Το σκοτεινό τετράπτυχο της αντικοινωνικότητας
15543753321594802812.jpg?crop=800,480)
Ο υγιής ανθρώπινος ψυχισμός δεν είναι μονοδιάστατος. Τα ψήγματα της αντικοινωνικότητας, προβλεπόμενα από την ψυχοβιολογία, μπορεί απλώς να μας δημιουργούν εσωτερικά διλήμματα που τελικά λύνονται ομαλά, τόσο για τον ψυχισμό όσο και για τις διαπροσωπικές σχέσεις και την κοινωνία
Όλοι μας, μηδενός εξαιρουμένου, φέρουμε μέσα μας σε μικρό ή μεγάλο βαθμό ψήγματα αντικοινωνικότητας. Στην ερευνητική πρωτοπορία της κλινικής ψυχολογίας, η αντικοινωνικότητα, ως ελεγχόμενη εσωτερική τάση ή/ και ως συμπεριφορά, διακρίνεται σήμερα σε 4 τύπους, κλιμακούμενης βαρύτητας: το ναρκισσιστικό, τον ψυχοπαθητικό, το μακιαβελλιανό και το σαδιστικό. Θεωρητικά εκδηλώνονται ως αμιγείς, αλλά πολύ συνηθέστερα, σε συνδυασμούς.
Δεν πρόκειται καθόλου για την αυτόνομη ελευθερία του ερημίτη· οι αντικοινωνικοί είμαστε πλήρως εξαρτημένοι από τους άλλους, αλλά είναι ο διαταραγμένος συντονισμός μας με την κατάσταση των άλλων που μας αποσυνδέει. Ο ψυχοπαθητικός και ο μακιαβελλιανός τύπος αποκομίζουν από τους άλλους φυσικά οφέλη, ενώ ο ναρκισσιστικός και ο σαδιστικός, ψυχικά. Ο ναρκισσιστικός έχει ανάγκη για την ψυχική του ισορροπία το συναίσθημα της ανωτερότητας, ο ψυχοπαθητικός αρκείται στην παρασιτική ιδιοποίηση της εργασίας άλλων (γνωστό και ως φαινόμενο του κοινωνικού λαθρεπιβάτη). Ο μακιαβελλιανός τύπος χρησιμοποιεί τους άλλους ως εργαλεία προς επίτευξη ιδιωτικών σκοπών, ενώ ο σαδιστικός συντονίζεται αντίστροφα με τα συναισθήματα των άλλων. Τα οφέλη μπορεί να υποκλέπτονται ενεργητικά ή παθητικά, όπως και με τρόπο κοινωνικά αποδεκτό ή άμεσα αντικοινωνικό ή/και παραβατικό.
Ο υγιής ανθρώπινος ψυχισμός δεν είναι μονοδιάστατος. Τα ψήγματα της αντικοινωνικότητας, προβλεπόμενα από την ψυχοβιολογία, μπορεί απλώς να μας δημιουργούν εσωτερικά διλήμματα που τελικά λύνονται ομαλά, τόσο για τον ψυχισμό όσο και για τις διαπροσωπικές σχέσεις και την κοινωνία. Από την τάση μέχρι την επαναληπτική εκδήλωση πασιφανούς αντικοινωνικότητας μεσολαβεί πολύς δρόμος, που έχει να κάνει κυρίως με την ικανότητα αναβολής των παρορμήσεων και βεβαίως με το άγχος επιβίωσης.
Άλλος ενεργοποιητικός παράγοντας μιας λανθάνουσας αντικοινωνικότητας είναι δυστυχώς η ελαφρά γνωστική δυσλειτουργία, που συχνά προηγείται της άνοιας. Ένας άλλος, η ανωνυμία, εφόσον διασφαλίζει τη μη λογοδοσία. Αυτό είναι σήμερα πολύ πιο εμφανές στο διαδίκτυο, αλλά εδώ και δεκαετίες, μπορούσαμε να το δούμε και βιώσουμε έκδηλα και στις μορφές συμπεριφοράς στο κάθισμα του οδηγού.
