Τι συμβαίνει στη Γερμανία

Στη δραματική υποχώρηση της σοσιαλδημοκρατίας πρέπει ν' αναζητήσει κανείς και την αδυναμία συγκρότησης κυβέρνησης στο Βερολίνο. Ανάλογη κατάσταση στα ελληνικά μέτρα, υπήρξε στις εκλογές του Μαΐου του 2012 όταν το μέχρι πρότινος κυβερνών ΠΑΣΟΚ συρρικνώθηκε στο 13,18% από 43,92% που πήρε τον Οκτώβριο του 2009! Καταγράφεται και η περιστολή των ποσοστών των δεξιών κομμάτων αλλά δεν είναι τέτοια και τόση και το κυριότερο δεν συνιστά πολιτική αναίρεση του χώρου, διαζύγιο με το πολιτικό κοινό και την εκλογική τους πελατεία.

Η ζημιά ξεκίνησε στον Κόσμο, πολύ νωρίς από τα τέλη της δεκαετίας του '70, σφραγίστηκε τότε από τις νίκες Θάτσερ και Ρήγκαν, επιβεβαιώθηκε με το συντριπτικό κτύπημα στην ΕΣΣΔ και το σοσιαλιστικό στρατόπεδο. Το ξεμπούκωμα της παγκόσμιας οικονομίας έγινε με την πτώση των συνόρων και την αφαίρεση των δασμών. Οι εφαρμογές της νέας τεχνολογίας εκτόξευσαν τις συναλλαγές στη χρηματοπιστωτική σφαίρα. Ο νεοφιλελευθερισμός σάρωσε κάθε κεϊνσιανής αναφοράς πολιτική κι άφησε τη σοσιαλδημοκρατία να παραπαίει δίχως πόρους, ιδεολογική μνήμη και πολιτικό μέλλον. Ύστερα εκδηλώθηκε η κρίση υπερσυσσώρευσης.

Έκτοτε οι εκλογές δίνουν σ' ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, λίγο - πολύ, τα ίδια αποτελέσματα. Αρχικώς έσπρωξαν τα σοσιαλδημοκρατικής αναφοράς κόμματα στην αγκαλιά των δεξιών ως αναγκαίο συμπλήρωμα για τη δεδηλωμένη, και για το καλό του τόπου βεβαίως, ενώ στην συνέχεια και όπου η υποχώρηση τους σημειώνεται με μεγαλύτερη ένταση, δεν χρησιμεύουν ούτε καν γι' αυτό.

Βλέποντας αυτόν τον κατήφορο (σ.σ. Το SPD έχασε στις 24 Σεπτεμβρίου, 5%, κατρακυλώντας στο 21%, χειρότερη εκλογική επίδοση του από το 1933) Μάρτιν Σουλτς και SPD έσπευσαν το ίδιο βράδυ των γερμανικών εκλογών να αποκλείσουν την επάνοδό τους στην κυβέρνηση. 

Μετά δυο μήνες από την οδυνηρή εκείνη κάλπη, οι σοσιαλδημοκράτες σπρώχνονται ξανά πάνω στη Μέρκελ για την αποτροπή μιας συστημικής ήττας, απότοκη της αδυναμίας συγκρότησης κυβέρνησης κι ενδεχομένως νέων εκλογών. Μια τέτοια περίπτωση, έλεγαν στην «κ. Ε.» καλοί γνώστες των γερμανικών, πολιτικών πραγμάτων, θα παρέτεινε την εκκρεμότητα στη Γερμανία έως και τον Απρίλιο του 2018. Κάτι τέτοιο όμως θα καθυστερούσε πολύ τη νομιμοποίηση της εφαρμογής της αποκαλούμενης και ατζέντας Μακρόν, που αφορά στη λύση του γόρδιου δεσμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αναμένεται να ξεδιπλωθεί υπό την ηγεσία του Βερολίνου, παρά το γεγονός ότι εκπονήθηκε από τον Γάλλο, που άλλωστε συνεπικουρεί.

