Το ΤΕΕ Κέρκυρας για το Μουσείο Τυπογραφίας στο Νέο Φρούριο
ΤΕΕ
18 Μαρτίου 2022
/ 17:04
Αποσπασματική η συζήτηση της πρότασης του ΠΙΟΠ για το Μουσείο Τυπογραφίας - Να συγκροτηθεί η Επιτροπή Παρακολούθησης, για τη ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας που είναι κύριος χρήστης της πόλης
Η Δ.Ε. του ΤΚ ΤΕΕ, σε συνεδρίαση της 15ης-03-2022, συζήτησε την πρόταση του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς για τη δημιουργία και λειτουργία του Μουσείου Τεχνολογίας του Χαρτιού και της Ελληνικής Τυπογραφίας στους Αγγλικούς Στρατώνες του Προμαχώνα των Επτά Ανέμων στο Νέο φρούριο της πόλης της Κέρκυρας με αφορμή την παρουσίαση που έγινε από το Ίδρυμα το προηγούμενο διάστημα.
Στην παρουσίαση της πρότασης από το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς προσκλήθηκε και παραβρέθηκε ο Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΚ ΤΕΕ, ενώ αναφορικά με την πρόταση μελετήθηκε το αρχείο της παρουσίασης του έργου καθώς και σχετικό υλικό από ηλεκτρονικές πηγές.
Η Δ.Ε. του ΤΚ ΤΕΕ, αφού συζήτησε διεξοδικά το θέμα, κατέληξε στα εξής:
Το Νέο Φρούριο της Κέρκυρας είναι τμήμα του οχυρωματικού συστήματος της παλιάς πόλης της Κέρκυρας, το οποίο αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Στο επικαιροποιημένο μνημόνιο συνεργασίας για την Διαχείριση της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας που υπογράφηκε στην Αθήνα τις 07-02-2022 από τους υπουργούς ΥΠΠΟΑ, ΥΠΕΝ, την Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων, την Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων και την Πρόεδρο του Δ.Σ. του ΟΔΑΠ, αναφέρεται ότι το μνημόνιο περιλαμβάνει εκτός των άλλων δράσεων και «την εκπόνηση μελετών και την εφαρμογή ολοκληρωμένου προγράμματος αποκατάστασης και ανάδειξης των Οχυρώσεων της Κέρκυρας» (αρθρ.2.3), ενώ προβλέπεται και η συγκρότηση Επιτροπής Παρακολούθησης (αρθρ.9), που θα συνεδριάζει στην Κέρκυρα, με Πρόεδρο το Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων και μέλη πέντε εκπροσώπους του ΥΠΠΟΑ, έναω εκπρόσωπο του ΟΔΑΠ, έναν εκπρόσωπο του ΥΠΕΝ, τρεις εκπροσώπους του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων, έναν εκπρόσωπο της ΠΙΝ και έναν εκπρόσωπο του ΤΚ/ΤΕΕ.
Η Επιτροπή Παρακολούθησης εκτός των άλλων «εγκρίνει κατόπιν σχετικών προτάσεων των εταίρων το συνολικό πρόγραμμα έργων και δράσεων. Επίσης εγκρίνει κατ’ έτος τις μελέτες που θα εκπονηθούν και τα έργα που θα εκτελεστούν βάσει των εγκεκριμένων μελετών στο πλαίσιο υλοποίησης των στόχων του παρόντος Μνημονίου” (αρθρ.5.1). Επίσης «Διαπραγματεύεται και δίδει κατευθύνσεις για το πρόγραμμα έργων, τον τρόπο εκτέλεσής τους, τον προϋπολογισμό για κάθε οικονομικό έτος, και κάθε τι άλλο το οποίο κρίνει σκόπιμο για την καλύτερη εκπόνηση μελετών και εκτέλεση του Προγράμματος και την υλοποίηση των στόχων και του αντικειμένου του Μνημονίου, όπως αυτό περιγράφεται στα άρθρα 1 και 2» (αρθρ.9.3.2.).
