Τραμπονόμικς

Ο Τραμπ, εκτός από πρόεδρος, κονφερασιέ και κτηματομεσίτης, υπήρξε και συγγραφέας. Το 1987 συνέγραψε το βιβλίο «Η Τέχνη του Deal». (Το deal ως παζάρι και κλείσιμο συμφωνίας.) Ενδεικτική φράση από το βιβλίο: «Μου αρέσει να σκέφτομαι μεγαλόπνοα. (I like thinking big.) Αφού έτσι κι αλλιώς θα σκέφτεσαι, καλύτερα να σκέφτεσαι μεγαλόπνοα.» (Κι έτσι εξηγούνται πολλά!).
Στις 15 Αυγούστου 1971, ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον, στο ιστορικό τηλεοπτικό του διάγγελμα (γνωστό ως «Σοκ του Νίξον»/ Nixon Shock), ανακοίνωνε την κατάργηση της δυνατότητας μετατροπής του δολαρίου σε χρυσό. Αυτό σήμαινε το τέλος του συστήματος του Μπρέτον Γουντς (του 1944), το οποίο είχε συνδέσει σταθερά τον χρυσό με το δολάριο (με 35 δολάρια ανά ουγγιά) και τα υπόλοιπα νομίσματα επίσης με το δολάριο. Η χρυσή εποχή του φιλελεύθερου καπιταλισμού έφθανε στο τέλος της.
Ο Νίξον επικαλέσθηκε τότε το ελλειμματικό ισοζύγιο πληρωμών της χώρας. (Έβγαιναν από τις ΗΠΑ πιο πολλά δολάρια από ό,τι έμπαιναν.) Μετά την 15η Αυγ. 1971, οι χώρες δεν θα μπορούσαν να δώσουν τα δολάριά τους για να πάρουν πίσω χρυσό. Σοκ. Οι ΗΠΑ βέβαια κρατούσαν το προνόμιο να τυπώνουν χρήμα – που ήταν και είναι, θυμίζω, το διεθνές μέσο συναλλαγών – για να καλύπτουν τα έκτοτε διογκούμενα ελλείμματά τους. Ο κόσμος, συναλλασσόμενος με δολάρια, και με αποθεματικό μέσο το δολάριο, θα δούλευε πλέον για τις ΗΠΑ.
Η αμερικανική οικονομία, η μεγαλύτερη του κόσμου, αντιμετωπίζει σήμερα τεράστια προβλήματα χρεών και ελλειμμάτων. (Χρέος 36 τρισ. δολ. με ΑΕΠ 30 τρισ. δολ.!) Πώς λοιπόν «Θα Γίνει Μεγάλη η Αμερική Ξανά»; Πρέπει να αφήσει το δολάριο να διολισθήσει έναντι των άλλων νομισμάτων για να γίνει ανταγωνιστικότερη (δηλαδή να κάνει ακριβότερα τα εισαγόμενα ξένα αγαθά και φθηνότερα τα εξαγόμενα δικά της). Μα αν υποτιμηθεί το δολάριο, θα αρχίσει η φυγή από το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό μέσο και ως μέσο διεθνών συναλλαγών και, επίσης, θα αρχίσει η φυγή από τα διακρατούμενα σε άλλες χώρες αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Και τότε ένας φαύλος κύκλος ρευστοποιήσεων αμερικανικών τίτλων και περαιτέρω υποτιμήσεων του δολαρίου θα οδηγήσει σε ένα παγκόσμιο πανικό. Γόρδιος δεσμός πώς να μη συμβεί αυτό.
Επομένως: Πώς «Θα Γίνει Μεγάλη η Αμερική Ξανά»; Πρέπει να υποτιμήσει το νόμισμά της και συγχρόνως να διατηρήσει το δολάριο την διεθνή ισχύ του. Αδύνατον, θα πει κάποιος. Εκτός και αν η Αμερική, παραμένοντας η πιο μεγάλη και πιο δυναμική οικονομία του κόσμου, υψώσει δασμούς για να αρχίσει μετά διαπραγμάτευση με καθεμία χώρα ξεχωριστά, υπό τον όρο να μην εγκαταλειφθεί το δολάριο ως κυρίαρχο διεθνές νόμισμα. Πρόκειται για το deal του αιώνα. Οι δασμοί ως πρόκληση-δόλωμα. (Εκτός βέβαια από τους «γεωπολιτικούς» δασμούς, που είναι οι δασμοί που αφορούν την «εθνική ασφάλεια» και θα μείνουν αδιαπραγμάτευτοι.)
