Μνήμη Κυριάκου Ντελόπουλου

Την παρελθούσα Κυριακή, πλήρης ημερών, άφησε την τελευταία του πνοή ο Κυριάκος Ντελόπουλος. Ήρεμα, στο σπίτι του, δίπλα στην πολυαγαπημένη του σύζυγο Ζανίν, τη σύντροφο της ζωής του.

Ο Κυριάκος-Άκης Ντελόπουλος υπήρξε μια εντελώς ξεχωριστή προσωπικότητα των σύγχρονων ελληνικών γραμμάτων: πολυπράγμων, ακάματος και δημιουργικός, αξιοζήλευτα μεθοδικός, με σπινθηροβόλο πνεύμα κι εξαιρετικό χιούμορ. Παρέμεινε ένας απλός και σεμνός άνθρωπος, με κυρίαρχο χαρακτηριστικό τη διάθεση της προσφοράς και την επιθυμία να ερευνά και να αποκαλύπτει αυτό που υπάρχει πίσω από ‘κείνο που φαίνεται.

Δεν θα αναφερθώ στο πανελληνίως γνωστό, πολυσχιδές έργο του, για το οποίο τιμήθηκε από τους πιο σημαντικούς φορείς της χώρας μας (δυο φορές από την Ακαδημία Αθηνών, από το Μ.Ι.Ε.Τ., το Μουσείο Μπενάκη κλπ). Για όλα αυτά γράφονται και θα γραφτούν αρκετά. Θα σταθώ, όμως, στην πολύ ιδιαίτερη σχέση του με την Κέρκυρα, ίσως λιγότερο γνωστή.

Ο Κυριάκος γεννήθηκε στο νησί μας το 1933, όταν ο πατέρας του υπηρετούσε εδώ, ως καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης. Σύντομα η οικογένεια μετακόμισε στην Πάτρα. Εκεί τον βρήκε ο Πόλεμος του ’40. Ένας Πόλεμος που ο Άκης με τα παιδικά του μάτια τον εισέπραξε μ’ έναν μοναδικό τρόπο και που αργότερα αυτή τη ματιά του την μοιράστηκε μαζί μας με τα θαυμάσια βιβλία του για παιδιά και μεγάλους «ο Άκης και οι άλλοι», «ο Άκης στα όπλα» και «Άκης και Δωροθέα».
Εκείνο το παιδί του πολέμου μεγάλωσε, σπούδασε, έκανε μια θαυμάσια οικογένεια, εργάστηκε πολύ, καθιερώθηκε στον πνευματικό κόσμο της χώρας, αλλά ποτέ δεν ξέχασε τη γενέτειρα του.

Πολλές δεκαετίες μετά, στα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα, όταν μια ευάριθμη ομάδα νέων, στο βορειοδυτικότερο άκρο της Κέρκυρας, αποφάσισε να συγκροτήσει τη Δανειστική Βιβλιοθήκη Αυλιωτών ( >), ο Κυριάκος Ντελόπουλος, μετά από αίτημά μας, προθυμοποιήθηκε να βοηθήσει.
Μας έστειλε στην αρχή κάποια βιβλία, αναπτύξαμε μια φιλική σχέση, επισκέφθηκε ο ίδιος, το Πάσχα του 2006, το Πνευματικό Κέντρο του χωριού μας και, αφού μας γνώρισε καλύτερα, αποφάσισε να μας κάνει ένα πολύτιμο, αναπάντεχο δώρο: ένα μεγάλο τμήμα της προσωπικής του βιβλιοθήκης (πάνω από 1.500 βιβλία), εκ των οποίων τα 450 φέρουν τις αφιερώσεις των συγγραφέων του προς τον ίδιο.
Πρόκειται για μια πρωτότυπη ειδική συλλογή, που πέρα από τη συναισθηματική αξία της, προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τα ελληνικά γράμματα, καθώς συμπεριλαμβάνονται βιβλία με χειρόγραφες αφιερώσεις των Π. Πρεβαλάκη, Ε. Κριαρά, Ν. Δήμου, Σπ. Πλασκοβίτη και πολλών άλλων. Ως ελάχιστη ανταπόδοση της εμβληματικής δωρεάς, ανακηρύξαμε τον Κυριάκο Ντελόπουλο Μεγάλο Ευεργέτη και διοργανώσαμε μια τιμητική εκδήλωση το Πάσχα του 2007, δίνοντάς του, νομίζω, κάποια χαρά.

Είναι συγκινητική η αλληλογραφία μας εκείνων των χρόνων. Απομονώνω δυο φράσεις του: «Το ενδιαφέρον μου για σας εκκινεί από τη νοσταλγία μου να συνδεθώ με τη γενέτειρά μου Κέρκυρα και από την έκπληξή μου όταν είδα τη βιβλιοθήκη σας. […] Είναι αυτό που λείπει από τα απόμακρα μέρη και έχοντας έλθει σ’ επαφή με ανάλογες πρωτοβουλίες, βεβαιώθηκα πως η δική σας είναι από τις εξέχουσες». Κι ακόμα: «…αισθάνομαι ξαφνικά κάποιες ρίζες μου να αναδύονται στην επιφάνεια, μια βαθιά ικανοποίηση. Να που τα βιβλία -μια ζωή μ’ αυτά- μου έκρυβαν και μια ακόμη έκπληξη: να δημιουργήσω φίλους, να αισθανθώ συμπολίτης τους…».

Την επόμενη χρονιά, για τα δεκάχρονα της Βιβλιοθήκης μας, τυπώσαμε ένα μικρό λεύκωμα-ημερολόγιο με δικές του φωτογραφίες. Ίσως η πιο χαρακτηριστική είναι ο κορμός μιας υπεραιωνόβιας ελιάς, που έχει απλώσει τις ρίζες και τα κλαδιά της, προσφέροντας τον ίσκιο και τους καρπούς της σ’ όσους επιθυμούν να τ’ απολαύσουν. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με κάθε βιβλιοθήκη: Δημιουργείται για να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους.

Μ’ αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, διάλεξε ο Κυριάκος Ντελόπουλος να επιστρέψει για πάντα στην Κέρκυρα, προσφέροντας και στη δική μας γωνιά, ανεξίτηλο το πνευματικό του αποτύπωμα.

Τον αποχαιρετούμε με μια φράση του, από κείμενό του για τη φωτογραφία: «Υπάρχει κι ένας άλλος χρόνος, αυτός που δεν αποτυπώνεται πάνω στα άψυχα αλλά συντηρεί τη διαχρονική φύση και τον χαρακτήρα τους, αυτόν που αισθανόμαστε»