Το μικρό σπίτι στο λιβάδι του Ρόπα
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
17 Φεβρουαρίου 2023
/ 17:29
Στην Κέρκυρα λέμε «Πιτόρο» τον ελαιοχρωματιστή. Στην Βενετία λένε «Pittore» τον ζωγράφο. Στην Κέρκυρα λέμε «Πιτόρο» τον Φάνη. Στην Βενετία λένε «Pittore» τον Εουτζένιο ντε Μπλάας.
Το συνηθίζουμε να το φουσκώνουμε λίγο το πράμα εμείς οι Κερκυραίοι.
Η γενική λογική του μέσου Κερκυραίου είναι να δίνουμε μεγάλες διαστάσεις στα πράματα.
Ο «Γυάλινος πύργος» , για παράδειγμα , είναι μια πολυκατοικία τριών ορόφων και ενός ημιώροφου.
Η ψηλότερη κορφή του «Όρους» είναι εννιακόσια ογδόντα μέτρα (μαζί με την κεραία της ΕΡΤ) .
Όλα τα γύρω βουνά, αν και πολύ ψηλότερα , έχουν ασήμαντα και ταπεινά ονόματα. Το δικό μας το λέμε «Παντοκράτορα».
Η «Εθνική Λευκίμμης» και η «Εθνική Παλαιοκαστρίτσας» είναι δύο καρόδρομοι που μπροστά τους η επαρχιακή οδός Φλώρινας –Πρεσπών είναι Ελβετία.
Η Λεωφόρος Αλεξάνδρας είναι ένας τυπικός δρόμος διακοσίων μέτρων με διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα.
Ενώ το «Διεθνές Αεροδρόμιο Ιωάννης Καποδίστριας» έχει γίνει ο εφιάλτης των πιλότων ανά τον κόσμο.
Στην προσγείωση ο πιλότος θα πρέπει να περάσει ξυστά από το καμπαναριό της Βλαχέραινας για να σταματήσει αν προλάβει λίγο πριν από το «πάρκι» του LIDL.
Ενώ ήμασταν απρόθυμοι γενικώς σε μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις , σε κάθε εθνική γιορτή κοπανάμε ταμπούρλα μετά μανίας, ενώ άλλοι που έγιναν ολοκαύτωμα αρκούνται σε σεμνές τελετές.
Ο Φάνης ο πιτόρος είναι η βαθειά Κέρκυρα .
Πιο κάτω δεν έχει.
Συζούσε με μια άγαρμπη ψηλή Ιρλανδέζα σε ένα ερειπωμένο κτήριο των αδελφάτων που θύμιζε βομβαρδισμένη πολυκατοικία στο Χαλέπι.
Όταν η Ιρλανδέζα γύρισε στην Ιρλανδία (όπως ήταν αναμενόμενο) αφήνοντας τον Φάνη ιμπάντο, μου είπε με παράπονο πως : «Της γυναίκας η καρδιά είναι μια …άδυσσος» .
Από το βλέμμα του Φάνη κατάλαβα ότι αυτή η .. «άδυσσος» πρέπει να ήταν πολύ κακό πράμα.
Το συνηθίζουμε εμείς οι Κερκυραίοι να παραποιούμε τις λέξεις όλων των γλωσσών με τις οποίες ήλθαμε σε επαφή.
Λέμε , για παράδειγμα «Μισοκομείο» , «Αστενομία» , «Υπερεσία» ενώ η Λισάβω μου είπε ότι έχει «θηριοειδή».
Τα Αγγλικά δεινοπάθησαν λόγω του ότι δεν αντέχαμε τα τελικά σύμφωνα.
Λέμε για παράδειγμα «Πάρκι» η «Σουπερμάρκε» ενώ ένας πιτσιρικάς στην γειτονιά μου είπε ότι θα βάψει το μηχανάκι του «Μπλέ ελεκτρί».
Η αγγλική λέξη όμως που παραμορφώθηκε πιο άγρια ήταν το «Πιτσιρουρί».
