«Δασιά - Σαρόκο» ή «Δασιά - Λιμάνι;»

Oι δρόμοι των Άγγλων

Η Κέρκυρα, έβδομο σε μέγεθος νησί της Ελλάδας και από τα πλέον πυκνοκατοικημένα νησιά της Μεσογείου, διαθέτει ένα πολύ πυκνό οδικό δίκτυο, ίσως το πυκνότερο σε όλη την Ελλάδα.

Το οδικό αυτό δίκτυο, όπως και άλλες σημαντικές υποδομές του νησιού, κατασκευάστηκε από τους Άγγλους στην περίοδο της Αγγλοκρατίας (1815-1864), και επεκτάθηκε ακόμη περισσότερο αργότερα με την μετατροπή πολλών αγροτικών μονοπατιών σε δρόμους.

Μπορεί στην εποχή του να ήταν πρωτοπόρο, ωστόσο δεν ανταποκρίνεται πλέον στις σύγχρονες ανάγκες, ιδιαίτερα μάλιστα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου, λόγω τουρισμού, οι διαμένοντες στο νησί πολλαπλασιάζονται.     

Οι δρόμοι είναι στενοί, ανηφορικοί, με πολλές στροφές, και παρατηρείται συχνά κυκλοφοριακή συμφόρηση σε κεντρικούς κόμβους, ιδιαίτερα στις εισόδους της πόλης. Το νησί διαθέτει δύο, κυρίως, βασικούς οδικούς άξονες (εθνικές οδοί), έναν προς βορρά και ένα προς Νότο που διακλαδώνονται και εξυπηρετούν καθημερινά χιλιάδες κόσμο που θέλουν να πάνε ή να φύγουν από την πόλη.

Αν αναλογιστεί κανείς την έλλειψη χώρων στάθμευσης μέσα στην πόλη, αντιλαμβάνεται πόσο προβληματική γίνεται η κινητικότητα στο νησί. 

Δεν είμαι συγκοινωνιολόγος ούτε ειδικός των μεταφορών, ωστόσο η ενασχόληση μου με τις πολιτικές της Ε.Ε., μεταξύ των οποίων και η πολιτική κινητικότητας, αλλά και προσωπικές μου εμπειρίες από επισκέψεις νησιωτικών ή παράκτιων «έξυπνων πόλεων» μου επιτρέπει, νομίζω, να παραθέσω κάποιες σκέψεις επί των προβλημάτων που αφορούν τις εσωτερικές μετακινήσεις στο νησί μας.

Βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα

Η στρατηγική για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, που έχει εκπονήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τονίζει την ανάγκη να καταστεί η υπεραστική και αστική κινητικότητα πιο βιώσιμη, έξυπνη και υγιής με επίκεντρο τις δημόσιες μεταφορές και την ενεργή κινητικότητα (περπάτημα, ποδηλασία).

Η έξυπνη κινητικότητα είναι βασικός πυλώνας μιας έξυπνης πόλης. Πόλεις σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στις μεταφορές, λόγω της αύξησης της κυκλοφοριακής συμφόρησης, μοιράζονται τις ανησυχίες για την οδική ασφάλεια και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών, την έλλειψη χρηματοδότησης και την αύξηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Η εν λόγω πρόταση της Ε. Επιτροπής προβλέπει ότι όλες οι μεγάλες πόλεις («αστικοί κόμβοι») στο εν λόγω δίκτυο πρέπει να έχουν αναπτύξει ένα σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας (ΣΒΑΚ) έως το 2025. Το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο προβλέπει έναν κοινό κατάλογο μέτρων και πρωτοβουλιών για τις πόλεις αυτές, καθώς και για τις υπόλοιπες πόλεις της ΕΕ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πρόκληση να καταστεί η κινητικότητά τους πιο βιώσιμη.

Ένα Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας είναι ένα στρατηγικό σχέδιο για να ικανοποιεί τις ανάγκες κινητικότητας των ανθρώπων και των επιχειρήσεων στις πόλεις και τα περίχωρά τους για μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Βασίζεται σε υπάρχουσες πρακτικές σχεδιασμού και λαμβάνει δεόντως υπόψη τις αρχές της ενσωμάτωσης, της συμμετοχής και της αξιολόγησης.

                 Ηλεκτρικό πλοίο στην Κοπεγχάγη

Η ηλεκτροκίνηση, η ενσωμάτωση του Διαδικτύου των Πραγμάτων στο σύστημα μεταφορών, το δίκτυο 5G, οι ψηφιακές υπηρεσίες ηλεκτροκίνησης, η αυτοματοποίηση και διασύνδεση των οχημάτων είναι μόνο μερικές από τις εφαρμογές που εξελίσσουν τις μεταφορές και τις κάνουν ολοένα και πιο ευφυείς, συμβάλλοντας στη δημιουργία έξυπνων πόλεων.

Πολλές κωμοπόλεις, πόλεις και περιφέρειες σε ολόκληρη την ΕΕ είχαν ήδη αναλάβει δράση, με  περισσότερα από 1.000 ΣΒΑΚ  (ή παρόμοια σχέδια) να είναι ήδη σε εφαρμογή επί του παρόντος.

Η Ελληνική Κυβέρνηση δεν θεσμοθέτησε απλώς τα ΣΒΑΚ, τα κατέστησε υποχρεωτικά για τις πόλεις με πληθυσμό άνω των 30.000 κατοίκων. Ταυτόχρονα, έδωσε στις πόλεις την επιλογή των δράσεων που θα αποφασίσουν να υλοποιήσουν, θέτοντας απλώς το πλαίσιο.

                        Ναυπηγεία Damen. Κατασκευή υβριδικού ferry

Οι πόλεις, λοιπόν, θα αποφασίσουν για την μοίρα τους και η κεντρική διοίκηση θα ενθαρρύνει, θα καθοδηγεί και θα εποπτεύει.

Ο Δήμος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων είναι στη φάση εκπόνησης ενός τέτοιου ΣΒΑΚ, το οποίο φαίνεται ότι δεν θα αργήσει να μπει σε υλοποίηση. Περιλαμβάνει, σύμφωνα με το σχετικό δελτίο Τύπου του Δήμου, το κοινό όραμα, τους ειδικούς στόχους, τα εναλλακτικά σενάρια διαχείρισης της κινητικότητας και την αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων. Δυστυχώς δεν υπάρχει εικόνα του εν λόγω σχεδίου, παρόλο που είναι σε ανοικτή διαβούλευση και θα έπρεπε όλα τα έγγραφα και οι θέσεις των φορέων να είναι δημόσια.

                    Ηλεκτρικό υβριδικό ταχύπλοο 300 επιβατών του Auckland Transport της Νέας Ζηλανδίας (Ναυπηγείο Incat Crowther)