Αφιέρωμα στον Ν. Μάντζαρο από τη Χορωδία των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων
Νικόλαος Μάντζαρος
23 Nov 2022
/ 14:46
Στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Κέρκυρας: Πέμπτη 24 Νοεμβρίου στην Ιόνιο Ακαδημία
ΚΕΡΚΥΡΑ. To Διεθνές Φεστιβάλ Κέρκυρας τιμά τη μνήμη και το έργο του Κερκυραίου συνθέτη Νικόλαου Χαλικιόπουλου Μάντζαρου, με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τον θάνατό του, μέσα από ένα πλήθος εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα από τον Οκτώβριο έως και τον Δεκέμβριο του 2022 σε διάφορους χώρους της Κέρκυρας.
Σε συνέχεια της Ημερίδας με θέμα τη ζωή και το έργο του, τη συνάντηση των τριών Φιλαρμονικών της Πόλης σε μια μουσική διαδρομή στα σοκάκια και τη συναυλία της Φιλαρμονικής Εταιρείας Μάντζαρος, οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με μια ξεχωριστή συναυλία της Χορωδίας των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων στην Ιόνιο Ακαδημία, την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου.
Η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων θα παρουσιάσει θρησκευτικά και κοσμικά έργα του Κερκυραίου συνθέτη Νικόλαου Χαλικιόπουλου - Μάντζαρου καθώς και έργα των μαθητών αυτού, Σπυρίδωνος Ξύνδα, Παύλου Καρρέρ, Διονυσίου Ροδοθεάτου, Γεωργίου Λαμπίρη και Γεώργιου Λαμπελέτ. Τη Χορωδία διευθύνει ο μαέστρος Σταύρος Μπερής και συνοδεύει στο πιάνο η Κατερίνα Καραμπάτσα.
Το πρόγραμμα του αφιερώματος ολοκληρώνεται από μια ακόμη συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας από τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας στις 3 Δεκεμβρίου.
Ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος είναι γνωστός στο ευρύ κοινό ως ο συνθέτης του Εθνικού Ύμνου. Ωστόσο, πέραν αυτού, υπήρξε πρωτοπόρος και σε πολλούς άλλους τομείς της μουσουργίας, ενώ πολύ μεγάλο ήταν το έργο του και στον χώρο της διδασκαλίας της μουσικής, καθώς πολλοί εκ των μεταγενέστερων Επτανησίων μουσουργών υπήρξαν μαθητές του. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να τον αναγορεύσουν σε γενάρχη όχι μόνο της επτανησιακής, αλλά και της νεοελληνικής μουσικής συνολικά.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Κέρκυρας τιμά τον Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΑΝΤΖΑΡΟ
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2022
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΑΝΤΖΑΡΟ | ΧΟΡΩΔΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
ΙΟΝΙΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ: 19:30
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Νικόλαος Χαλικιόπουλος - Μάντζαρος, γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 26 Οκτωβρίου 1795. Γόνος πλούσιας οικογένειας ευγενών, σπούδασε από μικρός μουσική και αργότερα πήγε και τελειοποιήθηκε στην Ιταλία. Σε ηλικία μόλις 18 χρονών νυμφεύθηκε τη μοναχοκόρη του δούκα Αντωνίου Ιουστινιάνη, Μαριάννα, με την οποία απέκτησε τρεις κόρες και δύο γιους. Γρήγορα απέκτησε τη φήμη μεγάλου καλλιτέχνη, γνώστη της κλασικής και ιδιαίτερα της ιταλικής μουσικής. Γι’ αυτό τον κάλεσαν ν’ αναλάβει τη διεύθυνση της Μουσικής Σχολής του Μιλάνου και του Ωδείου της Νεάπολης (Νάπολι). Ο Μάντζαρος, όμως, ήθελε να εργασθεί για την πατρίδα του και προπάντων για τη μουσική μόρφωση της ελληνικής νεολαίας και απέρριψε και τις δύο προτάσεις. Επέστρεψε στην Κέρκυρα κι άρχισε να παραδίδει μαθήματα μουσικής. Κοντά του μαθήτευσε ολόκληρη γενιά συνθετών (Καρέρ, Λαμπελέτ, Ξύνδαςκ.ά). Όταν το 1840 ιδρύθηκε εκεί η Φιλαρμονική Εταιρία, ο Μάντζαρος αναγορεύθηκε ισόβιος πρόεδρός της. Ο Μάντζαρος ήταν φίλος του Διονυσίου Σολωμου και εκτιμούσε πολύ το έργο του Εθνικού μας ποιητή. Μελοποίησε ολόκληρο τον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν» - σε 4 διαφορετικές γραφές - από τον οποίο οι δύο πρώτες στροφές καθιερώθηκαν ως Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας το 1865 και της Κύπρου το 1966. Έγραψε μουσική και για άλλα ποιήματα του Σολωμού («Φαρμακωμένη», «Ύμνος εις τόν Μπάιρον», «Αυγούλα», «Ξανθούλα»). Το συνθετικό του έργο, του οποίου ένα μικρό τμήμα διασώθηκε, περιλαμβάνει ακόμη συμφωνίες, σκηνικά έργα, εκκλησιαστική μουσική, έργα για πιάνο, εμβατήρια και ύμνους. Ο Νικόλαος Μάντζαρος πέθανε στις 30 Μαρτίου 1872 στην Κέρκυρα, σε ηλικία 76 ετών.