Ο Τραμπ, εκτός από πρόεδρος, κονφερασιέ και κτηματομεσίτης, υπήρξε και συγγραφέας. Το 1987 συνέγραψε το βιβλίο «Η Τέχνη του Deal». (Το deal ως παζάρι και κλείσιμο συμφωνίας.) Ενδεικτική φράση από το βιβλίο: «Μου αρέσει να σκέφτομαι μεγαλόπνοα. (I like thinking big.) Αφού έτσι κι αλλιώς θα σκέφτεσαι, καλύτερα να σκέφτεσαι μεγαλόπνοα.» (Κι έτσι εξηγούνται πολλά!).
(Προβολή σκληρής ισχύος: Ένα τέτοιο deal θα περιλαμβάνει και συμφωνίες, διευθετήσεις και εγγυήσεις του ισχυρότερου και πιο εξαπλωμένου στρατού του κόσμου. 800 οι ανά τον κόσμο αμερικανικές βάσεις.)
Να σημειώσουμε ότι, ακόμη και αν συμβούν όλα αυτά που έχει στο μυαλό του ο πρόεδρος Τραμπ (αν και δεν νομίζω ότι έχει ένα σχέδιο πλήρως κατηρτισμένο – βασίζεται μάλλον στο επιχειρηματικό του δαιμόνιο), θα υπάρξει ένα διάστημα πληθωρισμού στις ΗΠΑ λόγω των δασμών που θα βαρύνουν τα εισαγόμενα προϊόντα – όπως και λόγω της όποιας υποτίμησης του νομίσματος που θα κάνει τα εισαγόμενα ακριβότερα. Οι αυξημένες τιμές των εισαγόμενων θα επιβαρύνουν άμεσα τον προϋπολογισμό του μέσου αμερικανικού νοικοκυριού και, κυρίως, θα επιβαρύνουν το κόστος παραγωγής των μεγάλων αμερικάνικων βιομηχανιών που εξαρτώνται πάντα από εισαγόμενες πρώτες ύλες και τεχνολογία.
Όσο για την Κίνα, Carthago delenda est! («Η Καρχηδόνα πρέπει να καταστραφεί!») Πρόκειται για την φράση που έλεγε ο Ρωμαίος πολιτικός Κάτων ο Πρεσβύτερος, τον 2ο αιώνα π.Χ., κάθε φορά που μιλούσε στη Σύγκλητο. Το έλεγε ακόμα κι αν το θέμα της ομιλίας του δεν είχε καμία σχέση με την Καρχηδόνα! Σε σύγχρονη παραλλαγή: Η Κίνα πρέπει να καταστραφεί!
ΥΓ.1: Ο κόσμος, μετά την 15η Αυγ. 1971, έμπαινε σε μια νέα εποχή. Τα οικονομικά της πραγματικής ζήτησης και της κεϋνσιανής θεωρίας της δημοσιονομικής τόνωσης της ζήτησης έδιναν την θέση τους στα οικονομικά του χρήματος, τον μονεταρισμό, την Σχολή του Σικάγου του αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού, και τα ρεηγκανόμικς. Εμβληματικά τα Νόμπελ Οικονομίας σε Φρίντμαν και Χάγιεκ. Εμβληματική και η Θάτσερ.
ΥΓ.2: Κατά μία ειρωνεία της ιστορίας, το 1971, οι ΗΠΑ είχαν την Ρωσία στην θέση της Καρχηδόνας ως θανάσιμου εχθρού και, προς τούτο, συνήπταν στενές σχέσεις με την Κίνα εναντίον της Ρωσίας – χωρίς βέβαια να υποψιάζονται ότι η χώρα την οποία τότε βοηθούσαν θα γινόταν μετά από μισό αιώνα η χώρα που θα απειλούσε την πρωτοκαθεδρία τους. Το 1971 ο Κίσινγκερ και το 1972 ο Νίξον επισκέπτονταν το Πεκίνο.
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ
ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΡΓΟΣ
Οικονομολόγος, διεθνολόγος, Ph.D.. Δίδαξε στην τεε επί 30 έτη, επί 13 διευθυντής επαλ. Συγγραφέας, "Γεωπολιτική των Εθνών", Παπαζήσης, κλπ, και αρθρογράφος στον καθημερινό και ειδικό τύπο, συνεργάτης της "Ε" από το 1990. Ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός παραγωγός, "Απαρχές της Jaz", ΕΡΑ Κέρκυρας, και τα πολιτικο--πολιτισμικά "Περιγράμματα", Corfu Channel, enimerosi.com. Αλεξανδρινός, Κερκυραίος, Έλληνας, πολίτης του κόσμου. Συγγραφέας: Ντοστογιέφσκι. Φιλόσοφος: Χάνα Άρεντ. Απόφθεγμα: «Ζήσε σαν στην τελευταία σου μέρα, μάθαινε σαν να πρόκειται να ζεις αιώνια», Γκάντι.