Εκ των ανωτέρω προκύπτει ο καθοριστικός ρόλος της Επιτροπής Παρακολούθησης όσον αφορά σε θέματα διαχείρισης του μνημείου, δράσεων και έγκρισης μελετών και έργων, ιδιαίτερα στο οχυρωματικό σύστημα της παλιάς πόλης της Κέρκυρας, καθώς και η βούληση για τη οργανωμένη συμμετοχή των φορέων της Κέρκυρας στην λήψη αποφάσεων και τον έλεγχο μελετών και έργων.
Την ευθύνη συγκρότησης της Επιτροπής Παρακολούθησης έχει ο Δήμος Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων.
Η πρόταση του ΠΙΟΠ για τη δημιουργία και λειτουργία Μουσείου Τεχνολογίας του Χαρτιού και της Ελληνικής Τυπογραφίας στους Αγγλικούς Στρατώνες του Προμαχώνα των Επτά ανέμων στο Νέο φρούριο της πόλης της Κέρκυρας, όπως παρουσιάζεται και συζητείται αποσπασματικά από Φορείς και πιθανόν στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων, αναδεικνύει την ανάγκη άμεσης συγκρότησης και λειτουργίας της Επιτροπής Παρακολούθησης, ώστε οι όποιες αποφάσεις που λαμβάνονται για την Παλιά Πόλη να συζητούνται στην Επιτροπή με την ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας που είναι και κύριος χρήστης της πόλης.
Όσον αφορά στην πρόταση του ΠΙΟΠ για τη δημιουργία και λειτουργία Μουσείου Τεχνολογίας του Χαρτιού και της Ελληνικής Τυπογραφίας στους Αγγλικούς Στρατώνες του Προμαχώνα των Επτά ανέμων στο Νέο φρούριο της πόλης της Κέρκυρας:
- Το Νέο Φρούριο αποτελεί ένα σημαντικό οχυρωματικό μνημείο, είναι συνδεδεμένο με σημαντικά ευρωπαϊκά ιστορικά γεγονότα και συγκεκριμένα στο χώρο αυτό τον Αύγουστο του 1716 αναχαιτίσθηκε η προέλαση των Οθωμανών προς την Ευρώπη, γεγονός που οφείλει να αναδειχθεί και να προβληθεί στο πλαίσιο της εφαρμογής ολοκληρωμένου προγράμματος αποκατάστασης και ανάδειξης των Οχυρώσεων της Κέρκυρας. Το γεγονός αυτό πρέπει να αποτελεί το κεντρικό θέμα μουσειακής θεματολογίας στο συγκεκριμένο χώρο.
- Δεν παρουσιάστηκε αναλυτική μελέτη των έργων που θα υλοποιηθούν τόσο για την αποκατάσταση του κτιρίου των Αγγλικών Στρατώνων, όσο και για τα έργα πρόσβασης στον προμαχώνα των Επτά Ανέμων (δύο ανελκυστήρες, διάδρομοι πρόσβασης και έργα στον περιβάλλοντα χώρο), που να προκύπτουν τα μετρικά μεγέθη και ο όγκος των κατασκευών, όπως διαστάσεις των ανελκυστήρων (που θα είναι ορατοί από το νέο τμήμα της πόλης της Κέρκυρας και το λιμάνι), βάθος και τρόπος θεμελίωσής τους κ.α. Ως εκ τούτου το ΤΚ ΤΕΕ επιφυλάσσεται να λάβει θέση για τα έργα αυτά όταν παρουσιαστεί και λάβει γνώση της πλήρους μελέτης.
- Δεν πρέπει να παραχωρηθεί ο υπαίθριος χώρος επί της οδού Λοχαγού Σπυρίδωνος Βλάικου στο ύψος της λαϊκής αγοράς (ιδιοκτησίας του ΥΠΠΟΑ), που μέχρι πριν λίγους μήνες λειτουργούσε ως χώρος στάθμευσης για τους πολίτες, και να λειτουργήσει ως χώρος στάθμευσης για την εξυπηρέτηση του μουσείου, με την κατασκευή μάλιστα πλάκας οπλισμένου σκυροδέματος για την στέγαση των οχημάτων, έστω και φυτεμένης.
