Λόγος και αντίλογος για την σχέση των ιδιωτικών επενδύσεων με την ανάπτυξη
Χρύσανθος Σαρλής
13 Μαΐου 2021
/ 08:51
Γράφει ο Χρύσανθος Σαρλής, δημοτικός σύμβουλος, πρώην Δήμαρχος Κερκυραίων
Ο οικονομολόγος κ. Θεόδωρος Παγκράτης πρόσφατα δημοσίευσε άρθρο του με τίτλο «Οι επενδύσεις φέρνουν ανάπτυξη».
Εις το άρθρο του αυτό, ο κ. Παγκράτης σημειώνει ότι η οικονομική δραστηριότητα της Περιφέρειάς μας άρχισε να ανακάμπτει σταθερά την διετία 2017-1018, ότι αναπτύχθηκε με ρυθμό 4% ποσοστό υπερδιπλάσιο από αυτό που καταγράφηκε στη χώρα μας (1,9%), ότι η καλή πορεία που είχε η οικονομία των Ιονίων Νήσων, το έτος 2018 δεν οφείλεται στα θετικά αποτελέσματα του τουρισμού, ο οποίος είναι και η κύρια οικονομική δραστηριότητα της Περιφέρειας διότι το έτος αυτό τα τουριστικά έσοδα στα Ιόνια Νησιά μειώθηκαν κατά 4,72%, αλλά ότι η αύξηση του Α.Ε.Π στα Ιόνια Νησιά αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση κατά 10% των ακαθάριστων επενδύσεων σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου (επενδύσεις), ότι τη μεγαλύτερη ποσοστιαία θετική μεταβολή στον όγκο των επενδύσεων παρουσίασε ο κλάδος της διαχείρισης περιουσίας (real estate) 40,56%, ότι μεγάλο μέρος των επενδύσεων στην Περιφέρειά μας έγιναν στη Ζάκυνθο που οδήγησαν στην αύξηση της δυναμικότητας σε 5στερα ξενοδοχεία κατά 50% και τα οποία τέθηκαν σε λειτουργία το έτος 2019, ότι η αύξηση της ποσοστιαίας προστιθέμενης αξίας στο νησί της Ζακύνθου ανήλθε στο 5,77% ενώ στην Κεφαλονιά – Ιθάκη καταγράφηκε αύξηση μόλις 1,9% και 1,2% αντίστοιχα, ότι ως επακόλουθο του μεγάλου όγκου των επενδύσεων της υψηλής προστιθέμενης αξίας των υποδομών υψηλής ποιότητας και των καλών παρεχομένων υπηρεσιών, η Ζάκυνθος το 2018 παρουσίασε τον υψηλότερο ρυθμό αύξησης του Α.Ε.Π (6,49%) έναντι της Κέρκυρας η οποία αναπτύχθηκε με ρυθμό 3,46% και η Κεφαλονιά με 1,51%, ότι με τα δεδομένα αυτά, η Ζάκυνθος αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομίας των Ιονίων Νήσων και παρουσιάζει το υψηλότερο κατά κεφαλή Α.Ε.Π στην Περιφέρειά μας το οποιο για το 2018 διαμορφώθηκε στα 18.478 Ευρώ με την Κέρκυρα να παρουσιάζει κατά κεφαλή εισόδημα 15.349 Ευρώ, την Κεφαλονιά – Ιθάκη 14.995 Ευρώ και την Λευκάδα 12.723 Ευρώ.
Συνεχίζοντας ο κ. Παγκράτης διατυπώνει την εκτίμηση ότι η Ζάκυνθος καταφέρνει να αναπτύσσεται ραγδαία, ενώ είναι φανερό ότι η Κέρκυρα δεν μπορεί να ακολουθήσει στους ίδιους ρυθμούς παρόλα τα πλεονεκτήματα που απολαμβάνει ως διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας αλλά και ως ένα νησί το οποίο έχει αναπτυχθεί πρώτο τουριστικά.