Σπυρίδων Ξύνδας (Κέρκυρα, 8 Ιουνίου 1817 - Αθήνα, 25 Νοεμβρίου 1896) συνθέτης και ερμηνευτής κιθάρας. Ήταν ένας από τους δημιουργούς της Επτανησιακής Σχολής κλασικής μουσικής και είχε σημαντική συμβολή στη νεοελληνική κλασική μουσική και στη μουσική παιδεία. Υπήρξε μαθητής και αργότερα συνεργάτης του Νικόλαου Χαλκιόπουλου Μάντζαρου (1795 – 1872), ενώ σπούδασε και στη Νάπολη. Επιστρέφοντας στη Κέρκυρα, μαζί με τον Μάντζαρο ίδρυσε τη "Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας" στην οποια και δίδασκε θεωρητικά και εκκλησιαστική μουσική. Μαθητής του υπήρξε ο Σπύρος Σαμάρας. Το 1886 εγκαθίσταται στην Αθήνα, οπού εκεί και θα πεθάνει τυφλός και σε άθλια οικονομική κατάσταση. Ο Ξύνδας έγραψε πολλά έργα για κιθάρα, αλλά και τραγούδια, καντάδες, όπερες σε ιταλικά και ελληνικά λιμπρέτα κ.ά. και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη φωνητική μουσική. Η όπερά του Ο υποψήφιος Βουλευτής (1867 στο θέατρο San Giacomo της Κέρκυρας), είναι το πρώτο μελόδραμα που γράφτηκε από Έλληνα συνθέτη σε ελληνικό λιμπρέτο, το κείμενο του οποίου είχε γράψει ο Ιωάννης Ρινόπουλος.. Άλλες γνωστές όπερες του συνθέτη είναι οι: Άννα Γουίντερ (1855), Οι τρεις σωματοφύλακες, ο Κόμης Τζουλιάνο (1857), Οι δύο μνηστήρες (1877) και η ημιτελής Γαλάτεια (1895). Πολλά από τα έργα του Ξύνδα πιστεύεται ότι χάθηκαν στο βομβαρδισμό της Κέρκυρας κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Παύλος Καρρέρ ή Καρρέρης: (1829 - 1896) Σπούδασε μουσική στη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1850 εγκαταστάθηκε στο Μιλάνο, όπου παρουσίασε με μεγάλη επιτυχία από τη σκηνή των θεάτρων Carcano και Alla Canobbiana τα πρώτα του σκηνικά έργα. Στην ίδια πόλη συνέθεσε πολυάριθμα έργα μουσικής δωματίου. Το 1857 επαναπατρίστηκε και έκτοτε παρέμεινε στη Ζάκυνθο έως το τέλος της ζωής του, άρρηκτα συνδεδεμένος με την πολιτιστική ζωή του νησιού. Η όπερά του Μάρκος Βότζαρης είναι η πρώτη όπερα με έλληνικό λιμπρέττο. Πρωτοπαρουσιάστηκε στην Πάτρα το 1861 και στη συνέχεια γνώρισε αλλεπάλληλες σκηνικές διδασκαλίες στα ελληνικά θέατρα του 19ου αιώνα. Η τελευταία του, νεοκλασικιστικού ύφους, όπερα Μαραθών-Σαλαμίς ανέβηκε σε παγκόσμια πρώτη το 2003 από την Εθνική Λυρική Σκηνή. Άλλες όπερες του είναι Dante e Bice, Maria Antonietta, Isabella d'Aspeno, La Rediviva, Fior di Maria, Frossini, Δέσπω. Ο Παύλος Καρρέρ υπήρξε ο δημοφιλέστερος Έλληνας μουσουργός του 19ου αιώνα. Ήταν ουσιαστικά ο πρώτος Έλληνας "εθνικός" μουσουργός, ο οποίος κατέθεσε μία ολοκληρωμένη συλλογή από φωνητικά έργα με εθνικά θέματα, ελληνόγλωσσα λιμπρέτα και στίχους και μελωδίες εμπνευσμένες από τη δημοτική παράδοση, αλλά και τη νεώτερη αστικολαϊκή δημιουργία της Ελλάδας. Συνέθεσε επίσης περισσότερα από 250 έργα για πιάνο, κυρίως παραφράσεις από όπερες της εποχής. Απεβίωσε στη Ζάκυνθο στις 7 Ιουνίου 1896.
