Αλεξάκης: Οι αλλαγές του ΥΠ.ΕΣ υποβαθμίζουν τον ρόλο της Αυτοδιοίκησης
Αλέξανδρος Αλεξάκης
20 Nov 2020
/ 17:35
ΚΕΡΚΥΡΑ (Γραφείο Αντιπεριφερειάρχη). Αναφορικά με το θέμα περί των αλλαγών του Υπουργείου Εσωτερικών και που εν πολλοίς υποβαθμίζουν τον ρόλο των αυτοδιοικητικών συλλογικών οργάνων,
ήτοι Περιφερειακών και Δημοτικών Συμβουλίων, μεταβιβάζοντας πολλές από τις αρμοδιότητες τους στις Οικονομικές Επιτροπές, ο επικεφαλής της Επτανησιακής Πρωτοβουλίας στην τοποθέτηση του, στο πλαίσιο της 21ης συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου, επεσήμανε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
“Οι μεταρρυθμίσεις των διατάξεων του Προγράμματος “Κλεισθένης” του Υπουργείου Εσωτερικών, είχαν ως βασικό στόχο, σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου, την αποκατάσταση στρεβλώσεων και κυρίως την αποφυγή φαινομένων ακυβερνησίας στα συλλογικά όργανα των ΟΤΑ. Κάτι τέτοιο όμως επιχειρήθηκε με την εφαρμογή μέτρων που αντίκεινται στην έννοια της δημοκρατικής έκφρασης του εκλογικού αποτελέσματος και μεταβιβάζουν σημαντικές αρμοδιότητες από τα κυρίαρχα όργανα, όπως είναι τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια, σε συλλογικά όργανα, όπως είναι οι Οικονομικές Επιτροπές, χωρίς παράλληλα να ενισχύει την σύνθεση τους και να αναβαθμίζει την πολιτική εκπροσώπηση.
Συνεπώς, ενώ με μια πρώτη ανάγνωση, φαίνεται πως η στόχευση του Υπουργείου ήταν η αποφυγή φαινομένων εκμετάλλευσης σοβαρών θεμάτων της τοπικής κοινωνίας, μέσα από πολιτικούς τακτικισμούς και η επιφανειακή προσέγγιση τους με σκοπό την κατάκτηση εντυπώσεων, από την άλλη πλευρά, η οικονομική επιτροπή δεν λαμβάνει τεχνοκρατικό υπόβαθρο, ούτε αποκτά την βαρύτητα ενός συλλογικού οργάνου στο οποίο αποτυπώνεται η λαϊκή βούληση.
Το ζήτημα για παράδειγμα της μεταφοράς όλων των αρμοδιοτήτων για ζητήματα που άπτονται της νομιμότητας και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, τα οποία δεν θα περνούν πλέον ούτε καν με την μορφή γνωμοδότησης από το Περιφερειακό Συμβούλιο, δείχνει το χάσμα που προκύπτει από τις μεταρρυθμίσεις του ΥΠΕΣ. Θεωρώ λοιπόν πως το Υπουργείο σε αυτή την περίπτωση λειτούργησε μονομερώς, μη λαμβάνοντας υπόψη τις θεσμικές επιπτώσεις και την πιθανή απαξίωση των αυτοδιοικητικών συλλογικών οργάνων.
Θα μπορούσε κατά την άποψη μου να ενισχυθεί η σύνθεση των Οικονομικών Επιτροπών με την συμμετοχή σε αυτές υπηρεσιακών παραγόντων, ακόμη και ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για κάθε ζήτημα, αφού προηγουμένως είχε εισαχθεί και στο Περιφερειακό Συμβούλιο, ώστε να λαμβάνει γνώση το σώμα και να μπορεί να προετοιμάσει τις θέσεις του στην Οικονομική Επιτροπή δια του εκπροσώπου κάθε παράταξης.
Οι μονομερείς ενέργειες κυρίως για θέματα που έχουν αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία, δεν βοηθούν στην καταπολέμηση του συγκεντρωτισμού. Η αποκατάσταση των γεγονότων όμως απαιτεί μια σύντομη αναδρομή στο παρελθόν και στην στάση που τηρούσαν οι σημερινοί επικριτές των πρωτοβουλιών αυτών.
Ας θυμηθούμε, για παράδειγμα τι υποστήριζαν αυτοδιοικητικοί παράγοντες, προσκείμενοι στην προηγούμενη κυβέρνηση, όταν την καλούσαν να προσέξει την ενδεχόμενη ακυβερνησία στην τοπική αυτοδιοίκηση με την απλή αναλογική . Όταν επιμόνως δήλωναν δημόσια περί φαινομένων αυτοδιοικητικού χάους, σε περίπτωση αδυναμίας λήψης αποφάσεων από τα συλλογικά όργανα. Προφανώς για ορισμένους υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Όμως αυτό που προέχει είναι η λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα των θεσμικών οργάνων, διαφορετικά μετατρεπόμαστε όλοι στον σκύλο που κυνηγάει την ουρά του.
Οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς εάν θέλουμε ταυτόχρονα να είμαστε ωφέλιμοι, ουσιαστικοί και συνεπείς. Η επίφαση του λαϊκισμού, προσωρινά μόνο αποπροσανατολίζει και σαγηνεύει τα πλήθη, σαν τα Εφτά Πέπλα της Σαλώμης, αλλά πολύ σύντομα η πραγματικότητα επιβάλει ανασύνταξη και ρεαλισμό. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει δοκιμαστεί πολύ τα τελευταία χρόνια και δεν υπάρχουν περιθώρια για πολιτικές ακροβασίες”.
“Οι μεταρρυθμίσεις των διατάξεων του Προγράμματος “Κλεισθένης” του Υπουργείου Εσωτερικών, είχαν ως βασικό στόχο, σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου, την αποκατάσταση στρεβλώσεων και κυρίως την αποφυγή φαινομένων ακυβερνησίας στα συλλογικά όργανα των ΟΤΑ. Κάτι τέτοιο όμως επιχειρήθηκε με την εφαρμογή μέτρων που αντίκεινται στην έννοια της δημοκρατικής έκφρασης του εκλογικού αποτελέσματος και μεταβιβάζουν σημαντικές αρμοδιότητες από τα κυρίαρχα όργανα, όπως είναι τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια, σε συλλογικά όργανα, όπως είναι οι Οικονομικές Επιτροπές, χωρίς παράλληλα να ενισχύει την σύνθεση τους και να αναβαθμίζει την πολιτική εκπροσώπηση.
Συνεπώς, ενώ με μια πρώτη ανάγνωση, φαίνεται πως η στόχευση του Υπουργείου ήταν η αποφυγή φαινομένων εκμετάλλευσης σοβαρών θεμάτων της τοπικής κοινωνίας, μέσα από πολιτικούς τακτικισμούς και η επιφανειακή προσέγγιση τους με σκοπό την κατάκτηση εντυπώσεων, από την άλλη πλευρά, η οικονομική επιτροπή δεν λαμβάνει τεχνοκρατικό υπόβαθρο, ούτε αποκτά την βαρύτητα ενός συλλογικού οργάνου στο οποίο αποτυπώνεται η λαϊκή βούληση.
Το ζήτημα για παράδειγμα της μεταφοράς όλων των αρμοδιοτήτων για ζητήματα που άπτονται της νομιμότητας και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, τα οποία δεν θα περνούν πλέον ούτε καν με την μορφή γνωμοδότησης από το Περιφερειακό Συμβούλιο, δείχνει το χάσμα που προκύπτει από τις μεταρρυθμίσεις του ΥΠΕΣ. Θεωρώ λοιπόν πως το Υπουργείο σε αυτή την περίπτωση λειτούργησε μονομερώς, μη λαμβάνοντας υπόψη τις θεσμικές επιπτώσεις και την πιθανή απαξίωση των αυτοδιοικητικών συλλογικών οργάνων.
Θα μπορούσε κατά την άποψη μου να ενισχυθεί η σύνθεση των Οικονομικών Επιτροπών με την συμμετοχή σε αυτές υπηρεσιακών παραγόντων, ακόμη και ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για κάθε ζήτημα, αφού προηγουμένως είχε εισαχθεί και στο Περιφερειακό Συμβούλιο, ώστε να λαμβάνει γνώση το σώμα και να μπορεί να προετοιμάσει τις θέσεις του στην Οικονομική Επιτροπή δια του εκπροσώπου κάθε παράταξης.
Οι μονομερείς ενέργειες κυρίως για θέματα που έχουν αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία, δεν βοηθούν στην καταπολέμηση του συγκεντρωτισμού. Η αποκατάσταση των γεγονότων όμως απαιτεί μια σύντομη αναδρομή στο παρελθόν και στην στάση που τηρούσαν οι σημερινοί επικριτές των πρωτοβουλιών αυτών.
Ας θυμηθούμε, για παράδειγμα τι υποστήριζαν αυτοδιοικητικοί παράγοντες, προσκείμενοι στην προηγούμενη κυβέρνηση, όταν την καλούσαν να προσέξει την ενδεχόμενη ακυβερνησία στην τοπική αυτοδιοίκηση με την απλή αναλογική . Όταν επιμόνως δήλωναν δημόσια περί φαινομένων αυτοδιοικητικού χάους, σε περίπτωση αδυναμίας λήψης αποφάσεων από τα συλλογικά όργανα. Προφανώς για ορισμένους υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Όμως αυτό που προέχει είναι η λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα των θεσμικών οργάνων, διαφορετικά μετατρεπόμαστε όλοι στον σκύλο που κυνηγάει την ουρά του.
Οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς εάν θέλουμε ταυτόχρονα να είμαστε ωφέλιμοι, ουσιαστικοί και συνεπείς. Η επίφαση του λαϊκισμού, προσωρινά μόνο αποπροσανατολίζει και σαγηνεύει τα πλήθη, σαν τα Εφτά Πέπλα της Σαλώμης, αλλά πολύ σύντομα η πραγματικότητα επιβάλει ανασύνταξη και ρεαλισμό. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει δοκιμαστεί πολύ τα τελευταία χρόνια και δεν υπάρχουν περιθώρια για πολιτικές ακροβασίες”.
