Από την Γένοβα στην Κέρκυρα. Το τέλος του Κώστα Γεωργάκη
Αλέξανδρος Αλεξάκης
18 Σεπτεμβρίου 2020
/ 16:52
Γράφει ο Αλέξανδρος Αλεξάκης
«Συγχώρεσε με γι' αυτό που έκανα και μην κλάψεις. Ο γιος σου δεν είναι ήρωας. Είναι άνθρωπος, όπως όλοι οι άλλοι, ίσως λίγο πιο φοβισμένος (...) Δεν θέλω να μπείτε σε κίνδυνο από τις πράξεις μου, αλλά δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά, παρά να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν ελεύθερο άτομο. Η γη μας, που γέννησε την ελευθερία, θα εκμηδενίσει την τυραννία». Αυτές ίσως ήταν οι τελευταίες σκέψεις του Κώστα Γεωργάκη, τις οποίες αποτύπωσε γραπτώς στην στερνή επικοινωνία που είχε με την οικογένεια του, λίγο πριν τερματίσει τη ζωή του στην Γένοβα, ξημερώματα της 19ης Σεπτεμβρίου του 1970. Ήταν μόλις 22 χρονών.
Ο Κώστας Γεωργάκης υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που αυτοκτόνησε, προκειμένου να διατρανώσει το μήνυμα της ελευθερίας και να ευαισθητοποιήσει την Δύση για την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα. Ο ίδιος είχε ταχθεί εναντίον των πρακτικών της Χούντας και παρόλο που γνώριζε για τις πιέσεις που δεχόταν η οικογένεια του στην Κέρκυρα, από κύκλους του καθεστώτος, δεν δίστασε να αναπτύσσει έντονη αντιδικτατορική δράση. Όμως πάλευε συνεχώς μέσα του με την πιθανότητα ένας δικός του άνθρωπος να διατρέξει κίνδυνο και να βρεθεί στο στόχαστρο της χούντας, εξαιτίας των δικών πεποιθήσεων. Το περιστατικό του θανάτου του αποσιωπήθηκε από την Χούντα, όμως η αίσθηση που προκάλεσε στην διεθνή κοινότητα ήταν μεγάλη.
Ο Κώστας Γεωργάκης και ενώ το σώμα του ήταν τυλιγμένο στις φλόγες, φώναζε με όλη την δύναμη της ψυχής του “Ζήτω η Ελεύθερη Ελλάδα”. Αυτή η κραυγή πόνου και αγωνίας έμεινε ανεξίτηλη, όχι μόνο στην πλατεία Ματεότι της Γένοβας, αλλά στην μνήμη κάθε ανθρώπου, που μάχεται για ελευθερία και δικαιοσύνη. Ο Γεωργάκης υπήρξε από παιδί πνεύμα ανήσυχο και έτρεφε ένα βαθύ πόθο για μια μεγάλη κοινωνική αλλαγή, που να βασίζεται στην ελευθερία του ατόμου.
Η χούντα έμοιαζε με θηλιά στον λαιμό και ο Γεωργάκης ένιωθε την ανελευθερία που επέβαλε η δικτατορία να συνθλίβει σαν μέγγενη τα ιδανικά του. Ίσως προσπαθούσε να εντοπίσει ένα ψήγμα αισιοδοξίας, κάτι για να μπορέσει ο ίδιος να κρατηθεί και να συνεχίσει τον αγώνα του. Προφανώς όμως η τρομοκρατία που δέχτηκε, με απειλές προς την οικογένεια του, δεν του άφηναν πολλά περιθώρια.
Μέχρι και την τελευταία στιγμή, σύμφωνα με μαρτυρίες είχε απόλυτη συναίσθηση της πράξης του και δεν φάνηκε ποτέ μετανιωμένος. Την στιγμή που η φωτιά έκαιγε την σάρκα του και το τέλος του ήταν προδιαγεγραμμένο, ο Κώστας Γεωργάκης κατόρθωνε και παρέμενε όρθιος, έχοντας μάλιστα την διαύγεια να ξεφεύγει από τους ανθρώπους που προσπαθούσαν να τον σώσουν. Απόλυτα αποφασισμένος και συνεπής στο σχέδιο.
Στις τελευταίες του στιγμές συμπυκνώνεται το μεγαλείο της ψυχής του. Η ηρεμία που εξέπεμπε μέσα από τις φλόγες δείχνουν πως ο άνθρωπος αυτός πίστεψε όσο λίγοι τα ιδανικά του και η καιόμενη φιγούρα του μέσα στο σκοτάδι, σκόρπισε εκτυφλωτικό, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη, το αιώνιο μήνυμα της ελευθερίας.
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος αναφέρεται στη θυσία του Κώστα Γεωργάκη μέσα από το ποίημά του «Η Θέα του Κόσμου»:
"Ντύθηκες γαμπρός
φωταγωγήθηκες σαν έθνος.