Διονύσιος Ροδοθεάτος: γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1849 και πέθανε στην Ιταλία το 1892. Υπήρξε ο πρώτος Έλληνας συμφωνιστής και μαθητής του Μάντζαρου. Συνέχισε τη μελέτη του στο ωδείο Σαν Πιέτρο α Μαϊέλλα της Νάπολης (1864-1871) αλλά και αργότερα στο Μιλάνο, Υπήρξε ο πρώτος που συνέγραψε εγχειρίδιο αρμονίας στην ελληνική γλώσσα με τον τίτλο «Πραγματεία θεωρητική και πρακτική περί Αρμονίας» που εκδόθηκε στην Κέρκυρα το 1886. Συνέθεσε πολλά έργα, όπως ένα πένθιμο εμβατήριο (Α Vittorio Emmanuele), Τραγούδια, Χορωδιακά , Εκκλησιαστική μουσική, Όπερες, Ορχηστρικά και έργα για Πιάνο .
Γεώργιος Λαμπίρης: Γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1833. Άρχισε να διακρίνεται νωρίς για την γνήσια καλλιτεχνική του φύση. Σπούδασε μουσική με τον Νικόλαο Μάντζαρο και αργότερα στην Ναπολη στο Ωδείο San Pietro Majella. Ηταν και δεξιοτέχνης στο κοντραμπάσσο. Επέστρεψε στην Κεφαλλονιά όπου δίδαξε μουσική πολλούς συμπατριώτες του. Κατλόπιν εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Διορίστηκε καθηγητής της μουσικής στο Αρσάκειο και σε άλλα σχολεία. Παντρεύτηκε την Αγγελική Λασκαράτου, θυγατέρα του Κεφαλλήνα ποιητή Ανδρέα Λασκαράτου. Έγραψε πολλά τραγούδια και έργα για πιάνο καθώς επίσης και θεωρητικά βιβλία. Τιμήθηκε με τον αργυρό Σταυρό του Σωτήρα. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 13 Ιουλίου 1889.
Γεώργιος Λαμπελέτ (Καρούσος) (Κέρκυρα 1875 - Αθήνα 1945). Διακεκριμένος συνθέτης, διανοούμενος και κριτικός, εγγονός του Ευτυχίου Λαμπελέτ, τελευταίος γιος του Εδουάρδου Λαμπελέτ και αδελφός των Λουκίας, Ναπολέοντα, Λουδοβίκου και Κορίνας Λαμπελέτ. Είναι ο πρώτος Έλληνας μουσικός που αντιμετώπισε το πρόβλημα της Εθνικής Μουσικής με θάρρος και χωρίς προλήψεις, σε μια εποχή που η αντίληψη περί τέχνης στην Ελλάδα ήταν απόλυτα εξαρτημένη από τα συμβαίνοντα "ἐν Ἑσπερίᾳ ". Αρχικά μελέτησε από μικρός πιάνο με τη μητέρα του και θεωρητικά με τον πατέρα του. Σπούδασε στη Νεάπολη (Ωδείο San Pietro a Majella) ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση με τον Πάολο Σερράο. Δίδαξε σε διάφορα ωδεία και σχολεία. Ίδρυσε ή συνεργάστηκε με διάφορα περιοδικά, λεξικά και έγραψε πολλές αυτοτελείς μέλέτες και ποιητικές συλλογές. Μεγάλη ήταν επίσης η συμβολή του στο Παιδαγωγικό Τραγούδι. Έγραψε συμφωνικά έργα, μουσική δωματίου, τραγούδια, και έργα για χορωδία.
Χορωδία του Δήμου Αθηναίων. Φιλοδοξώντας να γεφυρώσει τον χώρο ανάμεσα στο αμιγώς λυρικό ή συμφωνικό ρεπερτόριο, την αθηναϊκή πολυφωνική παράδοση και τη σύγχρονη λόγια δημιουργία, η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων ιδρύεται το 1999 ως η τρίτη ιστορικά ελληνική επαγγελματική χορωδία και ένα από τα τέσσερα αυτοδύναμα Μουσικά Σύνολα του Δήμου Αθηναίων.
