Στον αστερισμό του «Διάπλους»
Ηλίας Μιχαλαρέας
04 Ιανουαρίου 2023
/ 09:27
Γράφει ο Ηλίας Μιχαλαρέας, Δρ. Ψυχολογίας – Δρ. Γεωγραφίας, Επιστημονικά υπεύθυνος του “Διάπλους”
Πηγαίνοντας πίσω στον χρόνο, στις απαρχές της δημιουργίας φωτεινών άστρων στην απεξάρτηση συναντάμε χαρισματικούς ανθρώπους λειτουργούς της ψυχικής υγείας, ανθρώπους που χάθηκαν στους λαβύρινθους της χρήσης ουσιών και που εναγωνίως έψαχναν οδό διαφυγής, απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας που μαζί με τους ανθρώπους του πνεύματος, της τέχνης, του πολιτισμού, της επιστήμης, τους ανθρώπους του αγώνα και της εργασίας, τους ανθρώπους των σωματείων και των συνδικάτων…, του ευρύτερου αντιναρκωτικού κινήματος απετέλεσαν το υλικό της δημιουργίας των άστρων του ΚΕΘΕΑ, ΤΟΥ 18ανω, του ΙΑΝΟΥ, του ΑΡΓΩ, των κέντρων πρόληψης μετέπειτα…,
Από το νεφέλωμα της πρώτης περιόδου, γρήγορα περάσαμε στη μετεξέλιξη μικρών φωτεινών πλανητών γεμάτων ελπίδα, πίστη στη ζωή, αλτρουισμό, ανθρωπιά, υπερηφάνεια, δύναμη για αγώνα και ζωή.
Σε αυτούς τους μικρούς πλανήτες όπως τότε έτσι και τώρα, χιλιάδες νέα παιδιά, εξαρτημένα παιδιά, καθημερινά “ανατρέπουν την βιογραφία τους”, όπως θα έλεγε και ο Leontief, αποδεικνύοντας στους φοβισμένους από το μέγεθος της πίστης στον άνθρωπο, υπέρμαχους της θεωρίας του μια φορά τοξικομανής για πάντα τοξικομανής, της θεωρίας ότι οι άνθρωποι γεννιούνται και παραμένουν δια βίου κλέφτες, τοξικομανείς, φτωχοί…, πως η απεξάρτηση είναι μια βαθιά ανατρεπτική, επαναστατική πράξη.
Απλά χρειάζεται η ωριμότητα της θέλησης, της απόφασης και η πίστη στο σκοπό για να κάνει κάποιος αυτή την επιλογή, υπερβαίνοντας “επίδοξους ειδικούς” που εν είδη θεού στιγματίζουν νέους ανθρώπους με τον χαρακτηρισμό των “ δια βίου πασχόντων από μια χρόνια υποτροπιάζουσα νόσου του εγκεφάλου”.
Μάλιστα, η πολιτεία στις μονάδες υποκατάστασης, επικυρώνει αυτόν τον στιγματισμό, αφού αρνείται να χορηγήσει βεβαίωση αποθεραπείας στα παιδιά που επιλέγουν την χορήγηση υποκατάστατων. Αλήθεια, πόσοι από τους συμπολίτες μας το ξέρουν αυτό;
Όλα αυτά τα χρόνια χιλιάδες εξαρτημένα παιδιά κέρδισαν την μάχη για τη ζωή, πέρασαν από το σκοτάδι στο φως και βρίσκονται σήμερα μαζί μας ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικότητα μας. Χιλιάδες γονείς στηρίχθηκαν και άντεξαν τη σκληρότητα του αγώνα για να σωθούν τα παιδιά από την αρρώστια και το θάνατο, για να σωθεί η ελπίδα.
Από τον μικρό πλανήτη του 18ανω όπως λέει και η Κατερίνα, που συνεχίζουν να συντελούνται μικρά καθημερινά θαύματα, ξεκίνησε και η πίστη ότι αυτά τα καθημερινά θαύματα αφού υπάρχει η ανάγκη, μπορούν και πρέπει να επαναληφθούν. Έτσι λοιπόν, δημιουργείται ένας άλλος μικρότερος, κατ εικόνα και καθ ομοίωση, αλλά εξίσου όμορφος πλανήτης ο διάπλους
Είχε προηγηθεί η απαίτηση του αντιναρκωτικού κινήματος με προμετωπίδα το Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ), για την δημιουργία τόσων θεραπευτικών προγραμμάτων όσων έχει ανάγκη ο τόπος. Είναι η περίοδος που δημιουργούνται τα παραρτήματα του ΕΣΥΝ σε όλη την χώρα.
