Φωνή Κέρκυρας: «Λιγότερο από 10% υλοποίηση των υποσχέσεων Υδραίου για τα απορρίμματα»

ΚΕΡΚΥΡΑ (ΦΩΝΗ - ΔΗΜΟΤΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ). Το 2019, με νωπά τα καθημερινά βιώματα της κρίσης των απορριμμάτων, οι δημοτικές εκλογές διεξήχθησαν με κεντρικό κοινωνικό αίτημα, την προσωρινή μεταφορά των απορριμμάτων εκτός Κέρκυρας, μια αδήριτη ανάγκη ώστε να δοθεί χρονική ανάσα 2-3 ετών για την εκκίνηση της ορθολογικής διαχείρισης των απορριμμάτων. Σε αυτή την κατεύθυνση οι δημότες του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων εμπιστεύτηκαν τον συνδυασμό της κας Υδραίου, η οποία με το σύνθημα «θα κάνουμε την ανακύκλωση τρόπο ζωής» υποσχέθηκε «ένα Δήμο πρότυπο καθαριότητας» μέσα από το φιλόδοξο πρόγραμμα «Καθαρή Κέρκυρα». Η, δε, ζέση για την αποτελεσματική διαχείριση των απορριμμάτων ήταν τόσο μεγάλη, που στο προεκλογικό πρόγραμμα ρητά αναφέρεται κατά λέξη ότι από «από την Μερόπη Υδραίου κανείς δεν θα ακούσει ψεύτικες υποσχέσεις».

Η τότε νέα Δημοτική Αρχή υπέβαλλε σχετικό αίτημα στην Κεντρική Κυβέρνηση, η οποία αποφάσισε την μεταφορά των απορριμμάτων στην Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας (ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ) στην Κοζάνη. Τέσσερα χρόνια μετά, και ενώ από το 2020 υπήρξε ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την υιοθέτηση της φιλοσοφίας των μηδενικών αποβλήτων, η ανακύκλωση είναι καθηλωμένη σε μονοψήφια ποσοστά και η διαχείριση των απορριμμάτων ακολουθεί το ίδιο μοτίβο αποκομιδής - μεταφοράς. Ο Δήμος επιβαρύνεται εξ ολοκλήρου οικονομικά για την συνολική διαχείριση των απορριμμάτων του με μια ετήσια δαπάνη περίπου 17,5 εκατ. ευρώ (ή περίπου 380€ ανά τόνο, επιπλέον 25€ ανά τόνο του τέλους ταφής). Η δαπάνη αυτή ουσιαστικά εκτροχιάζει τον ετήσιο οικονομικό προϋπολογισμό του Δήμου, ο οποίος προβλέπει ανταποδοτικά τέλη περίπου 11,5 εκατ. ευρώ. Για να ισοσκελιστεί η διαφορά των 6 εκατ. ευρώ δεν αποφασίστηκε αύξηση δημοτικών τελών και το ποσό αυτό τεχνηέντως αντλείται από προϋπολογισθέντα άλλων βασικών αναγκών των δημοτών.

Η παρακάτω συγκριτική ανάλυση των 22 προεκλογικών δεσμεύσεων του προγράμματος «Καθαρή Κέρκυρα» το 2019 (σσ. με έντονα γράμματα) και του απολογισμού της απερχόμενης Δημοτικής Αρχής το 2023, όπως αυτά προκύπτουν από τα επίσημα δημοσιευμένα προγράμματα και στοιχεία.

1. Τμήμα οδοσάρωσης με σύγχρονο εξοπλισμό, οδοκαθαριστής της γειτονιάς

Τμήμα οδοσάρωσης και οδοκαθαριστής της γειτονιάς δεν υπάρχουν. Υπάρχει ένα μειωμένο προσωπικό από περίπου 15 οδοκαθαριστές με πενιχρό εξοπλισμό (φαράσι και σκούπα και ελλιπή αναλώσιμα). Ας σημειωθεί ότι το μόνιμο προσωπικό κατηγορήθηκε από θεσμικό παράγοντα για μειωμένη απόδοση.

2. Εγκατάσταση κάδων νέας τεχνολογίας που συμπιέζουν τα απορρίμματα («…δεν θα τα βλέπει κανείς εκτός κάδων»)

Δεν τοποθετήθηκαν κάδοι συμπίεσης σε κεντρικά σημεία ενώ ούτε στους υπόγειους κάδους γίνεται κάποια συμπίεση. Είναι σύνηθες φαινόμενο να παρατηρούνται απορρίμματα εκτός μικρών και ανοικτών μεγάλων κάδων. Υπάρχει αδυναμία ελέγχου διάσπαρτων χωματερών.

3. Ανανέωση στόλου οχημάτων & εξοπλισμού, Ανακατασκευή εγκαταστάσεων συνεργείων στον Πέλεκα

Ο Δήμος, μέσω μακροχρόνιας (5-ετούς) μίσθωσης (leasing) με ετήσιο κόστος 750.000€, διαθέτει 26 οχήματα (γερανοφόρα, απορριμματοφόρα, καλαθοφόρα, γερανός-αρπαγή και σάρωθρο). Τα υπόλοιπα 10 οχήματα έχουν ενταχθεί ή αποκτήθηκαν μέσω των προγραμμάτων «Φιλόδημος» και ΕΣΠΑ. Δεν υπήρξε ανακατασκευή των συνεργείων στον Πέλεκα, αντίθετα το εργατοϋπαλληλικό σωματείο ΟΤΑ της Περιφερειακής Ενότητας Κέρκυρας κατήγγειλε τις απαράδεκτες εγκαταστάσεις στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, οι οποίες διαπιστώθηκαν μετά από αυτοψία.

4. Δημοσιοποιημένο τακτικό πρόγραμμα για πλύσιμο δρόμων και πλατειών

Δεν δημοσιοποιήθηκε ποτέ τέτοιο πρόγραμμα. Κάποιοι δρόμοι πλύθηκαν συνολικά 3-4 φορές στα 4 χρόνια.

5. Διαγωνισμός αποκομιδής απορριμμάτων από εξωτερικούς συνεργάτες

Μόνος εξωτερικός συνεργάτης για την αποκομιδή είναι η εταιρεία ΕNACT, που με βάση την σύμβαση οφείλει να επιχειρεί με 19 οχήματα, 6 εφεδρικά και ένα καδοπλυντήριο, Αντί αυτών επιχειρούν μόνον 2 οχήματα ενώ το καδοπλυντήριο χρησιμοποιήθηκε μόνο μία φορά μετά από καταγγελία. Το 2022, 11 Δημοτικοί Σύμβουλοι, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αυτοδιοίκησης, ο Σύλλογος Εργαζομένων ΟΤΑ Κέρκυρας και το Εργατοϋπαλληλικό Σωματείο ΟΤΑ Κέρκυρας προσέφυγαν κατά της νομιμότητας εγκρίσεων ανάθεσης ύψους 6 εκατ. € της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου στη βάση της σύμβασης αυτής και η προσφυγή τους έγινε δεκτή με την με Α.Π. 25950/28-03-2023 απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων (ΑΔΑ Ψ5ΚΖΟΡ1Φ-ΘΞΑ). Επίσης έχει καταγγελθεί ότι η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου εγκρίνει αυξήσεις για καύσιμα, οι οποίες δεν προβλέπονται από την εν λόγω σύμβαση.

6. Κανονισμός καθαριότητας (σεβασμός και αν όχι κυρώσεις)

Δεν έγινε εφικτή η ψήφιση ενός κανονισμού καθαριότητας από το Δημοτικό Συμβούλιο. Κανονισμός καθαριότητας δεν υπάρχει!

7. Ανακύκλωση απορριμμάτων σε ποσοστό 50% στο τέλος της 4ετίας

Το ποσοστό της ανακύκλωσης σε βάθος τετραετίας δεν ξεπέρασε το 6% ενώ κάθε φορά τα οφειλόμενα μηνιαία στοιχεία δημοσιεύονταν μετά από επίμονα αιτήματά μας. Η ανάπτυξη των αναφερόμενων 8 ειδικών ρευμάτων (μπαταρίες, λαμπτήρες, μελανοδοχεία, αποτσίγαρα, ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές συσκευές, ρούχα, φάρμακα, τηγανόλαδα και ανακυκλώσιμα από σχολεία) είναι προς την σωστή κατεύθυνση, όμως η συλλογή τους δεν είναι καθοριστική καθότι, για παράδειγμα, αντιπροσωπεύουν μόλις 87 τόνους σε σύνολο 46.115 τόνων απορριμμάτων το 2022.

8. Γωνιές ανακύκλωσης σε κάθε γειτονιά, δημοτική ενότητα, χωριό

Καμία νέα πράσινη γωνιά ή σημείο δεν έγινε στα γεωγραφικά όρια του Δήμου. Αντίθετα, ορισμένες από τις υφιστάμενες εθελοντικές «πράσινες γωνιές» ανακύκλωσης δεν υποστηρίχθηκαν και οδηγήθηκαν σε κλείσιμο. Ειδικότερα η εθελοντική προσφορά στις «πράσινες γωνιές χαρακτηρίστηκε προσβλητικά από θεσμικό παράγοντα σε τηλεοπτικό μέσο.

9. Προμήθεια και εγκατάσταση ειδικών κάδων ανακύκλωσης

Σε τέσσερα χρόνια ο Δήμος προμηθεύτηκε 270 ειδικούς κάδους ανακύκλωσης αντί ενός τεράστιου αριθμού κάδων που περιλάμβαναν τα ήδη εγκεκριμένα προγράμματα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Ειδικοί κάδοι δεν εγκαταστάθηκαν λόγω της μη έναρξης της ανακύκλωσης πλαστικού, χαρτιού-χαρτονιού. Η αναφερόμενη προμήθεια 6.600 καφέ κάδων διαφόρων μεγεθών (σσ. Ίσως αφορά τον πρώην ενιαίο Δήμο) είναι χρήσιμη όμως παραμένει επίσης χωρίς αντικείμενο γιατί δεν έχει εφαρμοστεί κανένα πρόγραμμα κομποστοποίησης. Αντ’ αυτών αποκτήθηκαν 750 κάδοι σύμμεικτων (πράσινοι & πήλινοι). Οι υφιστάμενοι κάδοι παραμένουν συνηθέστερα ανοικτοί ή είναι χωρίς καπάκι και δεν πλένονται συστηματικά.

10. Αξιοποίηση πετυχημένων δράσεων από συλλογικότητες

Έγιναν μετρημένες δράσεις με συγκεκριμένους φορείς εκείνο όμως που δεν αξιοποιήθηκε ήταν το φαινόμενο και η εθελοντική προσφορά των «πράσινων γωνιών»  που αντίθετα με το Δήμο Βόρειας Κέρκυρας, υποβιβάστηκαν. Αποτέλεσμα ήταν κάθε τόνος απορριμμάτων που δεν εκτράπηκε από το σύστημα διαχείρισης να ισοδυναμεί με σπατάλη περίπου 300€ δημοσίου χρήματος για την μεταφορά του εκτός νησιού.

11. Συλλογή πόρτα-πόρτα με κινητά πράσινα σημεία

Δεν υπήρξε συλλογή πόρτα-πόρτα με κινητά πράσινα σημεία. Έχει παρατηρηθεί συχνά τα απορριμματοφόρα να συλλέγουν μαζί και τον πράσινο και τον μπλε κάδο.

Ανάπτυξη καφέ κάδων συλλογής οργανικών αποβλήτων

12. Δεν έγινε καμία ανάπτυξης καφέ κάδων οργανικών αποβλήτων (σσ. Στο Δημοτικό Συμβούλιο αναφέρθηκε η δικαιολογία του πολέμου στην Ουκρανία). Ένας μικρός αριθμός καφέ κάδων παραδόθηκαν πρόσφατα σε κάποια σχολεία δίχως περαιτέρω ενημέρωση.

13. Πρόγραμμα συλλογής οργανικών αποβλήτων από ξενοδοχεία, επαγγελματίες και οικίες

Δεν υπάρχει τέτοιο πρόγραμμα παρά μόνο αυτοδιαχείριση οργανικών αποβλήτων από μεμονωμένους ξενοδόχους, επαγγελματίες και δημότες.

14. Λειτουργία Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών σε νέα βάση με ανταποδοτικά οφέλη, θέσεις εργασίας)

Δεν υπήρξε λειτουργία του ΚΔΑΥ σε τέτοια βάση. Το υφιστάμενο ΚΔΑΥ έχει ανατεθεί σε ιδιώτη και η απόδοση της ανακύκλωσης αξιολογείται ως ιδιαίτερα μειωμένη με υπόλλειμα που οδηγείται σε μεταφορά και υγειονομική ταφή σε ποσοστό 55-65%.

15. Μηχανήματα ανταποδοτικής ανακύκλωσης

Δεν υπάρχουν εγκατεστημένα τέτοια μηχανήματα (πλην ενός που ανήκει σε μεγάλη αλυσίδα σουπερμάρκετ).

16. Ετήσιος διαγωνισμός ανακύκλωσης σε σχολεία

Ο διαγωνισμός γίνεται και είναι στη σωστή κατεύθυνση.

17. Τεμπλόνι (τήρηση περιβαλλοντικών όρων, ανάπλαση κυττάρων, καύση βιοαερίου)

Στο Τεμπλόνι κατασκευάστηκε σταθμός μεταφόρτωσης των νεο-παραγόμενων απορριμμάτων προς μεταφορά και επιχειρείται ανάκτηση του χώρου κατασκευής της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων μέσω της απομάκρυνσης 15.000 τόνων δεματοποιημένων απορριμμάτων προς τον ΧΥΤΑ της Παλαίρου. Ως «ανάπλαση» ή «αποκατάσταση του ανάγλυφου» εννοούν την επιχωμάτωση 80.000 τόνων χύδην και υπολειπόμενων δεματοποιημένων απορριμμάτων, ανάμεσα σε δύο υφιστάμενα κύτταρα ενώ δεν υπάρχει καμία πρόνοια για την ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα.

18. Μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση

Αφαιρέθηκε από τον  Δήμο (ΣΥΔΙΣΑ) η δυνατότητα κατασκευής της Μονάδας Διαχείρισης Απορριμμάτων και πλέον υπεύθυνος είναι ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Από το 2014 έγιναν δύο απόπειρες ανεπιτυχούς δημοπράτησης και φέτος, σχεδόν 10 χρόνια μετά, η δημοπράτηση κατέστη δυνατή αλλά υπήρξε απώλεια του ΕΣΠΑ 2014-2020. Βάση του νέου Εθνικού Σχεδιασμού θα κατασκευαστεί μία νέα Μονάδα Ανάκτησης και Ανακύκλωσης (μετά την άσκηση προαίρεσης) και, η οποία θα χρειαστεί περίπου ακόμα 2 χρόνια για να λειτουργήσει. Αυτό θα έχει ως συνέπεια την συνέχιση της μεταφοράς των απορριμμάτων και του όποιου υπολείμματος ελλείψει ΧΥΤΥ εκτός νησιού για τουλάχιστον ακόμα 2 χρόνια.

19. Ενδιάμεση διαχείριση οργανικών αποβλήτων με κομποστοποίηση

Δεν έγινε καμία ενέργεια ενδιάμεσης κομποστοποίησης.

