«Επανάσταση του ’21: Παρακαταθήκη το λάβαρο … Στοίχημα το όραμα του Ελληνισμού…»
Νίκος Κορακιανίτης
25 Μαρτίου 2021
/ 09:40
Γράφει ο Νίκος Κορακιανίτης
200 χρόνια μετά, το μεγαλείο της Ελληνικής Επανάστασης είναι εδώ…
200 χρόνια από την Επανάσταση και πολλές φορές αναρωτιόμαστε τι είναι αυτό που μας κάνει «ζωντανούς» στο πέρασμα των χρόνων με την Ευρώπη και όλο τον κόσμο να μιλά για την Ελλάδα περιγράφοντας την με λέξεις που μας τιμούν, που μας κάνουν να νιώθουμε υπερήφανοι…
Έννοιες που δυστυχώς πολλές φορές ακόμα και εμείς που ζούμε εδώ τις ξεχνάμε… Ευτυχώς για όλους μας, το παρελθόν μας, διαψεύδει αυτή τη μοιρολατρική και απλοϊκή αντιμετώπιση του παρόντος. Πιθανότατα να εκφράζεται έτσι και το ανικανοποίητο της ελληνικής ψυχής.
Η συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 δίνει τη δυνατότητα σε ‘όλους μας να δούμε τους βαθύτερους λόγους που οδήγησαν στην επανάσταση.
Με αυτή την συγκυρία έρχονται ξανά στην επικαιρότητα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία μας, μνήμες που μένουν ανεξίτηλες στο πέρασμα του χρόνου.
Σπουδαίοι άνθρωποι, γυναίκες, γράμματα, ιστορία… Μπορούμε να διδαχτούμε πολλά, γιατί οι επαναστάσεις είναι οι καλύτεροι «δάσκαλοι» της ιστορίας, είναι αυτές που κινούν την ιστορική εξέλιξη. Οι Έλληνες απέκτησαν για πρώτη φορά ένα εθνικό κράτος, με το όνομα Ελλάδα, με συγκεκριμένα σύνορα διεθνώς αναγνωρισμένα, με συγκεκριμένο όνομα, συγκεκριμένη σημαία και εθνικό ύμνο και μάλιστα ενός εθνικού κράτους το οποίο ήταν και ανεξάρτητο.
Όλα τα παραπάνω μας κάνουν να φανταστούμε την μεγάλη αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων, που εντοπίζεται κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, περί τον 13ο έως 15ο αιώνα, αλλά και τις απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος που οδήγησε στην Επανάσταση που εμφανίζονται πολλούς αιώνες αργότερα, στην ώριμη φάση του νεοελληνικού Διαφωτισμού το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Μία πορεία δύσκολη η οποία με το πείσμα των Ελλήνων και σίγουρα με συμμαχίες έφτασε στο αποτέλεσμα που εμείς ως Περήφανοι Έλληνες ζούμε.
Η Ελληνική Επανάσταση σήμανε πολλά πράγματα. Μπήκαν οι βάσεις για το ελληνικό ανεξάρτητο κράτος, το οποίο με την πορεία άλλαξε τα δεδομένα σε Ευρώπη και κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος τα 200 χρόνια από την Επανάσταση δεν γιορτάζονται μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Ήδη είδαμε αυτή την εβδομάδα εμβληματικά κτίρια ανά τον κόσμο να φωτίζονται με τα Ελληνικά χρώματα.
Τα Επτάνησα στην Επανάσταση
Η Επανάσταση του 1821 αποτέλεσε για τα Επτάνησα και την Κέρκυρα κυρίως, αποφασιστικής σημασίας γεγονός.
Η περίπτωση των Ιονίων Νήσων στην Επανάσταση του 21 είναι διαφορετική καθώς οι Επτανήσιοι δεν γνώρισαν ουσιαστικά την τουρκική σκλαβιά απλά μετείχαν εν μέρει στον δυτικό πολιτισμό και αποτέλεσαν το «παρατηρητήριο» του ελληνισμού προς τη Δύση.
Τα Επτάνησα αποτελούν έναν χώρο συνάντησης των δυτικών και των ανατολικών ρευμάτων, και γι’ αυτό εδώ θα διεξάγεται ένας λυσσαλέος αγώνας για τη διατήρηση της ιδιοπροσωπίας του ελληνισμού.
