Case Study Arillas

Αναγωγή αποτελεσμάτων πράσινης γωνιάς Αρίλλα 2019 σε επίπεδο ετήσιας διαχείρισης απορριμμάτων στον Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων: Μια προβολή στο μέλλον.

Στον Αρίλλα Κέρκυρας, μια ήπια ανεπτυγμένη τουριστική και αγροτική περιοχή με 400 μόνιμους κατοίκους και τουριστική δυναμικότητα 1.300 κλινών,εφαρμόστηκε το πιλοτικό πρόγραμμα “ΚΑΘΑΡΟΣ ΑΡΙΛΛΑΣ” το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την παραδειγματική καθαριότητα στην περιοχή και την επίτευξη Διαλογής στην Πηγή κατά63%επί του συνόλου των Αστικών  Στερεών Αποβλήτων(Α.Σ.Α.), δηλαδή 165 tn επί συνόλου 262 tn,ενώ η συμμετοχή του Δήμου περιορίστηκε στην αποκομιδή των σύμμεικτων απορριμμάτων του πράσινου κάδου (97 tn).Το πρόγραμμα εφάρμοσε ο Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Αρίλλα και οι βασικές αρχές του περιλάμβαναν: A) Κομποστοποίηση στην πηγή, η οποία μείωσεάμεσα και χωρίς κόστος το βάρος των Α.Σ.Α. κατά 30% ενώ έγινε παραγωγή λιπάσματος,B) Ανακύκλωση στην πηγή με ένα πράσινο σημείο το οποίο συγκέντρωσε προς ανακύκλωση υλικά και ογκώδη και Γ) Διαχείριση πράσινου κάδου σε εθελοντική βάση για την  χωροθέτηση και την καθαριότητά  του σε οικισμούς ή γειτονιές ενώ το περιεχόμενο του οποίου θεωρήθηκε υπόλλειμα προς Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολείμματος (Χ.Υ.Τ.Υ.).

Το συμπέρασμα του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Αρίλλα ήταν ότι με την εφαρμογή αυτών των πολιτικών διαχείρισης των Α.Σ.Α.,ο Δήμος Βόρειας Κέρκυρας θα έχει τη δυνατότητα να γίνει αυτόνομος και αν αξιοποιήσει προγράμματα και χρηματοδοτικά εργαλεία, που προσφέρονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, να γίνει Δήμος με τη φιλοσοφία των “μηδενικών αποβλήτων” (“zerowaste”) γεγονός που θα δώσει λύση και παγκόσμια προβολή στη Βόρεια Κέρκυρα ως τουριστικό προορισμό με ονομασία προέλευσης (brandname).

Σκοπός

Σκοπός της αναγωγής αυτής ήταν να προσδιοριστούν αριθμητικά και ποιοτικά στοιχεία στην περίπτωση που η διαχείριση των απορριμμάτων στο Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων γίνονταν στη βάση του προγράμματος «Καθαρός Αρίλλας» όπως αυτό εφαρμόστηκε πιλοτικά (2019) στην Κοινότητα Αρίλλα Κέρκυρας.



Αποτελέσματα

Ο Δήμος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων  Κέρκυρας με πληθυσμό 69.554 κατοίκους παράγει ετησίως περίπου 45.627 τόνους Α.Σ.Α. (69.554 κάτοικοι Χ 656kg). Μέσω της αναγωγής αυτής, δηλαδή αν η διαχείριση των 45.627 τόνων Α.Σ.Α. γίνονταν στα όρια του Δήμου όπως γίνονται στον Αρίλλα, θα εισέρχονταν στο Τεμπλόνι ή θα μεταφέρονταν στην Κοζάνη κατά28.745 ΛΙΓΟΤΕΡΟΙ τόνοι Α.Σ.Α.. Στην πρώτη περίπτωση το οικονομικό όφελος εκτιμάται σε 2.730.000€ [κόστος ενδιάμεσης διαχείρισης (28.745 τόνοι Χ 95€/tn)] ή στην δεύτερη περίπτωση 3.564.00€ για κάθε έτοςμεταφοράς [κόστος μεταφοράς + gatefee ΔΙΑ.ΔΥ.ΜΑ (= 124€ Χ 28.745tn)].

Με την αύξηση της Διαλογής στην Πηγή και της Ανακύκλωσης, η διαχείριση του υπολείμματος των 16.882 τόνων θα έβαινε συνεχώς μειούμενη ενώ σε κάθε περίπτωση θα ήταν περισσότερο αντιμετωπίσιμη σε ένα κατά πολύ μικρότερο και οικονομικότερο από το σχεδιαζόμενο Χ.Υ.Τ.Υ. (το έργο βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης και η δυναμικότητα σε σχέση με το ακριβές κόστος κατασκευής δεν είναι ακόμα γνωστό).

