Ο Μεγαλέξανδρος, ετών 48
editorial
17 Nov 2021
/ 11:44
Tο κάθε παλαιότερο θεωρείται το προοίμιο των επόμενων. Εγγραφή στην κυτταρική μνήμη των ανθρώπων, λαών ολόκληρων, που θυμούνται τα συμβάντα και τον μύθο τους.
Τις σπάνιες στιγμές, που ξεπερνά κανείς τον εαυτό του, ο χρόνος ως διάσταση, ακυρώνεται. Συνιστά τομή του συνεχούς, εντυπώνεται στην ατομική μνήμη, σημαδεύει την ιστορική αφήγηση. Αργότερα, λογιών ιστοριοδίφες αλλά ακόμα και οι πρωταγωνιστές των γεγονότων, τα προσαρμόζουν στις ανάγκες της επόμενης στιγμής. Ανθρώπινο.
Και κάπως έτσι τα συμβάντα, γίνονται επέτειοι. Λογικοί συνειρμοί συμπληρώνουν το «παράλογο» της υπέρβασης. Το εκλογικεύουν. Θεωρώντας αυτονόητο τον εμπλουτισμό του με την αναπόφευκτη συνέχειά του, κάτι που αποδίδεται στο ιστορικό ανάλογο κ.α. μεθόδους αποκατάστασης του ιστορικά διαρκούς.
Νοσταλγία; Το σύνολο των παραστάσεων μιας εποχής ως φόντο και ως τεκμήριο της συμπεριφοράς. Δεν επαναλαμβάνεται, όπως άλλωστε και η ιστορία. Ακόμα κι αν η εξέλιξη αποτυπώθηκε ως σπειροειδής καμπύλη. Άλλοι της έδωσαν χαρακτηριστικά θερμοδυναμικού κύκλου κι αργότερα κβαντικών, χαοτικών τυχαιοτήτων. Μέθοδοι που αποδίδονται μάλλον στον αφομοιωμένο πολιτισμό της εποχής της ανάγνωσης του παρά σε 'κείνη της πραγματοποίησης.
Ο τοτινός θυμάται τις δονήσεις του γεγονότος κι ο σύγχρονος εκείνες της τελετουργικής αναβίωσής του. Η κάθε περίοδος σφραγίζεται από τον πολιτισμό και τα ήθη της.
Τώρα στο προκείμενο, το κάθε παλαιότερο θεωρείται το προοίμιο των επόμενων. Εγγραφή στην κυτταρική μνήμη των ανθρώπων, λαών ολόκληρων, που θυμούνται τα συμβάντα και τον μύθο τους. Διαπαιδαγωγούνται από τη θέση αλλά και την άρνηση, οργανώνοντας κάπως έτσι τα βήματα του χορού.
Και ό, τι (απο)μένει, ήχοι και μυρωδιές, περιγράφουν το πεπερασμένο, προκαλώντας τους δακρυγόνους. Όχι από θλίψη αλλά από την συνειδητοποιημένη βεβαιότητα, πως ο καθένας και όλοι, έχουν την στιγμή τους. Και πως αυτή, γαμώτο, δεν επαναλαμβάνεται ακόμα κι αν φοράς τα ίδια.
Γι' αυτό άλλωστε και ο πολυμήχανος, Θόδωρος Αγγελόπουλος, προειδοποίησε για την επιστροφή, μ' άλλα ρούχα κι άλλο όνομα. Οψέποτε.
Ο Λευτέρης Ξανθόπουλος γράφει: Στην ταινία του Αγγελόπουλου, ο Αλέξανδρος είναι μια μορφή μεσολάβησης ανάμεσα σε δύο κόσμους. Ο Μεγαλέξαντρος, μυθοποιημένος ήδη, δραπετεύει από τη φυλακή για να πορευτεί προς την τελείωση, να παρευρεθεί στη θεοποίηση του ειδώλου του. O Αλέξανδρος βγαίνει από τη φυλακή για να πραγματοποιήσει το ταξίδι προς την Ουτοπία. Στην πορεία του, θα διαπιστώσει την εξάρτηση των πράξεών του από τον ίδιο του το μύθο και θα επιδιώξει εναγώνια την οριστική του απελευθέρωση μέσα απ’ την αυτοκαταστροφή και τον αφανισμό του.
