Ένας Γάιδαρος Τρισευτυχισμένος
Κώστας Βέργος
09 Σεπτεμβρίου 2022
/ 15:26
ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΡΓΟΣ
Αλήθεια, πιστεύει κανείς ότι αυτός που βασάνισε ζώο δεν θα βασανίσει άνθρωπο; Γράφει ο Κώστας Βέργος
Ένας Γάιδαρος Τρισευτυχισμένος Ζαχαρία Παπαντωνίου (1877-1940) διαβάζαμε στα αναγνωστικά μας στο δημοτικό.
Ποιήματα για γάτες και γαϊδάρους και για άλλα ζώα, μεγάλα και μικρά. Για την γάτα που κάποτε ο ίδιος ο ποιητής υιοθέτησε: «Από το πετροβόλημα παιδιών φοβερισμένη/ για ζεστασιά, για μίλημα, για χάδι πεινασμένη,/ αυτή που θάτανε γραφτό να κάμω ευτυχισμένη.» Για τον γάιδαρο που έβοσκε στα λιβάδια της πατρίδας του, εκεί στο ορεινό Καρπενήσι: «Στο λιβάδι ξεχασμένος ένας γάιδαρος βοσκούσε/ τίποτ’ άλλο δεν ζητούσε ο καημένος./ Το χορτάρι του μασούσε κι ήταν τρισευτυχισμένος/ και το ξύλο λησμονούσε ὁ καημένος./ Και την τύχη ευχαριστούσε που δεν ήταν φορτωμένος/ και τα δυο του αυτιά κουνούσε ο καημένος.»
Ενσυναίσθηση: η ικανότητα κατανόησης των αισθημάτων ενός άλλου: ανθρώπου ή ζώου. Το πιο πολύτιμο μάθημα, αυτό της ενσυναίσθησης, το να καταλαβαίνουμε δηλαδή αυτό που αισθάνεται ο άλλος, άνθρωπος ή ζώο, ξεκινάει από την σχέση μας με τα ζώα.
Να συναισθάνεσαι τον πόνο και τον τρόμο ενός ανθρώπου ή γαϊδάρου (ίδιος ο πόνος, ίδιος ο τρόμος) που τον σέρνουν στον δρόμο της αγροτικής Ζίτσας σαν να ήταν μια μάζα άψυχων ψυχρών σιδερικών και όχι ξέφρενος παλμός ενός θερμού αιμορραγούντος πλάσματος που ζητάει να σταματήσει το μαρτύριό του. Να συναισθάνεσαι, μετά, την δίψα και την αποπνιξία του αλόγου που το άφησαν δεμένο, κάπου στο κοσμοπολίτικο τουριστικό Σιδάρι, κάτω από την αφόρητη ζέστη του καλοκαιριού.
Αλήθεια, πιστεύει κανείς ότι αυτός που βασάνισε ζώο δεν θα βασανίσει άνθρωπο; Το υποκείμενο εδώ ορίζει αυστηρά το αντικείμενο ως σκέτο αντικείμενο. Το υποκείμενο καταδικάζει σε υποταγή και θάνατο το αντικείμενο. Το υποκείμενο αδιαφορεί για το αν έχει ψυχή και σπλάχνα το αντικείμενο.
Το αντικείμενο εδώ δεν είναι άνθρωπος, δεν είναι ζώο, είναι απλά ένα αντικείμενο επί του οποίου ασκείται και επιβάλλεται η απόλυτη ισχύς του υποκειμένου. Άνευ όρων. Άνευ φραγμών.
Και έπεται η συνέχεια. Όχι επί της οθόνης αυτή την φορά, αλλά επί της κοινωνίας.
ΥΓ: Μοναδική αξία: ο πολιτισμός μας κρίνεται από το πώς φερόμαστε στους αδυνάτους. (Χωρίς αστερίσκους, χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς σκοπιμότητες.)