Η απαγόρευση της προηγούμενης χρήσης, παρόλο που επιδείνωσε τις ήδη προβληματικές κυκλοφοριακές συνθήκες στην πόλη, και την καθημερινότητα των μόνιμων κατοίκων και χρηστών της πόλης, έγινε αποδεκτή για λόγους προστασίας και σεβασμού του μνημείου ενώ η διαμόρφωση του χώρου ως τμήμα του μνημείου με όρους κοινόχρηστου χώρου συνάθροισης και εκδηλώσεων θα αναδείκνυε το χώρο και θα αναβάθμιζε την περιοχή.
Επιπλέον, η χρήση του ως χώρου στάθμευσης για την εξυπηρέτηση του μουσείου με 51 θέσεις στάθμευσης ΙΧ οχημάτων και δύο θέσεις τουριστικών λεωφορείων, δημιουργεί πρόσθετα κυκλοφοριακά προβλήματα στην πόλη, με την είσοδο επιπλέον οχημάτων σε αυτήν και μάλιστα βαρέων, την στιγμή που μελετώνται τρόποι αποτροπής της εισόδου οχημάτων στο κέντρο της πόλης.
Η αξιοποίηση των μνημείων και η ένταξή τους στην σύγχρονη πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα έχει πολλαπλά οφέλη που αφορούν την συντήρηση και ανάδειξη των μνημείων, αλλά και την όσμωση των πολιτών με την πρόσφατη και απώτερη ιστορία μας, ενταγμένη σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης και χρήσεων, που θα βελτιώνει τις συνθήκες ασφάλειας και διαβίωσης στην πόλη της Κέρκυρας.
Η Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας με τις οχυρώσεις της αντιπροσωπεύει ένα μοναδικό διαχρονικό ιστορικό, πολιτισμικό μνημείο υψηλής αισθητικής αξίας παγκόσμιας εμβέλειας.
Ως Π. Τμήμα Κέρκυρας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, έχουμε χρέος απέναντι στη διάσωση, στη σωστή διαχείριση και την ανάδειξη του μνημειακού αυτού πλούτου ώστε να αποτελέσει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και των Φορέων του νησιού και η συζήτηση των κρίσιμων θεμάτων για τη διαχείριση του μνημείου στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Φορέα Διαχείρισης της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας, η οποία θα πρέπει άμεσα να συγκληθεί και να λειτουργήσει, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη διατήρηση και τη βέλτιστη διαχείριση του μνημειακού μας πλούτου.
Ο Πρόεδρος
Γιάννης Κ. Μεταλληνός
Πολιτικός Μηχανικός
Στην παρουσίαση της πρότασης από το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς προσκλήθηκε και παραβρέθηκε ο Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΚ ΤΕΕ, ενώ αναφορικά με την πρόταση μελετήθηκε το αρχείο της παρουσίασης του έργου καθώς και σχετικό υλικό από ηλεκτρονικές πηγές.
Η Δ.Ε. του ΤΚ ΤΕΕ, αφού συζήτησε διεξοδικά το θέμα, κατέληξε στα εξής:
Το Νέο Φρούριο της Κέρκυρας είναι τμήμα του οχυρωματικού συστήματος της παλιάς πόλης της Κέρκυρας, το οποίο αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Στο επικαιροποιημένο μνημόνιο συνεργασίας για την Διαχείριση της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας που υπογράφηκε στην Αθήνα τις 07-02-2022 από τους υπουργούς ΥΠΠΟΑ, ΥΠΕΝ, την Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων, την Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων και την Πρόεδρο του Δ.Σ. του ΟΔΑΠ, αναφέρεται ότι το μνημόνιο περιλαμβάνει εκτός των άλλων δράσεων και «την εκπόνηση μελετών και την εφαρμογή ολοκληρωμένου προγράμματος αποκατάστασης και ανάδειξης των Οχυρώσεων της Κέρκυρας» (αρθρ.2.3), ενώ προβλέπεται και η συγκρότηση Επιτροπής Παρακολούθησης (αρθρ.9), που θα συνεδριάζει στην Κέρκυρα, με Πρόεδρο το Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων και μέλη πέντε εκπροσώπους του ΥΠΠΟΑ, έναω εκπρόσωπο του ΟΔΑΠ, έναν εκπρόσωπο του ΥΠΕΝ, τρεις εκπροσώπους του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων, έναν εκπρόσωπο της ΠΙΝ και έναν εκπρόσωπο του ΤΚ/ΤΕΕ.