Λέμε «Τονε πίτυχε μες στο πιτσιρουρί» και έχει την ίδια σημασία που αλλού λένε «τον πέτυχε στο δόξα πατρί» .
Η λέξη προήλθε από ένα επιφώνημα των Άγγλων αλλά και των Κερκυραίων παικτών του Κρίκετ στην κάτω πλατεία κατά την διάρκεια του αγώνα που υποδήλωνε ευστοχία «pitch in the ring».
Ενιγουέϊ.
Ξεφύγαμε πάλι.
Ο Φάνης , λοιπόν, είναι γόνος μια πάμφτωχης πολυμελούς Κερκυραϊκής οικογένειας που κληρονόμησε ένα σπιτόπουλο στο λιβάδι του Ρόπα.
Το μυαλό του ανυποψίαστου μέσου Έλληνα αναγνώστη θα πάει σε κάποιο απέραντο κάμπο.
Το Λιβάδι του ρόπα ήταν ένα μικρό έλος που (ματαίως) αποξηράνθηκε από τους Άγγλους και μετατράπηκε σε μία μικρή επίπεδη μακρόστενη ακαλλιέργητη έκταση .
Πάλι ξεστράτισα.
Το σπίτι του Φάνη στο λιβάδι του Ρόπα είναι μνημείο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής .
Ένα μέρος του είναι φτιαγμένο από πέτρες (το παλαιότερο) . Ένα κομμάτι από τσιμεντόλιθους . Ένα άλλο από τουβλέτες. Αλλού έχει κεραμίδια , αλλού πάνελ και αλλού αμίαντο.
Όποιος το παραλάμβανε πρόσθετε και από κάτι.
Ο Φάνης ως μάστορας του έδωσε άλλον αέρα.
Ένα δωμάτιο από δώ , μια ξεχυτή από κεί , ένα αμπιτάντε από πάνω και λίγες πλάκες πεζοδρομίου με γκαζόν στην είσοδο.
Στην είσοδο έκανε και συρόμενο πορτόνι και πάνω στις κολόνες έβαλε και δύο γύψινα λεοντάρια.
Μετά από συνεχείς επεκτάσεις μετέτρεψε το καλύβι που κληρονόμησε από τον πατέρα του σε «Villa Fanis» και έτσι έγινε ο πρώτος πιτόρος της Κέρκυρας με βίλλα στο λιβάδι του Ρόπα δίπλα από τον καταυλισμό των Ρομά.
Είχε δε και την άποψη ότι οι Ρομά θα πρέπει να μετεγκατασταθούν δια της βίας εί δυνατόν «εις το Κράτσαλο» μακριά από τα μάτια του πολιτισμένου κόσμου.
Ο δεύτερος καημός του ήταν να καταφέρει να κόψει τις τριτοκοσμικές παυλοσουκιές από τα όρια του κτήματός του και να φτιάξει έναν πέτρινο φράχτη γύρω με κολονάκια όπου στην κορυφή θα αναπαύονται γύψινα σαρκοβόρα θεριά της ζούγκλας για να προστατεύουν την περιουσία του.
Τα παυλόσουκα αλλού τα λένε «Φραγκόσυκα» και δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλή φρούτα .
Στην Κέρκυρα και στην Βόρεια Ιταλία είναι τόσο αγαπητά που τα λέμε χαϊδευτικά «φρεσκαμέντο» και τα πουλάνε στους δρόμους έναντι ενός ευρώ το κομμάτι (καθαρισμένα).
Για πολλούς αποτελεί μυστήριο η μεγάλη αγάπη των Κερκυραίων για τα παυλόσουκα.
Η αλήθεια είναι ότι όταν οι Ενετοί επιδότησαν την δενδροφύτευση της Κέρκυρας με ελαιόδεντρα είχαν θέσει ως όρο να φυτευτούν επίσης στα όρια του κάθε κτήματος και παυλοσουκιές.
