Και είπε: «Εγέρθητι ρε!»

Με την απόφαση του δικαστηρίου χάρηκαν όλοι – ακόμη και εκείνοι του μισού εκατομμυρίου των ψήφων της ίδιας της ΧΑ (μαζί και ο τότε δημοσιογράφος, νυν βουλευτής που δήλωνε: «Να συνομιλήσουμε με μια σοβαρή ΧΑ»)! Ας αναρωτηθούμε, λοιπόν, τι είναι αυτό που γέννησε το κόμμα της ναζιστικής σβάστικας και έσπειρε τόσο μίσος σε μια κοινωνία στην οποία περισσεύει η εκ του ασφαλούς μαγκιά (δέκα ή και εκατό εναντίον ενός, λιντσάρισμα του αδυνάτου).

Θα συμφωνώ πάντα με την Hanna Arendt για την κοινοτοπία του κακού. Ο Άιχμαν, ένας άνθρωπος σαν όλους τους άλλους, έκανε απλώς την δουλειά του στην Γερμανία του Χίτλερ. Και την έκανε πολύ καλά από τεχνικής απόψεως. Οργάνωσε άριστα και χωρίς καμία ενοχή την αποστολή εκατομμυρίων Εβραίων στο Άουσβιτς. Ο Χίτλερ και οι τρομεροί Ναζί σύντροφοί του δεν θα κατάφερναν τίποτα αν δεν υπήρχαν αυτά τα εκατομμύρια των προθύμων να αναλάβουν ο καθείς ένα μικρό ρόλο και να νιώσουν ότι μετέχουν έτσι σε κάτι μεγάλο και σπουδαίο – την μεγάλη Γερμανία, την ανώτερη φυλή, το ανώτερο έθνος.

Το κακό βρίσκεται στην συμπεριφορά της πάση θυσία ένταξης σε μια ομάδα υπό τον φοβερό και τρομερό φύρερ, ντούτσε, Μιχαλολιάκο, «Εγέρθητι ρε!». Είμαστε πια σαρξ εκ της σαρκός του «αρχηγού». Είμαστε πια κι εμείς κάτι μέσα στην ανωνυμία των καταπιεσμένων μαζών και των χιλιάδων χαμένων ταυτοτήτων.

Άιχμαν και Χίτλερ διαφέρουν όσο διαφέρουν ακροδεξιά και ναζισμός. Διαφορά ύφους και ήθους. Ενίοτε όμως συστατικά στοιχεία ενός συνασπισμού εξουσίας.