Αι Εκλογαί του Όθωνος

Το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 μετέτρεψε την ελέω Θεού μοναρχία του Όθωνος σε συνταγματική, κοινοβουλευτική. Στα 18 συνταγματικά χρόνια του Όθωνος, 1844-62, είχαμε ένας είδος παρωδίας κοινοβουλευτισμού. Παρά το σύνταγμα, «ο Όθων προσπαθούσε διαρκώς με το ένα χέρι να παίρνει πίσω αυτό που είχε δώσει με το άλλο, δηλαδή τις συνταγματικές δεσμεύσεις του.» (Σωτηρέλης, Γ., 2021.) Παρωδία κοινοβουλευτικών εκλογών και οι επτά εκλογές, 1844, 47, 50, 53, 56, 59, 61, με κόμματα με ξενικά ονόματα, ‘Γαλλικό’, ‘Ρωσικό’, ‘Αγγλικό’. Όλες βίας και νοθείας. Όλες Κωλεττικού τύπου. Και βασιλικού, οθωνικού, βεβαίως.

Ο Κωλέττης, που κέρδισε τις δύο πρώτες εκλογές (και που θα πέθαινε αμέσως μετά τις δεύτερες), ήταν ο πρώτος διδάξας. Ήταν απλώς ο πιο βίαιος και νόθος αλλά και ο πιο πατερναλιστικός-πελατειακός. Ειδικά οι πρώτες εκλογές, αυτές του 1844, ήταν ένας κανονικός εμφύλιος, πιο αιματηρός και από τους προηγηθέντες στην διάρκεια της Επανάστασης του 1821 και λίγο πριν λίγο μετά την δολοφονία Καποδίστρια.

Τον Κωλέττη θανόντα διεδέχθη ο ένδοξος ήρωας του 1821 ναύαρχος Αντώνιος Κριεζής. Ο Κριεζής ισχυρίσθηκε ότι το 1850 διεξήγαγε έντιμες εκλογές. Η ιστορία όμως τον διαψεύδει. Οργανωτής της νοθείας του 1850 ο υπουργός Εσωτερικών Γεωργαντάς Νοταράς με τον διορισμό φίλα προσκείμενων νομαρχών και δημάρχων.

Στη Νομαρχία Αττικής-Βοιωτίας τοποθετήθηκε ο Χατζίσκος (ανεψιός του Κωλέττη και προστατευόμενος του λήσταρχου Γιαταγάνα, αμνηστευθέντος από τον Κωλέττη). Στέλνει λοιπόν ο υπουργός των Εσωτερικών στον Χατζίσκο (και στους άλλους νομάρχες της χώρας αντιστοίχως) την εξής οδηγία: «Κατά γενικήν συναίνεσιν του Υπουργικού Συμβουλίου, η ευχή και επιθυμία του είναι να εκλεχθώσι βουλευταί οι κύριοι Ανδρέας Μεταξάς, Σταύρος Βλάχος (κλπ).» «Και όπως η Ιστορία ως ναύαρχο του ’21 τον τοποθετεί στην πρώτη πεντάδα με τους Κανάρη, Μιαούλη, Σαχτούρη, Τομπάζη, έτσι και ως πρωθυπουργό  νόθων εκλογών τον τοποθετεί λίγο πιο κάτω από τους Κωλέττη και Βούλγαρη.» (Καρανικόλας. Γ., 1963.)

«Η κυβέρνησις του τόπου παρεδόθη εις υπουργείον (δηλ. κυβέρνηση), το οποίον είναι γέννημα των παραδόξων απαιτήσεων  των αντιπροσώπων ξένων δυνάμεων και εν μέρει της καμαρίλας, ανίκανον και αυτό να έχη ιδίαν θέλησιν, ετεροκίνητον ως και όλα τα από της 4ης Αυγούστου 1844.» (‘Ελπίς,’ 26/8/1850.)