Αποτελούμενη από επαγγελματίες τραγουδιστές με κλασικές σπουδές αλλά και πλούσια εμπειρία από άλλους μουσικούς χώρους, δεν αργεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πρωτεύουσας, αποκτώντας σταθερό κοινό και παρουσιάζοντας όλα τα είδη της φωνητικής μουσικής, ελληνικής και διεθνούς, σύγχρονης και κλασικής. Γίνεται περιζήτητη από συνθέτες και μαέστρους, ακριβώς λόγω του πολύπλευρου αυτού προφίλ της, και συνεργάζεται τακτικά με όλα τα μεγάλα μουσικά σύνολα της χώρας και με φορείς όπως το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Αθηνών, το Μουσείο Μπενάκη και η Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, υπό τη μπαγκέτα πολλών καταξιωμένων αρχιμουσικών. Ξεχωριστές στιγμές στην πορεία της χορωδίας αποτέλεσαν οι διεθνείς συνεργασίες με τους Jean Michel Jarre και Ennio Morricone στο Ηρώδειο, οι εμφανίσεις στο Πασχαλινό Φεστιβάλ της Μόσχας «Βαλέρι Γκέργκιεφ» και στο Διεθνές Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης με την «Ορέστεια» του Ξενάκη υπό τη διεύθυνση του Gürer Aykal καθώς και στο Φεστιβάλ της Ravenna με την «9η Συμφωνία» του Beethoven υπό τη διεύθυνση του Riccardo Muti. Παράλληλα με την καλλιτεχνική της προσφορά, η χορωδία επιτελεί αξιόλογο κοινωνικό έργο, παρουσιάζοντας ειδικά επιλεγμένα προγράμματα φωνητικής μουσικής σε σχολεία, λέσχες φιλίας, γηροκομεία και απομακρυσμένες γειτονιές της πόλης, ενώ συχνά συμμετέχει σε εκδηλώσεις κοινωφελών και φιλανθρωπικών οργανώσεων).
Τη χορωδία από την ίδρυσή της διευθύνει ο Σταύρος Μπερής.
Σταύρος Μπερής. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε κλασσική κιθάρα, κλασσικό τραγούδι και ανώτερα θεωρητικά. Με υποτροφία του Guildhall School of Music and Drama του Λονδίνου, ειδικεύτηκε στο μεταπτυχιακό τμήμα «Παλιάς Μουσικής». Έχει εμφανιστεί στο Λονδίνο με πολλά σύνολα Παλιάς Μουσικής και έχει συνεργαστεί με τον David Roblou σε Μπαρόκ Όπερες των M. Locke, J. Blow, C. Monteverdi.
Τα τελευταία 29 χρόνια έχει έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα ως μαέστρος χορωδιών. Από τον Σεπτέμβριο του 1993 αναλαμβάνει την Καλλιτεχνική Διεύθυνση της Χορωδίας Εμπορικής Τράπεζας πραγματοποιώντας 500 και πλέον συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από τον Σεπτέμβριο του 1994 έως και τον Ιούνιο του 2007 διηύθηνε την χορωδία του Αμερικάνικου Κολεγίου Ελλάδος (Deree College). Από τον Νοέμβριο του 1997 του ανατίθεται η διεύθυνση της Μικτής Χορωδίας του Δήμου Παπάγου-Χολαργού έχοντας παράλληλα και την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Χορωδιακού Φεστιβάλ Δήμου Παπάγου. Τέλος από το 1999 διευθύνει την Χορωδία του Δήμου Αθηναίων όπου έχει διδάξει τα σημαντικότερα έργα του χορωδιακού ρεπερτορίου των Vivaldi, Handel, Bach, Mozart, Beethoven, Rossini, Brahms, Wagner, Mahler, Verdi, Faure, Cherubini, Bruckner, Καρρέρ, Σαμάρα, Orff, Rutter, Ξενάκη, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Μαρκόπουλου, Ξαρχάκου, κ.α.
Κατερίνα Καραμπάτσα. Γεννήθηκε στη Λάρισα. Ξεκίνησε τις μουσικές της σπουδές στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας απ' όπου και αποφοίτησε με πτυχίο πιάνου το 1992 (τάξη Λ. Ρίζου) και πτυχίο αρμονίας. Παράλληλα με τη φοίτησή της στο Φυσικό τμήμα του Παν/μίου Αθηνών, συνέχισε τις σπουδές του πιάνου στο Ωδείο Αθηνών αποφοιτώντας το 1997 με διπλωμα πιάνου (τάξη Άρη Γαρουφαλή). Έχει εμφανιστεί σε ρεσιτάλ και συναυλίες μουσικής δωματίου στην Ελλάδα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Σύμη, Κω, κ.ά.) και στο εξωτερικό (Κύπρο, Αλβανία, Αγγλία, Ιαπωνία).