Η συνύπαρξη ικανού ελέγχου της παρορμητικότητας αλλά ταυτόχρονα και διηθητικής αντικοινωνικότητας κάποιου τύπου οδηγεί σε καλά σχεδιασμένες, νομιμοφανείς ή εντός νομοταγών πλαισίων, αλλά ξεκάθαρα αντικοινωνικές πράξεις, ανάλογα και με την ευφυΐα του θύτη και των θυμάτων, ως ανεξάρτητο παράγοντα.
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΙΓΓΟΣ
Ο Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος γεννήθηκε το 1971 στον Πειραιά και αποφοίτησε από το 3ο Λύκειο Χαϊδαρίου. Είναι νευρολόγος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών και ειδικευθείς στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» και στο Ινστιτούτο Νευρολογίας του Λονδίνου το 1999, όπου του απονεμήθηκε το Δίπλωμα Κλινικής Νευρολογίας από το πανεπιστήμιο UCL. Είναι μέλος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρίας και της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας από το 2004. Στα πλαίσια της κλινικής του δραστηριότητας, ως ειδικός νευρολόγος, έχει διατελέσει επιστημονικός συνεργάτης του Γ. Ν. Α. «Γ. Γεννηματάς», του ιδιωτικού θεραπευτηρίου «Υγεία», καθώς και επιμελητής του Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Κέρκυρας. Έχει δεκάδες διεθνείς και ελληνικές δημοσιεύσεις και συμμετοχές σε επιστημονικά συνέδρια. Από το 2003 ζει και εργάζεται ως ιδιώτης γιατρός στην Κέρκυρα. Εκ παραλλήλου, ασκεί δραστηριότητες επιστημονικού συγγραφέα με εξειδίκευση στη Νευρολογία και στην Ψυχιατρική, δραστηριότητες ενημέρωσης και επιμόρφωσης στον τομέα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής και στον ευρύτερο τομέα των σχέσεων ιατρού - ασθενούς, δραστηριότητες επιστημονικού συμβούλου και εκπαιδευτή για λογαριασμό εταιριών του φαρμακευτικού τομέα, καθώς και πολυετή δραστηριότητα στον τομέα της μετάφρασης και επιμέλειας κειμένων και βιβλίων ιατρικού και ευρύτερου ιατρο-κοινωνικού ενδιαφέροντος. Έχει διατελέσει εκλεγμένο μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας και του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας. Από το 2003 έως το 2009 υπήρξε επιστημονικός διευθυντής και τακτικός αρθρογράφος του περιοδικού εκλαϊκευμένης ιατρικής «Popular Medicine», μηνιαίου ένθετου της εφημερίδας «Καθημερινή». Σήμερα αρθρογραφεί στην εβδομαδιαία στήλη «Με κρότους και ψίθυρους» της κερκυραϊκής εφημερίδας «Καθημερινή Ενημέρωση» και είναι παραγωγός του ραδιοφωνικού ενθέτου «Επισυνάψεις» στον Κύμα FM 90,3. Έχει συγγράψει το βιβλίο εκλαϊκευμένης νευροεπιστήμης «Γνωστικός και ψυχικός εγκέφαλος» (2014), τη συλλογή έμμετρου και πεζού λόγου «Χρήζεις προστασίας» (2018), τη συλλογή φιλοσοφικού χαρακτήρα δοκιμίων «Επισυνάψεις» (2019) και την ποιητική συλλογή «Καλούπια αναπνοών» το 2021. Συμμετέχει στο καθημερινό κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι με συχνές διαλέξεις, παρουσιάσεις, εισηγήσεις, άρθρα γνώμης, δημόσιες παρεμβάσεις και πολιτική δράση.
15543753321594802812.jpg?crop=300,180)