Έτσι γεννιέται και το παράρτημα του ΕΣΥΝ Κέρκυρας, που αποτελεί ένα άστρο που φωτίζει το δρόμο του αγώνα ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά, για κοινωνίες όχι με ελεύθερα τα ναρκωτικά, αλλά ελεύθερες από όλα τα ναρκωτικά.
Σιγά, σιγά και άλλοι προστίθενται σε αυτή την προσπάθεια και στο τέλος η συντριπτική πλειοψηφία των θεσμικών και μη φορέων του νησιού, η συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μας, δημιουργούν ένα συμπαγές σύνολο που αποτελεί πλέον των “αστερισμό του διάπλους”. Εδώ όλα τα αστέρια λάμπουν το ίδιο και λάμπουν μαζί.
Για να μαθαίνουν οι νεότεροι και να θυμούνται οι παλαιότεροι, είναι σκόπιμο να υπενθυμίσουμε ένα μικρό, ελάχιστο μέρος αυτού του οδοιπορικού που οδήγησε στην δημιουργία του διάπλους και που αφορά σε ορισμένες από τις θεσμικές δράσεις και όχι στις εκατοντάδες δράσεις του αντιναρκωτικού κινήματος και του ΕΣΥΝ, για τις οποίες δεσμευόμαστε να επανέλθουμε σύντομα.
Σε αυτή την προσπάθεια, όπως συνήθως συμβαίνει, δεν ήμασταν όλοι μαζί. Μια μικρή μειοψηφία, για διάφορους λόγους, αντιτάχθηκε εξ αρχής και συνεχίζει να αντιτάσσεται, αμφισβητώντας την λειτουργία και τον χαρακτήρα του διάπλους, στοχοποιώντας τα στελέχη του και απαξιώνοντας τις υπηρεσίες του με την υποστελέχωση και την απουσία χρηματοδότησης.
Μάλιστα, σε παλαιότερη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κέρκυρας, που αφορούσε στη λήψη απόφασης για την δημιουργία του διάπλους, ζητήθηκε από συγκεκριμένους παρευρισκόμενους, να μην ληφθεί απόφαση παρά μόνο εάν και εφόσον προηγηθεί μελέτη που να αποδεικνύει ότι η Κερκυραϊκή κοινωνία έχει ανάγκη τον διάπλους!!! Αυτά υπάρχουν στα πρακτικά των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κέρκυρας.
Παράλληλα, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με την αντίληψη ότι στο νησί πρέπει να αναπτυχθούν δομές πρωτοβάθμιες, ενώ οι δευτεροβάθμια κάλυψη θα πρέπει να προσφέρεται στην ενδοχώρα, δηλαδή στα Ιωάννινα.
Είναι η περίοδος που μέλη του ΕΣΥΝ, ενδεικτικά αναφέρονται ο Νίκος Πέρρος, η Τζένη Σκέμπρη, ο Αλέκος Καλησπεράτης και πολλοί άλλοι, κάνοντας δουλειά μυρμηγκιού υποστηρίζουν την ανάγκη δημιουργίας του διάπλους στα Δημοτικά Συμβούλια των δεκατριών δήμων και τριών κοινοτήτων της Κέρκυρας, τα οποία Δημοτικά Συμβούλια αποφασίζουν όλα ανεξαιρέτως την στήριξη του αιτήματος.
Έτσι, δημιουργείται ο διάπλους με επιμονή, υπομονή και μεθοδικότητα και λειτουργεί έχοντας πλέον ένα τεράστιο έργο στο ενεργητικό του.
H Μονάδα απεξάρτησης διάπλους καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες , όχι μόνο στην Κέρκυρα αλλά και σε όλη την επικράτεια, από το 2013, ως δραστηριότητα του Γ.ΝΚέρκυρας. Με την τροποποίηση του νόμου 4139/2013, στις 6/3/2019 στο Νομοσχέδιο « Εκσυγχρονισμός και Αναμόρφωση Θεσμικού Πλαισίου Ιδιωτικών Κλινικών, Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, Σύσταση Εθνικού Ινστιτούτου Νεοπλασιών και λοιπές Διατάξεις», θεσμοθετήθηκε η λειτουργία της και εντάχθηκε στο δίκτυο παροχής υπηρεσιών απεξάρτησης της χώρας.
Η θεσμοθέτηση του διάπλους, δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση. Ήταν το αποτέλεσμα πολύχρονων αγώνων του ευρύτερου αντιναρκωτικού κινήματος με την παράλληλη υποστήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των Κερκυραίων πολιτών και των θεσμικών και μη φορέων του νησιού, της περιφέρειας Ιονίων Νήσων, του Δήμου Κέρκυρας, της Καθολικής και της Ορθόδοξης εκκλησίας, σωματείων, συνδικάτων, πολιτικών κομμάτων, του συνόλου του δημοσιογραφικού κόσμου του νησιού… .
