«Εξεφράζετο δυσμενώς κατά της Εθνικής Επαναστατικής Κυβερνήσεως …»
Γιώργος Ζούμπος
27 Ιουλίου 2016
/ 11:28
ΚΕΡΚΥΡΑ. Τέτοιες μέρες ήταν πριν 42 χρόνια όταν η Χούντα των Συνταγματαρχών κατέρρεε υπό το βάρος της κυπριακής τραγωδίας και των άλλων εγκλημάτων της.
Στο σημερινό μας σημείωμα δεν θα ασχοληθούμε με αναλύσεις για την εποχή εκείνη. Θα αναφερθούμε όμως σε μια περίπτωση που δεν είναι βέβαια η μοναδική, αλλά έχοντας υπόψιν λεπτομέρειες των γεγονότων μπορούμε να έχουμε μια εικόνα για το πώς εκείνα τα χρόνια ένας αξιωματικός βρίσκονταν εύκολα εκτός στρατεύματος.
Ερωτηματικό απόταξης
Ο συμπολίτης Σπύρος Κουλούρης πετυχαίνει τον Οκτώβρη του 1954 στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης. Αποφοιτά το 1960 και τοποθετείται στην Πολεμική Αεροπορία (τότε Ε.Β.Α.) με το βαθμό του ανθυποσμηναγού.
Τον Ιούνη του 1965 παίρνει πενταετή εκπαιδευτική άδεια χωρίς αποδοχές και φεύγει για τις Η.Π.Α. προκειμένου να μετεκπαιδευτεί. Εκεί, με το βαθμό του σμηναγού, τον βρίσκει το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Ανακαλείται στην Ελλάδα το Νοέμβρη του 1968, σμηναγός πλέον, για «υπηρεσιακούς λόγους» και στις 3 Μάη του 1969 παραπέμπεται στο Πρωτοβάθμιο Ανακριτικό Συμβούλιο με το ερώτημα της απόταξης.
Οι λόγοι που οδηγούν σε αυτήν τη διαδικασία – σύμφωνα με το παραπεμπτικό έγγραφο - είναι:
α) Εντός της εν Ουασιγκτώνι Ελληνικής Πρεσβείας και παρουσία υπαλλήλων της Πρεσβείας – κατά την έκδοσιν του πληροφοριακού δελτίου, την επομένην των Πρωθυπουργικών δηλώσεων του Προέδρου της Εθνικής Επαναστατικής Κυβερνήσεως επί του υπό ψήφισιν Συντάγματος – εξεφράσθη περιφρονητικώς περί αυτού δια των λέξεων «τρίχες» – «σαχλαμάρες».
β) παρουσία των αυτών ως άνω υπαλλήλων της Πρεσβείας και εις ημερομηνίαν μη δυναμένην να προσδιορισθή επιστρέφων εκ του Γραφείου του τότε Αερ. Ακολούθου, εδήλωσεν ότι εις τας συστάσεις του εν λόγω Α.Α. ΟΥΑΣΙΓΚΤΩΝΟΣ απήντησεν ως εξής: «εγώ ήλθα εδώ ως επιστήμων και όχι ως χαφιές.»
γ) κατ’ επανάληψιν εξεφράζετο προς ομογενείς και ετέρους υπαλλήλους της εν Ουασιγκτώνι Ελληνικής Πρεσβείας δυσμενώς κατά της Εθνικής Επαναστατικής Κυβερνήσεως ως και δια την εν Ελλάδι κρατούσαν κατάστασιν, λέγων αυτοίς χαρακτηριστικώς ότι «η ζωή εν Ελλάδι είναι μαρτυρική» προκαλών ούτω αίσθημα αγανακτήσεως των προσώπων τούτων δια τας τοιαύτας ψευδολογίας του.
