένει σε εκκρεμότητα.
Από τη στιγμή όμως που δεν έχουμε κάτι σημαντικό να χάσουμε και ίσως πολλά να κερδίσουμε, η κοινή λογική υποστηρίζει τη χρήση μάσκας (ή/ και όποιου εναλλακτικού μέσου έναντι του… τίποτα), εφόσον την έχουμε και εφόσον δεν μας δημιουργεί ψευδαίσθηση ασφάλειας, παντού και πάντα όποτε υπάρχει περίπτωση να αλληλεπιδράσουμε με ανθρώπους εκτός του σπιτιού μας, ιδίως σε εσωτερικό χώρο. Πολύ περισσότερο ως υπεύθυνη στάση απέναντι στους άλλους, αφού μπορεί να είμαστε εντελώς ασυμπτωματικοί φορείς του ιού και λιγότερο για την ατομική μας προστασία, στην οποία λανθασμένα εξακολουθούν να επικεντρώνονται οι πιο πολλές περί αυτού συζητήσεις. Άλλωστε, για αυτό ακριβώς το λόγο η μάσκα φοριέται και στα χειρουργεία.
15543753321594802812.jpg?crop=300,180)