Η γενικότερη συμβολή της Επτανήσου στην πνευματική κίνηση της χώρας θα είναι ανεκτίμητη. Λόγιοι και διαφωτιστές όπως ο Κεφαλλονίτης Βικέντιος Δαμωδός, οι Κερκυραίοι Ευγένιος Βούλγαρης και Νικηφόρος Θεοτόκης, συγγραφείς όπως οι Ζαμπέλιοι, ο Τερτσέτης και ο Πολυλάς, ποιητές και λογοτέχνες όπως ο Μαρτελάος (1754-1818), ο Γουζέλης (1774-1848), ο Κάλβος, ο Σολωμός, ο Μάτεσης (1794-1875) και ο Βαλαωρίτης, πολιτικοί όπως ο Καποδίστριας, θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή της ελληνικής πνευματικής ζωής.
Εδώ, στα Ιόνια Νησιά, θα διατηρηθεί και μια όαση δημοτικισμού, όταν στο ελλαδικό κράτος θα πνέει ο άνεμος της επιστροφής στην αττική διάλεκτο. Στα Ιόνια Νησιά θα εμφανιστεί ίσως για πρώτη –και τελευταία μέχρι σήμερα– φορά η φιγούρα του οργανικού διανοούμενου, που είναι δεμένος με τις λαϊκές τάξεις, τις εκφράζει και τις καθοδηγεί. Από τα τέλη του 18ου έως τα τέλη του 19ου αιώνα τα Επτάνησα θα πρωτοπορούν, όντας και το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος (η Επτάνησος Πολιτεία, από το 1800 έως το 1807).
Η Κέρκυρα στην Ελληνική επανάσταση
Η Κέρκυρα, συγκεντρώνει τα βλέμματα πάνω της στα 200 χρόνια από την Επανάσταση καθώς αποτελεί τον τόπο γέννησης της εμβληματικής μορφής του σύγχρονου Ελληνισμού και του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια, αλλά και σπουδαίων προσωπικοτήτων που άφησαν ισχυρό και ανεξίτηλο αποτύπωμα στη νεότερη ελληνική ιστορία.
Η Κέρκυρα είναι ένα μέρος όπου οι τέχνες και ο πολιτισμός αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητάς του. Οι άνθρωποί του έχουν σφραγίσει την ιστορία μας με τα επιτεύγματα και τους αγώνες τους. Ο Νικόλαος Μάντζαρος μελοποίησε τον Εθνικό μας Ύμνο, πάνω στους στίχους ενός άλλου σπουδαίου Επτανήσιου, του Διονυσίου Σολωμού. Ο Σπύρος Σαμάρας συνέθεσε τον ύμνο των Ολυμπιακών Αγώνων .
Ιωάννης Καποδίστριας
«Η νίκη θα είναι δική μας αν βασιλεύση εις την καρδιάν μας μόνο το αίσθημα το Ελληνικό……»
Ξεχωριστή μορφή και πως θα μπορούσε άλλωστε είναι ο Ιωάννης Καποδίστριας. Από όσα έχει καταγραψει η ιστορία μας για τον σπουδαίο αυτόν άντρα μπορεί κανείς να φανταστεί τι ικανότητες πρέπει να διέθετε ο Ιωάννης Καποδίστριας ώστε σε 45 μόλις μήνες διακυβέρνησης, κατάφερε να αναγεννήσει ένα Έθνος και να τοποθετήσει τα θεμέλια ενός νέου Κράτους παρά τις τόσες αντιξοότητες, την ανέχεια, και τον συνεχιζόμενο πόλεμο εναντίον των Τούρκων. Για να συνειδητοποιήσει κανείς πόσο δύσκολο ήταν το εγχείρημα που είχε αναλάβει, αρκεί να σκεφτεί ότι καμία από τις Ξένες Δυνάμεις δεν θέλησε να στείλει κάποιον Ηγεμόνα, παρ' όλο που θα ήταν αυτόνοητη η επιρροή τους.
Ο Καποδίστριας όχι μόνο θυσίασε και δόξα και πλούτη για να έρθει στην Ελλάδα, αλλά ξόδεψε και όλη του την περιουσία για να βοηθήσει στην ίδρυση του Ελληνικού κράτους. Προχώρησε με τολμηρά και γενναία βήματα στη οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης, ανασύστησε την οικονομία, αναδόμησε τις κατεστραμμένες πόλεις, γέμισε με σχολεία την Ελληνική επικράτεια, ανασύνταξε τον στρατό, οργάνωσε την Εκκλησία, τη δικαιοσύνη, την υγεία, τη γεωργία, εμφύσησε αίσθημα ασφάλειας στον λαό, έδωσε διπλωματικές μάχες για την επέκταση της Ελληνικής επικράτειας, πολέμησε και εκδίωξε τους Τούρκους.