δ) ισχυρίσθη εις τον Δ/ντήν του Νευρολογικού εργαστηρίου A.F.I.P. εις ό εξεπαιδεύετο ότι ανεκλήθη εις την Ελλάδα λόγω του συνδέσμου του με τον ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ενώ η πραγματικότης είναι ότι η ανάκλησίς του έλαβε χώραν δι’ υπηρεσιακούς λόγους
ε) συναναστρέφετο εν Η.Π.Α. πρόσωπα εχθρικώς διακείμενα προς την Εθνικήν Επαναστατικήν Κυβέρνησιν, επιδειξάμενος δια των ως άνω ενεργειών του παντελή έλλειψιν στρατιωτικής αγωγής και πνεύματος πειθαρχίας ως και άγνοιαν των εκ της ιδιότητος αυτού, ως Μονίμου Αξ/κού και δη επιστήμονος, απορρεουσών υποχρεώσεών του.»
Η γνωμοδότηση του Πρωτοβάθμιου Ανακριτικού Συμβουλίου εκδίδεται στις 17 Μάη και στις 25 Ιούλη 1969 το σχετικό βασιλικό διάταγμα καταλήγει:
«2. Προτάσει του Ημετέρου επί της Εθνικής Αμύνης Υπουργού, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν:
ΤΙΘΕΜΕΝ
Εις απόταξιν τον Σμηναγόν Ιατρόν Κουλούρην Σπυρίδωνα του Μιλτιάδου (4988), γεννηθέντα το έτος 1937 εις Κέρκυραν Κερκύρας, δι ασυμβίβαστον προς το επάγγελμα του αξιωματικού διαγωγήν κατ’ επανάληψιν επιδειχθείσαν, ως και δια βαρέα παραπτώματα περί την υπηρεσίαν και πειθαρχίαν.
- Τούτον δεν εγγράφομεν εις το στέλεχος της εφεδρείας της Αεροπορίας.
3. Εις τον αυτόν επί της Εθνικής Αμύνης Υπουργόν, ανατίθεμεν την δημοσίευσιν και εκτέλεσιν του παρόντος Διατάγματος.»
Στις 6 Αυγούστου το γεγονός της απόταξης δημοσιεύεται στον αθηναϊκό τύπο.
«Καταλογισμός εις βάρος της Ιδιαιτέρας Περιουσίας»
Μετά την απόταξή του προσπαθεί να φύγει από την Ελλάδα, αλλά στις 31 Οκτώβρη το Αρχηγείο Αεροπορίας καταλογίζει «εις βάρος της ιδιαιτέρας περιουσίας του τέως Σμηναγού Ιατρού Κουλούρη Σπυρίδωνος … το ποσόν των δραχμών ενενήκοντα πέντε χιλιάδων τετρακοσίων εξήκοντα (95.460) λόγω μη κεπληρώσεως των προς την ΕΒΑ υποχρεώσεών του…» και διατάζει όπως «Η Β4/ΔΑ προς ην κοινοποιείται η απρούσα να μη προβή εις την χορήγησιν πιστοποιητικού τινός στρατολογικής καταστάσεως δυναμένου να επιτρέψη την αποδημίαν του ανωτέρω εις το εξωτερικόν, πριν ή ούτος προσκομίση αυτή βεβαίωσιν του οικείου Δημοσίου Ταμείου περί τακτοποιήσεως της ως άνω προς το Δημόσιον οφειλής του.»
Παραμένει στην Ελλάδα, κατορθώνει να πληρώσει και στις 30 Ιούνη του 1971 το Υπ. Δημόσιας Τάξης εκδίδει έγγραφο με το οποίο επιτρέπεται η αναχώρησή του για το εξωτερικό. Τότε επιστρέφει στις Η.Π.Α.
Μετά την Χούντα
Μετά την πτώση της Χούντας ψηφίζεται ο νόμος 101/1974 «Περί αλλαγής καταστάσεως των αποταχθέντων, αποβληθέντων, εκπεσόντων του βαθμού των και οριστικώς απολυθέντων Στρατιωτικών των Ενόπλων Δυνάμεων».
Το Ειδικό Συμβούλιο Κρίσεων συνεδριάζει στις 14 Οκτώβρη 1974 και κρίνει ότι «η έξοδός του εκ της υπηρεσίας εγένετο λόγω αντιθέσεώς του προς την από 21-4-67 δημιουργηθείσαν κατάστασιν». Με την απόφασή του τον αποκαθιστά στο βαθμό του σμηναγού και τον μεταφέρει από την κατάσταση της απόταξης σε αυτεπάγγελτη αποστρατεία από το 1975.
