Εδώ μένει κόσμος … (19) - Αλλάζοντας την ταυτότητα μιας πόλης
Γιώργος Ζούμπος
18 Οκτωβρίου 2016
/ 14:24
Τα ονόματα των δρόμων και των τοποθεσιών μιας πόλης αποτελούν μια από τις συνιστώσες της ταυτότητάς της. Δύσκολα αλλάζουν τα ονόματα δρόμων και ακόμα δυσκολότερα τα ονόματα τοποθεσιών.
Κάποιες φορές αλλάζει επίσημα το όνομα ενός δρόμου αλλά το προηγούμενο όνομα παραμένει σε ευρεία χρήση και το νέο ελάχιστα καθιερώνεται. Παράλληλα βέβαια, εμφανίζονται νέοι δρόμοι και μαζί νέα ονόματα τοποθεσιών.
Στις μέρες μας, που η Παλιά Πόλη αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα και το δίδυμο Δήμος Κέρκυρας- Εφορεία Αρχαιοτήτων κάνει ότι μπορεί για να δυσκολέψει την καθημερινότητα των κατοίκων της, έχουν προκύψει και ζητήματα - όπως τα παραπάνω - τα οποία έχουν να κάνουν με άγνοια (όχι ηθελημένη πιστεύουμε) τοπικής ιστορίας και τα οποία συνεισφέρουν στη σταδιακή αλλαγή της ταυτότητας της πόλης μας.
Η … Πλατεία Λιστόν
Δεν υπάρχει δεύτερη λέξη στην τοπική μας ιστορία που να έχει κακοπάθει περισσότερο. Και τι δεν έχει ακουστεί και γραφτεί. Για αρχοντολόι που σεργιάνιζε κατ’ αποκλειστικότητα, για ληστές που κάθονταν να πιούν … γλυκύ βραστό, και άλλα ευτράπελα.
Κατά τη Βενετοκρατία όλος ο χώρος της σημερινής Κάτω και της Πάνω Πλατείας σημειώνεται ενιαία ως Σπιανάδα (Spianata). Στις αρχές του 20ου αιώνα η Κάτω Πλατεία είναι ήδη «Πλατεία Γεωργίου Α΄», η Άνω είναι «Πλατεία Ενώσεως» και ο δρόμος μπροστά από τα βόλτα είναι «Λεωφόρος Γεωργίου Α΄». Σημειώνουμε ότι η Ένωση έγινε επί βασιλείας Γεωργίου Α΄ και βέβαια το γεγονός αυτό δεν αναιρείται από το ρόλο της δυναστείας στην ιστορία του τόπου μας.
Τα τελευταία χρόνια η αναφορά στο χώρο του Λιστόν από μερίδα των Μ.Μ.Ε. είναι συνεχώς «Πλατεία Λιστόν». Αν το λάθος γίνεται από μη Κερκυραίο κάπως συγχωρείται, αλλά σε Κερκυραίους δεν συγχωρείται.
Ο .. Γιώργης και ο … Μιχαήλης
Στο βορεινό όριο της Κάτω Πλατείας (αν την προτιμάται έτσι) δεσπόζει το ανάκτορο των «Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου». Είναι απίστευτη η επιμονή ορισμένων να το παρουσιάζουν ως ανάκτορο «Γεωργίου και Μιχαήλ». Μπορεί οι … ορισμένοι να έχουν πολιτικό ή φιλοσοφικό πρόβλημα, αλλά δεν είναι δυνατόν να αλλοιώνονται ονομασίες - και επομένως η ιστορία. Έτσι που πάμε, σε επόμενη φάση θα γίνουν «Ανάκτορα του Γιώργη και του Μιχαήλη». Να μην αναφερθούμε στην προσπάθεια να αναφέρονται ως «Ανάκτορα Αρχαγγέλου Μιχαήλ και Αγίου Γεωργίου». Υπάρχει κάποιος λόγος για αυτό το … νεωτερισμό; Κοντά δύο αιώνες τώρα έτσι αναφέρονται (χωρίς τον Αρχάγγελο).
Ο συνθέτης … Σαμαράς
Το ακούγαμε σε τοπική ραδιοφωνική διαφήμιση και μάλιστα για καιρό. Η οδός «Σπύρου Σαμάρα» έγινε «Σαμαρά». Βλέπετε ο παραγωγός της διαφήμισης το «Σαμαρά» ήξερε και αυτόν είπε. Αχαρακτήριστες καταστάσεις.
«Πλατεία Αννουντσιάτα»
Όταν πριν από μήνες έγινε μια σημαντική κίνηση για τη διάσωση του καμπαναριού της Annunziata (Νουντσιάδας κατά τους παλαιότερους), τοποθετήθηκε μια πινακίδα με την επιγραφή «Πλατεία Αννουντσιάτα - Annunziata Square». Η πινακίδα έμεινε, η πλατεία είναι ανύπαρκτη παντού (σε χάρτες και υπηρεσίες) και μοιραία κάποια στιγμή θα δημιουργηθούν προβλήματα ταύτισης χώρων. Είναι σεβαστή και εκτιμητέα η καλή πρόθεση κάποιων αλλά …
Παρεπιπτόντως, το δρομάκι που περνά από τη Νουντσιάδα προς το - γεμάτο καλώδια και σωλήνες- Σαν Τζιάκομο ονομάζεται «Οδός Ευαγγελιστρίας».
Τα Μπάνια του Αλέκου, το Φαληράκι και ο Άγιος Νικόλαος
Πριν από χρόνια όταν η - ένδοξη τότε - ΑΝΕΔΚ ανακαίνισε το συγκρότημα στο οποίο ανήκει ο Άγιος Νικόλαος των Λουτρών επιχείρησε να το καθιερώσει επίσημα ως «Φαληράκι», από το όνομα του παλιού κέντρου διασκέδασης.
Μετά από διαμαρτυρίες, προτιμήθηκε ο όρος «Κτιριακό συγκρότημα Πύλης Αγίου Νικολάου» - ως όφειλε ένας δημοτικός οργανισμός - με ευθεία αναφορά στη μία από τις σωζόμενες πύλες της πόλης. Σήμερα ο χώρος αναφέρεται και με τους τρεις τρόπους.
Η «Παλιά Πόλη» και το «Ιστορικό Κέντρο»
Η σημαντικότερη προσπάθεια «αλλαγής ταυτότητας της Παλιάς Πόλης» έγινε πριν καμιά τριανταριά χρόνια από το Δήμο, όταν ξαφνικά ανακαλύφθηκε το «Ιστορικό Κέντρο» και άρχισε να χάνεται η «Παλιά Πόλη». Στα χαρτιά αυτό επικράτησε σε μεγάλο βαθμό και το συνειδητοποιήσαμε όταν μας προέκυψε η Unesco.
Μάθαμε πλέον ότι οι «κάτοικοι της Παλιάς Πόλης» είμαστε «χρήστες του Ιστορικού Κέντρου» με ότι αυτό συνεπάγεται ήδη και ότι χειρότερο θα ακολουθήσει.
Χάνονται οι πινακίδες
Ο Κερκυραίος που θα ψάξει κάποιο δρόμο - αν ξέρει στο περίπου που είναι - θα βρεθεί στη δυσάρεστη κατάσταση να διαπιστώσει ότι σε πολλές γωνίες κτιρίων οι πινακίδες λείπουν, αλλού έχουν χρωματιστεί και αλλού έχουν καλυφθεί με καλώδια ΔΕΗ και ΟΤΕ. Για τους επισκέπτες δεν συζητάμε γιατί υπάρχει το … gps.