Πόλεμος και Ειρήνη Πέραν του Καλού και του Κακού

Τώρα, που έχει χυθεί τόσο αίμα και έχει καταστραφεί μια χώρα και που συγχρόνως μια άλλη χώρα έχει οριστικά ατιμασθεί ως εισβολεύς, τώρα που φαίνεται να μην υπάρχει λύση στην μέχρι τελικής πτώσεως αιματοχυσία και προσφυγιά, υπάρχουν ακόμη φωνές που επικαλούνται τον αγώνα του καλού εναντίον του κακού, προτρέποντας το καλό να θυσιασθεί μέχρις ενός και μέχρι μιας.
Αριστεροί και δεξιοί καλοί, βρίσκοντας την ευκαιρία να λύσουν παλιές προσωπικές (πραγματικές ή φανταστικές) διαφορές υπέρ ή κατά Ρωσίας, ασκούνται σε μια ηθική (ηθικολογική) ρητορική, ενισχύοντας πρακτικώς το αδιέξοδο επί του πεδίου. Οι φωνές αυτές, υπό τον οίστρο του πολεμιστή του καλού στην αιώνια πάλη κατά του κακού, δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να παρατείνουν τη στρατιωτική σύγκρουση και το δράμα των προσφύγων και να φέρνουν για πρώτη φορά τόσο κοντά τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο και την πυρηνική απειλή.

Κρινόμαστε όλοι και όλες όχι τόσο από το πόσο καταδικάζουμε τον πόλεμο και τον Πούτιν όσο από το τι ενέργειες κάναμε και κάνουμε για να αποτρέψουμε ή να σταματήσουμε τον πόλεμο και τον Πούτιν. Με το να συμφωνούμε ότι όλοι είμαστε καλοί και ότι όλοι είμαστε ενωμένοι κατά του απόλυτου κακού, που είναι ο Πούτιν, δεν προλαμβάνεται ο πόλεμος και, ακολούθως, δεν σταματάει.

Η διαχείριση μιας κατάστασης, που μυρίζει μπαρούτι, (όπως στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα και τα ουκρανο-ουκρανικά σύνορα του Ντονμπάς, προ της 24/2/22) είναι υπόθεση που υπερβαίνει την όποια καλοπροαίρετη ή κακοπροαίρετη ομολογία πίστεως. Μια τέτοια κατάσταση, αν θέλουμε να σταματήσουμε τον πόλεμο και τον Πούτιν, απαιτεί ένα μίγμα κόκκινων γραμμών, κατευνασμού και συμβιβασμού. Εδώ, ακριβώς, προσκρούουμε σε δύο όρους που είναι αυστηρώς απαγορευμένοι εν Ελλάδι και διεθνώς, καθώς βρίσκονται εκτός της λογικής των υπερήφανων ανένδοτων πολιτικών (που, μετά από ήττες και καταστροφές, ενδίδουν σε χειρότερες αξιώσεις, όπως ‘διδάσκει’ η ιστορία).

Πρώτον, ο δυσφημισμένος, από την ιστορική συνάντηση του Μονάχου, όρος του κατευνασμού (1938, Χίτλερ, Μουσολίνι, Τσάμπερλεν, Νταλαντιέ). Ο κατευνασμός όμως δεν λειτουργεί πάντα έτσι. Και εμείς δεν είναι απαραίτητο να βλέπουμε πάντα γύρω μας Χίτλερ. Στο κάτω-κάτω, στην περίπτωση του Καντάφι, συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Ο κακός, λίγο μετά την επιχείρηση κατευνασμού του, ανατράπηκε βιαίως. Κατευνασμός σωτήριος και αμοιβαία επωφελής μπορεί να είναι η προσπάθεια συνύπαρξης με την άλλη χώρα σε ζητήματα πολιτισμού (πχ με την νομιμοποίηση της γλώσσας της άλλης χώρας), οικονομίας και πιθανώς άσκησης μιας πολιτικής ήπιας ισχύος (soft power) πάνω στην βάση της αμοιβαίας ωφέλειας (win-win).
Δεύτερον, ο όρος του συμβιβασμού, που στα καθ’ ημάς σημαίνει εθνική μειοδοσία και προδοσία.

Σε ένα κόσμο, όμως, που πρέπει να θέσει τις πραγματικά επείγουσες προτεραιότητες – κλίμα και περιβάλλον, πανδημίες, κατάρρευση κοινωνικού κράτους, τεράστιες κοινωνικές και εθνικές ανισότητες, παγκόσμια φτώχεια και προσφυγικό, άνοδος αυταρχικών καθεστώτων και ρατσισμού, περιφερειακοί πόλεμοι και ανθρωπιστικές καταστροφές – εμείς δεν επιτρέπεται να θεωρούμε υποχώρηση, αλλά έντιμο συμβιβασμό, το αν η Ουκρανία αντικαταστήσει στο σύνταγμά της την διάταξη περί ένταξης στο ΝΑΤΟ με μια διάταξη περί στρατιωτικής ουδετερότητας.

Τέλος, υπάρχει ο θετικός όρος περί κόκκινης γραμμής που είναι πάντα η εθνική ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα. (Αρκεί να μη θεωρούμε ανεξαρτησία και ακεραιότητα την πρακτική αυτών που παίρνουν την μεζούρα να μετρήσουν πόντο-πόντο τις θάλασσες και την ξηρά μιας χώρας για να μεγαλώσουν τα σύνορα, δεχόμενοι την ίδια στιγμή αδιαμαρτύρητα συμφωνίες υποτέλειας που ρημάζουν το εσωτερικό της χώρας.)

ΥΓ.: Η χώρα μας, έχουσα εχέγγυα και ιστορική παρουσία και στις δύο χώρες, αντί να μεσολαβήσει προληπτικώς, ζητώντας την τήρηση των συμφωνιών του Μινσκ από την Ουκρανική κυβέρνηση, τον σταματημό των ποικίλων εθνικιστικών διώξεων μέσα στην Ουκρανία, την πρόταση ουδετερότητας και ανεξαρτησίας δια διεθνών εγγυήσεων της Ουκρανίας, την απόσυρση της Ρωσίας από την Κριμαία, ανέλαβε, προ μηνών, δια του υπουργού αμύνης, να παρουσιάσει σε διεθνές φόρουμ, στο Ταλίν της Εσθονίας, το νέο δόγμα του ΝΑΤΟ κατά Ρωσίας. Εξόπλισε δε, συμβολικώς και χωρίς κανένα αστερίσκο, τον ένα από τους δύο αντιμαχομένους. Ως γνωστόν, Ουκρανία και Ρωσία ευχαρίστησαν την Τουρκία για την δική της μεσολαβητική προσπάθεια. Την θεωρούν δε ήδη μέρος της όποιας συμφωνίας ανακωχής και ειρήνης προκύψει.