Οι παυλοσουκιές χρησίμευαν ως αντιπυρική ζώνη πρωτίστως και δευτερεύοντος ως αγκαθωτός φράχτης με νόστιμα και ζουμερά φρούτα. Σοφοί οι πρόγονοι μας θα μου πείτε, αλλά τι σχέση έχουν όλα αυτά με το μικρό σπίτι στο λιβάδι του Ρόπα.
Έλα ντέ!
Ο Φάνης λοιπόν δηλώνει ατρόμητος σε όλα εκτός από τις φυσικές καταστροφές που μονίμως τον απειλούν.
Αν κάνει σεισμό 2,5 ρίχτερ και κουνηθεί λίγο η λάμπα βγαίνει στους δρόμους με τα σώβρακα και τρέχει.
Ποιο πολύ όμως φοβάται τις πυρκαγιές.
Τις προάλλες τον συνάντησα στην Ανουντσιάτα. Φορούσε τα ρούχα της δουλειάς και ερχόταν από ένα σπίτι που έχει αναλάβει να βάψει.
Επηρεασμένος από τους σεισμούς το μάτι του ήταν ανήσυχο.
-«Θυμάσαι πρόπερσι που έπιασε η μεγάλη πυρκαγιά στο λιβάδι του Ρόπα;»
Σημειωτέον εδώ ότι «Η μεγάλη πυρκαγιά» ήταν τέσσερα στρέμματα καλαμιώνας, λίγα χόρτα και μερικά πουρνάρια .
-«Σταμάτησε δίπλα στο σπίτι μου. Έβαλε το χέρι του ο Άγιος Σπυρίδωνας και δεν εκαήκαμε ζωντανοί».
Το κοιτάω στα μάτια με τρυφερότητα και του χαϊδεύω αργά την σκονισμένη φαλάκρα.
«Ο Άγιος Σπυρίδωνας , Φάνη μου , ασχολείται με πανούκλες, χολέρες , λέπρες και γεωστρατηγικά ζητήματα όπως το Ασέδιο των Κορυφών. Το σπίτι σου σώθηκε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.»
Με κοιτάει με απορία και του εξηγώ.
«Αν πηγαίνανε καλά οι δουλειές σου , αγόρι μου, θα είχες κόψει τσι παυλοσουκιές και η στιά θα έμπαινε στο σπίτι …Τσώπα σου λέω!»
Κέρκυρα 14 Φεβρουαρίου 2023
Σταμάτης Κυριάκης
Η γενική λογική του μέσου Κερκυραίου είναι να δίνουμε μεγάλες διαστάσεις στα πράματα.
Ο «Γυάλινος πύργος» , για παράδειγμα , είναι μια πολυκατοικία τριών ορόφων και ενός ημιώροφου.
Η ψηλότερη κορφή του «Όρους» είναι εννιακόσια ογδόντα μέτρα (μαζί με την κεραία της ΕΡΤ) .
Όλα τα γύρω βουνά, αν και πολύ ψηλότερα , έχουν ασήμαντα και ταπεινά ονόματα. Το δικό μας το λέμε «Παντοκράτορα».
Η «Εθνική Λευκίμμης» και η «Εθνική Παλαιοκαστρίτσας» είναι δύο καρόδρομοι που μπροστά τους η επαρχιακή οδός Φλώρινας –Πρεσπών είναι Ελβετία.
Η Λεωφόρος Αλεξάνδρας είναι ένας τυπικός δρόμος διακοσίων μέτρων με διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα.
Ενώ το «Διεθνές Αεροδρόμιο Ιωάννης Καποδίστριας» έχει γίνει ο εφιάλτης των πιλότων ανά τον κόσμο.
Στην προσγείωση ο πιλότος θα πρέπει να περάσει ξυστά από το καμπαναριό της Βλαχέραινας για να σταματήσει αν προλάβει λίγο πριν από το «πάρκι» του LIDL.
Ενώ ήμασταν απρόθυμοι γενικώς σε μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις , σε κάθε εθνική γιορτή κοπανάμε ταμπούρλα μετά μανίας, ενώ άλλοι που έγιναν ολοκαύτωμα αρκούνται σε σεμνές τελετές.