Μία πρόταση…
Τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 οργανώνει και η κυβέρνηση, μέσω της επιτροπής «Ελλάδα 2021», καθώς και πλήθος άλλων πολιτικών και κοινωνικών φορέων. Ήδη έχουμε δει ντοκιμαντέρ, τραγούδια, ημερίδες πάντα υπό το βλέμμα της πανδημίας.
Και στην Κέρκυρα αν τα πράγματα δεν ήταν έτσι σίγουρα θα είχαμε ακόμα πιο πολλές εκδηλώσεις…
Θεωρώ ότι θα έπρεπε κάποιες από αυτές να μετατεθούν για αργότερα με την ελπίδα ότι θα αλλάξει η κατάσταση. Η αλήθεια είναι ότι μέσω διαδικτύου δεν μπορούν όλοι να παρακολουθήσουν ημερίδες, συναυλίες κα. Και εφόσον ήδη σωματεία, δήμοι, Περιφέρειες και Κράτος έχουν ξοδέψει χρήματα γιατί να μην γίνουν αργότερα έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλους να τις δουν.
Και μία πρόταση: θα μπορούσε αυτή η συγκυρία να μας δώσει την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τα δεδομένα που μας δίνονται και κυρίως τα χρήματα σε κάτι διαφορετικό.
Θα μπορούσε λοιπόν ένα μέρος των χρημάτων με δεδομένο ότι δεν γίνεται να γίνουν όλα όσα είχαν σχεδιαστεί λόγω πανδημίας να δοθούν σε σχολικές υποδομές, σε αποκατάσταση ιστορικών μνημείων και κτιρίων με αντίστοιχες αναφορές.
Για να μην κουράσω άλλο, η ιστορία μας συνεχίζεται και η παρακαταθήκη τόσο της Επανάστασης του 1821, όσο και των 200 χρόνων που διανύσαμε έως σήμερα θα πρέπει να είναι η σημαία μας για το όραμα μας.
Νικόλαος Κορακιανίτης
200 χρόνια από την Επανάσταση και πολλές φορές αναρωτιόμαστε τι είναι αυτό που μας κάνει «ζωντανούς» στο πέρασμα των χρόνων με την Ευρώπη και όλο τον κόσμο να μιλά για την Ελλάδα περιγράφοντας την με λέξεις που μας τιμούν, που μας κάνουν να νιώθουμε υπερήφανοι…
Έννοιες που δυστυχώς πολλές φορές ακόμα και εμείς που ζούμε εδώ τις ξεχνάμε… Ευτυχώς για όλους μας, το παρελθόν μας, διαψεύδει αυτή τη μοιρολατρική και απλοϊκή αντιμετώπιση του παρόντος. Πιθανότατα να εκφράζεται έτσι και το ανικανοποίητο της ελληνικής ψυχής.
Η συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 δίνει τη δυνατότητα σε ‘όλους μας να δούμε τους βαθύτερους λόγους που οδήγησαν στην επανάσταση.
Με αυτή την συγκυρία έρχονται ξανά στην επικαιρότητα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία μας, μνήμες που μένουν ανεξίτηλες στο πέρασμα του χρόνου.
Σπουδαίοι άνθρωποι, γυναίκες, γράμματα, ιστορία… Μπορούμε να διδαχτούμε πολλά, γιατί οι επαναστάσεις είναι οι καλύτεροι «δάσκαλοι» της ιστορίας, είναι αυτές που κινούν την ιστορική εξέλιξη. Οι Έλληνες απέκτησαν για πρώτη φορά ένα εθνικό κράτος, με το όνομα Ελλάδα, με συγκεκριμένα σύνορα διεθνώς αναγνωρισμένα, με συγκεκριμένο όνομα, συγκεκριμένη σημαία και εθνικό ύμνο και μάλιστα ενός εθνικού κράτους το οποίο ήταν και ανεξάρτητο.