Ποιήματα για γάτες και γαϊδάρους και για άλλα ζώα, μεγάλα και μικρά. Για την γάτα που κάποτε ο ίδιος ο ποιητής υιοθέτησε: «Από το πετροβόλημα παιδιών φοβερισμένη/ για ζεστασιά, για μίλημα, για χάδι πεινασμένη,/ αυτή που θάτανε γραφτό να κάμω ευτυχισμένη.» Για τον γάιδαρο που έβοσκε στα λιβάδια της πατρίδας του, εκεί στο ορεινό Καρπενήσι: «Στο λιβάδι ξεχασμένος ένας γάιδαρος βοσκούσε/ τίποτ’ άλλο δεν ζητούσε ο καημένος./ Το χορτάρι του μασούσε κι ήταν τρισευτυχισμένος/ και το ξύλο λησμονούσε ὁ καημένος./ Και την τύχη ευχαριστούσε που δεν ήταν φορτωμένος/ και τα δυο του αυτιά κουνούσε ο καημένος.»
Ενσυναίσθηση: η ικανότητα κατανόησης των αισθημάτων ενός άλλου: ανθρώπου ή ζώου. Το πιο πολύτιμο μάθημα, αυτό της ενσυναίσθησης, το να καταλαβαίνουμε δηλαδή αυτό που αισθάνεται ο άλλος, άνθρωπος ή ζώο, ξεκινάει από την σχέση μας με τα ζώα.
Να συναισθάνεσαι τον πόνο και τον τρόμο ενός ανθρώπου ή γαϊδάρου (ίδιος ο πόνος, ίδιος ο τρόμος) που τον σέρνουν στον δρόμο της αγροτικής Ζίτσας σαν να ήταν μια μάζα άψυχων ψυχρών σιδερικών και όχι ξέφρενος παλμός ενός θερμού αιμορραγούντος πλάσματος που ζητάει να σταματήσει το μαρτύριό του. Να συναισθάνεσαι, μετά, την δίψα και την αποπνιξία του αλόγου που το άφησαν δεμένο, κάπου στο κοσμοπολίτικο τουριστικό Σιδάρι, κάτω από την αφόρητη ζέστη του καλοκαιριού.
Αλήθεια, πιστεύει κανείς ότι αυτός που βασάνισε ζώο δεν θα βασανίσει άνθρωπο; Το υποκείμενο εδώ ορίζει αυστηρά το αντικείμενο ως σκέτο αντικείμενο. Το υποκείμενο καταδικάζει σε υποταγή και θάνατο το αντικείμενο. Το υποκείμενο αδιαφορεί για το αν έχει ψυχή και σπλάχνα το αντικείμενο.
Το αντικείμενο εδώ δεν είναι άνθρωπος, δεν είναι ζώο, είναι απλά ένα αντικείμενο επί του οποίου ασκείται και επιβάλλεται η απόλυτη ισχύς του υποκειμένου. Άνευ όρων. Άνευ φραγμών.
Και έπεται η συνέχεια. Όχι επί της οθόνης αυτή την φορά, αλλά επί της κοινωνίας.
ΥΓ: Μοναδική αξία: ο πολιτισμός μας κρίνεται από το πώς φερόμαστε στους αδυνάτους. (Χωρίς αστερίσκους, χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς σκοπιμότητες.)
ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΡΓΟΣ
Οικονομολόγος, διεθνολόγος, Ph.D.. Δίδαξε στην τεε επί 30 έτη, επί 13 διευθυντής επαλ. Συγγραφέας, ‘Γεωπολιτική των Εθνών’, Παπαζήσης, κλπ, και αρθρογράφος στον καθημερινό και ειδικό τύπο, συνεργάτης της ‘Ε’ από το 1990. Ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός παραγωγός, ‘Απαρχές της Jazz’, ΕΡΑ Κέρκυρας, και τα πολιτικο--πολιτισμικά ‘Περιγράμματα’, Corfu Channel. Αλεξανδρινός, Κερκυραίος, Έλληνας, πολίτης του κόσμου. Συγγραφέας: Ντοστογιέφσκι. Φιλόσοφος: Χάνα Άρεντ. Απόφθεγμα: «Ζήσε σαν στην τελευταία σου μέρα, μάθαινε σαν να πρόκειται να ζεις αιώνια», Γκάντι.