Ο Φάνης ο πιτόρος είναι η βαθειά Κέρκυρα .
Πιο κάτω δεν έχει.
Συζούσε με μια άγαρμπη ψηλή Ιρλανδέζα σε ένα ερειπωμένο κτήριο των αδελφάτων που θύμιζε βομβαρδισμένη πολυκατοικία στο Χαλέπι.
Όταν η Ιρλανδέζα γύρισε στην Ιρλανδία (όπως ήταν αναμενόμενο) αφήνοντας τον Φάνη ιμπάντο, μου είπε με παράπονο πως : «Της γυναίκας η καρδιά είναι μια …άδυσσος» .
Από το βλέμμα του Φάνη κατάλαβα ότι αυτή η .. «άδυσσος» πρέπει να ήταν πολύ κακό πράμα.
Το συνηθίζουμε εμείς οι Κερκυραίοι να παραποιούμε τις λέξεις όλων των γλωσσών με τις οποίες ήλθαμε σε επαφή.
Λέμε , για παράδειγμα «Μισοκομείο» , «Αστενομία» , «Υπερεσία» ενώ η Λισάβω μου είπε ότι έχει «θηριοειδή».
Τα Αγγλικά δεινοπάθησαν λόγω του ότι δεν αντέχαμε τα τελικά σύμφωνα.
Λέμε για παράδειγμα «Πάρκι» η «Σουπερμάρκε» ενώ ένας πιτσιρικάς στην γειτονιά μου είπε ότι θα βάψει το μηχανάκι του «Μπλέ ελεκτρί».
Η αγγλική λέξη όμως που παραμορφώθηκε πιο άγρια ήταν το «Πιτσιρουρί».
Λέμε «Τονε πίτυχε μες στο πιτσιρουρί» και έχει την ίδια σημασία που αλλού λένε «τον πέτυχε στο δόξα πατρί» .
Η λέξη προήλθε από ένα επιφώνημα των Άγγλων αλλά και των Κερκυραίων παικτών του Κρίκετ στην κάτω πλατεία κατά την διάρκεια του αγώνα που υποδήλωνε ευστοχία «pitch in the ring».
Ενιγουέϊ.
Ξεφύγαμε πάλι.
Ο Φάνης , λοιπόν, είναι γόνος μια πάμφτωχης πολυμελούς Κερκυραϊκής οικογένειας που κληρονόμησε ένα σπιτόπουλο στο λιβάδι του Ρόπα.
Το μυαλό του ανυποψίαστου μέσου Έλληνα αναγνώστη θα πάει σε κάποιο απέραντο κάμπο.
Το Λιβάδι του ρόπα ήταν ένα μικρό έλος που (ματαίως) αποξηράνθηκε από τους Άγγλους και μετατράπηκε σε μία μικρή επίπεδη μακρόστενη ακαλλιέργητη έκταση .
Πάλι ξεστράτισα.
Το σπίτι του Φάνη στο λιβάδι του Ρόπα είναι μνημείο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής .
Ένα μέρος του είναι φτιαγμένο από πέτρες (το παλαιότερο) . Ένα κομμάτι από τσιμεντόλιθους . Ένα άλλο από τουβλέτες. Αλλού έχει κεραμίδια , αλλού πάνελ και αλλού αμίαντο.
Όποιος το παραλάμβανε πρόσθετε και από κάτι.
Ο Φάνης ως μάστορας του έδωσε άλλον αέρα.
Ένα δωμάτιο από δώ , μια ξεχυτή από κεί , ένα αμπιτάντε από πάνω και λίγες πλάκες πεζοδρομίου με γκαζόν στην είσοδο.
Στην είσοδο έκανε και συρόμενο πορτόνι και πάνω στις κολόνες έβαλε και δύο γύψινα λεοντάρια.
Μετά από συνεχείς επεκτάσεις μετέτρεψε το καλύβι που κληρονόμησε από τον πατέρα του σε «Villa Fanis» και έτσι έγινε ο πρώτος πιτόρος της Κέρκυρας με βίλλα στο λιβάδι του Ρόπα δίπλα από τον καταυλισμό των Ρομά.