Έντονη την περίοδο αυτή η εξωτερική δυσαρέσκεια, αλλά για άλλους λόγους, γεωπολιτικούς. Η Αγγλική δυσαρέσκεια εκδηλώθηκε, το πρώτον, με τα Παρκερικά του 1850, τον αποκλεισμό δηλαδή του Πειραιά από τον Αγγλικό στόλο του ναυάρχου Πάρκερ (με αφορμή τα Πατσιφικά – ενός διεθνούς τυχοδιώκτη ονόματι Πατσίφικο και της θρησκευτικο-ρατσιστικής μανίας Ελλήνων που εξεμάνησαν εναντίον του).

Πολύ σοβαρότερη υπήρξε η Αγγλο-Γαλλική παρέμβαση του 1854-58 και ο αποκλεισμός των Ελληνικών λιμανιών λόγω του Κριμαϊκού Πολέμου και της φιλο-ρωσικής και αντι-οθωμανικής (με στήριξη Ελληνικών ομάδων ανταρτών σε Ήπειρο και Θεσσαλία) Ελληνικής στάσης. Ο αποκλεισμός προκάλεσε λιμό και χιλιάδες θανάτους από χολέρα σε Πειραιά και Αθήνα και έσχατη ταπείνωση του Όθωνος.

Μετά τα (αντιδυναστικά) Ναυπλιακά του Φεβρουαρίου του 1862, ο Όθων έλεγε με πικρία: «Εγώ νά μήν χαίρω τήν εμπιστοσύνην του Έθνους; Ενώ κατά τα έτη 1848-1852 έπιπτον τα συντάγματα, το εν μετά το άλλο, εις την Ευρώπην, και μου επρότειναν να καταργήσω το Σύνταγμα, εγώ δεν το έκανα δια να μη παραβώ τον όρκον.» (‘Απομν.’ Δημητρακάκη, 2012/1886.) Όθων και Αμαλία αποχώρησαν οριστικά από την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1862. «Όθων και Αμαλία αγάπησαν την Ελλάδα, όχι όμως τους Έλληνες». Ήταν πάντα δύσπιστοι ως προς την ωριμότητα των Ελλήνων να εκλέγουν και να εκλέγονται. Ο Όθων ετάφη στο Μόναχο με φουστανέλα.

ΥΓ.1: Από τις εκλογές του 1856: «Το Σάββατον, δύο νεωστί ελθόντες Κεφαλλήνες μαθηταί, περπατούντες μετά τριών άλλων μαθητών Σμυρναίων, εισήλθον χάριν περιεργείας εις τον ναόν όπου τοις είπον ότι γίνεται εκλογή. Πλησιάζει αυτούς κλητήρ και δίδει και εις τους πέντε ανά έν ψηφοδέλτιον. Ορίστε, τους λέγει, να ψηφοφορήσετε. Οι ξένοι εθεώρησαν αυτόν έκθαμβοι. Αλλά ημείς είμεθα ξένοι, προ ολίγου ήλθομεν εις Αθήνας. Δεν πειράζει, είπεν ο κλητήρ, ψηφοφορήσετε. Τι μας μέλλει; είπεν ο θαρραλεότερος των πέντε! Τα ψηφοδέλτια ερρίφθησαν εις την κάλπην και οι ψηφοφόροι εξήλθον του ναού καγχάζοντες.» (‘Αθήνα’, 25/10/1856.)

ΥΓ.2:  Από τις εκλογές του 1859: «Τινές των βουλευτών δεν επλειοψήφησαν ειμή δι΄ αδράς χρηματικής καταβολής. Αι ψήφοι εδημοπρατήθησαν και εδόθησαν εις τους πλειοδοτούντας. Λέγεται ότι εις μίαν τινά επαρχίαν οι βουλευταί επλειοψήφησαν δυνάμει 30.000 δραχμών. Εις άλλην δε τινά δυνάμει 100.000. Αν λάβωμεν ως μέσον όρον 50 ή 60.000 δραχμάς, επειδή όλαι αι επαρχίαι είναι 48, έν και ήμισυ εκατομμύριον ήθελεν αρκέσει ίνα σχηματισθή κατά το δοκούν η πλειοψηφία της Βουλής». (‘Ο Έλλην’, 17/10/1859.)