Έγινες ένα θέαμα ψυχής
ξεδιπλωμένης στον ορίζοντα.
Είσαι η φωτεινή
περίληψη του δράματος μας,
τα χέρια μας προς την Ανατολή
και τα χέρια μας προς τη Δύση.
Είσαι στην ίδια λαμπάδα τη μια
τ' αναστάσιμο φως
κι ο επιτάφιος θρήνος μας".
Η κληρονομιά, που μας άφησε πίσω του ο Κώστας Γεωργάκης, είναι βαριά. Αθάνατη ας είναι και η μνήμη του.
Ο Κώστας Γεωργάκης υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που αυτοκτόνησε, προκειμένου να διατρανώσει το μήνυμα της ελευθερίας και να ευαισθητοποιήσει την Δύση για την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα. Ο ίδιος είχε ταχθεί εναντίον των πρακτικών της Χούντας και παρόλο που γνώριζε για τις πιέσεις που δεχόταν η οικογένεια του στην Κέρκυρα, από κύκλους του καθεστώτος, δεν δίστασε να αναπτύσσει έντονη αντιδικτατορική δράση. Όμως πάλευε συνεχώς μέσα του με την πιθανότητα ένας δικός του άνθρωπος να διατρέξει κίνδυνο και να βρεθεί στο στόχαστρο της χούντας, εξαιτίας των δικών πεποιθήσεων. Το περιστατικό του θανάτου του αποσιωπήθηκε από την Χούντα, όμως η αίσθηση που προκάλεσε στην διεθνή κοινότητα ήταν μεγάλη.
Ο Κώστας Γεωργάκης και ενώ το σώμα του ήταν τυλιγμένο στις φλόγες, φώναζε με όλη την δύναμη της ψυχής του “Ζήτω η Ελεύθερη Ελλάδα”. Αυτή η κραυγή πόνου και αγωνίας έμεινε ανεξίτηλη, όχι μόνο στην πλατεία Ματεότι της Γένοβας, αλλά στην μνήμη κάθε ανθρώπου, που μάχεται για ελευθερία και δικαιοσύνη. Ο Γεωργάκης υπήρξε από παιδί πνεύμα ανήσυχο και έτρεφε ένα βαθύ πόθο για μια μεγάλη κοινωνική αλλαγή, που να βασίζεται στην ελευθερία του ατόμου.
Η χούντα έμοιαζε με θηλιά στον λαιμό και ο Γεωργάκης ένιωθε την ανελευθερία που επέβαλε η δικτατορία να συνθλίβει σαν μέγγενη τα ιδανικά του. Ίσως προσπαθούσε να εντοπίσει ένα ψήγμα αισιοδοξίας, κάτι για να μπορέσει ο ίδιος να κρατηθεί και να συνεχίσει τον αγώνα του. Προφανώς όμως η τρομοκρατία που δέχτηκε, με απειλές προς την οικογένεια του, δεν του άφηναν πολλά περιθώρια.
Μέχρι και την τελευταία στιγμή, σύμφωνα με μαρτυρίες είχε απόλυτη συναίσθηση της πράξης του και δεν φάνηκε ποτέ μετανιωμένος. Την στιγμή που η φωτιά έκαιγε την σάρκα του και το τέλος του ήταν προδιαγεγραμμένο, ο Κώστας Γεωργάκης κατόρθωνε και παρέμενε όρθιος, έχοντας μάλιστα την διαύγεια να ξεφεύγει από τους ανθρώπους που προσπαθούσαν να τον σώσουν. Απόλυτα αποφασισμένος και συνεπής στο σχέδιο.
Στις τελευταίες του στιγμές συμπυκνώνεται το μεγαλείο της ψυχής του. Η ηρεμία που εξέπεμπε μέσα από τις φλόγες δείχνουν πως ο άνθρωπος αυτός πίστεψε όσο λίγοι τα ιδανικά του και η καιόμενη φιγούρα του μέσα στο σκοτάδι, σκόρπισε εκτυφλωτικό, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη, το αιώνιο μήνυμα της ελευθερίας.
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος αναφέρεται στη θυσία του Κώστα Γεωργάκη μέσα από το ποίημά του «Η Θέα του Κόσμου»:
"Ντύθηκες γαμπρός
φωταγωγήθηκες σαν έθνος.
Έγινες ένα θέαμα ψυχής
ξεδιπλωμένης στον ορίζοντα.
Είσαι η φωτεινή
περίληψη του δράματος μας,
τα χέρια μας προς την Ανατολή
και τα χέρια μας προς τη Δύση.
Είσαι στην ίδια λαμπάδα τη μια
τ' αναστάσιμο φως
κι ο επιτάφιος θρήνος μας".
Η κληρονομιά, που μας άφησε πίσω του ο Κώστας Γεωργάκης, είναι βαριά. Αθάνατη ας είναι και η μνήμη του.