Ο κ. Παγκράτης θεωρεί ότι η Κέρκυρα στερείται επαρκών ποιοτικών τουριστικών υποδομών ενώ παράλληλα η όποια νέα επενδυτική προσπάθεια στον κλάδο των ιδιωτικών τουριστικών υποδομών, (προδήλως αναφερόμενος εις την «περίπτωση» Ερημίτη) φαλκιδεύεται από μία αντιεπενδυτική νοοτροπία η οποία επικρατεί σε ένα μικρό μέρος της τοπικής κοινωνίας το οποίο θεωρεί πως η ανάπτυξη είναι μια αυτόματη διαδικασία η οποία έρχεται από μόνη της χωρίς καμμία απολύτως προσπάθεια, αναφέροντας ότι σημαντικές επενδυτικές προσπάθειες έχουν βρει εμπόδια από ομάδες προσώπων πολιτικών και μη που βασίζουν την κοινωνική τους προβολή και ύπαρξη, στην αντίδραση και στον άκρατο λαϊκισμό, δεν προτάσσουν καμμία αξιόλογη αναπτυξιακή πρόταση και εξαντλούν την ενέργειά τους στην εμπόδιση επενδυτικών και αναπτυξιακών πρωτοβουλιών.
Επί των θέσεων αυτών του άρθρου του κ. Θεοδώρου Παγκράτη, αντιπαρατηρώ τα ακόλουθα:
Η αναφορά εις το κατά κεφαλήν Α.Ε.Π δεν είναι καθόλου ασφαλής δείκτης για να εκφράσει την οικονομική ευημερία των ατόμων στα πλαίσια ενός κοινωνικού συνόλου, αντίθετα τις περισσότερες φορές ο εν λόγω δείκτης αποκρύπτει τις υφιστάμενες τεράστιες οικονομικές αντισότητες.
Πολύ ασφαλέστερο δείκτη αποτελεί για την εκτίμηση της κατάστασης και της δυναμικής μιας οικονομίας το συνολικό ετήσιο ακαθάριστο τοπικό προϊόν που στην περίπτωση της Κέρκυρας, ένα νησί με επιφάνεια 592 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 104.371 κατοίκους ανέρχεται σε ένα δισεκατομμύριο εξακόσια εκατομμύρια Ευρώ, ενώ στην περίπτωση της Ζακύνθου, ένα νησί με επιφάνεια 406 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 40.758 κατοίκους ανέρχεται σε επτακόσια πενήντα εκατομμύρια Ευρώ.
Από την σύγκριση των ετήσιων ακαθαρίστων αυτών τοπικών προϊόντων Κέρκυρας και Ζακύνθου προκύπτει ότι η Κέρκυρα μόλις κατά 50% σχεδόν μεγαλύτερη σε έκταση της Ζακύνθου, ενώ φιλοξενεί 2,5 φορές περισσότερο πληθυσμό από την Ζάκυνθο με πυκνότητα πληθυσμού 182 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο έναντι 100 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο της Ζακύνθου, ήταν και εξακολουθεί να παραμένει η οικονομική ατμομηχανή στα Ιόνια Νησιά.
Η σύγκριση αυτή υποδηλώνει επίσης ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό του ακαθάριστου συνολικού προϊόντος, οφείλεται στην επιχειρηματική προσπάθεια και την εργασία του Κερκυραϊκού λαού, όπως βέβαια και το αντίστοιχο των Ζακυνθίων.
Θα ήταν μέγα λάθος να θεωρήσουμε ότι η λειτουργία μερικών πεντάστερων ξενοδοχείων αντισταθμίζει τις επιχειρηματικές προσπάθειες και την εργασία των κατοίκων που εκτός του όγκο εισοδήματος που πραγματοποιούν, επιφέρουν ορθολογικώτερη την διάχυση των εισοδημάτων στην κοινωνία.
Το αξίωμα «οι επενδύσεις φέρνουν την ανάπτυξη» όπου επενδύσεις «εννοούνται» οι ιδιωτικές, δεν είναι απόλυτο αλλα σχετικο υπο προυποθεσεις, ούτε μονόπλευρο και μονοσημαντο.
Στις σύγχρονες οικονομίες, στην ανάπτυξη, καίριος και σημαντικός είναι ο ρόλος του κράτους και της αυτοδιοίκησης.
Οι επενδύσεις του κράτους ιδιαίτερα στις υποδομές μεγάλης κλίμακος είναι απαραίτητες, επιβάλλεται να γίνονται και συμβάλλουν σημαντικά στην διαμόρφωση του Α.Ε.Π.
Άλλωστε την ανάπτυξη δια των υποδομών μέσω του Κράτους και της αυτοδιοίκησης (τοπικής – περιφερειακής) στόχευαν και εξακολουθούν να στοχεύουν τα διαδοχικά χρηματοδοτικά προγράμματα – κοινοτικά πλαίσια στήριξης – της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία 35 χρόνια. Ο ρόλος των «ιδιωτικών επενδύσεων» εις τα προγράμματα αυτά είναι δευτερεύων και συμπληρωματικός.
