Με 1000-1300 χιλιοστά βροχόπτωσης τον χρόνο και να διψάμε;

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας βρίσκονται οι περιοχές του Κάτω Γαρούνα και του Άη Γόρδη. Οι γεωτρήσεις που τροφοδοτούσαν με νερό αυτές τις περιοχές εδώ και δεκαετίες, στέρεψαν.Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και σε άλλες περιοχές του Νησιού, όπου οι γεωτρήσεις έχουν αρχίσει να υπολειτουργούν ή να στεγνώνουν.

Ωστόσο, οι βροχοπτώσεις στο νησί είναι άφθονες κατά μήκος των ακτών και ακόμη περισσότερο στους λόφους της ενδοχώρας, ανερχόμενες περίπου σε 1.000 ως 1300 χιλιοστά (40 ως 55 ίντσες) το χρόνο. Γιατί λοιπόν να υπάρχει έλλειψη νερού στο νησί;

Ως συνήθως, οι τοπικές ηγεσίες αντί να προλάβουν ένα πρόβλημα κινητοποιούνται εφόσον παρουσιαστεί. Έτσι αναγκάζονται πλέον να λαμβάνουν περιοριστικά μέτρα όπως η απαγόρευση πλήρωσης ιδιωτικών κολυμβητηρίων με νερό από το δίκτυο ύδρευσης, ο περιορισμός της χρήσης νερού μόνο στις οικιακές ανάγκες (αποφυγή σπατάλης σε πότισμα φυτών, πλύσιμο δρόμων κ.λπ.), η ενθάρρυνση των επιχειρήσεων φιλοξενίας και εστίασης για ενημέρωση των πελατών σχετικά με την ανάγκη εξοικονόμησης νερού κλπ. Τέλος, κινητοποιούνται να διανοίξουν νέες, βαθύτερες γεωτρήσεις για την εξεύρεση επαρκούς ποσότητας νερού και να βελτιώσουν το δίκτυο ύδρευσης.

Ωστόσο, εκτός θαύματος, είναι αδύνατο να λυθεί ένα χρονίζον πρόβλημα με τέτοιες πυροσβεστικές λύσεις. Πρέπει να βρεθούν λύσεις μακροχρόνιες, πράγμα που απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση.

Πρώτον, η αφαλάτωση μπορεί να είναι μια βιώσιμη λύση. Νέες μονάδες αφαλάτωσης θα εξασφαλίσουν βιώσιμη παροχή νερού (π.χ. εργοστάσιο αφαλάτωσης στην Χρυσηίδα) .

Δεύτερον, υβριδικά συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως αιολική, ηλιακή κλπ. μπορεί να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση και να υποστηρίξουν τις διαδικασίες επεξεργασίας του νερού. Τα συστήματα αυτά μπορούν να δημιουργηθούν από ενεργειακές κοινότητες πολιτών, όπως προβλέπει το Ευρωπαϊκό πλαίσιο, χωρίς να χρειάζεται η εμπλοκή ιδιωτικών μεγάλων εταιριών.

Τρίτον, η κυκλική υδατική οικονομία προβλέπει καινοτόμες μεθόδους, που υλοποιούνται ήδη σε άλλα νησιά. Για παράδειγμα, στη Λέσβο, ολοκληρωμένες τεχνολογίες διαχειρίζονται τα λύματα, παράγουν βιοαέριο και δημιουργούν βρόγχους νερού για άρδευση και λίπανση. Ευρωπαϊκά έργα, όπως π.χ. το HYDROUSA υλοποίησαν πιλοτικά κυκλικές τεχνολογίες νερού σε ελληνικά νησιά. Τα συστήματα συλλέγουν, επεξεργάζονται, ανακυκλώνουν και επαναχρησιμοποιούν το νερό με βιώσιμο τρόπο.

Τέταρτον, είναι απαραίτητη η εξισορρόπηση των αναγκών τουρισμού και νερού. Βιώσιμες πρακτικές μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση νερού στον τομέα της φιλοξενίας. Οικοτουριστικά καταλύματα, όπως αυτά της Τήνου, ανακυκλώνουν τα λύματα και τα όμβρια ύδατα για άρδευση κήπων.

Τέλος και σημαντικότερο, η διαχείριση υδάτων πρέπει να γίνει με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση από ενιαίο φορέα που θα συντονίζει τις προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα.

Διαφορετικά θα πούμε το νερό, νεράκι.

* Ο Γιώργος Ασωνίτης είναι Ειδικός Επιστήμονας στην Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος.