Ενόψει ενός σημαντικού νευρολογικού οροσήμου;

Η πολλαπλή σκλήρυνση (MS, γνωστή και ως σκλήρυνση κατά πλάκας) προσβάλλει περίπου 8 Έλληνες την εβδομάδα, κυρίως νέους και οι πάσχοντες εξ αυτής υπολογίζονται σε πάνω από 2,3 εκατομμύρια παγκοσμίως. Οι σύγχρονες θεραπείες έχουν διαφοροποιήσει σημαντικά την πρόγνωση των νέων περιπτώσεων, αλλά η νόσος παραμένει μάστιγα πρόκλησης αναπηρίας και βεβαίως αιτία οικονομικής αιμορραγίας των συστημάτων υγείας.
Οι ερευνητές εξέτασαν ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων, από δείγματα αίματος από 10 εκατομμύρια νεοσύλλεκτους στις ΗΠΑ, μεταξύ του 1995 και του 2013, όπου εντόπισαν 855 περιπτώσεις MS και τις αντιστοίχισαν σε διπλάσιους ταιριαστούς με αυτούς υγιείς μάρτυρες. Διαπιστώθηκε ότι εξ αυτών, σχεδόν όλοι ήταν θετικοί για τον EBV, αλλά, το σημαντικότερο όμως, MS ανέπτυξαν εντός μερικών ετών οι 34 από τους 35 που κατά την κατάταξη ήταν αρνητικοί για τον EBV και μολύνθηκαν μετά! Ο κίνδυνος για MS ήταν κατά 32 φορές πολλαπλάσιος μετά από λοίμωξη με τον EBV. Σε 30 ασθενείς έγινε επίσης έλεγχος για κάποια παρόμοια συσχέτιση συνολικά άλλων 200 γνωστών ανθρώπινων ιών χωρίς να προκύπτει συσχετιση με οποιονδήποτε άλλον εκτός του EBV! Παρόμοια μελέτη με προοπτικό τρόπο δεν είχε γίνει ποτέ στο παρελθόν και δημοσιεύτηκε στις 13 Ιανουαρίου 2022 στο επιστημονικό περιοδικό Science (ανάμεσα στα 3 σημαντικότερα παγκοσμίως) 
O EBV είναι από τους πλέον διαδεδομένους ιούς στην άνθρωπο, μεταδίδεται πολύ εύκολα με το σάλιο και διαδράμει ασυμπτωματικά ή προκαλεί την πολύ γνωστή μας λοιμώδη μονοπυρήνωση, που ονομάζεται και νόσος του φιλιού, ενώ συμμετέχει και στην πρόκληση κακοηθών λεμφωμάτων. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον ισχύουν τα αποτελέσματα, μικρό μόνο ποσοστό των μολυσμένων από EBV θα εμφανίσουν MS. Προφανώς η εκδήλωση της νόσου απαιτεί το συνδυασμό και με γενετικούς ή άλλους περιβαλλοντικούς ή μολυσματικούς παράγοντες, που στην εν λόγω μελέτη δεν ελέγχθηκαν. Πράγματι, οι μελέτες συσχέτισης, όσους παράγοντες και αν συμπεριλάβουν, δεν μπορούν να συμπεριλάβουν και… αυτούς που δεν γνωρίζουμε, δηλαδή με απλά λόγια, αναγκαστικά ψάχνουν μόνο "εκεί που φέγγει η λάμπα". Όμως η μεθοδολογία της μελέτης, σε συνδυασμό με τη σχέση που τελικά ανιχνεύτηκε, είναι πολύ ισχυρή, ώστε το αποτέλεσμα να μην είναι μόνο στατιστικώς αλλά θεμελιωδώς σημαντικό..
Αξίζει παρεμπιπτόντως να σημειωθεί ότι η εναπομένουσα χαμηλής έντασης χρόνια φλεγμονή του νευρικού ιστού (σαν ένα κάρβουνο που σιγοκαίει), που μπορεί να οδηγήσει τελικά σε αυτοάνοσες εκδηλώσεις και παθήσεις, δεν αποτελεί σπάνιο φαινόμενο και με άλλους ιούς, κάτι που φουντώνει την -θεωρητική προς το παρόν- ανησυχία και για την «long COVID», δεδομένης  της αποδεδειγμένης εισόδου του κορωνοϊού-19 στο νευρικό σύστημα (προκαλώντας αγευσία και ανοσμία) και της έκτασης της διάδοσής του, αντίστοιχης με τον ιό EBV.
Σε κάθε περίπτωση όμως, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, βρισκόμαστε απέναντι σε ένα σπουδαίο ορόσημο  για την πρόληψη και θα έλπιζα σε κάποιο βαθμό και τη θεραπεία της πολλαπλής σκλήρυνσης!  Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν η εν λόγω δημοσίευση θα κατευθύνει την προσπάθεια δημιουργίας ενός εμβολίου με στόχο την εκρίζωση της MS μέσω εκρίζωσης του ίδιου του ιού ΕΒV, αλλά κάτι τέτοιο, ιδίως στην παρούσα επιστημονική συγκυρία, το κρίνω πολύ πιθανό.