Ιδιαίτερα στις περιόδους μεγάλων οικονομικών κρίσεων, έχει αποδειχθεί ότι οι κρατικές επενδύσεις στις υποδομές είναι εκείνες που επιστρατεύονται για να επιτευχθεί η έξοδος από την οικονομική κρίση.
Δεν υπάρχει στην σύγχρονη εποχή ούτε ένα παράδειγμα που οι ιδιωτικές επενδύσεις να αποτέλεσαν το κέντρο βάρους για την έξοδο μιας χώρας από την οικονομική κρίση.
Συνεπώς το αξίωμα «οι ιδιωτικές επενδύσεις φέρνουν ανάπτυξη», σε κάθε περίπτωση δεν ισχύει.
Ισχύει ότι «οι δημόσιες επενδύσεις στις βασικές υποδομές, ο προγραμματισμός στις χρήσεις γης, ο σεβασμός την διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και οι ιδιωτικές επενδύσεις στα πλαίσια λελογισμένων στην κλίμακα του χώρου πρωτοβουλιών, εγγυώνται την ανάπτυξη, την διατήρησή της σε βάθος χρόνου και την συνεχή ανταγωνιστικότητα».
Στην περίπτωση της Κέρκυρας κατά την διάρκεια των τελευταίων είκοσι ετών, το κράτος ματαίωσε την εκτέλεση ενός σημαντικού προγραμματισμένου έργου – το έργο για την επίλυση του υδρευτικού προβλήματος της Κέρκυρας_ παρά το γεγονός ότι ήταν απολύτως ώριμο για την προκήρυξή του, με δικαιολογίες που δεν αντέχουν σε καμμία λογική. Πέραν των τραγικών επιπτώσεων που επιφυλάσσει το μέλλον από αυτή την μοιραία για τον τόπο επιλογή τις οποίες οι Κερκυραίοι αποφεύγουν να δουν κατάματα και να αναμετρήσουν – η Κέρκυρα πορεύεται προς την καρδιά του 21ου αιώνα με συνθήκες ύδρευσης που ίσχυαν το 1980 και οι οποίες και τότε είχαν κριθεί ως ανεπαρκείς για τις ανάγκες της ακόμη και με τα δεδομένα της εποχής εκείνης – η ματαίωση του έργου στέρησε την Κέρκυρα από ένα έργο το οποίο είχε και εξακολουθεί να έχει απόλυτη ανάγκη και του οποίου η κατασκευή και εν συνεχεία λειτουργία του θα απογειωνε την οικονομία της Κέρκυρας και θα της έδινε τεράστια δυναμική.
Την ίδια χρονική περίοδο το Κράτος επίσης ματαίωσε την κατασκευή στην Κέρκυρα του Λυρικού Θεάτρου, προϋπολογισμού δαπάνης 30 εκατομμυρίων Ευρώ, το οποίο είχε αποφασιστεί, είχε καταρτιστεί η μελέτη του και λίγες προϋποθέσεις (τυπικές) απέμεναν για την προκήρυξή του.
Το οδικό δίκτυο της Κέρκυρας – στα χρόνια που στην υπόλοιπη Ελλάδα κατασκευάστηκαν σημαντικοί και σύγχρονοι οδικοί άξονες – παρέμεινε στο συντριπτικα μεγαλυτερο μερος του, στα επίπεδα που είχε πριν πενήντα και περισσότερα χρόνια – όποιος είχε φύγει από την Κέρκυρα το 1975 και επέστρεφε τώρα, θα αναγνωριζε, χωρίς δυσκολία τους δρόμους της Κέρκυρας που είχε αφήσει φεύγοντας.
Το κράτος επίσης χειρίστηκε το θέμα της χρηματοδότησης και κατασκευής συνεδριακού κέντρου στην Κέρκυρα με τέτοια επιπολαιότητα, με αποτέλεσμα σήμερα, 30 και πλέον χρόνια από τις σχετικές κρατικές αποφάσεις, η Κέρκυρα να μη διαθέτει συνεδριακό κέντρο.