Βεβαίως η επανάληψη ενός μεγάλου συνασπισμού στη γερμανική κυβέρνηση, θα έχει ένα ακόμα τίμημα, την αναγωγή του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (ΑfD) σε αξιωματική αντιπολίτευση με ό, τι αυτό συνεπάγεται.

Πάντως όπως παρατηρούν έγκυροι αναλυτές, και εφόσον θεωρηθεί πως το προνομιακό πεδίο που διαιρεί τη γερμανική (σ.σ. και την ευρωπαϊκή) κοινωνία είναι το εθνικό/εθνικιστικό, τόσο η Άγκελα Μέρκελ όσο και οι Φιλελεύθεροι, με ελάσσονα ίσως σημασία, έχουν ήδη στρίψει ξενοφοβικά και απομονωτικά από το Φθινόπωρο του '16 ακόμα. Αμέσως μετά το δίμηνης διάρκειας εκείνο ξέσπασμα της Καγκελαρίου για την πολιτική των ανοιχτών συνόρων, που το μάζεψε όπως, όπως και στα τσάκα, τσάκα. Πρόκειται για συμπεριφορά ευθέως αντιφατική για μια τυπικά ιμπεριαλιστική οικονομία, της οποίας οι εξαγωγές είναι σχεδόν το 50% του ΑΕΠ ενώ το χαρτοφυλάκιο παραγώγων της Deutsche Bank ήταν τον Δεκέμβριο πέρυσι 43 τρισεκατομμύρια €! Δηλαδή 20 φορές μεγαλύτερο από το Γερμανικό ΑΕΠ.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για συμπεριφορά φαταουλισμού κι όχι εθνικισμού κατά το ιστορικό ανάλογο της πληγωμένης Γερμανίας του μεσοπολέμου. Η κρίση που σηματοδοτήθηκε στη χρηματοπιστωτική σφαίρα από την παταγώδη πτώχευση της Lehman Brothers το 2008, προκαλεί μια τάση εθνικής ανασύνταξης σε 'κείνες τις χώρες και τις οικονομίες (σ.σ. κι εδώ είναι η αντίφαση) των οποίων η ιμπεριαλιστική συμπεριφορά είναι η αναπόδραστη συνέπεια της χωρικής αποτύπωσης της υπερσυσσώρευσης. Έτσι όμως αδυνατίζει αντικειμενικά η επιδίωξη υπερεθνικών ολοκληρώσεων με ανεκτά ισότιμους όρους. Γι' αυτό και οι πολιτικές εξελίξεις ενθαρρύνουν έναν νέου τύπου ευρωσκεπτικισμό με κορυφαία περίπτωση εκείνη του αγγλικού brexit, μέσω του οποίου επιθυμείται η αλλαγή των δεδομένων συνεργασίας του Λονδίνου με τη σημερινή, γερμανική Ευρώπη.

Άλλωστε και η ατζέντα Μακρόν που περιλαμβάνει τη διαίρεση του χώρου αναλόγως των παραγωγικών προτύπων και της απόδοσης του κεφαλαίου, υπαινίσσεται τον υποβιβασμό των προβληματικών χωρών, περιγράφοντας μια ολότελα διαφορετικά Ευρώπη. Έτσι όμως μπαίνει από το παράθυρο  το γερμανικό σχέδιο για την τύχη της Ελλάδας (σ.σ. Σόιμπλε), που εκδηλώθηκε την Άνοιξη του 2015 και ξορκίστηκε με την στροφή Τσίπρα το ίδιο καλοκαίρι, για την οποία άλλωστε βραβεύτηκε προχθές στην πόλη του φωτός, μερικές ώρες πριν πάρει το πρωινό του στα Ηλύσια Πεδία με τον Εμμανουέλ Μακρόν...