Πρωτοπόρο ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια είχε το Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών, ώστε μέσα σε συνθήκες μνημονίων, να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τον διάπλους, που ως Μονάδα του Εθνικού Συστήματος Υγείας παρέχει αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες απεξάρτησης προς τους αυτούς που τις έχουν ανάγκη.
Εν μέσω μιας τεράστιας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης της χώρας και με την ζήτηση παροχής υπηρεσιών απεξάρτησης από χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών και τις οικογένειές τους, να αυξάνεται διαρκώς και έπειτα από σχετική εισήγηση προς το Δ.Σ του Γ.Ν.Κέρκυρας, το τελευταίο αποφασίζει ομόφωνα – έχοντας την στήριξη του Δ/τή Κ. Γρηγορόπουλου και του Δ/τή του ΨΝΚ Γ.Αλαμάνου, με τις αριθμ. 25-38/24.10.2012 και 12-8/14.04.2013 αποφάσεις - και αφού είχε εξασφαλιστεί ότι στελέχη του ΓΝΚ κατείχαν την απαραίτητη για το εγχείρημα τεχνογνωσία - την δημιουργία Μονάδας Απεξάρτησης από Αλκοόλ, Ναρκωτικά, Διαδίκτυο, Τυχερά Παιχνίδια στο Γ.Ν.Κέρκυρας.
Είχε προηγηθεί επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή από τον βουλευτή του ΚΚΕ Μπάμπη Χαραλάμπους, που ήταν και συνεχίζει να είναι δίπλα στο διάπλους.
Στην συνέχεια, και έπειτα από σχετική εισήγηση, η 6η Υ.ΠΕ ενέκρινε τις προαναφερόμενες αποφάσεις.
Την περίοδο που ο ΟΚΑΝΑ ήταν εποπτικό όργανο και όργανο αξιολόγησης των υπηρεσιών απεξάρτησης, πάλι μετά από σχετική εισήγηση, το Δ.Σ του φορέα γνωμοδοτεί θετικά ως προς την δημιουργία του διάπλους.
Στις 13.04.2017 έπειτα από σχετικό αίτημα, πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον Υπ. Υγείας Κο Ξανθό. Αφού επαναβεβαιώθηκε η στήριξη του Υπουργού αναφορικά με την πιστοποίηση της Μονάδας, και έπειτα από σχετικό αίτημα, δόθηκε εντολή από τον Υπουργό Υγείας στον Γ.Γ Κο Γιαννόπουλο να διευθετήσει το θέμα της ένταξης της Μονάδας, στον νέο οργανισμό του Νοσοκομείου. Στην συνάντηση παρευρέθηκαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Παυλίδης, Φωτεινή Βάκη, ο δ/τής του ΓΝΚ Φοίβος Κακαβίτσας, και ο Ηλίας Μιχαλαρέας επιστημονικά υπεύθυνος του διάπλους.
Στην συνάντηση αυτή, παρουσιάζεται, μεταξύ άλλων, στον υπουργό η Μονάδα Υποστήριξης Κρίσεων του ΓΝΚ, που είναι η μοναδική στο ΕΣΥγείας και ζητείται να ενταχθεί στον οργανισμό του νοσοκομείου. Ο Υπουργός ανταποκρίνεται στο αίτημα και η Μ.Υ.Κ εντάσσεται στο νέο οργανισμό.
Ακολούθησαν, δεκάδες συναντήσεις, συγκεντρώσεις, και κάθε είδους εκδηλώσεις με σκοπό την στήριξη του αιτήματος για την θεσμοθέτηση του διάπλους. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, κάνει βασικό αίτημα της την δημιουργία του διάπλους με τον τότε αντιπεριφερειάρχη Αλέκο Μιχαλά να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο.
Στις 7.8.2018, έπειτα από σχετικό αίτημα και με την παρέμβαση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κου Κ. Παυλίδη, πραγματοποιείται συνάντηση με τον αναπληρωτή Γ.Γ του Υπουργείου Υγείας κο Βαρδαρό. Στην συνάντηση παρευρίσκονται οι κύριοι, Θ. Γαλιατσάτος Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Α. Μιχαλάς Αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Πολιτικής Ιονίων Νήσων, Κ. Νικολούζος Δήμαρχος Κερκυραίων, Κ. Παυλίδης βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Φ.Κακαβίτσας Δ/της Γ.Ν.Κέρκυρας, Η.Μιχαλαρέας Επιστημονικά Υπεύθυνος του Διάπλους. Στην Συνάντηση αυτή, η ηγεσία του Υπ. Υγείας δεσμεύεται για μια ακόμη φορά, για την επίλυση του ζητήματος.
