Δευτέρα 23.12.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Χριστιανική και μουσουλμανική παρέκκλιση (;)

Κώστας Σπίγγος
15 Ιουλίου 2016 / 16:14
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΙΓΓΟΣ

Σεσημασμένος ποινικός εγκληματίας ήταν μάλλον ο δράστης του μακελειού στη Νίκαια. Ένα τέτοιας φύσης μακελειό δεν μπορεί κατά κανένα τρόπο να εννοηθεί και προσεγγισθεί ως συνειδητή στοχευμένη πολεμική πράξη.

Ας τολμήσω λοιπόν μερικές ακατέργαστες σκέψεις, τονίζοντας ότι ζητώ να αναλύσω και όχι να επιρρίψω ευθύνες, ούτε πολύ περισσότερο, να εμπλακώ σε μανιχαϊστικές συζητήσεις περί καλού και κακού και ποιοι τα αντιπροσωπεύουν γνησιότερα πάνω στη γη: 
Ο χριστιανικός πολιτισμός και η συνοδός πολιτική του έκφραση, που είναι ο νεωτερικός ατομοκεντρικός - σχετικιστικός τρόπος σκέψης, διαφέρουν από το μουσουλμανικό πολιτισμό, ο οποίος παραμένει κοινωνιοκεντρικός και πολιτικά φανταμενταλιστικός: η προσωπικότητα εδώ δεν νοείται ποτέ ως αυτόνομη αλλά εξακολουθεί να εμπεριέχεται - αναφέρεται στην κοινωνία, οπότε και η ψυχική σύγκρουση, πολύ περισσότερο δε η παρέκκλιση, συνιστούν αδυναμία και ποτέ ελεύθερη βούληση. 
Έτσι, ο χριστιανικής προέλευσης εγκληματίας θα πρέπει απαραίτητα όχι να τιθασεύσει τα προς το αντίθετο κίνητρα, αλλά να εκλογικεύσει την πράξη του (δηλαδή, να ντύσει τα συναισθηματικά κίνητρά του με λογικά επιχειρήματα). Καθώς όμως οι εγκεφαλικές ανάγκες της εκλογίκευσης είναι ισχυρές, ισχυρότερες της απλής, αντανακλαστικής και νευρωνικά πιο πρωτόγονης αναστολής, μια κατά συρροή εγκληματική συμπεριφορά μπορεί να υιοθετηθεί μόνο από σχετικά δομημένες προσωπικότητες. Παρατηρείται, μάλιστα, έτσι το φαινόμενο ύπαρξης αδίστακτων αντικοινωνικών εγκληματιών χωρίς οψέποτε ίχνος βαθιάς μεταμέλειας.
Αντίθετα, ο μουσουλμανικής προέλευσης εγκληματίας εξακολουθεί να «απολογείται» στην κοινωνία, ώστε ευκολότερα μπορεί να μεταστρέψει την αρχική βιωνόμενη αδυναμία ελέγχου του εαυτού του, που τον οδήγησε στο έγκλημα, σε μια νέα, καθαρτική πράξη, υπέρ υποθετικού ανώτερου κοινωνικού σκοπού. 
Υπενθυμίζω ότι αν οι κύριες ψυχοπαθολογικές κατηγορίες είναι η νεύρωση, η ψύχωση και η κοινωνιοπάθεια, κατά τη νεύρωση η δυνατότητα θέασης του εαυτού μας από απόσταση και κριτικής αποτίμησης των πρακτικών αποτελεσμάτων της συμπεριφοράς μας διασώζεται εν μέρει, ενώ η απουσία μιας τέτοιας δυνατότητας, με πλήρη αποκοπή του αντικειμενικού ελέγχου της πραγματικότητας του εαυτού και του κόσμου και με παραμονή σε μια αποκλειστικά ατομική (ιδιωτική) πραγματικότητα, ορίζεται ως ψύχωση. Στην κοινωνιοπάθεια, αποκόπτεται πλέον και η ατομική πίστη στην αρχική ιδέα και το μόνο που απομένει, ως τρελός έλικας άνευ αεροσκάφους, είναι η ίδια η προσπάθεια κατίσχυσης.
Με ψυχιατρικούς όρους, λοιπόν, και πάντα στο επίπεδο της ατομικής ψυχολογίας, το χριστιανικό έγκλημα είναι περισσότερο «κοινωνιοπαθητικό», ενώ το μουσουλμανικό περισσότερο «ψυχωτικό».
* Είναι γιατρός, νευρολόγος
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΙΓΓΟΣ

Ο Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος γεννήθηκε το 1971 στον Πειραιά και αποφοίτησε από το 3ο Λύκειο Χαϊδαρίου. Είναι νευρολόγος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών και ειδικευθείς στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» και στο Ινστιτούτο Νευρολογίας του Λονδίνου το 1999, όπου του απονεμήθηκε το Δίπλωμα Κλινικής Νευρολογίας από το πανεπιστήμιο UCL. Είναι μέλος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρίας και της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας από το 2004. Στα πλαίσια της κλινικής του δραστηριότητας, ως ειδικός νευρολόγος, έχει διατελέσει επιστημονικός συνεργάτης του Γ. Ν. Α. «Γ. Γεννηματάς», του ιδιωτικού θεραπευτηρίου «Υγεία», καθώς και επιμελητής του Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Κέρκυρας. Έχει δεκάδες διεθνείς και ελληνικές δημοσιεύσεις και συμμετοχές σε επιστημονικά συνέδρια. Από το 2003 ζει και εργάζεται ως ιδιώτης γιατρός στην Κέρκυρα. Εκ παραλλήλου, ασκεί δραστηριότητες επιστημονικού συγγραφέα με εξειδίκευση στη Νευρολογία και στην Ψυχιατρική, δραστηριότητες ενημέρωσης και επιμόρφωσης στον τομέα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής και στον ευρύτερο τομέα των σχέσεων ιατρού - ασθενούς, δραστηριότητες επιστημονικού συμβούλου και εκπαιδευτή για λογαριασμό εταιριών του φαρμακευτικού τομέα, καθώς και πολυετή δραστηριότητα στον τομέα της μετάφρασης και επιμέλειας κειμένων και βιβλίων ιατρικού και ευρύτερου ιατρο-κοινωνικού ενδιαφέροντος. Έχει διατελέσει εκλεγμένο μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας και του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας. Από το 2003 έως το 2009 υπήρξε επιστημονικός διευθυντής και τακτικός αρθρογράφος του περιοδικού εκλαϊκευμένης ιατρικής «Popular Medicine», μηνιαίου ένθετου της εφημερίδας «Καθημερινή». Σήμερα αρθρογραφεί στην εβδομαδιαία στήλη «Με κρότους και ψίθυρους» της κερκυραϊκής εφημερίδας «Καθημερινή Ενημέρωση» και είναι παραγωγός του ραδιοφωνικού ενθέτου «Επισυνάψεις» στον Κύμα FM 90,3. Έχει συγγράψει το βιβλίο εκλαϊκευμένης νευροεπιστήμης «Γνωστικός και ψυχικός εγκέφαλος» (2014), τη συλλογή έμμετρου και πεζού λόγου «Χρήζεις προστασίας» (2018), τη συλλογή φιλοσοφικού χαρακτήρα δοκιμίων «Επισυνάψεις» (2019) και την ποιητική συλλογή «Καλούπια αναπνοών» το 2021. Συμμετέχει στο καθημερινό κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι με συχνές διαλέξεις, παρουσιάσεις, εισηγήσεις, άρθρα γνώμης, δημόσιες παρεμβάσεις και πολιτική δράση.