Η Επιτροπή Παρακολούθησης εκτός των άλλων «εγκρίνει κατόπιν σχετικών προτάσεων των εταίρων το συνολικό πρόγραμμα έργων και δράσεων. Επίσης εγκρίνει κατ’ έτος τις μελέτες που θα εκπονηθούν και τα έργα που θα εκτελεστούν βάσει των εγκεκριμένων μελετών στο πλαίσιο υλοποίησης των στόχων του παρόντος Μνημονίου” (αρθρ.5.1). Επίσης «Διαπραγματεύεται και δίδει κατευθύνσεις για το πρόγραμμα έργων, τον τρόπο εκτέλεσής τους, τον προϋπολογισμό για κάθε οικονομικό έτος, και κάθε τι άλλο το οποίο κρίνει σκόπιμο για την καλύτερη εκπόνηση μελετών και εκτέλεση του Προγράμματος και την υλοποίηση των στόχων και του αντικειμένου του Μνημονίου, όπως αυτό περιγράφεται στα άρθρα 1 και 2» (αρθρ.9.3.2.).
Εκ των ανωτέρω προκύπτει ο καθοριστικός ρόλος της Επιτροπής Παρακολούθησης όσον αφορά σε θέματα διαχείρισης του μνημείου, δράσεων και έγκρισης μελετών και έργων, ιδιαίτερα στο οχυρωματικό σύστημα της παλιάς πόλης της Κέρκυρας, καθώς και η βούληση για τη οργανωμένη συμμετοχή των φορέων της Κέρκυρας στην λήψη αποφάσεων και τον έλεγχο μελετών και έργων.
Την ευθύνη συγκρότησης της Επιτροπής Παρακολούθησης έχει ο Δήμος Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων.
Η πρόταση του ΠΙΟΠ για τη δημιουργία και λειτουργία Μουσείου Τεχνολογίας του Χαρτιού και της Ελληνικής Τυπογραφίας στους Αγγλικούς Στρατώνες του Προμαχώνα των Επτά ανέμων στο Νέο φρούριο της πόλης της Κέρκυρας, όπως παρουσιάζεται και συζητείται αποσπασματικά από Φορείς και πιθανόν στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων, αναδεικνύει την ανάγκη άμεσης συγκρότησης και λειτουργίας της Επιτροπής Παρακολούθησης, ώστε οι όποιες αποφάσεις που λαμβάνονται για την Παλιά Πόλη να συζητούνται στην Επιτροπή με την ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας που είναι και κύριος χρήστης της πόλης.
Όσον αφορά στην πρόταση του ΠΙΟΠ για τη δημιουργία και λειτουργία Μουσείου Τεχνολογίας του Χαρτιού και της Ελληνικής Τυπογραφίας στους Αγγλικούς Στρατώνες του Προμαχώνα των Επτά ανέμων στο Νέο φρούριο της πόλης της Κέρκυρας:
- Το Νέο Φρούριο αποτελεί ένα σημαντικό οχυρωματικό μνημείο, είναι συνδεδεμένο με σημαντικά ευρωπαϊκά ιστορικά γεγονότα και συγκεκριμένα στο χώρο αυτό τον Αύγουστο του 1716 αναχαιτίσθηκε η προέλαση των Οθωμανών προς την Ευρώπη, γεγονός που οφείλει να αναδειχθεί και να προβληθεί στο πλαίσιο της εφαρμογής ολοκληρωμένου προγράμματος αποκατάστασης και ανάδειξης των Οχυρώσεων της Κέρκυρας. Το γεγονός αυτό πρέπει να αποτελεί το κεντρικό θέμα μουσειακής θεματολογίας στο συγκεκριμένο χώρο.