Έχουν προηγηθεί, στο πλαίσιο σχετικών συναντήσεων, επιστολές υποστήριξης του αιτήματος προς τον Πρωθυπουργό της χώρας και προς τον Υπ. Υγείας, από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Κερκύρας Παξών και Δια ποντίων Νήσων Νεκτάριο και τον Σεβασμιότατο Επίσκοπο της Καθολικής Εκκλησίας της Ελλάδας Ιωάννη Σπιτιέρη.
Στις 6.3.2019 η πολιτική ηγεσία του Υπ. Υγείας, κάτω από την πίεση ενός ευρύτατου αντιναρκωτικού μετώπου, - έχει προηγηθεί τον Δεκέμβριο του 2018 ευρεία σύσκεψη φορέων, - παίρνει την πολιτική απόφαση της θεσμοθέτησης του διάπλους με την τροποποίηση του νόμου 4139/2013.
Τον ίδιο χρόνο, λίγο αργότερα, έπειτα από προτροπή του μέλους του Δικηγορικού Συλλόγου Στέφανου Νικόπουλου (που σώζει τον διάπλους από μεγάλες περιπέτειες...), συντάσσεται σχετική εισήγηση από τον επιστημονικά υπεύθυνο, που εγκρίνεται από το επιστημονικό συμβούλιο και στην συνέχεια από το ΔΣ του ΓΝΚ με βάση την οποία υιοθετείται το όνομα διάπλους και εγκρίνεται η δομή του που αποτελείται από εννέα τμήματα, μεταξύ των οποίων ενδεικτικά αναφέρουμε τον Συμβουλευτικό Σταθμό στις φυλακές Κέρκυρας με την τεράστια σημασία του, το τμήμα σωματικής αποτοξίνωσης και το νομικό τμήμα.
Το νομικό τμήμα, έπειτα από πρόταση του τότε προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Γιώργου Καλούδη και με ομόφωνη απόφασή του Διοικητικού Συμβουλίου, το αναλαμβάνει αποκλειστικά ο Δικηγορικός Σύλλογος. Πρόκειται για μια απόφαση που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία των εξαρτήσεων στη Χώρα.
Ακολουθεί η δημιουργία του παραρτήματος του Συμβουλευτικού Σταθμού του διάπλους στα Σφακερά της Βόρειας Κέρκυρας που ήταν βασικό αίτημα του αντιναρκωτικού κινήματος, του ΕΣΥΝ Κέρκυρας και του προέδρου του Κώστα Ρούσσινου και πλήθους φορέων.
Περιγράφοντας με δυο λόγια τον διάπλους, θα λέγαμε πως η συμμετοχή στη Μονάδα Απεξάρτησης είναι εθελοντική, το θεραπευτικό πλαίσιο είναι «στεγνό» και δεν χορηγεί υποκατάστατα (στο τμήμα Σωματικής αποτοξίνωσης, καθώς και στο τμήμα Διπλής Διάγνωσης, ακολουθείται η ενδεδειγμένη ιατρική θεραπεία που περιλαμβάνει – μεταξύ άλλων- και την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή). Η θεραπευτική προσέγγιση βασίζεται στην ψυχοθεραπεία (ατομική, ομαδική και εναλλακτικές μορφές θεραπείας), διαρκεί 24 μήνες και χωρίζεται σε τρεις διακριτές θεραπευτικές φάσεις:
α) Συμβουλευτικός σταθμός, β) ψυχολογική απεξάρτηση, γ) κοινωνική επανένταξη.
Το θεραπευτικό πρόγραμμα είναι εξωτερικό ανοικτό πρόγραμμα και δεν περιλαμβάνει κλειστή φάση προς το παρόν. Διαθέτει εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας και κώδικα δεοντολογίας.
Τόσο η δομή, η λειτουργία, η διεύθυνση, αλλά και η στελέχωση του διάπλους, έπειτα από την Υπουργική Απόφαση Δ2α/οικ.46350/2019 διέπεται από ξεχωριστό κανονισμό λειτουργίας που αφορά όλες τις μονάδες απεξάρτησης της Χώρας που εμπίπτουν στο άρθρο 58 του νόμου 4139/13. ΦΕΚ 2463/Β/ 21-6-2019.
Για να μπορούμε να κοιτάμε τα άστρα που λάμπουν, πρέπει να μάθουμε να αντέχουμε το φως που φωτίζει το δρόμο προς την ομορφιά της ζωής και την αλήθεια, κρύβοντας την ασχήμια της μικρότητας, της ματαιοδοξίας, της εμπορευματοποίησης του ανθρώπινου πόνου και της ανθρώπινης ζωής.
