Πότε και γιατί μπήκε στη ζωή μας το brexit

Αυτό κάνει και η Βρετανία. Με την αίγλη της πρώτης αποικιοκράτειρας, δηλ. της Επικράτειας "στην οποία ποτέ δεν δύει o ήλιος!", όπως φιλάρεσκα διατείνεται, η γερμανική Ευρώπη της πέφτει κομματάκι στενή. 

 

Άλλοτε ήταν η ιστορική κόντρα με τη Γαλλία, από το '90 και μετά η ραγδαία ενίσχυση της ξαναενωμένης Γερμανίας έγινε το κόκκινο πανί για την Ηγκλετέρα. Και το ωραίο είναι ότι δεν είναι πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο... Ο Λένιν παρατηρεί από τον Αύγουστο του 1915 ότι υπάρχει προηγούμενο! "... Καμία μοιρασιά δεν μπορεί να μην επηρεαστεί από την "αναλογία στην δύναμη", και τις αλλαγές της στην εξέλιξη της οικονομικής ανάπτυξης. Μετά από το 1871, το ποσοστό της Γερμανίας σε άνοδο ισχυος ήταν τρεις ή τέσσερις φορές γρηγορότερο από εκείνο της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας, και της Ιαπωνίας και δέκα φορές πιο γρήγορο από της Ρωσίας". (Σ.σ. Σημειωτέον ότι δεν αναφέρεται στην "ποσότητα" αλλά στην επιτάχυνση!). Και προέβλεπε έτσι την αναπόδραστη πολεμική αναμέτρηση ανάμεσα στις τότε μεγάλες, ευρωπαϊκές δυνάμεις...

 

Οι ολοκληρώσεις

 

Η απελευθέρωση του Κεφαλαίου με την σάρωση των "τειχών" εθνικής προστασίας έγινε αντιληπτή από τον νεαρό φοιτητή Οικονομικών, αργότερα εμβληματικό επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED), Άλαν Γκρίνσπαν, ως το επίδικο των αμερικανικών think tanks, αμέσως μετά το τέλος του 2ου παγκοσμίου (Σ.σ. Α. Γκρίνσπαν: Η εποχή των αναταράξεων 2007). Οι υπερεθνικές "ολοκληρώσεις" (και) στην Ευρώπη έλκουν την καταγωγή τους απ' αυτούς τους συλλογισμούς και το αναπόφευκτον της απελευθέρωσης της κυκλοφορίας των οικονομικών συντελεστών, πρωτίστως του Κεφαλαίου.

Παρά ταύτα, και με την Γερμανία διαιρεμένη και υπό "προστασία", οι Γάλλοι δεν έπαψαν να θεωρούν το City, τον Δούρειο Ίππο των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστική η αντίθεση του στρατηγού Ντε Γκολ στην ένταξη της Βρετανίας στην τότε ΕΟΚ.

 

Η γαλλική "στενότητα"

 

Στις 14 Ιανουαρίου 1963, ο Γάλλος πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ ήταν κατηγορηματικός σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο Μέγαρο των Ηλυσίων: "Η είσοδος της Μεγάλης Βρετανίας και άλλων χωρών εις την Κοινήν Αγοράν θα μετέβαλλεν εξ ολοκλήρου τον χαρακτήρα της ΕΟΚ, ως εφαντάσθη ταύτην η Γαλλία. Μία Ευρώπη επτά ή ένδεκα ή δεκαοκτώ χωρών θα ισοδυνάμει με κολοσσιαίαν ατλαντικήν κοινότητα, τελούσαν υπό την εξάρτησιν και τον έλεγχον των Ηνωμένων Πολιτειών, αι οποίαι θα έτεινον εις το να απορροφήσουν την ευρωπαϊκήν κοινότητα".  Το λαϊκό φύλλο Daily Mirror, τότε τιλοφόρησε το πρωτοσέλιδό του: "Όλα τελείωσαν; Η ιστορία θα περιμένει!".

Το ρήγμα έκλεισε δέκα χρόνια αργότερα. "Η ιστορία περίμενε" μέχρι τις 22 Ιανουαρίου 1972: Η Βρετανία υπέγραψε τη Συνθήκη Προσχώρησης στις Βρυξέλλες και εντάχθηκε στην ΕΟΚ. Ο τότε πρωθυπουργός Εντουαρντ Χιθ έκανε λόγο για «ένα τέλος και μια αρχή» και μίλησε για «κοινή ευρωπαϊκή κληρονομιά».

Οι ημερομηνίες δεν είναι ποτέ τυχαίες. Ο λόγος γίνεται για την περιδίνηση της οικονομίας στην επονομαζόμενη και πετρελαϊκή κρίση. Η αποκατάσταση της μεγαλύτερης δυνατής ευρύτητας στην κυκλοφορία του Κεφαλαίου γίνεται το επείγον για το ξεπέρασμά της. Η Ευρώπη "ανοίγεται" και μεγαλώνει...

Όμως οι πυλωροί της βρετανικής οικονομίας έκτοτε παραμένουν με τόνα πόδι στην Ευρώπη και τ' άλλο εκκρεμές, προσδοκώντας στην ανάκτηση του "ιστορικού" της ζωτικού χώρου. Αγκυλώσεις ή πρόβλεψη;

 

Η διαρκής... διαπραγμάτευση

 

Δύο μόλις χρόνια μετά την ένταξή της στην ΕΟΚ (1975), οργανώνεται το δημοψήφισμα για το «ναι» ή «όχι» στην ΕΟΚ που δίχασε την κυβέρνηση του Χάρολντ Ουίλσον. Στην πορεία προς τις κάλπες, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση αποφάσισε πως η Βρετανία πρέπει να παραμείνει. Οι ψηφοφόροι ψήφισαν για την παραμονή με 67%.

Και 40 χρόνια μετά, στις 22 Ιανουαρίου 2013, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον υποσχέθηκε πως αν οι Τόρις κερδίσουν τις εκλογές θα διοργανώσει δημοψήφισμα για το μέλλον της Βρετανίας στην Ε.Ε. Με σκοπό να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία με την Ευρώπη πριν από την ψηφοφορία. Η Γαλλία και η Γερμανία αντέδρασαν στην προοπτική αυτή.

Στις 25 Μαΐου 2014, το Κόμμα Ανεξαρτησίας κατήγαγε νίκη μεγάλη στις ευρωεκλογές. Ο ηγέτης του UKIP, Νάιτζελ Φάρατζ μίλησε για «σεισμό στη βρετανική πολιτική σκηνή. 

Την Πέμπτη, 23 Ιουνίου 2016, παίζεται ένα ακόμα επεισόδιο αυτής της ιστορίας. Που σίγουρα δεν θα είναι το τελευταίο. Άλλωστε παραφράζοντας τον Πρώσο θεωρητικό των αναμετρήσεων, Φον Κλαούζεβιτς "πολιτική είναι... απλώς η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα"!