- Δεν παρουσιάστηκε αναλυτική μελέτη των έργων που θα υλοποιηθούν τόσο για την αποκατάσταση του κτιρίου των Αγγλικών Στρατώνων, όσο και για τα έργα πρόσβασης στον προμαχώνα των Επτά Ανέμων (δύο ανελκυστήρες, διάδρομοι πρόσβασης και έργα στον περιβάλλοντα χώρο), που να προκύπτουν τα μετρικά μεγέθη και ο όγκος των κατασκευών, όπως διαστάσεις των ανελκυστήρων (που θα είναι ορατοί από το νέο τμήμα της πόλης της Κέρκυρας και το λιμάνι), βάθος και τρόπος θεμελίωσής τους κ.α. Ως εκ τούτου το ΤΚ ΤΕΕ επιφυλάσσεται να λάβει θέση για τα έργα αυτά όταν παρουσιαστεί και λάβει γνώση της πλήρους μελέτης.
- Δεν πρέπει να παραχωρηθεί ο υπαίθριος χώρος επί της οδού Λοχαγού Σπυρίδωνος Βλάικου στο ύψος της λαϊκής αγοράς (ιδιοκτησίας του ΥΠΠΟΑ), που μέχρι πριν λίγους μήνες λειτουργούσε ως χώρος στάθμευσης για τους πολίτες, και να λειτουργήσει ως χώρος στάθμευσης για την εξυπηρέτηση του μουσείου, με την κατασκευή μάλιστα πλάκας οπλισμένου σκυροδέματος για την στέγαση των οχημάτων, έστω και φυτεμένης.
Η απαγόρευση της προηγούμενης χρήσης, παρόλο που επιδείνωσε τις ήδη προβληματικές κυκλοφοριακές συνθήκες στην πόλη, και την καθημερινότητα των μόνιμων κατοίκων και χρηστών της πόλης, έγινε αποδεκτή για λόγους προστασίας και σεβασμού του μνημείου ενώ η διαμόρφωση του χώρου ως τμήμα του μνημείου με όρους κοινόχρηστου χώρου συνάθροισης και εκδηλώσεων θα αναδείκνυε το χώρο και θα αναβάθμιζε την περιοχή.
Επιπλέον, η χρήση του ως χώρου στάθμευσης για την εξυπηρέτηση του μουσείου με 51 θέσεις στάθμευσης ΙΧ οχημάτων και δύο θέσεις τουριστικών λεωφορείων, δημιουργεί πρόσθετα κυκλοφοριακά προβλήματα στην πόλη, με την είσοδο επιπλέον οχημάτων σε αυτήν και μάλιστα βαρέων, την στιγμή που μελετώνται τρόποι αποτροπής της εισόδου οχημάτων στο κέντρο της πόλης.
Η αξιοποίηση των μνημείων και η ένταξή τους στην σύγχρονη πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα έχει πολλαπλά οφέλη που αφορούν την συντήρηση και ανάδειξη των μνημείων, αλλά και την όσμωση των πολιτών με την πρόσφατη και απώτερη ιστορία μας, ενταγμένη σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης και χρήσεων, που θα βελτιώνει τις συνθήκες ασφάλειας και διαβίωσης στην πόλη της Κέρκυρας.
Η Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας με τις οχυρώσεις της αντιπροσωπεύει ένα μοναδικό διαχρονικό ιστορικό, πολιτισμικό μνημείο υψηλής αισθητικής αξίας παγκόσμιας εμβέλειας.
Ως Π. Τμήμα Κέρκυρας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, έχουμε χρέος απέναντι στη διάσωση, στη σωστή διαχείριση και την ανάδειξη του μνημειακού αυτού πλούτου ώστε να αποτελέσει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και των Φορέων του νησιού και η συζήτηση των κρίσιμων θεμάτων για τη διαχείριση του μνημείου στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Φορέα Διαχείρισης της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας, η οποία θα πρέπει άμεσα να συγκληθεί και να λειτουργήσει, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη διατήρηση και τη βέλτιστη διαχείριση του μνημειακού μας πλούτου.
Ο Πρόεδρος
Γιάννης Κ. Μεταλληνός
Πολιτικός Μηχανικός
