Το Ξαναγράψιμο της Ιστορίας 80 Χρόνια Μετά

Την Ιστορία την αναθεωρούμε μετά την αποκάλυψη νέων στοιχείων. Αυτή είναι η Ιστορία ως επιστήμη. Πολλές φορές, όμως, την αναθεωρούμε υποκύπτοντας στον υποκειμενισμό μιας εθνικής αφήγησης που παραποιεί την πραγματικότητα. Την ναζιστική Γερμανία, την φασιστική Ιταλία και την μιλιταριστική Ιαπωνία την νίκησαν οι Σύμμαχοι και κληρονομιά αυτής της νίκης είναι η μονιμότητα των πέντε μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ: Κίνα, ΗΠΑ, ΗΒ, Γαλλία και Ρωσία (πρώην Σοβ. Ένωση). 

Αμέσως μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που άφησε όλο τον κόσμο σε ερείπια, που έθαψε 75 εκατομμύρια ανθρώπους – εκ των οποίων το ένα τρίτο Σοβιετικοί – και που άφησε εκατομμύρια ανάπηρους και εκατομμύρια πρόσφυγες, ξεκίνησαν οι ξεχωριστές εθνικές αφηγήσεις. Η κάθε χώρα ανέβαζε την σημασία της συμμετοχής της στην τελική νίκη, υποβιβάζοντας, ει δυνατόν, την σημασία της συμμετοχής των άλλων. Ακόμη και οι Γάλλοι Πουρκουάδες (του «πουρκουά/ διατί να πολεμήσωμεν») του Πετέν και της μαζικής «συνεργασίας» έφτιαξαν την μεταπολεμική κινηματογραφική εκδοχή της δήθεν παλλαϊκής γαλλικής αντίστασης στον ναζισμό. 

Ο Τσόρτσιλ, η πολιτική αλεπού της περιόδου, καταλάβαινε τον κίνδυνο για την χώρα του, που έμπαινε πλέον σε μια περίοδο διάλυσης της μεγάλης αυτοκρατορίας της. Θα κατέφευγε, στις 5 Μαρτίου 1946, στο Φούλτον της Αμερικής, στην κήρυξη του Ψυχρού Πολέμου και της περίφημης «ειδικής σχέσης» ΗΠΑ και Βρετανίας υπό την απειλή, όπως χαρακτηριστικά είπε, του «σιδηρού παραπετάσματος». (Και κάπου εκεί ξεκινούσε και η ελληνική εθνική αφήγηση των συνεργατών των ναζί που μετατράπηκαν σε μια μέρα σε νικητές κατά των ναζί.).

Η Κίνα του Τσιανγκ Κάι-Σεκ θα γινόταν, το 1949, η Κίνα του Μάο (και από το 1971 η Κίνα του Μάο θα αντικαθιστούσε την Κίνα του Τσιανγκ Κάι-Σεκ, δηλαδή της Ταϊβάν, στο Συμβούλιο Ασφαλείας). Και την ώρα κατά την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες έβγαιναν πανίσχυρες, οικονομικά και στρατιωτικά, και σχεδόν αλώβητες, η μεγάλη αντίπαλος, Σοβιετική Ένωση, έπρεπε να ανοικοδομήσει μια πλήρως κατεστραμμένη χώρα, όπου κάθε οικογένεια είχε τα δικά της θύματα του αδυσώπητου αυτού πολέμου. 

Το παράλογο έχει να κάνει με την τύχη των ηττημένων, Γερμανίας και Ιαπωνίας. Οι δύο αυτές χώρες, που αιματοκύλησαν την ανθρωπότητα και δίδαξαν την μισαλλοδοξία της «ανώτερης φυλής», θα γίνονταν σύντομα ξανά κραταιές οικονομικά, και σήμερα, με προγράμματα τύπου ReArm Europe και Λευκής Βίβλου 2024 του Ιαπωνικού υπουργείου Άμυνας, κραταιές και στρατιωτικά. (Βέβαια, οι έρευνες γνώμης στις δύο αυτές χώρες δείχνουν την άρνηση των νέων να στρατευθούν, πολύ δε περισσότερο να πολεμήσουν, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα.) (Και μιλάμε πάντα για μια Γερμανία που φέρθηκε με έναν όλως τιμωρητικό τρόπο έναντι της χώρας μας κατά τα χρόνια των μνημονίων – και που, παρεμπιπτόντως, παρά τα 500 δισ. που στρέφει στον επανεξοπλισμό της, αρνείται πεισματικά να καταβάλει τα οφειλόμενα του κατοχικού δανείου.). 

Ας πάμε, όμως, στην κρίσιμη στιγμή κατά την οποία ο κόσμος αντιλαμβάνεται ποιος θα είναι στο τέλος ο νικητής και ποιος ο ηττημένος. Τυφλωμένοι οι Γερμανοί και οι Ιάπωνες έβλεπαν το τέλος αντεστραμμένο και θα συνέχιζαν τον πόλεμο για άλλα δύο χρόνια, εντείνοντας την φρίκη και πολλαπλασιάζοντας τα θύματα. Οδεύοντας προς το τέλος του πολέμου, τόσο οι Γερμανοί όσο και οι Ιάπωνες θα θυσίαζαν ακόμη και τους πιο νεαρούς βλαστούς τους σε απέλπιδες μάχες. 

Η ιστορία άλλαξε πράγματι, από τις 17 Ιουλίου 1942 μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου 1943, στο Στάλινγκραντ, με τις μάχες σώμα με σώμα, με τους Σοβιετικούς να επιτίθενται άοπλοι για να πάρουν τα όπλα, ένας-ένας, από τους προπορευόμενους, που θα έπεφταν νεκροί στην μάχη, και με τους σκληροτράχηλους επίλεκτους Γερμανούς στρατιώτες να εγκλωβίζονται στο τέλος και να παραδίδονται. (Όταν λέμε εδώ «Γερμανούς» εννοούμε εδώ και τους συμμάχους τους Ιταλούς, Ρουμάνους, Ούγγρους και Κροάτες που πολέμησαν στην εν λόγω μάχη μαζί με τους Γερμανούς.) Με δύο εκατομμύρια απώλειες σε άνδρες, μοιρασμένες στις δύο πλευρές.

ΥΓ. Η πρώτη νουβέλα του Γκύντερ Γκρας, του πολυγραφότατου Γερμανού συγγραφέα, «Το Τενεκεδένιο Ταμπούρλο», εκδόθηκε το 1959, δεκατέσσερα χρόνια μετά την ήττα. Ήταν μια γροθιά στο στομάχι των συμπατριωτών του. Ο Γκρας ήταν 32 χρόνων και, αν είχε πεθάνει τότε (και όχι στα 88), πάλι θα θεωρείτο ο σημαντικότερος μεταπολεμικός συγγραφέας της χώρας του ακριβώς γι αυτό: Προκάλεσε τους σιωπηλούς Γερμανούς της εποχής, άμεσους συμμέτοχους της προ ολίγων ετών θηριωδίας, να μιλήσουν, να αντιδράσουν επιτέλους. Φαίνονταν όλοι να παρακολουθούν την νέα οικονομική απογείωση χωρίς μιλιά, χωρίς καμία αυτοκριτική διάθεση για το άμεσο παρελθόν, χωρίς ενοχή. Σαν να μην είχε υπάρξει το Άουσβιτς!

ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