Όλα τα παραπάνω μας κάνουν να φανταστούμε την μεγάλη αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων, που εντοπίζεται κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, περί τον 13ο έως 15ο αιώνα, αλλά και τις απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος που οδήγησε στην Επανάσταση που εμφανίζονται πολλούς αιώνες αργότερα, στην ώριμη φάση του νεοελληνικού Διαφωτισμού το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Μία πορεία δύσκολη η οποία με το πείσμα των Ελλήνων και σίγουρα με συμμαχίες έφτασε στο αποτέλεσμα που εμείς ως Περήφανοι Έλληνες ζούμε.
Η Ελληνική Επανάσταση σήμανε πολλά πράγματα. Μπήκαν οι βάσεις για το ελληνικό ανεξάρτητο κράτος, το οποίο με την πορεία άλλαξε τα δεδομένα σε Ευρώπη και κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος τα 200 χρόνια από την Επανάσταση δεν γιορτάζονται μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Ήδη είδαμε αυτή την εβδομάδα εμβληματικά κτίρια ανά τον κόσμο να φωτίζονται με τα Ελληνικά χρώματα.
Τα Επτάνησα στην Επανάσταση
Η Επανάσταση του 1821 αποτέλεσε για τα Επτάνησα και την Κέρκυρα κυρίως, αποφασιστικής σημασίας γεγονός.
Η περίπτωση των Ιονίων Νήσων στην Επανάσταση του 21 είναι διαφορετική καθώς οι Επτανήσιοι δεν γνώρισαν ουσιαστικά την τουρκική σκλαβιά απλά μετείχαν εν μέρει στον δυτικό πολιτισμό και αποτέλεσαν το «παρατηρητήριο» του ελληνισμού προς τη Δύση.
Τα Επτάνησα αποτελούν έναν χώρο συνάντησης των δυτικών και των ανατολικών ρευμάτων, και γι’ αυτό εδώ θα διεξάγεται ένας λυσσαλέος αγώνας για τη διατήρηση της ιδιοπροσωπίας του ελληνισμού.
Η γενικότερη συμβολή της Επτανήσου στην πνευματική κίνηση της χώρας θα είναι ανεκτίμητη. Λόγιοι και διαφωτιστές όπως ο Κεφαλλονίτης Βικέντιος Δαμωδός, οι Κερκυραίοι Ευγένιος Βούλγαρης και Νικηφόρος Θεοτόκης, συγγραφείς όπως οι Ζαμπέλιοι, ο Τερτσέτης και ο Πολυλάς, ποιητές και λογοτέχνες όπως ο Μαρτελάος (1754-1818), ο Γουζέλης (1774-1848), ο Κάλβος, ο Σολωμός, ο Μάτεσης (1794-1875) και ο Βαλαωρίτης, πολιτικοί όπως ο Καποδίστριας, θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή της ελληνικής πνευματικής ζωής.
Εδώ, στα Ιόνια Νησιά, θα διατηρηθεί και μια όαση δημοτικισμού, όταν στο ελλαδικό κράτος θα πνέει ο άνεμος της επιστροφής στην αττική διάλεκτο. Στα Ιόνια Νησιά θα εμφανιστεί ίσως για πρώτη –και τελευταία μέχρι σήμερα– φορά η φιγούρα του οργανικού διανοούμενου, που είναι δεμένος με τις λαϊκές τάξεις, τις εκφράζει και τις καθοδηγεί. Από τα τέλη του 18ου έως τα τέλη του 19ου αιώνα τα Επτάνησα θα πρωτοπορούν, όντας και το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος (η Επτάνησος Πολιτεία, από το 1800 έως το 1807).
Η Κέρκυρα στην Ελληνική επανάσταση
Η Κέρκυρα, συγκεντρώνει τα βλέμματα πάνω της στα 200 χρόνια από την Επανάσταση καθώς αποτελεί τον τόπο γέννησης της εμβληματικής μορφής του σύγχρονου Ελληνισμού και του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια, αλλά και σπουδαίων προσωπικοτήτων που άφησαν ισχυρό και ανεξίτηλο αποτύπωμα στη νεότερη ελληνική ιστορία.
Η Κέρκυρα είναι ένα μέρος όπου οι τέχνες και ο πολιτισμός αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητάς του. Οι άνθρωποί του έχουν σφραγίσει την ιστορία μας με τα επιτεύγματα και τους αγώνες τους. Ο Νικόλαος Μάντζαρος μελοποίησε τον Εθνικό μας Ύμνο, πάνω στους στίχους ενός άλλου σπουδαίου Επτανήσιου, του Διονυσίου Σολωμού. Ο Σπύρος Σαμάρας συνέθεσε τον ύμνο των Ολυμπιακών Αγώνων .