Είχε δε και την άποψη ότι οι Ρομά θα πρέπει να μετεγκατασταθούν δια της βίας εί δυνατόν «εις το Κράτσαλο» μακριά από τα μάτια του πολιτισμένου κόσμου.
Ο δεύτερος καημός του ήταν να καταφέρει να κόψει τις τριτοκοσμικές παυλοσουκιές από τα όρια του κτήματός του και να φτιάξει έναν πέτρινο φράχτη γύρω με κολονάκια όπου στην κορυφή θα αναπαύονται γύψινα σαρκοβόρα θεριά της ζούγκλας για να προστατεύουν την περιουσία του.
Τα παυλόσουκα αλλού τα λένε «Φραγκόσυκα» και δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλή φρούτα .
Στην Κέρκυρα και στην Βόρεια Ιταλία είναι τόσο αγαπητά που τα λέμε χαϊδευτικά «φρεσκαμέντο» και τα πουλάνε στους δρόμους έναντι ενός ευρώ το κομμάτι (καθαρισμένα).
Για πολλούς αποτελεί μυστήριο η μεγάλη αγάπη των Κερκυραίων για τα παυλόσουκα.
Η αλήθεια είναι ότι όταν οι Ενετοί επιδότησαν την δενδροφύτευση της Κέρκυρας με ελαιόδεντρα είχαν θέσει ως όρο να φυτευτούν επίσης στα όρια του κάθε κτήματος και παυλοσουκιές.
Οι παυλοσουκιές χρησίμευαν ως αντιπυρική ζώνη πρωτίστως και δευτερεύοντος ως αγκαθωτός φράχτης με νόστιμα και ζουμερά φρούτα. Σοφοί οι πρόγονοι μας θα μου πείτε, αλλά τι σχέση έχουν όλα αυτά με το μικρό σπίτι στο λιβάδι του Ρόπα.
Έλα ντέ!
Ο Φάνης λοιπόν δηλώνει ατρόμητος σε όλα εκτός από τις φυσικές καταστροφές που μονίμως τον απειλούν.
Αν κάνει σεισμό 2,5 ρίχτερ και κουνηθεί λίγο η λάμπα βγαίνει στους δρόμους με τα σώβρακα και τρέχει.
Ποιο πολύ όμως φοβάται τις πυρκαγιές.
Τις προάλλες τον συνάντησα στην Ανουντσιάτα. Φορούσε τα ρούχα της δουλειάς και ερχόταν από ένα σπίτι που έχει αναλάβει να βάψει.
Επηρεασμένος από τους σεισμούς το μάτι του ήταν ανήσυχο.
-«Θυμάσαι πρόπερσι που έπιασε η μεγάλη πυρκαγιά στο λιβάδι του Ρόπα;»
Σημειωτέον εδώ ότι «Η μεγάλη πυρκαγιά» ήταν τέσσερα στρέμματα καλαμιώνας, λίγα χόρτα και μερικά πουρνάρια .
-«Σταμάτησε δίπλα στο σπίτι μου. Έβαλε το χέρι του ο Άγιος Σπυρίδωνας και δεν εκαήκαμε ζωντανοί».
Το κοιτάω στα μάτια με τρυφερότητα και του χαϊδεύω αργά την σκονισμένη φαλάκρα.
«Ο Άγιος Σπυρίδωνας , Φάνη μου , ασχολείται με πανούκλες, χολέρες , λέπρες και γεωστρατηγικά ζητήματα όπως το Ασέδιο των Κορυφών. Το σπίτι σου σώθηκε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.»
Με κοιτάει με απορία και του εξηγώ.
«Αν πηγαίνανε καλά οι δουλειές σου , αγόρι μου, θα είχες κόψει τσι παυλοσουκιές και η στιά θα έμπαινε στο σπίτι …Τσώπα σου λέω!»
Κέρκυρα 14 Φεβρουαρίου 2023
Σταμάτης Κυριάκης