Σε συνέχεια της Ημερίδας με θέμα τη ζωή και το έργο του, τη συνάντηση των τριών Φιλαρμονικών της Πόλης σε μια μουσική διαδρομή στα σοκάκια και τη συναυλία της Φιλαρμονικής Εταιρείας Μάντζαρος, οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με μια ξεχωριστή συναυλία της Χορωδίας των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων στην Ιόνιο Ακαδημία, την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου.
Η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων θα παρουσιάσει θρησκευτικά και κοσμικά έργα του Κερκυραίου συνθέτη Νικόλαου Χαλικιόπουλου - Μάντζαρου καθώς και έργα των μαθητών αυτού, Σπυρίδωνος Ξύνδα, Παύλου Καρρέρ, Διονυσίου Ροδοθεάτου, Γεωργίου Λαμπίρη και Γεώργιου Λαμπελέτ. Τη Χορωδία διευθύνει ο μαέστρος Σταύρος Μπερής και συνοδεύει στο πιάνο η Κατερίνα Καραμπάτσα.
Το πρόγραμμα του αφιερώματος ολοκληρώνεται από μια ακόμη συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας από τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας στις 3 Δεκεμβρίου.
Ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος είναι γνωστός στο ευρύ κοινό ως ο συνθέτης του Εθνικού Ύμνου. Ωστόσο, πέραν αυτού, υπήρξε πρωτοπόρος και σε πολλούς άλλους τομείς της μουσουργίας, ενώ πολύ μεγάλο ήταν το έργο του και στον χώρο της διδασκαλίας της μουσικής, καθώς πολλοί εκ των μεταγενέστερων Επτανησίων μουσουργών υπήρξαν μαθητές του. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να τον αναγορεύσουν σε γενάρχη όχι μόνο της επτανησιακής, αλλά και της νεοελληνικής μουσικής συνολικά.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Κέρκυρας τιμά τον Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΑΝΤΖΑΡΟ
ΠΕΜΠΤΗ 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2022
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΑΝΤΖΑΡΟ | ΧΟΡΩΔΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
ΙΟΝΙΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ: 19:30
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Νικόλαος Χαλικιόπουλος - Μάντζαρος, γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 26 Οκτωβρίου 1795. Γόνος πλούσιας οικογένειας ευγενών, σπούδασε από μικρός μουσική και αργότερα πήγε και τελειοποιήθηκε στην Ιταλία. Σε ηλικία μόλις 18 χρονών νυμφεύθηκε τη μοναχοκόρη του δούκα Αντωνίου Ιουστινιάνη, Μαριάννα, με την οποία απέκτησε τρεις κόρες και δύο γιους. Γρήγορα απέκτησε τη φήμη μεγάλου καλλιτέχνη, γνώστη της κλασικής και ιδιαίτερα της ιταλικής μουσικής. Γι’ αυτό τον κάλεσαν ν’ αναλάβει τη διεύθυνση της Μουσικής Σχολής του Μιλάνου και του Ωδείου της Νεάπολης (Νάπολι). Ο Μάντζαρος, όμως, ήθελε να εργασθεί για την πατρίδα του και προπάντων για τη μουσική μόρφωση της ελληνικής νεολαίας και απέρριψε και τις δύο προτάσεις. Επέστρεψε στην Κέρκυρα κι άρχισε να παραδίδει μαθήματα μουσικής. Κοντά του μαθήτευσε ολόκληρη γενιά συνθετών (Καρέρ, Λαμπελέτ, Ξύνδαςκ.ά). Όταν το 1840 ιδρύθηκε εκεί η Φιλαρμονική Εταιρία, ο Μάντζαρος αναγορεύθηκε ισόβιος πρόεδρός της. Ο Μάντζαρος ήταν φίλος του Διονυσίου Σολωμου και εκτιμούσε πολύ το έργο του Εθνικού μας ποιητή. Μελοποίησε ολόκληρο τον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν» - σε 4 διαφορετικές γραφές - από τον οποίο οι δύο πρώτες στροφές καθιερώθηκαν ως Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας το 1865 και της Κύπρου το 1966. Έγραψε μουσική και για άλλα ποιήματα του Σολωμού («Φαρμακωμένη», «Ύμνος εις τόν Μπάιρον», «Αυγούλα», «Ξανθούλα»). Το συνθετικό του έργο, του οποίου ένα μικρό τμήμα διασώθηκε, περιλαμβάνει ακόμη συμφωνίες, σκηνικά έργα, εκκλησιαστική μουσική, έργα για πιάνο, εμβατήρια και ύμνους. Ο Νικόλαος Μάντζαρος πέθανε στις 30 Μαρτίου 1872 στην Κέρκυρα, σε ηλικία 76 ετών.