Οι παραπάνω πράξεις και παραλείψεις είναι αυτές που στέρησαν και εξακολουθούν να στερούν την Κέρκυρα από κρίσιμες υποδομές άκρως απαραίτητες και προϋπόθεση για την πραγματική ανταγωνιστικότητα της Κέρκυρας, πράξεις και παραλείψεις που οφείλονται στην επιεικώς μυωπική πολιτική με την οποία αντιμετωπίστηκαν τα προβλήματα της Κέρκυρας,
Είναι ανεπίτρεπτο η οποιαδήποτε προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας να γίνεται σε βάρος του περιβάλλοντος και μάλιστα βιοτόπων και τοπίων απείρου φυσικού κάλλους, οι οποίοι εκτός των άλλων περιορίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και εξασφαλίζουν την μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον.
Η σχεδιαζόμενη οικοπεδοποίηση του οικοσυστήματος Ερημίτη και η επακόλουθη σε μεγάλη κλίμακα περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής και καταστροφή του μοναδικού βιότοπου και του ομώνυμου τοπίου απείρου φυσικού κάλλους δεν μπορεί να συνιστά επενδυτική προσπάθεια, ουτε βεβαιως συνιστα τετοια η σε πρωτοφανή κλίμακα οικοπεδοποίηση ενός άλλου περιβαλλοντικού πνεύμονος και τοπίου φυσικού κάλλους της Κερκυρας, του πρώην ακινήτου Club Med στη Δασια και η σχεδιαζόμενη οικοδόμηση εις αυτο, 40.000 τ.μ κτισμάτων αντί των επιτρεπομένων μέχρι σήμερον 4.000 τεσσάρων χιλιάδων τ.μ.
Ναι μεν η ανάπτυξη δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία η οποία έρχεται από μόνη της, (αν και στη περιπτωση της Κερκυρας ειναι η απαραμιλλη ομορφια της και το παγκοσμια αναγνωρισμενο ονομα, που προσελκυουν "επενδυτες") αλλά δεν είναι θεμιτό χάριν της ανάπτυξης να οικοπεδοποιούνται οικοσυστήματα, να υποβαθμίζεται το περιβάλλον, να καταστρέφονται μοναδικοί βιότοποι και τοπία φυσικού κάλλους.
Η εκδηλωθεισα και στις δυο περιπτωσεις αντιδραση σημαντικου τμηματος της κερκυραικης κοινωνιας σαφως δεν υποδηλωνει αντιεπενδυτικη νοοτροπια ελαυνωμενη "απο αντιδραση και ακρατο λαικισμο". Αποτελεί δημοκρατικό δικαίωμα και συνταγματικό καθήκον της κοινωνίας να αγωνίζεται για την προστασία του περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής και των ανθρώπινων δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτά. Ηδη η Ιστορια εχει καταχωρισει στην εμπειρια της οτι επενδυτικες πρωτοβουλιες που εγιναν σε βαρος του περιβαλλοντος εν συνεχεια συμπαρεσυραν στην υποβαθμιση και συχνα στην απολυτη απαξιωση και την ιδια την οικονομικη αναπτυξη.
Είναι μύθος ότι το διοικητικό κέντρο της Π.Ι.Ν προσέδωσε πλεονεκτήματα στην ανάπτυξη της Κέρκυρας. Η γραφειοκρατεια και η κυβερνητικη κηδεμονευση που "ηκμασαν" στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων από το 1996 μετέτρεψε το διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας, σε φάντασμα του εαυτού του.
Η αναποτελεσματικότητα και η αποτελμάτωση χαρακτήρισαν την λειτουργία της Κρατικής Π.Ι.Ν με κύρια αντανάκλαση αυτής της αναποτελεσματικότητας, την Κέρκυρα, κατάσταση που έκτοτε εδραιώθηκε.
Κανένα μεγάλο έργο που να προέρχεται από πρωτοβουλειακη δραστηριότητα «του διοικητικού κέντρου» δεν προωθήθηκε στην Κέρκυρα.
Αντίθετα μεγάλα έργα που προωθήθηκαν από άλλους φορείς όπως το έργο των φραγμάτων (Υπουργείο ΥΠΕΧΩΔΕ – τοπική αυτοδιοίκηση) στη συνέχεια ματαιώθηκαν με παιδαριώδεις δικαιολογίες, ενώ "το διοικητικό κέντρο" της Περιφέρειας σιωπουσε εκκωφαντικα.
