Ένας, δύο, τρεις, πολλοί δήμοι

Η διοικητική μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη», που υπαγορευόταν μεταξύ άλλων από την απόπειρα εξοικονόμησης πόρων εις βάρος της εύρυθμης και δημοκρατικής λειτουργίας των δήμων, διαπνεόταν από την αρχή «ένα νησί, ένας δήμος». Η περί ης ο λόγος αρχή είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν νησιωτικοί δήμοι «πολλών ταχυτήτων». Επιπλέον, η αρχιτεκτονική προχειρότητα του «Καλλικράτη», οι αβλεψίες και αστοχίες του σε συνδυασμό με τα οκτώ χρόνια μνημονίων, επέφεραν ολέθριες συνέπειες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Ο συγκεντρωτισμός του «Καλλικράτη» μετέτρεψε δήμους και περιφέρειες σε μικρογραφίες της κεντρικής εξουσίας, όπου οι λίγοι αποφάσιζαν για χάρη των πολλών. Η φωνή του μικρού δήμου, του δημότη της κοινότητας σίγησε, τα μικρά τοπικά συμβούλια εξαερώθηκαν, η συμμετοχική δομή εξασθένισε ενώ οι δραματικές μειώσεις πόρων, η υποστελέχωση υπηρεσιών και οι καταργήσεις φορέων παρόπλισαν την Τοπική Αυτοδιοίκηση.  

Ο «Κλεισθένης»,η διοικητική μεταρρύθμιση που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2018 και αποσκοπεί στη διόρθωση των παραπάνω στρεβλώσεων, άνοιξε μια ευρεία συζήτηση που αφορά την αναδιαμόρφωση του χωροταξικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 

Η συζήτηση που άνοιξε στην Κέρκυρα περί της διοικητικής διαίρεσης του Δήμου σε δύο, τρεις, τέσσερεις, πολλούς δήμους είναι ευρεία πλην ελλιπής. Το «σπάσιμο» του Δήμου Κέρκυρας καθίσταται αναγκαίο μεν, αλλά χωρίς προσδιορισμό κριτηρίων και όρων, χωρίς μια ενδελεχή και εμπεριστατωμένη μελέτη και διαβούλευση κινδυνεύει να απολήξει σε «αδειανό πουκάμισο», που ενδεχομένως να αναπαράγει τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες τις οποίες καλείται να επιλύσει. 

Τα θεμελιώδη ερωτήματα από τα οποία οφείλει να εκκινήσει κανείς είναι τα εξής: Πρώτον, εάν τυχόν διάσπαση του Δήμου θα επιλύσει ταχύτερα και αποτελεσματικότερα τα τρία μείζονα προβλήματα του νησιού, δηλαδή τα απορρίμματα, την ύδρευση και το οδικό δίκτυο. 

Δεύτερον, τα κριτήρια με βάση τα οποία θα κριθεί το πλήθος των δήμων που θα προκύψουν από την διάσπαση του ενιαίου Δήμου Κέρκυρας. Τούτα δεν είναι μόνο οικονομοτεχνικά και περιβαλλοντικά αλλά κυρίως και πρωτίστως θέματα οριζόντιας συμμετοχικής δημοκρατίας και κοινωνικής συνοχής. 

Τρίτον, η αύξηση του αριθμού των δήμων στην Κέρκυρα συνεπάγεται άρδην και αύξηση των οικονομικών πόρων και συνακόλουθα του στελεχιακού δυναμικού; Πώς, επιπλέον, θα επιμεριστούν χρέη στους νέους δήμους χωρίς να οξύνονται οι ανισότητες μεταξύ τους και χωρίς εκόντες άκοντες να μεταβούμε από τους νησιωτικούς δήμους πολλών ταχυτήτων, που δημιούργησε η καλλικράτειος αρχή «ένα νησί, ένας δήμος», σε δήμους πολλών ταχυτήτων στο ίδιο νησί; 

Εν κατακλείδι: αφετηρία της διοικητικής αναμόρφωσης της Κέρκυρας οφείλει να είναι μια επιστημονικά άρτια μελέτη εκ νέου,που θα εδράζεται σε μια ολιστική προσέγγιση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων του νησιού και θα αποτελέσει τη βάση δημόσιας διαβούλευσης. Αποκλειστικός γνώμονας της διάσπασης του Δήμου Κέρκυρας πρέπει να είναι η βιώσιμη ανάπτυξη και η δημοκρατία και όχι προσωπικές φιλοδοξίες ή κοντόφθαλμοι τοπικισμοί. Διοικητικούς χάρτες δεν χαράζουν οι πολιτικές καριέρες και τα συμφέροντα αλλά οι ανάγκες και τα δικαιώματα των δημοτών, η ανάπτυξη και οι προοπτικές της Κέρκυρας. 

* Βουλευτής Κέρκυρας ΣΥΡΙΖΑ