Σπυρίδων Ξύνδας (Κέρκυρα, 8 Ιουνίου 1817 - Αθήνα, 25 Νοεμβρίου 1896) συνθέτης και ερμηνευτής κιθάρας. Ήταν ένας από τους δημιουργούς της Επτανησιακής Σχολής κλασικής μουσικής και είχε σημαντική συμβολή στη νεοελληνική κλασική μουσική και στη μουσική παιδεία. Υπήρξε μαθητής και αργότερα συνεργάτης του Νικόλαου Χαλκιόπουλου Μάντζαρου (1795 – 1872), ενώ σπούδασε και στη Νάπολη. Επιστρέφοντας στη Κέρκυρα, μαζί με τον Μάντζαρο ίδρυσε τη "Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας" στην οποια και δίδασκε θεωρητικά και εκκλησιαστική μουσική. Μαθητής του υπήρξε ο Σπύρος Σαμάρας. Το 1886 εγκαθίσταται στην Αθήνα, οπού εκεί και θα πεθάνει τυφλός και σε άθλια οικονομική κατάσταση. Ο Ξύνδας έγραψε πολλά έργα για κιθάρα, αλλά και τραγούδια, καντάδες, όπερες σε ιταλικά και ελληνικά λιμπρέτα κ.ά. και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη φωνητική μουσική. Η όπερά του Ο υποψήφιος Βουλευτής (1867 στο θέατρο San Giacomo της Κέρκυρας), είναι το πρώτο μελόδραμα που γράφτηκε από Έλληνα συνθέτη σε ελληνικό λιμπρέτο, το κείμενο του οποίου είχε γράψει ο Ιωάννης Ρινόπουλος.. Άλλες γνωστές όπερες του συνθέτη είναι οι: Άννα Γουίντερ (1855), Οι τρεις σωματοφύλακες, ο Κόμης Τζουλιάνο (1857), Οι δύο μνηστήρες (1877) και η ημιτελής Γαλάτεια (1895). Πολλά από τα έργα του Ξύνδα πιστεύεται ότι χάθηκαν στο βομβαρδισμό της Κέρκυρας κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Παύλος Καρρέρ ή Καρρέρης: (1829 - 1896) Σπούδασε μουσική στη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1850 εγκαταστάθηκε στο Μιλάνο, όπου παρουσίασε με μεγάλη επιτυχία από τη σκηνή των θεάτρων Carcano και Alla Canobbiana τα πρώτα του σκηνικά έργα. Στην ίδια πόλη συνέθεσε πολυάριθμα έργα μουσικής δωματίου. Το 1857 επαναπατρίστηκε και έκτοτε παρέμεινε στη Ζάκυνθο έως το τέλος της ζωής του, άρρηκτα συνδεδεμένος με την πολιτιστική ζωή του νησιού. Η όπερά του Μάρκος Βότζαρης είναι η πρώτη όπερα με έλληνικό λιμπρέττο. Πρωτοπαρουσιάστηκε στην Πάτρα το 1861 και στη συνέχεια γνώρισε αλλεπάλληλες σκηνικές διδασκαλίες στα ελληνικά θέατρα του 19ου αιώνα. Η τελευταία του, νεοκλασικιστικού ύφους, όπερα Μαραθών-Σαλαμίς ανέβηκε σε παγκόσμια πρώτη το 2003 από την Εθνική Λυρική Σκηνή. Άλλες όπερες του είναι Dante e Bice, Maria Antonietta, Isabella d'Aspeno, La Rediviva, Fior di Maria, Frossini, Δέσπω. Ο Παύλος Καρρέρ υπήρξε ο δημοφιλέστερος Έλληνας μουσουργός του 19ου αιώνα. Ήταν ουσιαστικά ο πρώτος Έλληνας "εθνικός" μουσουργός, ο οποίος κατέθεσε μία ολοκληρωμένη συλλογή από φωνητικά έργα με εθνικά θέματα, ελληνόγλωσσα λιμπρέτα και στίχους και μελωδίες εμπνευσμένες από τη δημοτική παράδοση, αλλά και τη νεώτερη αστικολαϊκή δημιουργία της Ελλάδας. Συνέθεσε επίσης περισσότερα από 250 έργα για πιάνο, κυρίως παραφράσεις από όπερες της εποχής. Απεβίωσε στη Ζάκυνθο στις 7 Ιουνίου 1896.
