Ένας δεκάλογος για τα εμβόλια, τώρα και στο μέλλον
Οι θέσεις του Τομέα Υγείας του ΜΕΡΑ25 με την σφραγίδα της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος. Η ιατρική επιστήμη φαίνεται να προχωρά με ορμή στην «εποχή των εμβολίων» και τα ζητήματα που ανέκυψαν με αφορμή την πανδημία CoVID είναι σοβαρότατα και θα απασχολούν τον πολιτικό διάλογο για πολύ καιρό.
Η ιατρική επιστήμη φαίνεται να προχωρά με ορμή στην «εποχή των εμβολίων» και τα ζητήματα που ανέκυψαν με αφορμή την πανδημία CoVID είναι σοβαρότατα και θα απασχολούν τον πολιτικό διάλογο για πολύ καιρό, ακόμη και μετά την (ευκταία αλλά μη προβλεπόμενη) ύφεση της πανδημίας, με νέες αφορμές.
Ο τρόπος με τον οποίο η σημερινή ιατρική έρευνα εξασφαλίζει την καλύτερη και ανθρωπίνως δυνατή αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των ιατρικών παρεμβάσεων είναι τουλάχιστον μέχρι σήμερα αδιαμφισβήτητος και όλα τα εγκεκριμένα εμβόλια δεν αποτελούν σε αυτό κάποια εξαίρεση. Ωστόσο, η εργαλειοποίηση αυτού του πολύτιμου εργαλείου πρόληψης μπορεί να υπονομεύσει τη χρησιμότητά του και να βλάψει και άλλους, εξίσου θεμελιώδεις, τομείς μιας δημοκρατικής κοινωνίας.
Η πολιτική συζήτηση για τα εμβόλια έχει διαφορετική βάση από την αμιγώς ιατρική και δεν μπορεί λοιπόν να περιορίζεται ούτε μόνο στο ζήτημα της επείγουσας ανάγκης ούτε μόνο στο ζήτημα της ασφάλειας. Έχουν διαπραχθεί και συνεχίζουν να διαπράττονται σοβαρά λάθη στην ενημέρωση των πολιτών και προς τις δύο κατευθύνσεις. Τα λάθη αυτά οφείλονται φυσικά σε ιδεολογικές και πολιτικές ατζέντες και συμφέροντα, καταλογιζόμενα πρώτα από όλα στην κυβέρνηση της ΝΔ. Αν δεν αναγνωριστούν, αν δεν επιλυθούν, θα στοιχειώνουν και θα υπονομεύουν στο εξής σοβαρά την ιατρική πρόληψη και έτσι τη δημόσια υγεία.
Το ζήτημα δεν είναι εάν επιτρέπεται στα πολιτικά κόμματα να έχουν θέση για τα εμβόλια ανεξάρτητα από την ιατρική επιστήμη, αλλά ότι οφείλουμε, ακριβώς ως πολιτικό κόμμα, να έχουμε θέση για τα εμβόλια επιπρόσθετη της ιατρικής επιστήμης! Η διαφορά ίσως είναι ανεπαίσθητη, αλλά είναι θεμελιακή. Θέλοντας να βοηθήσουμε την κοινωνία μας να ξεκολλήσει από τις πρόχειρες αναγνώσεις αλλά και από τις ακραίες ιδεολογικές προκαταλήψεις, ο Τομέας Υγείας του ΜέΡΑ25 συμβάλλει στο διάλογο για τον εμβολιασμό με τις απόψεις μας, που αποτελούν προϊόν των διδαγμάτων που παρέχει η εμπειρία των τελευταίων 2 ετών. Ιδού ένας «δεκάλογος»:
- Ο προληπτικός εμβολιασμός, αν και γίνεται όλο και πιο βασικό αντικείμενο των εκάστοτε νόμων περί προστασίας της δημόσιας υγείας, ταυτόχρονα αποτελεί ιατρική πράξη και παρέμβαση στο ανθρώπινο σώμα, άρα το να διενεργείται με τρόπο επιστημονικά αποδεκτό και κατόπιν «συναίνεσης ύστερα από ενημέρωση» (informed consent) παραμένει ζητούμενο εξίσου θεμελιώδες. Ο πολιτικός τρόπος προς αυτό ονομάζεται ιατρική παιδεία, της οποίας η έλλειψη δεν είναι ανταλλάξιμη με την ιατρική αστυνόμευση.
- Η εμβολιαστική πολιτική, έστω και επείγοντος χαρακτήρα, δεν μπορεί να επιβάλλεται αυταρχικά, χωρίς δημοκρατικό διάλογο και χωρίς ρητή κοινοβουλευτική συναίνεση.
- Η εμβολιαστική πολιτική δεν μπορεί να επιβάλλεται χωρίς επαρκή διαφάνεια των επιστημονικών δεδομένων, ούτε χωρίς διαφάνεια των οικονομικών συμφωνιών και του κόστους της.
- Η εμβολιαστική πολιτική δεν επιτρέπεται να οδηγεί σε διαμερισματοποίηση και διαίρεση της κοινωνίας και σε νέους ρατσισμούς.
- Η εμβολιαστική πολιτική δεν μπορεί να επιβάλλεται χωρίς την κρατική εγγύηση ως προς πιθανές παρενέργειες, έστω και σπάνιες ή αναλογικά “αποδεκτές”.
- Η παροχή κινήτρων και αντικινήτρων εμβολιασμού οφείλει να τηρεί την αρχή της αναλογικότητας και να μην παραβιάζει τα όρια αξιοπρεπούς διαβίωσης, ούτε βέβαια και της λοιπής υγείας των πολιτών αντιφάσκοντας με τον ίδιο το στόχο της.
- Τα εμβόλια, από επιστημονική άποψη, δεν μπορούν να γίνουν υποκατάστατο της υπόλοιπης ιατρικής και δη της πρόληψης.
- Τα εμβόλια δεν μπορούν να γίνουν υποκατάστατο της πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
- Τα εμβόλια δεν μπορούν ποτέ να αποτελέσουν πρόσχημα για τη διάλυση του συστήματος δημόσιας υγείας, την απουσία λοιπής υγειονομικής πολιτικής και την αποδοχή της έλλειψης υλικών και ανθρωπίνων πόρων.
- Στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο πλανήτη μας, η εμβολιαστική πολιτική θα πρέπει να μην αναπαράγει τους ταξικούς διαχωρισμούς μεταξύ “κόσμων” και αυτό, όπως αποδείχθηκε, δεν είναι μόνο ζήτημα δικαιοσύνης αλλά και καθαρής αποτελεσματικότητας. Ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια πρέπει να καταστούν άμεσα διαθέσιμα σε όλες τις χώρες.
Όλες οι παραπάνω στρεβλώσεις δεν είναι θεωρητικές, ούτε αφορούν μόνο το μέλλον. Συνέβησαν και συμβαίνουν γύρω μας και σε βάρος μας.