Στον αστερισμό του διάπλους, δεκάδες απεξαρτημένα παιδιά και οι οικογένειές τους έμαθαν να αντέχουν το φως που αποκαλύπτει τις ομορφιές της ζωής και του αγώνα, δίνοντας την σκυτάλη σε αυτούς που έπονται. Σε αυτούς ανήκει ο διάπλους και τα “...αστροφώτιστα διαστήματα…”, όπως λέει και ο ποιητής…
Ηλίας Μιχαλαρέας,
Δρ. Ψυχολογίας – Δρ. Γεωγραφίας,
Επιστημονικά υπεύθυνος του “Διάπλους”
Από το νεφέλωμα της πρώτης περιόδου, γρήγορα περάσαμε στη μετεξέλιξη μικρών φωτεινών πλανητών γεμάτων ελπίδα, πίστη στη ζωή, αλτρουισμό, ανθρωπιά, υπερηφάνεια, δύναμη για αγώνα και ζωή.
Σε αυτούς τους μικρούς πλανήτες όπως τότε έτσι και τώρα, χιλιάδες νέα παιδιά, εξαρτημένα παιδιά, καθημερινά “ανατρέπουν την βιογραφία τους”, όπως θα έλεγε και ο Leontief, αποδεικνύοντας στους φοβισμένους από το μέγεθος της πίστης στον άνθρωπο, υπέρμαχους της θεωρίας του μια φορά τοξικομανής για πάντα τοξικομανής, της θεωρίας ότι οι άνθρωποι γεννιούνται και παραμένουν δια βίου κλέφτες, τοξικομανείς, φτωχοί…, πως η απεξάρτηση είναι μια βαθιά ανατρεπτική, επαναστατική πράξη.
Απλά χρειάζεται η ωριμότητα της θέλησης, της απόφασης και η πίστη στο σκοπό για να κάνει κάποιος αυτή την επιλογή, υπερβαίνοντας “επίδοξους ειδικούς” που εν είδη θεού στιγματίζουν νέους ανθρώπους με τον χαρακτηρισμό των “ δια βίου πασχόντων από μια χρόνια υποτροπιάζουσα νόσου του εγκεφάλου”.
Μάλιστα, η πολιτεία στις μονάδες υποκατάστασης, επικυρώνει αυτόν τον στιγματισμό, αφού αρνείται να χορηγήσει βεβαίωση αποθεραπείας στα παιδιά που επιλέγουν την χορήγηση υποκατάστατων. Αλήθεια, πόσοι από τους συμπολίτες μας το ξέρουν αυτό;
Όλα αυτά τα χρόνια χιλιάδες εξαρτημένα παιδιά κέρδισαν την μάχη για τη ζωή, πέρασαν από το σκοτάδι στο φως και βρίσκονται σήμερα μαζί μας ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικότητα μας. Χιλιάδες γονείς στηρίχθηκαν και άντεξαν τη σκληρότητα του αγώνα για να σωθούν τα παιδιά από την αρρώστια και το θάνατο, για να σωθεί η ελπίδα.
Από τον μικρό πλανήτη του 18ανω όπως λέει και η Κατερίνα, που συνεχίζουν να συντελούνται μικρά καθημερινά θαύματα, ξεκίνησε και η πίστη ότι αυτά τα καθημερινά θαύματα αφού υπάρχει η ανάγκη, μπορούν και πρέπει να επαναληφθούν. Έτσι λοιπόν, δημιουργείται ένας άλλος μικρότερος, κατ εικόνα και καθ ομοίωση, αλλά εξίσου όμορφος πλανήτης ο διάπλους
Είχε προηγηθεί η απαίτηση του αντιναρκωτικού κινήματος με προμετωπίδα το Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ), για την δημιουργία τόσων θεραπευτικών προγραμμάτων όσων έχει ανάγκη ο τόπος. Είναι η περίοδος που δημιουργούνται τα παραρτήματα του ΕΣΥΝ σε όλη την χώρα.
Έτσι γεννιέται και το παράρτημα του ΕΣΥΝ Κέρκυρας, που αποτελεί ένα άστρο που φωτίζει το δρόμο του αγώνα ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά, για κοινωνίες όχι με ελεύθερα τα ναρκωτικά, αλλά ελεύθερες από όλα τα ναρκωτικά.
Σιγά, σιγά και άλλοι προστίθενται σε αυτή την προσπάθεια και στο τέλος η συντριπτική πλειοψηφία των θεσμικών και μη φορέων του νησιού, η συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μας, δημιουργούν ένα συμπαγές σύνολο που αποτελεί πλέον των “αστερισμό του διάπλους”. Εδώ όλα τα αστέρια λάμπουν το ίδιο και λάμπουν μαζί.