Διονύσιος Ροδοθεάτος: γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1849 και πέθανε στην Ιταλία το 1892. Υπήρξε ο πρώτος Έλληνας συμφωνιστής και μαθητής του Μάντζαρου. Συνέχισε τη μελέτη του στο ωδείο Σαν Πιέτρο α Μαϊέλλα της Νάπολης (1864-1871) αλλά και αργότερα στο Μιλάνο, Υπήρξε ο πρώτος που συνέγραψε εγχειρίδιο αρμονίας στην ελληνική γλώσσα με τον τίτλο «Πραγματεία θεωρητική και πρακτική περί Αρμονίας» που εκδόθηκε στην Κέρκυρα το 1886. Συνέθεσε πολλά έργα, όπως ένα πένθιμο εμβατήριο (Α Vittorio Emmanuele), Τραγούδια, Χορωδιακά , Εκκλησιαστική μουσική, Όπερες, Ορχηστρικά και έργα για Πιάνο .
Γεώργιος Λαμπίρης: Γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1833. Άρχισε να διακρίνεται νωρίς για την γνήσια καλλιτεχνική του φύση. Σπούδασε μουσική με τον Νικόλαο Μάντζαρο και αργότερα στην Ναπολη στο Ωδείο San Pietro Majella. Ηταν και δεξιοτέχνης στο κοντραμπάσσο. Επέστρεψε στην Κεφαλλονιά όπου δίδαξε μουσική πολλούς συμπατριώτες του. Κατλόπιν εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Διορίστηκε καθηγητής της μουσικής στο Αρσάκειο και σε άλλα σχολεία. Παντρεύτηκε την Αγγελική Λασκαράτου, θυγατέρα του Κεφαλλήνα ποιητή Ανδρέα Λασκαράτου. Έγραψε πολλά τραγούδια και έργα για πιάνο καθώς επίσης και θεωρητικά βιβλία. Τιμήθηκε με τον αργυρό Σταυρό του Σωτήρα. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 13 Ιουλίου 1889.
Γεώργιος Λαμπελέτ (Καρούσος) (Κέρκυρα 1875 - Αθήνα 1945). Διακεκριμένος συνθέτης, διανοούμενος και κριτικός, εγγονός του Ευτυχίου Λαμπελέτ, τελευταίος γιος του Εδουάρδου Λαμπελέτ και αδελφός των Λουκίας, Ναπολέοντα, Λουδοβίκου και Κορίνας Λαμπελέτ. Είναι ο πρώτος Έλληνας μουσικός που αντιμετώπισε το πρόβλημα της Εθνικής Μουσικής με θάρρος και χωρίς προλήψεις, σε μια εποχή που η αντίληψη περί τέχνης στην Ελλάδα ήταν απόλυτα εξαρτημένη από τα συμβαίνοντα "ἐν Ἑσπερίᾳ ". Αρχικά μελέτησε από μικρός πιάνο με τη μητέρα του και θεωρητικά με τον πατέρα του. Σπούδασε στη Νεάπολη (Ωδείο San Pietro a Majella) ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση με τον Πάολο Σερράο. Δίδαξε σε διάφορα ωδεία και σχολεία. Ίδρυσε ή συνεργάστηκε με διάφορα περιοδικά, λεξικά και έγραψε πολλές αυτοτελείς μέλέτες και ποιητικές συλλογές. Μεγάλη ήταν επίσης η συμβολή του στο Παιδαγωγικό Τραγούδι. Έγραψε συμφωνικά έργα, μουσική δωματίου, τραγούδια, και έργα για χορωδία.
Χορωδία του Δήμου Αθηναίων. Φιλοδοξώντας να γεφυρώσει τον χώρο ανάμεσα στο αμιγώς λυρικό ή συμφωνικό ρεπερτόριο, την αθηναϊκή πολυφωνική παράδοση και τη σύγχρονη λόγια δημιουργία, η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων ιδρύεται το 1999 ως η τρίτη ιστορικά ελληνική επαγγελματική χορωδία και ένα από τα τέσσερα αυτοδύναμα Μουσικά Σύνολα του Δήμου Αθηναίων.