Η κρίση αυτή ήταν και τελική, καθώς προσφυγή του ΥΕΘΑ λίγους μήνες μετά για επιστροφή στην υπηρεσία δεν έγινε δεκτή.
Ο Σπύρος Κουλούρης παρέμεινε έκτοτε μόνιμα στις Η.Π.Α. διαγράφοντας μία λαμπρή επιστημονική καριέρα μέχρι τη συνταξιοδότησή του.
Ερωτηματικό απόταξης
Ο συμπολίτης Σπύρος Κουλούρης πετυχαίνει τον Οκτώβρη του 1954 στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης. Αποφοιτά το 1960 και τοποθετείται στην Πολεμική Αεροπορία (τότε Ε.Β.Α.) με το βαθμό του ανθυποσμηναγού.
Τον Ιούνη του 1965 παίρνει πενταετή εκπαιδευτική άδεια χωρίς αποδοχές και φεύγει για τις Η.Π.Α. προκειμένου να μετεκπαιδευτεί. Εκεί, με το βαθμό του σμηναγού, τον βρίσκει το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Ανακαλείται στην Ελλάδα το Νοέμβρη του 1968, σμηναγός πλέον, για «υπηρεσιακούς λόγους» και στις 3 Μάη του 1969 παραπέμπεται στο Πρωτοβάθμιο Ανακριτικό Συμβούλιο με το ερώτημα της απόταξης.
Οι λόγοι που οδηγούν σε αυτήν τη διαδικασία – σύμφωνα με το παραπεμπτικό έγγραφο - είναι:
α) Εντός της εν Ουασιγκτώνι Ελληνικής Πρεσβείας και παρουσία υπαλλήλων της Πρεσβείας – κατά την έκδοσιν του πληροφοριακού δελτίου, την επομένην των Πρωθυπουργικών δηλώσεων του Προέδρου της Εθνικής Επαναστατικής Κυβερνήσεως επί του υπό ψήφισιν Συντάγματος – εξεφράσθη περιφρονητικώς περί αυτού δια των λέξεων «τρίχες» – «σαχλαμάρες».
β) παρουσία των αυτών ως άνω υπαλλήλων της Πρεσβείας και εις ημερομηνίαν μη δυναμένην να προσδιορισθή επιστρέφων εκ του Γραφείου του τότε Αερ. Ακολούθου, εδήλωσεν ότι εις τας συστάσεις του εν λόγω Α.Α. ΟΥΑΣΙΓΚΤΩΝΟΣ απήντησεν ως εξής: «εγώ ήλθα εδώ ως επιστήμων και όχι ως χαφιές.»
γ) κατ’ επανάληψιν εξεφράζετο προς ομογενείς και ετέρους υπαλλήλους της εν Ουασιγκτώνι Ελληνικής Πρεσβείας δυσμενώς κατά της Εθνικής Επαναστατικής Κυβερνήσεως ως και δια την εν Ελλάδι κρατούσαν κατάστασιν, λέγων αυτοίς χαρακτηριστικώς ότι «η ζωή εν Ελλάδι είναι μαρτυρική» προκαλών ούτω αίσθημα αγανακτήσεως των προσώπων τούτων δια τας τοιαύτας ψευδολογίας του.
δ) ισχυρίσθη εις τον Δ/ντήν του Νευρολογικού εργαστηρίου A.F.I.P. εις ό εξεπαιδεύετο ότι ανεκλήθη εις την Ελλάδα λόγω του συνδέσμου του με τον ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ενώ η πραγματικότης είναι ότι η ανάκλησίς του έλαβε χώραν δι’ υπηρεσιακούς λόγους
ε) συναναστρέφετο εν Η.Π.Α. πρόσωπα εχθρικώς διακείμενα προς την Εθνικήν Επαναστατικήν Κυβέρνησιν, επιδειξάμενος δια των ως άνω ενεργειών του παντελή έλλειψιν στρατιωτικής αγωγής και πνεύματος πειθαρχίας ως και άγνοιαν των εκ της ιδιότητος αυτού, ως Μονίμου Αξ/κού και δη επιστήμονος, απορρεουσών υποχρεώσεών του.»