20. Κάρτα Ανακύκλωσης Πολίτη (κίνητρο συλλογής πόντων, εξαργύρωση σε επιχειρήσεις)

Τέθηκε σε εφαρμογή το πρόγραμμα “followgreen”, τα έως σήμερα δημοσιευμένα στοιχεία της αποδοτικότητας είναι 23,91 τόνοι. Καμία αποδοχή και επιβράβευση των δημοτών δεν έγινε γνωστή πλην κάποιων σχολικών μονάδων.

21. Επανακοστολόγηση υπηρεσιών, τελών καθαριότητας, Κοινωνική δικαιοσύνη, «ο ρυπαίνων πληρώνει»

Δεν έγινε επανακοστολόγηση υπηρεσιών και τελών καθαριότητας λόγω μη εφαρμογής προγραμμάτων ανακύκλωσης. Δεν υπήρξε κοινωνική δικαιοσύνη καθώς τα ανταποδοτικά τέλη που εισπράττει ο Δήμος είναι τουλάχιστον 6 εκατ. ευρώ λιγότερα από αυτά που δαπανά για την αποκομιδή και την μεταφορά των απορριμμάτων εκτός νησιού. Η οικονομική ζημία επιβαρύνει τεχνηέντως έμμεσα τους δημότες στερώντας πόρους που προορίζονταν για άλλες βασικές παροχές. Κοινωνική αδικία είναι, επίσης, ότι τα κριτήρια απόδοσης δημοτικών τελών δεν υπολογίζονται με βάση τον παραγόμενο όγκο σκουπιδιών («ο ρυπαίνων πληρώνει») αλλά με βάση τα τετραγωνικά μέτρα των ακινήτων.

22. Πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, συμμετοχή επιχειρήσεων σε χορηγικά προγράμματα προμήθειας κάδων νέας τεχνολογίας/εξοπλισμού.

Κανένα πρόγραμμα που έχει εκπονήσει ο Δήμος αναφορικά με την εταιρική κοινωνικής ευθύνη ή χορηγιών δεν έχει γίνει γνωστό. Μεμονωμένες εταιρείες αναπτύσσουν δικά τους προγράμματα ή κάνουν δωρεές.

Με μια επισκόπηση των όσων εξαγγέλθηκαν και των όσων απλά δεν έγιναν, γίνεται αντιληπτό ότι το πρόγραμμα «Καθαρή Κέρκυρα» παρουσιάζει απόκλιση μεγαλύτερη του 90%, δηλαδή έχει αποτύχει πλήρως με σειρά κοινωνικο-οικονομικών συνεπειών για τον Τόπο.

Από το Σεπτέμβρη του 2019, η «Φωνή – Δημότες για Διαφάνεια» άσκησε πολιτική με απόλυτη διαφάνεια και δίχως καμία εξάρτηση ή συμφέρον. Προτείναμε ευθαρσώς ως ενδιάμεση λύση την άμεση μεταφορά των απορριμμάτων εκτός Κέρκυρας με ταυτόχρονη διαλογή στην πηγή, τη δημιουργία πράσινων σημείων, την ανταποδοτική ανακύκλωση, την επανάχρηση και την κομποστοποίηση. Φέραμε βιώσιμες προτάσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο, επιβάλαμε την ψήφιση της υιοθέτησης της φιλοσοφίας των μηδενικών αποβλήτων, διαχωρίσαμε τη θέση μας όπου χρειάστηκε και ασκήσαμε επώνυμη κριτική χωρίς ποτέ να  κρύψουμε τα λόγια μας ή να παραπλανήσουμε την κερκυραϊκή κοινωνία. Για αυτό και απαιτούμε από την απερχόμενη Δημοτική Αρχή δύο ρανίδες λογοδοσίας και αυτοκριτικής καθώς και μια δημόσια συγγνώμη για τις ψεύτικες υποσχέσεις της.

Η Πολιτική Γραμματεία

Φωνή – Δημότες για Διαφάνεια