Αποτελούμενη από επαγγελματίες τραγουδιστές με κλασικές σπουδές αλλά και πλούσια εμπειρία από άλλους μουσικούς χώρους, δεν αργεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πρωτεύουσας, αποκτώντας σταθερό κοινό και παρουσιάζοντας όλα τα είδη της φωνητικής μουσικής, ελληνικής και διεθνούς, σύγχρονης και κλασικής. Γίνεται περιζήτητη από συνθέτες και μαέστρους, ακριβώς λόγω του πολύπλευρου αυτού προφίλ της, και συνεργάζεται τακτικά με όλα τα μεγάλα μουσικά σύνολα της χώρας και με φορείς όπως το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Αθηνών, το Μουσείο Μπενάκη και η Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, υπό τη μπαγκέτα πολλών καταξιωμένων αρχιμουσικών. Ξεχωριστές στιγμές στην πορεία της χορωδίας αποτέλεσαν οι διεθνείς συνεργασίες με τους Jean Michel Jarre και Ennio Morricone στο Ηρώδειο, οι εμφανίσεις στο Πασχαλινό Φεστιβάλ της Μόσχας «Βαλέρι Γκέργκιεφ» και στο Διεθνές Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης με την «Ορέστεια» του Ξενάκη υπό τη διεύθυνση του Gürer Aykal καθώς και στο Φεστιβάλ της Ravenna με την «9η Συμφωνία» του Beethoven υπό τη διεύθυνση του Riccardo Muti. Παράλληλα με την καλλιτεχνική της προσφορά, η χορωδία επιτελεί αξιόλογο κοινωνικό έργο, παρουσιάζοντας ειδικά επιλεγμένα προγράμματα φωνητικής μουσικής σε σχολεία, λέσχες φιλίας, γηροκομεία και απομακρυσμένες γειτονιές της πόλης, ενώ συχνά συμμετέχει σε εκδηλώσεις κοινωφελών και φιλανθρωπικών οργανώσεων).
Τη χορωδία από την ίδρυσή της διευθύνει ο Σταύρος Μπερής.
Σταύρος Μπερής. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε κλασσική κιθάρα, κλασσικό τραγούδι και ανώτερα θεωρητικά. Με υποτροφία του Guildhall School of Music and Drama του Λονδίνου, ειδικεύτηκε στο μεταπτυχιακό τμήμα «Παλιάς Μουσικής». Έχει εμφανιστεί στο Λονδίνο με πολλά σύνολα Παλιάς Μουσικής και έχει συνεργαστεί με τον David Roblou σε Μπαρόκ Όπερες των M. Locke, J. Blow, C. Monteverdi.
Τα τελευταία 29 χρόνια έχει έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα ως μαέστρος χορωδιών. Από τον Σεπτέμβριο του 1993 αναλαμβάνει την Καλλιτεχνική Διεύθυνση της Χορωδίας Εμπορικής Τράπεζας πραγματοποιώντας 500 και πλέον συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από τον Σεπτέμβριο του 1994 έως και τον Ιούνιο του 2007 διηύθηνε την χορωδία του Αμερικάνικου Κολεγίου Ελλάδος (Deree College). Από τον Νοέμβριο του 1997 του ανατίθεται η διεύθυνση της Μικτής Χορωδίας του Δήμου Παπάγου-Χολαργού έχοντας παράλληλα και την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Χορωδιακού Φεστιβάλ Δήμου Παπάγου. Τέλος από το 1999 διευθύνει την Χορωδία του Δήμου Αθηναίων όπου έχει διδάξει τα σημαντικότερα έργα του χορωδιακού ρεπερτορίου των Vivaldi, Handel, Bach, Mozart, Beethoven, Rossini, Brahms, Wagner, Mahler, Verdi, Faure, Cherubini, Bruckner, Καρρέρ, Σαμάρα, Orff, Rutter, Ξενάκη, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Μαρκόπουλου, Ξαρχάκου, κ.α.
Κατερίνα Καραμπάτσα. Γεννήθηκε στη Λάρισα. Ξεκίνησε τις μουσικές της σπουδές στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας απ' όπου και αποφοίτησε με πτυχίο πιάνου το 1992 (τάξη Λ. Ρίζου) και πτυχίο αρμονίας. Παράλληλα με τη φοίτησή της στο Φυσικό τμήμα του Παν/μίου Αθηνών, συνέχισε τις σπουδές του πιάνου στο Ωδείο Αθηνών αποφοιτώντας το 1997 με διπλωμα πιάνου (τάξη Άρη Γαρουφαλή). Έχει εμφανιστεί σε ρεσιτάλ και συναυλίες μουσικής δωματίου στην Ελλάδα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Σύμη, Κω, κ.ά.) και στο εξωτερικό (Κύπρο, Αλβανία, Αγγλία, Ιαπωνία).