Η γνωμοδότηση του Πρωτοβάθμιου Ανακριτικού Συμβουλίου εκδίδεται στις 17 Μάη και στις 25 Ιούλη 1969 το σχετικό βασιλικό διάταγμα καταλήγει:
«2. Προτάσει του Ημετέρου επί της Εθνικής Αμύνης Υπουργού, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν:
ΤΙΘΕΜΕΝ
Εις απόταξιν τον Σμηναγόν Ιατρόν Κουλούρην Σπυρίδωνα του Μιλτιάδου (4988), γεννηθέντα το έτος 1937 εις Κέρκυραν Κερκύρας, δι ασυμβίβαστον προς το επάγγελμα του αξιωματικού διαγωγήν κατ’ επανάληψιν επιδειχθείσαν, ως και δια βαρέα παραπτώματα περί την υπηρεσίαν και πειθαρχίαν.
- Τούτον δεν εγγράφομεν εις το στέλεχος της εφεδρείας της Αεροπορίας.
3. Εις τον αυτόν επί της Εθνικής Αμύνης Υπουργόν, ανατίθεμεν την δημοσίευσιν και εκτέλεσιν του παρόντος Διατάγματος.»
Στις 6 Αυγούστου το γεγονός της απόταξης δημοσιεύεται στον αθηναϊκό τύπο.
«Καταλογισμός εις βάρος της Ιδιαιτέρας Περιουσίας»
Μετά την απόταξή του προσπαθεί να φύγει από την Ελλάδα, αλλά στις 31 Οκτώβρη το Αρχηγείο Αεροπορίας καταλογίζει «εις βάρος της ιδιαιτέρας περιουσίας του τέως Σμηναγού Ιατρού Κουλούρη Σπυρίδωνος … το ποσόν των δραχμών ενενήκοντα πέντε χιλιάδων τετρακοσίων εξήκοντα (95.460) λόγω μη κεπληρώσεως των προς την ΕΒΑ υποχρεώσεών του…» και διατάζει όπως «Η Β4/ΔΑ προς ην κοινοποιείται η απρούσα να μη προβή εις την χορήγησιν πιστοποιητικού τινός στρατολογικής καταστάσεως δυναμένου να επιτρέψη την αποδημίαν του ανωτέρω εις το εξωτερικόν, πριν ή ούτος προσκομίση αυτή βεβαίωσιν του οικείου Δημοσίου Ταμείου περί τακτοποιήσεως της ως άνω προς το Δημόσιον οφειλής του.»
Παραμένει στην Ελλάδα, κατορθώνει να πληρώσει και στις 30 Ιούνη του 1971 το Υπ. Δημόσιας Τάξης εκδίδει έγγραφο με το οποίο επιτρέπεται η αναχώρησή του για το εξωτερικό. Τότε επιστρέφει στις Η.Π.Α.
Μετά την Χούντα
Μετά την πτώση της Χούντας ψηφίζεται ο νόμος 101/1974 «Περί αλλαγής καταστάσεως των αποταχθέντων, αποβληθέντων, εκπεσόντων του βαθμού των και οριστικώς απολυθέντων Στρατιωτικών των Ενόπλων Δυνάμεων».
Το Ειδικό Συμβούλιο Κρίσεων συνεδριάζει στις 14 Οκτώβρη 1974 και κρίνει ότι «η έξοδός του εκ της υπηρεσίας εγένετο λόγω αντιθέσεώς του προς την από 21-4-67 δημιουργηθείσαν κατάστασιν». Με την απόφασή του τον αποκαθιστά στο βαθμό του σμηναγού και τον μεταφέρει από την κατάσταση της απόταξης σε αυτεπάγγελτη αποστρατεία από το 1975.
Η κρίση αυτή ήταν και τελική, καθώς προσφυγή του ΥΕΘΑ λίγους μήνες μετά για επιστροφή στην υπηρεσία δεν έγινε δεκτή.
Ο Σπύρος Κουλούρης παρέμεινε έκτοτε μόνιμα στις Η.Π.Α. διαγράφοντας μία λαμπρή επιστημονική καριέρα μέχρι τη συνταξιοδότησή του.