Για να μαθαίνουν οι νεότεροι και να θυμούνται οι παλαιότεροι, είναι σκόπιμο να υπενθυμίσουμε ένα μικρό, ελάχιστο μέρος αυτού του οδοιπορικού που οδήγησε στην δημιουργία του διάπλους και που αφορά σε ορισμένες από τις θεσμικές δράσεις και όχι στις εκατοντάδες δράσεις του αντιναρκωτικού κινήματος και του ΕΣΥΝ, για τις οποίες δεσμευόμαστε να επανέλθουμε σύντομα.
Σε αυτή την προσπάθεια, όπως συνήθως συμβαίνει, δεν ήμασταν όλοι μαζί. Μια μικρή μειοψηφία, για διάφορους λόγους, αντιτάχθηκε εξ αρχής και συνεχίζει να αντιτάσσεται, αμφισβητώντας την λειτουργία και τον χαρακτήρα του διάπλους, στοχοποιώντας τα στελέχη του και απαξιώνοντας τις υπηρεσίες του με την υποστελέχωση και την απουσία χρηματοδότησης.
Μάλιστα, σε παλαιότερη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κέρκυρας, που αφορούσε στη λήψη απόφασης για την δημιουργία του διάπλους, ζητήθηκε από συγκεκριμένους παρευρισκόμενους, να μην ληφθεί απόφαση παρά μόνο εάν και εφόσον προηγηθεί μελέτη που να αποδεικνύει ότι η Κερκυραϊκή κοινωνία έχει ανάγκη τον διάπλους!!! Αυτά υπάρχουν στα πρακτικά των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κέρκυρας.
Παράλληλα, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με την αντίληψη ότι στο νησί πρέπει να αναπτυχθούν δομές πρωτοβάθμιες, ενώ οι δευτεροβάθμια κάλυψη θα πρέπει να προσφέρεται στην ενδοχώρα, δηλαδή στα Ιωάννινα.
Είναι η περίοδος που μέλη του ΕΣΥΝ, ενδεικτικά αναφέρονται ο Νίκος Πέρρος, η Τζένη Σκέμπρη, ο Αλέκος Καλησπεράτης και πολλοί άλλοι, κάνοντας δουλειά μυρμηγκιού υποστηρίζουν την ανάγκη δημιουργίας του διάπλους στα Δημοτικά Συμβούλια των δεκατριών δήμων και τριών κοινοτήτων της Κέρκυρας, τα οποία Δημοτικά Συμβούλια αποφασίζουν όλα ανεξαιρέτως την στήριξη του αιτήματος.
Έτσι, δημιουργείται ο διάπλους με επιμονή, υπομονή και μεθοδικότητα και λειτουργεί έχοντας πλέον ένα τεράστιο έργο στο ενεργητικό του.
H Μονάδα απεξάρτησης διάπλους καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες , όχι μόνο στην Κέρκυρα αλλά και σε όλη την επικράτεια, από το 2013, ως δραστηριότητα του Γ.ΝΚέρκυρας. Με την τροποποίηση του νόμου 4139/2013, στις 6/3/2019 στο Νομοσχέδιο « Εκσυγχρονισμός και Αναμόρφωση Θεσμικού Πλαισίου Ιδιωτικών Κλινικών, Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, Σύσταση Εθνικού Ινστιτούτου Νεοπλασιών και λοιπές Διατάξεις», θεσμοθετήθηκε η λειτουργία της και εντάχθηκε στο δίκτυο παροχής υπηρεσιών απεξάρτησης της χώρας.
Η θεσμοθέτηση του διάπλους, δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση. Ήταν το αποτέλεσμα πολύχρονων αγώνων του ευρύτερου αντιναρκωτικού κινήματος με την παράλληλη υποστήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των Κερκυραίων πολιτών και των θεσμικών και μη φορέων του νησιού, της περιφέρειας Ιονίων Νήσων, του Δήμου Κέρκυρας, της Καθολικής και της Ορθόδοξης εκκλησίας, σωματείων, συνδικάτων, πολιτικών κομμάτων, του συνόλου του δημοσιογραφικού κόσμου του νησιού… .
Πρωτοπόρο ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια είχε το Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών, ώστε μέσα σε συνθήκες μνημονίων, να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τον διάπλους, που ως Μονάδα του Εθνικού Συστήματος Υγείας παρέχει αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες απεξάρτησης προς τους αυτούς που τις έχουν ανάγκη.
