Τρίτη 19.03.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Ατομική και κοινωνική χειραγώγηση

Γιώργος Καρύδης
20 Ιανουαρίου 2023 / 09:46

Γράφει ο Γιώργος Καρύδης

Η πλειοψηφία της κοινωνίας δίνοντας καθημερινά  τη μάχη της επιβίωσης, δέχεται ταυτόχρονα τον καταιγισμό της σύγχρονης προπαγάνδας, που καθορίζει τη συμπεριφορά της.

Η οικονομική ολιγαρχία, που ελέγχει σε μεγάλο βαθμό και την πολιτική, έχει φροντίσει να ρυθμίζει πλείστες πτυχές της διαβίωσης των κοινωνικών στρωμάτων. Είναι κυρίαρχο χαρακτηριστικό της παγκοσμιοποίησης.

Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις μελετούν, παρακολουθούν, διερευνούν και γνωρίζουν τις πολιτισμικές, αξιακές, μαθησιακές, καταναλωτικές, ψυχαγωγικές και προσωπικές επιθυμίες όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Από τα είδη και τις προτιμήσεις του φαγητού, της ενδυμασίας, του οικιακού εξοπλισμού, των συσκευών επικοινωνίας, του τρόπου διασκέδασης, του τόπου και του χρόνου διακοπών και αναψυχής μέχρι και τις συναισθηματικές και ερωτικές τους επιλογές.

Προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα οικονομικά συμφέροντά τους ελέγχουν και κατευθύνουν την προσοχή και τα ενδιαφέροντα των πολιτών κυρίως μέσω του διαδικτύου, των ΜΜΕ, της διαφήμισης και των εστιών χοντρικής και λιανικής πώλησης των προϊόντων τους.

Όλοι οι πληθυσμοί παγκόσμια βιώνουν δια της ψηφιακής και τεχνολογικής καινοτομίας τις προτιμήσεις και επιλογές μέσω like, cookies, Facebook, προβολών στο youtube κ.ά. Σε ελάχιστο χρόνο οι παντός είδους επιθυμίες όλων των κοινωνικών στρωμάτων ταξινομούνται, μελετώνται, διαμορφώνονται, προωθούνται και εξαγοράζονται.

Με τον τρόπο αυτό οι επιχειρηματικοί  ολιγάρχες καθορίζουν τι θα τους πωλήσουν, ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα του καθενός, ώστε να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Τα διακινούμενα καταναλωτικά προϊόντα ανέρχονται σε δισεκατομμύρια. Από τσιμπιδάκια μέχρι πολυτελή αυτοκίνητα.

Ταυτόχρονα μεριμνούν ώστε οι πολιτικές ελίτ όχι μόνο να μη θίγουν τα συμφέροντά τους, αλλά και να τα διαφυλάττουν. Οι οικονομικές και πολιτικές ολιγαρχίες έχουν κοινά συμφέροντα.
 
Έτσι, κατά τον ίδιο τρόπο επηρεάζουν και την ψήφο των πολιτών στην κάλπη, όταν κάθε 4 ή 5 χρόνια γίνονται εκλογικές διαδικασίες για τη νομιμοποίηση των κυβερνώντων. Η πολιτική προπαγάνδα έχει άμεση σχέση με την εμπορική. Οι ιδεολογίες και οι αξίες έχουν σε μεγάλο βαθμό διαβρωθεί από την οικονομική σκοπιμότητα και την εμπορική συναλλαγή.

Η οικονομική κρίση την περίοδο της παρακμής που διέρχεται ο πλανήτης σε συνδυασμό και σε συνδρομή με την πανδημία, που ενίσχυσε το φόβο για την υγεία και τη ζωή, επιτάχυναν και διευκόλυναν την άνωθεν επιβολή και την συμπεριφορική κατεύθυνση, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς και τις στοχεύσεις των ιθυνόντων.
Κάποιος, ίσως, πει ότι όλα αυτά είναι ιστορική εξέλιξη των πραγμάτων. Πιθανόν να είναι.

Το κρίσιμο ζήτημα όμως είναι ποιοι, πως και για ποιους λόγους καθορίζουν την εξέλιξη σ΄ αυτήν την κατεύθυνση που υποβαθμίζει πρώτιστα την ανθρώπινη ύπαρξη. Πρόκειται για μια τυχαία, απρόσμενη και αιφνίδια κοινωνική εξέλιξη ή για μια σχεδιασμένη, μελετημένη, οργανωμένη και προγραμματισμένη πορεία; Όλα δείχνουν ότι ισχύει το δεύτερο.

Αυτό που είναι διακινδυνευμένο να προβλεφθεί είναι η αντίδραση των κοινωνιών και ο χρόνος αυτής. Ο άνθρωπος εξακολουθεί να είναι άνθρωπος και ο εσωτερικός του κόσμος ανεξερεύνητος. Κάποια στιγμή θα εξεγερθεί για ν΄ απελευθερωθεί. Αυτό το έχει αποδείξει η ιστορία. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό, όπως επανειλημμένα έχει τονιστεί, είναι η κατανόηση της πραγματικότητας.