Τρίτη 19.03.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Η άχρηστη αλήθεια

κωνσταντίνος σπίγγος
05 Σεπτεμβρίου 2021 / 18:27

Έχουν πει πως η ανθρώπινη αλήθεια δεν είναι παρά σκέτος υπηρέτης της πραγματικότητας. Εννοούν ότι δεν υπάρχει αειφόρος πράξη βασισμένη σε αναληθή συνείδηση.

Αν έχεις την πεποίθηση ότι ως άνθρωπος μπορείς να πετάξεις, τότε υπάρχουν μόνο δύο εναλλακτικές επιλογές: είτε κάποιος θα σε πιάσει ενώ πέφτεις από ψηλά, ώστε να συνεχίσεις να πιστεύεις στην πεποίθησή σου, είτε η θυσία της ζωής σου χάριν αυτής γίνεται μιμητική πράξη για άλλον, ώστε φορείς της πεποίθησης να εξακολουθούν να υπάρχουν. Η πεποίθηση δεν μπορεί να δημιουργήσει πραγματικότητα, παρά μόνο… μαρτυρία. Άτομα και κοινωνίες που συγκρούονται με την πραγματικότητα είναι καταδικασμένα να μαρτυρούν την πεποίθησή τους, ξανά και ξανά, μέχρι να οι φορείς τους να αφανιστούν οριστικά από το χάρτη.

Υπάρχει όμως όριο. Δεν αρκεί η ανθρώπινη αλήθεια, όσο καλά και αν προσεγγιστεί, αφού τα συνθετικά της είναι δύο. Η διαδικασία προσέγγισής της, εκτός από πραγματική, οφείλει να βρίσκεται ξεκάθαρα στο πλευρό και την υπηρεσία του ανθρώπου. Κάθε προσέγγιση που ξεκινά αναζητώντας τρόπους τεμαχισμού του ανθρώπου θα φτάσει σε μέρος της αλήθειας αδιάφορο ή αλλοιωτικό για τον άνθρωπο, άρα και για την αλήθεια-του.

Αν η αλήθεια θα μπορούσε να αποβαίνει εναντίον του ανθρώπου, τότε και μόνο τότε καθίσταται όντως αναγκαία μια συγκεκριμένη μαρτυρία ζωής, ένας συγκεκριμένος γεφυρωτικός αγώνας που θα επαναφέρει τον ανθρωπισμό ως μέθοδο και τρόπο. Ένας κόσμος στον οποίο θα χρειάζονταν συνεχώς τέτοιες μαρτυρίες προκειμένου να επιβιώνει η αγάπη του ανθρώπου πάνω από τη λογική, εκτός του ότι θα ήταν καταδικασμένος και πάλι στον αφανισμό, θα ήταν και ένας κόσμος μαύρος, ανάποδος, αντίθετος. Θα άφηνε την αλήθεια ψυχρή θριαμβεύτρια στο κέντρο ενός κενού από ανθρώπους σύμπαντος.

Αυτό είναι και το σημείο στο οποίο ο έλλογος νους συναντά την ψυχή, με το να γίνεται ψυχή. Θα μπορούσε να ονομαστεί και αγάπη στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, όπου κινούμενοι με ακράδαντα τεκμήρια και ορισμούς ως προς το τι συνιστά αλήθεια και τι αγάπη, καθώς και τι τη σύνθεση (λόγο) μεταξύ τους, θα πράτταμε αβίαστα, χωρίς αξεπέραστα διλήμματα.