Εν μέσω μιας τεράστιας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης της χώρας και με την ζήτηση παροχής υπηρεσιών απεξάρτησης από χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών και τις οικογένειές τους, να αυξάνεται διαρκώς και έπειτα από σχετική εισήγηση προς το Δ.Σ του Γ.Ν.Κέρκυρας, το τελευταίο αποφασίζει ομόφωνα – έχοντας την στήριξη του Δ/τή Κ. Γρηγορόπουλου και του Δ/τή του ΨΝΚ Γ.Αλαμάνου, με τις αριθμ. 25-38/24.10.2012 και 12-8/14.04.2013 αποφάσεις - και αφού είχε εξασφαλιστεί ότι στελέχη του ΓΝΚ κατείχαν την απαραίτητη για το εγχείρημα τεχνογνωσία - την δημιουργία Μονάδας Απεξάρτησης από Αλκοόλ, Ναρκωτικά, Διαδίκτυο, Τυχερά Παιχνίδια στο Γ.Ν.Κέρκυρας.
Είχε προηγηθεί επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή από τον βουλευτή του ΚΚΕ Μπάμπη Χαραλάμπους, που ήταν και συνεχίζει να είναι δίπλα στο διάπλους.
Στην συνέχεια, και έπειτα από σχετική εισήγηση, η 6η Υ.ΠΕ ενέκρινε τις προαναφερόμενες αποφάσεις.
Την περίοδο που ο ΟΚΑΝΑ ήταν εποπτικό όργανο και όργανο αξιολόγησης των υπηρεσιών απεξάρτησης, πάλι μετά από σχετική εισήγηση, το Δ.Σ του φορέα γνωμοδοτεί θετικά ως προς την δημιουργία του διάπλους.
Στις 13.04.2017 έπειτα από σχετικό αίτημα, πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον Υπ. Υγείας Κο Ξανθό. Αφού επαναβεβαιώθηκε η στήριξη του Υπουργού αναφορικά με την πιστοποίηση της Μονάδας, και έπειτα από σχετικό αίτημα, δόθηκε εντολή από τον Υπουργό Υγείας στον Γ.Γ Κο Γιαννόπουλο να διευθετήσει το θέμα της ένταξης της Μονάδας, στον νέο οργανισμό του Νοσοκομείου. Στην συνάντηση παρευρέθηκαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Παυλίδης, Φωτεινή Βάκη, ο δ/τής του ΓΝΚ Φοίβος Κακαβίτσας, και ο Ηλίας Μιχαλαρέας επιστημονικά υπεύθυνος του διάπλους.
Στην συνάντηση αυτή, παρουσιάζεται, μεταξύ άλλων, στον υπουργό η Μονάδα Υποστήριξης Κρίσεων του ΓΝΚ, που είναι η μοναδική στο ΕΣΥγείας και ζητείται να ενταχθεί στον οργανισμό του νοσοκομείου. Ο Υπουργός ανταποκρίνεται στο αίτημα και η Μ.Υ.Κ εντάσσεται στο νέο οργανισμό.
Ακολούθησαν, δεκάδες συναντήσεις, συγκεντρώσεις, και κάθε είδους εκδηλώσεις με σκοπό την στήριξη του αιτήματος για την θεσμοθέτηση του διάπλους. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, κάνει βασικό αίτημα της την δημιουργία του διάπλους με τον τότε αντιπεριφερειάρχη Αλέκο Μιχαλά να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο.
Στις 7.8.2018, έπειτα από σχετικό αίτημα και με την παρέμβαση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κου Κ. Παυλίδη, πραγματοποιείται συνάντηση με τον αναπληρωτή Γ.Γ του Υπουργείου Υγείας κο Βαρδαρό. Στην συνάντηση παρευρίσκονται οι κύριοι, Θ. Γαλιατσάτος Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Α. Μιχαλάς Αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Πολιτικής Ιονίων Νήσων, Κ. Νικολούζος Δήμαρχος Κερκυραίων, Κ. Παυλίδης βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Φ.Κακαβίτσας Δ/της Γ.Ν.Κέρκυρας, Η.Μιχαλαρέας Επιστημονικά Υπεύθυνος του Διάπλους. Στην Συνάντηση αυτή, η ηγεσία του Υπ. Υγείας δεσμεύεται για μια ακόμη φορά, για την επίλυση του ζητήματος.
Έχουν προηγηθεί, στο πλαίσιο σχετικών συναντήσεων, επιστολές υποστήριξης του αιτήματος προς τον Πρωθυπουργό της χώρας και προς τον Υπ. Υγείας, από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Κερκύρας Παξών και Δια ποντίων Νήσων Νεκτάριο και τον Σεβασμιότατο Επίσκοπο της Καθολικής Εκκλησίας της Ελλάδας Ιωάννη Σπιτιέρη.