Ιωάννης Καποδίστριας
«Η νίκη θα είναι δική μας αν βασιλεύση εις την καρδιάν μας μόνο το αίσθημα το Ελληνικό……»
Ξεχωριστή μορφή και πως θα μπορούσε άλλωστε είναι ο Ιωάννης Καποδίστριας. Από όσα έχει καταγραψει η ιστορία μας για τον σπουδαίο αυτόν άντρα μπορεί κανείς να φανταστεί τι ικανότητες πρέπει να διέθετε ο Ιωάννης Καποδίστριας ώστε σε 45 μόλις μήνες διακυβέρνησης, κατάφερε να αναγεννήσει ένα Έθνος και να τοποθετήσει τα θεμέλια ενός νέου Κράτους παρά τις τόσες αντιξοότητες, την ανέχεια, και τον συνεχιζόμενο πόλεμο εναντίον των Τούρκων. Για να συνειδητοποιήσει κανείς πόσο δύσκολο ήταν το εγχείρημα που είχε αναλάβει, αρκεί να σκεφτεί ότι καμία από τις Ξένες Δυνάμεις δεν θέλησε να στείλει κάποιον Ηγεμόνα, παρ' όλο που θα ήταν αυτόνοητη η επιρροή τους.
Ο Καποδίστριας όχι μόνο θυσίασε και δόξα και πλούτη για να έρθει στην Ελλάδα, αλλά ξόδεψε και όλη του την περιουσία για να βοηθήσει στην ίδρυση του Ελληνικού κράτους. Προχώρησε με τολμηρά και γενναία βήματα στη οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης, ανασύστησε την οικονομία, αναδόμησε τις κατεστραμμένες πόλεις, γέμισε με σχολεία την Ελληνική επικράτεια, ανασύνταξε τον στρατό, οργάνωσε την Εκκλησία, τη δικαιοσύνη, την υγεία, τη γεωργία, εμφύσησε αίσθημα ασφάλειας στον λαό, έδωσε διπλωματικές μάχες για την επέκταση της Ελληνικής επικράτειας, πολέμησε και εκδίωξε τους Τούρκους.
Μία πρόταση…
Τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 οργανώνει και η κυβέρνηση, μέσω της επιτροπής «Ελλάδα 2021», καθώς και πλήθος άλλων πολιτικών και κοινωνικών φορέων. Ήδη έχουμε δει ντοκιμαντέρ, τραγούδια, ημερίδες πάντα υπό το βλέμμα της πανδημίας.
Και στην Κέρκυρα αν τα πράγματα δεν ήταν έτσι σίγουρα θα είχαμε ακόμα πιο πολλές εκδηλώσεις…
Θεωρώ ότι θα έπρεπε κάποιες από αυτές να μετατεθούν για αργότερα με την ελπίδα ότι θα αλλάξει η κατάσταση. Η αλήθεια είναι ότι μέσω διαδικτύου δεν μπορούν όλοι να παρακολουθήσουν ημερίδες, συναυλίες κα. Και εφόσον ήδη σωματεία, δήμοι, Περιφέρειες και Κράτος έχουν ξοδέψει χρήματα γιατί να μην γίνουν αργότερα έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλους να τις δουν.
Και μία πρόταση: θα μπορούσε αυτή η συγκυρία να μας δώσει την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τα δεδομένα που μας δίνονται και κυρίως τα χρήματα σε κάτι διαφορετικό.
Θα μπορούσε λοιπόν ένα μέρος των χρημάτων με δεδομένο ότι δεν γίνεται να γίνουν όλα όσα είχαν σχεδιαστεί λόγω πανδημίας να δοθούν σε σχολικές υποδομές, σε αποκατάσταση ιστορικών μνημείων και κτιρίων με αντίστοιχες αναφορές.
Για να μην κουράσω άλλο, η ιστορία μας συνεχίζεται και η παρακαταθήκη τόσο της Επανάστασης του 1821, όσο και των 200 χρόνων που διανύσαμε έως σήμερα θα πρέπει να είναι η σημαία μας για το όραμα μας.
Νικόλαος Κορακιανίτης