Το διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας υπήρξε παγερά αδιαφορο σε αναπτυξιακές προτάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης (πχ Βιδο) και περιοριστηκε κατα κανονα στο ρόλο του ουραγού στην απορρόφηση των Κοινοτικών κονδυλίων.
Κέρκυρα 12 Μαιου 2021
Χρύσανθος Σαρλής
Εις το άρθρο του αυτό, ο κ. Παγκράτης σημειώνει ότι η οικονομική δραστηριότητα της Περιφέρειάς μας άρχισε να ανακάμπτει σταθερά την διετία 2017-1018, ότι αναπτύχθηκε με ρυθμό 4% ποσοστό υπερδιπλάσιο από αυτό που καταγράφηκε στη χώρα μας (1,9%), ότι η καλή πορεία που είχε η οικονομία των Ιονίων Νήσων, το έτος 2018 δεν οφείλεται στα θετικά αποτελέσματα του τουρισμού, ο οποίος είναι και η κύρια οικονομική δραστηριότητα της Περιφέρειας διότι το έτος αυτό τα τουριστικά έσοδα στα Ιόνια Νησιά μειώθηκαν κατά 4,72%, αλλά ότι η αύξηση του Α.Ε.Π στα Ιόνια Νησιά αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση κατά 10% των ακαθάριστων επενδύσεων σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου (επενδύσεις), ότι τη μεγαλύτερη ποσοστιαία θετική μεταβολή στον όγκο των επενδύσεων παρουσίασε ο κλάδος της διαχείρισης περιουσίας (real estate) 40,56%, ότι μεγάλο μέρος των επενδύσεων στην Περιφέρειά μας έγιναν στη Ζάκυνθο που οδήγησαν στην αύξηση της δυναμικότητας σε 5στερα ξενοδοχεία κατά 50% και τα οποία τέθηκαν σε λειτουργία το έτος 2019, ότι η αύξηση της ποσοστιαίας προστιθέμενης αξίας στο νησί της Ζακύνθου ανήλθε στο 5,77% ενώ στην Κεφαλονιά – Ιθάκη καταγράφηκε αύξηση μόλις 1,9% και 1,2% αντίστοιχα, ότι ως επακόλουθο του μεγάλου όγκου των επενδύσεων της υψηλής προστιθέμενης αξίας των υποδομών υψηλής ποιότητας και των καλών παρεχομένων υπηρεσιών, η Ζάκυνθος το 2018 παρουσίασε τον υψηλότερο ρυθμό αύξησης του Α.Ε.Π (6,49%) έναντι της Κέρκυρας η οποία αναπτύχθηκε με ρυθμό 3,46% και η Κεφαλονιά με 1,51%, ότι με τα δεδομένα αυτά, η Ζάκυνθος αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομίας των Ιονίων Νήσων και παρουσιάζει το υψηλότερο κατά κεφαλή Α.Ε.Π στην Περιφέρειά μας το οποιο για το 2018 διαμορφώθηκε στα 18.478 Ευρώ με την Κέρκυρα να παρουσιάζει κατά κεφαλή εισόδημα 15.349 Ευρώ, την Κεφαλονιά – Ιθάκη 14.995 Ευρώ και την Λευκάδα 12.723 Ευρώ.
Συνεχίζοντας ο κ. Παγκράτης διατυπώνει την εκτίμηση ότι η Ζάκυνθος καταφέρνει να αναπτύσσεται ραγδαία, ενώ είναι φανερό ότι η Κέρκυρα δεν μπορεί να ακολουθήσει στους ίδιους ρυθμούς παρόλα τα πλεονεκτήματα που απολαμβάνει ως διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας αλλά και ως ένα νησί το οποίο έχει αναπτυχθεί πρώτο τουριστικά.
Ο κ. Παγκράτης θεωρεί ότι η Κέρκυρα στερείται επαρκών ποιοτικών τουριστικών υποδομών ενώ παράλληλα η όποια νέα επενδυτική προσπάθεια στον κλάδο των ιδιωτικών τουριστικών υποδομών, (προδήλως αναφερόμενος εις την «περίπτωση» Ερημίτη) φαλκιδεύεται από μία αντιεπενδυτική νοοτροπία η οποία επικρατεί σε ένα μικρό μέρος της τοπικής κοινωνίας το οποίο θεωρεί πως η ανάπτυξη είναι μια αυτόματη διαδικασία η οποία έρχεται από μόνη της χωρίς καμμία απολύτως προσπάθεια, αναφέροντας ότι σημαντικές επενδυτικές προσπάθειες έχουν βρει εμπόδια από ομάδες προσώπων πολιτικών και μη που βασίζουν την κοινωνική τους προβολή και ύπαρξη, στην αντίδραση και στον άκρατο λαϊκισμό, δεν προτάσσουν καμμία αξιόλογη αναπτυξιακή πρόταση και εξαντλούν την ενέργειά τους στην εμπόδιση επενδυτικών και αναπτυξιακών πρωτοβουλιών.
Επί των θέσεων αυτών του άρθρου του κ. Θεοδώρου Παγκράτη, αντιπαρατηρώ τα ακόλουθα:
Η αναφορά εις το κατά κεφαλήν Α.Ε.Π δεν είναι καθόλου ασφαλής δείκτης για να εκφράσει την οικονομική ευημερία των ατόμων στα πλαίσια ενός κοινωνικού συνόλου, αντίθετα τις περισσότερες φορές ο εν λόγω δείκτης αποκρύπτει τις υφιστάμενες τεράστιες οικονομικές αντισότητες.
Πολύ ασφαλέστερο δείκτη αποτελεί για την εκτίμηση της κατάστασης και της δυναμικής μιας οικονομίας το συνολικό ετήσιο ακαθάριστο τοπικό προϊόν που στην περίπτωση της Κέρκυρας, ένα νησί με επιφάνεια 592 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 104.371 κατοίκους ανέρχεται σε ένα δισεκατομμύριο εξακόσια εκατομμύρια Ευρώ, ενώ στην περίπτωση της Ζακύνθου, ένα νησί με επιφάνεια 406 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 40.758 κατοίκους ανέρχεται σε επτακόσια πενήντα εκατομμύρια Ευρώ.
Από την σύγκριση των ετήσιων ακαθαρίστων αυτών τοπικών προϊόντων Κέρκυρας και Ζακύνθου προκύπτει ότι η Κέρκυρα μόλις κατά 50% σχεδόν μεγαλύτερη σε έκταση της Ζακύνθου, ενώ φιλοξενεί 2,5 φορές περισσότερο πληθυσμό από την Ζάκυνθο με πυκνότητα πληθυσμού 182 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο έναντι 100 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο της Ζακύνθου, ήταν και εξακολουθεί να παραμένει η οικονομική ατμομηχανή στα Ιόνια Νησιά.
Η σύγκριση αυτή υποδηλώνει επίσης ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό του ακαθάριστου συνολικού προϊόντος, οφείλεται στην επιχειρηματική προσπάθεια και την εργασία του Κερκυραϊκού λαού, όπως βέβαια και το αντίστοιχο των Ζακυνθίων.
Θα ήταν μέγα λάθος να θεωρήσουμε ότι η λειτουργία μερικών πεντάστερων ξενοδοχείων αντισταθμίζει τις επιχειρηματικές προσπάθειες και την εργασία των κατοίκων που εκτός του όγκο εισοδήματος που πραγματοποιούν, επιφέρουν ορθολογικώτερη την διάχυση των εισοδημάτων στην κοινωνία.
Το αξίωμα «οι επενδύσεις φέρνουν την ανάπτυξη» όπου επενδύσεις «εννοούνται» οι ιδιωτικές, δεν είναι απόλυτο αλλα σχετικο υπο προυποθεσεις, ούτε μονόπλευρο και μονοσημαντο.
Στις σύγχρονες οικονομίες, στην ανάπτυξη, καίριος και σημαντικός είναι ο ρόλος του κράτους και της αυτοδιοίκησης.
Οι επενδύσεις του κράτους ιδιαίτερα στις υποδομές μεγάλης κλίμακος είναι απαραίτητες, επιβάλλεται να γίνονται και συμβάλλουν σημαντικά στην διαμόρφωση του Α.Ε.Π.
Άλλωστε την ανάπτυξη δια των υποδομών μέσω του Κράτους και της αυτοδιοίκησης (τοπικής – περιφερειακής) στόχευαν και εξακολουθούν να στοχεύουν τα διαδοχικά χρηματοδοτικά προγράμματα – κοινοτικά πλαίσια στήριξης – της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία 35 χρόνια. Ο ρόλος των «ιδιωτικών επενδύσεων» εις τα προγράμματα αυτά είναι δευτερεύων και συμπληρωματικός.
Ιδιαίτερα στις περιόδους μεγάλων οικονομικών κρίσεων, έχει αποδειχθεί ότι οι κρατικές επενδύσεις στις υποδομές είναι εκείνες που επιστρατεύονται για να επιτευχθεί η έξοδος από την οικονομική κρίση.
Δεν υπάρχει στην σύγχρονη εποχή ούτε ένα παράδειγμα που οι ιδιωτικές επενδύσεις να αποτέλεσαν το κέντρο βάρους για την έξοδο μιας χώρας από την οικονομική κρίση.
Συνεπώς το αξίωμα «οι ιδιωτικές επενδύσεις φέρνουν ανάπτυξη», σε κάθε περίπτωση δεν ισχύει.
Ισχύει ότι «οι δημόσιες επενδύσεις στις βασικές υποδομές, ο προγραμματισμός στις χρήσεις γης, ο σεβασμός την διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και οι ιδιωτικές επενδύσεις στα πλαίσια λελογισμένων στην κλίμακα του χώρου πρωτοβουλιών, εγγυώνται την ανάπτυξη, την διατήρησή της σε βάθος χρόνου και την συνεχή ανταγωνιστικότητα».
Στην περίπτωση της Κέρκυρας κατά την διάρκεια των τελευταίων είκοσι ετών, το κράτος ματαίωσε την εκτέλεση ενός σημαντικού προγραμματισμένου έργου – το έργο για την επίλυση του υδρευτικού προβλήματος της Κέρκυρας_ παρά το γεγονός ότι ήταν απολύτως ώριμο για την προκήρυξή του, με δικαιολογίες που δεν αντέχουν σε καμμία λογική. Πέραν των τραγικών επιπτώσεων που επιφυλάσσει το μέλλον από αυτή την μοιραία για τον τόπο επιλογή τις οποίες οι Κερκυραίοι αποφεύγουν να δουν κατάματα και να αναμετρήσουν – η Κέρκυρα πορεύεται προς την καρδιά του 21ου αιώνα με συνθήκες ύδρευσης που ίσχυαν το 1980 και οι οποίες και τότε είχαν κριθεί ως ανεπαρκείς για τις ανάγκες της ακόμη και με τα δεδομένα της εποχής εκείνης – η ματαίωση του έργου στέρησε την Κέρκυρα από ένα έργο το οποίο είχε και εξακολουθεί να έχει απόλυτη ανάγκη και του οποίου η κατασκευή και εν συνεχεία λειτουργία του θα απογειωνε την οικονομία της Κέρκυρας και θα της έδινε τεράστια δυναμική.
Την ίδια χρονική περίοδο το Κράτος επίσης ματαίωσε την κατασκευή στην Κέρκυρα του Λυρικού Θεάτρου, προϋπολογισμού δαπάνης 30 εκατομμυρίων Ευρώ, το οποίο είχε αποφασιστεί, είχε καταρτιστεί η μελέτη του και λίγες προϋποθέσεις (τυπικές) απέμεναν για την προκήρυξή του.
Το οδικό δίκτυο της Κέρκυρας – στα χρόνια που στην υπόλοιπη Ελλάδα κατασκευάστηκαν σημαντικοί και σύγχρονοι οδικοί άξονες – παρέμεινε στο συντριπτικα μεγαλυτερο μερος του, στα επίπεδα που είχε πριν πενήντα και περισσότερα χρόνια – όποιος είχε φύγει από την Κέρκυρα το 1975 και επέστρεφε τώρα, θα αναγνωριζε, χωρίς δυσκολία τους δρόμους της Κέρκυρας που είχε αφήσει φεύγοντας.
Το κράτος επίσης χειρίστηκε το θέμα της χρηματοδότησης και κατασκευής συνεδριακού κέντρου στην Κέρκυρα με τέτοια επιπολαιότητα, με αποτέλεσμα σήμερα, 30 και πλέον χρόνια από τις σχετικές κρατικές αποφάσεις, η Κέρκυρα να μη διαθέτει συνεδριακό κέντρο.
Οι παραπάνω πράξεις και παραλείψεις είναι αυτές που στέρησαν και εξακολουθούν να στερούν την Κέρκυρα από κρίσιμες υποδομές άκρως απαραίτητες και προϋπόθεση για την πραγματική ανταγωνιστικότητα της Κέρκυρας, πράξεις και παραλείψεις που οφείλονται στην επιεικώς μυωπική πολιτική με την οποία αντιμετωπίστηκαν τα προβλήματα της Κέρκυρας,
Είναι ανεπίτρεπτο η οποιαδήποτε προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας να γίνεται σε βάρος του περιβάλλοντος και μάλιστα βιοτόπων και τοπίων απείρου φυσικού κάλλους, οι οποίοι εκτός των άλλων περιορίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και εξασφαλίζουν την μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον.
Η σχεδιαζόμενη οικοπεδοποίηση του οικοσυστήματος Ερημίτη και η επακόλουθη σε μεγάλη κλίμακα περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής και καταστροφή του μοναδικού βιότοπου και του ομώνυμου τοπίου απείρου φυσικού κάλλους δεν μπορεί να συνιστά επενδυτική προσπάθεια, ουτε βεβαιως συνιστα τετοια η σε πρωτοφανή κλίμακα οικοπεδοποίηση ενός άλλου περιβαλλοντικού πνεύμονος και τοπίου φυσικού κάλλους της Κερκυρας, του πρώην ακινήτου Club Med στη Δασια και η σχεδιαζόμενη οικοδόμηση εις αυτο, 40.000 τ.μ κτισμάτων αντί των επιτρεπομένων μέχρι σήμερον 4.000 τεσσάρων χιλιάδων τ.μ.
Ναι μεν η ανάπτυξη δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία η οποία έρχεται από μόνη της, (αν και στη περιπτωση της Κερκυρας ειναι η απαραμιλλη ομορφια της και το παγκοσμια αναγνωρισμενο ονομα, που προσελκυουν "επενδυτες") αλλά δεν είναι θεμιτό χάριν της ανάπτυξης να οικοπεδοποιούνται οικοσυστήματα, να υποβαθμίζεται το περιβάλλον, να καταστρέφονται μοναδικοί βιότοποι και τοπία φυσικού κάλλους.
Η εκδηλωθεισα και στις δυο περιπτωσεις αντιδραση σημαντικου τμηματος της κερκυραικης κοινωνιας σαφως δεν υποδηλωνει αντιεπενδυτικη νοοτροπια ελαυνωμενη "απο αντιδραση και ακρατο λαικισμο". Αποτελεί δημοκρατικό δικαίωμα και συνταγματικό καθήκον της κοινωνίας να αγωνίζεται για την προστασία του περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής και των ανθρώπινων δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτά. Ηδη η Ιστορια εχει καταχωρισει στην εμπειρια της οτι επενδυτικες πρωτοβουλιες που εγιναν σε βαρος του περιβαλλοντος εν συνεχεια συμπαρεσυραν στην υποβαθμιση και συχνα στην απολυτη απαξιωση και την ιδια την οικονομικη αναπτυξη.
Είναι μύθος ότι το διοικητικό κέντρο της Π.Ι.Ν προσέδωσε πλεονεκτήματα στην ανάπτυξη της Κέρκυρας. Η γραφειοκρατεια και η κυβερνητικη κηδεμονευση που "ηκμασαν" στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων από το 1996 μετέτρεψε το διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας, σε φάντασμα του εαυτού του.
Η αναποτελεσματικότητα και η αποτελμάτωση χαρακτήρισαν την λειτουργία της Κρατικής Π.Ι.Ν με κύρια αντανάκλαση αυτής της αναποτελεσματικότητας, την Κέρκυρα, κατάσταση που έκτοτε εδραιώθηκε.
Κανένα μεγάλο έργο που να προέρχεται από πρωτοβουλειακη δραστηριότητα «του διοικητικού κέντρου» δεν προωθήθηκε στην Κέρκυρα.
Αντίθετα μεγάλα έργα που προωθήθηκαν από άλλους φορείς όπως το έργο των φραγμάτων (Υπουργείο ΥΠΕΧΩΔΕ – τοπική αυτοδιοίκηση) στη συνέχεια ματαιώθηκαν με παιδαριώδεις δικαιολογίες, ενώ "το διοικητικό κέντρο" της Περιφέρειας σιωπουσε εκκωφαντικα.
Το διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας υπήρξε παγερά αδιαφορο σε αναπτυξιακές προτάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης (πχ Βιδο) και περιοριστηκε κατα κανονα στο ρόλο του ουραγού στην απορρόφηση των Κοινοτικών κονδυλίων.
Κέρκυρα 12 Μαιου 2021
Χρύσανθος Σαρλής