Στις 6.3.2019 η πολιτική ηγεσία του Υπ. Υγείας, κάτω από την πίεση ενός ευρύτατου αντιναρκωτικού μετώπου, - έχει προηγηθεί τον Δεκέμβριο του 2018 ευρεία σύσκεψη φορέων, - παίρνει την πολιτική απόφαση της θεσμοθέτησης του διάπλους με την τροποποίηση του νόμου 4139/2013.
Τον ίδιο χρόνο, λίγο αργότερα, έπειτα από προτροπή του μέλους του Δικηγορικού Συλλόγου Στέφανου Νικόπουλου (που σώζει τον διάπλους από μεγάλες περιπέτειες...), συντάσσεται σχετική εισήγηση από τον επιστημονικά υπεύθυνο, που εγκρίνεται από το επιστημονικό συμβούλιο και στην συνέχεια από το ΔΣ του ΓΝΚ με βάση την οποία υιοθετείται το όνομα διάπλους και εγκρίνεται η δομή του που αποτελείται από εννέα τμήματα, μεταξύ των οποίων ενδεικτικά αναφέρουμε τον Συμβουλευτικό Σταθμό στις φυλακές Κέρκυρας με την τεράστια σημασία του, το τμήμα σωματικής αποτοξίνωσης και το νομικό τμήμα.
Το νομικό τμήμα, έπειτα από πρόταση του τότε προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Γιώργου Καλούδη και με ομόφωνη απόφασή του Διοικητικού Συμβουλίου, το αναλαμβάνει αποκλειστικά ο Δικηγορικός Σύλλογος. Πρόκειται για μια απόφαση που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία των εξαρτήσεων στη Χώρα.
Ακολουθεί η δημιουργία του παραρτήματος του Συμβουλευτικού Σταθμού του διάπλους στα Σφακερά της Βόρειας Κέρκυρας που ήταν βασικό αίτημα του αντιναρκωτικού κινήματος, του ΕΣΥΝ Κέρκυρας και του προέδρου του Κώστα Ρούσσινου και πλήθους φορέων.
Περιγράφοντας με δυο λόγια τον διάπλους, θα λέγαμε πως η συμμετοχή στη Μονάδα Απεξάρτησης είναι εθελοντική, το θεραπευτικό πλαίσιο είναι «στεγνό» και δεν χορηγεί υποκατάστατα (στο τμήμα Σωματικής αποτοξίνωσης, καθώς και στο τμήμα Διπλής Διάγνωσης, ακολουθείται η ενδεδειγμένη ιατρική θεραπεία που περιλαμβάνει – μεταξύ άλλων- και την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή). Η θεραπευτική προσέγγιση βασίζεται στην ψυχοθεραπεία (ατομική, ομαδική και εναλλακτικές μορφές θεραπείας), διαρκεί 24 μήνες και χωρίζεται σε τρεις διακριτές θεραπευτικές φάσεις:
α) Συμβουλευτικός σταθμός, β) ψυχολογική απεξάρτηση, γ) κοινωνική επανένταξη.
Το θεραπευτικό πρόγραμμα είναι εξωτερικό ανοικτό πρόγραμμα και δεν περιλαμβάνει κλειστή φάση προς το παρόν. Διαθέτει εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας και κώδικα δεοντολογίας.
Τόσο η δομή, η λειτουργία, η διεύθυνση, αλλά και η στελέχωση του διάπλους, έπειτα από την Υπουργική Απόφαση Δ2α/οικ.46350/2019 διέπεται από ξεχωριστό κανονισμό λειτουργίας που αφορά όλες τις μονάδες απεξάρτησης της Χώρας που εμπίπτουν στο άρθρο 58 του νόμου 4139/13. ΦΕΚ 2463/Β/ 21-6-2019.
Για να μπορούμε να κοιτάμε τα άστρα που λάμπουν, πρέπει να μάθουμε να αντέχουμε το φως που φωτίζει το δρόμο προς την ομορφιά της ζωής και την αλήθεια, κρύβοντας την ασχήμια της μικρότητας, της ματαιοδοξίας, της εμπορευματοποίησης του ανθρώπινου πόνου και της ανθρώπινης ζωής.
Στον αστερισμό του διάπλους, δεκάδες απεξαρτημένα παιδιά και οι οικογένειές τους έμαθαν να αντέχουν το φως που αποκαλύπτει τις ομορφιές της ζωής και του αγώνα, δίνοντας την σκυτάλη σε αυτούς που έπονται. Σε αυτούς ανήκει ο διάπλους και τα “...αστροφώτιστα διαστήματα…”, όπως λέει και ο ποιητής…
Ηλίας Μιχαλαρέας,
Δρ. Ψυχολογίας – Δρ. Γεωγραφίας,
Επιστημονικά υπεύθυνος του “Διάπλους”