Ο διαχωρισμός και η διαχείριση των 8.719 τόνων οργανικών αποβλήτωνκαι η εγκατάσταση και λειτουργία Μονάδας Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (Μ.Ε.ΒΑ.) θα είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή υψηλής ποιότητας πιστοποιημένου compost (οργανικού εδαφοβελτιωτικού λιπάσματος) κατάλληλου για όλες τις καλλιέργειες και για τις ανάγκες του Δήμου με οικονομικό όφελος 104.640€ [8.719tnX 10% = 872tnX120€].
Η κατασκευή ενός μεγάλου Πράσινου Σημείου (βλ. παρακάτω συμπέρασμα 2β) και η αξιοποίηση της ανακύκλωσης των 4 ρευμάτων θα απέφερε ένα συνολικό οικονομικό όφελος της τάξης των 2.966.000 € ή αναλυτικά από Χαρτί-Χαρτόνι 324.400€ [5.407tn Χ (54€ +6€)*], από Πλαστικά 863.500€ [3.484tn Χ (165€+85€)*], από Μέταλλα 470.300€ [2.613tn Χ (110€+65€)*] και από Γυαλί 1.307.800€ [8.719tn Χ (0€+150€)*].
*Μεσοσταθμική εμπορική αξία + επιδότηση Ελληνικής Εταιρείας Ανακύκλωσης (Ε.Ε.Α.Α.)

Συμπεράσματα

1. Πέραν του εγνωσμένου περιβαλλοντικού οφέλους, στην περίπτωση όπου η Διαλογή στην Πηγή στο Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νησιών θα επιτυγχάνονταν στο ποσοστό 63% του προγράμματος «Καθαρός Αρίλλας» όπως αυτό εφαρμόστηκε πιλοτικά (2019) στην Κοινότητα Αρίλλα Κέρκυρας, θα συντελούσε σε ένα συνολικό οικονομικό όφελος που εκτιμάται από 5,8 έως 6,4 εκατομμύρια €/ έτος.

2. Με βάση τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου του ενιαίου Δήμου Κέρκυρας για την ένταξη των πράξεων του Υπουργείου Εσωτερικών «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ ΙΙ» για προμήθεια μηχανημάτων έργου αποκομιδής απορριμμάτων προϋπολογισμού 399.999,20€ και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για α) Ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμου χαρτιού (εκτός συσκευασιών) προϋπολογισμού 713.000€ (λήξη 30.06.2020), β) Κατασκευή πράσινου σημείου προϋπολογισμού 1.162.506,20€ σε δημοτικό οικόπεδο στη θέση «Καμόνας -Μπάρτσα- Αθέη» Κοινοπιαστών Δ.Ε. Αχιλλείων (λήξη 30.06.2020) και γ) Ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων προϋπολογισμού 925.476,48€ (έληξε στις 31.12.2019 και χρειάζεται να δοθεί παράταση) παρέχεται μια καλή βάση εκκίνησης δράσεων για την έναρξη Διαλογής στην Πηγή στον Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νησιών

3. Για την αποδοτικότερη διαχείριση των βιοαποβλήτωνχρειάζεται άμεσα τουλάχιστον μία Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (Μ.Ε.ΒΑ.)7.000 τόνων ετησίως προϋπολογισμού 500.000€.

4. Δήμοι που εφάρμοσαν πολιτικές «μηδενικών αποβλήτων» (zerowaste) και πέτυχαν ποσοστά ανακύκλωσης 50-60% βρέθηκε ότιστη βάση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας PAYΤ [(payasyouthrow (=πληρώνω όσο πετάω)] μπόρεσαν να σημειώσουν αυξημένα ποσοστά 75-85%, όταν αυτές συνοδεύονταν κύρια από εξατομικευμένα οικονομικά κίνητρα (π.χ. μείωση Δημοτικών Τελών) και ιχνηλασιμότητα. Κατά συνέπεια, αν στους κατοίκους του Αρίλλα που συμμετείχαν στο πρόγραμμα δίνονταν ανάλογα κίνητρα τότε θα υπήρχε μεγάλη πιθανότητα επίτευξης αντίστοιχων υψηλών ποσοστών. Μια τέτοια προοπτική θα είχε ευρεία αποδοχή και ενδεχόμενα ενθαρρυντικά αποτελέσματα αν εφαρμόζονταν στο Δήμο Κεντρικής Κέρκυραςκαι Διαποντίων Νήσων.


*Ο Σπύρος Κουτάγιας είναι Οδοντίατρος Προσθετολόγος, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Freiburg Γερμανίας και Μέλος της Πολιτικής Γραμματείας της Ανεξάρτητης Δημοτικής Παράταξης «Φωνή – Δημότες για Διαφάνεια»