Ομιλία Φ. Βάκη στο νομοσχέδιο για την Αναδοχή και την Υιοθεσία

ΑΘΗΝΑ. «Ουδέποτε οι κοινωνίες στην ιστορία ωρίμασαν όταν ο νομοθέτης αφουγκραζόταν τον “κοινό νου” και θώπευε τα κυρίαρχα στερεότυπα και ανακλαστικά. Την ωριμότητα και τον δείκτη προόδου επέφεραν πάντα θεσμικές τομές που ενίοτε ήταν τόσο ρηξικέλευθες ώστε να προκαλούν κραδασμούς και σοκ για να αφομοιωθούν στη συνέχεια και να γίνουν “κοινοί τόποι”».
 
Ολόκληρη η ομιλία:
Το νομοσχέδιο που συζητούμε σήμερα για την αναδοχή και την τεκνοθεσία εμφορείται από μία και μόνο μία αρχή: Κανένα παιδί σε ίδρυμα, κανένα παιδί στα «αζήτητα», κανένα παιδί χωρίς μια οικογένεια να του προσφέρει ό,τι του στέρησαν αυτοί που το εγκατέλειψαν: φροντίδα και αγάπη. Είναι όμως και ένα νομοσχέδιο που προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα: το δικαίωμα εν προκειμένω στην μητρότητα και πατρότητα χωρίς αποκλεισμούς και αστερίσκους.
Οι ασφαλιστικές δικλείδες και οι πρόνοιες του νομοσχεδίου αναπτύχθηκαν ενδελεχώς από τον εισηγητή και τους συναδέλφους. Επιτρέψτε μου να υπεισέλθω στο πνεύμα του νόμου.

Η διευκόλυνση και επίσπευση του χρόνου τεκνοθεσίας και αναδοχής με πλήρη διαφάνεια και αυστηρό έλεγχο καταλληλότητας σήμερα είναι επιτακτική ανάγκη. Πλημμύρησαν τα ιδρύματα παιδιά εγκαταλειμμένα, ενώ καθημερινά παρελαύνουν οι φωτογραφίες με παιδιά στα συντρίμμια βομβαρδισμένων πόλεων, ξεριζωμένα από τα σπίτια τους, παιδιά εμπορεύματα, παιδιά σε βάρκες διακινητών με προορισμό το άγνωστο, παιδιά πεταμένα σε υπονόμους και ακάλυπτους. Και την ίδια στιγμή, αγώνας, άγχη και περιουσίες επενδύονται στις πιο προηγμένες τεχνολογίες τεχνητών συλλήψεων για να εκπληρωθεί το πολυπόθητο όνειρο της μητρότητας και της πατρότητας πολλές φορές εις μάτην.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Το νομοσχέδιο αδικήθηκε κατάφωρα από την σχεδόν αποκλειστική επικέντρωση στη διάταξη περί δικαιώματος αναδοχής τέκνων από όσες και όσους συνήψαν σύμφωνο συμβίωσης συμπεριλαμβανομένων και των ομόφυλων ζευγαριών. Οι συνεδριάσεις των επιτροπών και η δημόσια σφαίρα έγιναν πεδία βολής διασταυρούμενων πυρών κραυγών και ύβρεων για το δικαίωμα στην αναδοχή παιδιού  ομόφυλων ζευγαριών κυρίως με το επιχείρημα της ανώριμης και απαράσκευης κοινωνίας να συμφιλιωθεί με ομόφυλους γονείς δεδομένης της επικράτησης του στερεότυπου των ετερόφυλων γονέων. Η φύση και η βιολογία δεν είναι πεπρωμένα και δεν προδικάζουν ρόλους. Η αγάπη που εισπράττει το παιδί στο οικογενειακό περιβάλλον αλλά και η ορθή διαπαιδαγώγηση δεν άπτονται του σεξουαλικού προσανατολισμού των γονέων. Το πρόβλημα δεν είναι αν οι γονείς είναι ομόφυλοι ή ετερόφυλοι αλλά αν είναι καλοί ή κακοί. Το παιδί δεν είναι μόνο δωρεά της φύσης αλλά και μιας Πολιτείας πρόνοιας, συμπερίληψης και ισότητας που δεν στερεί από καμία και κανένα το δικαίωμα στην μητρότητα και την πατρότητα.

Αναδοχή σημαίνει προσφορά αγάπης και βοήθειας  στο παιδί που του στερούν οι βιολογικοί γονείς του. Η αναδοχή είναι μια μορφή φιλοξενίας κατά την οποία διατηρείται η επαφή του παιδιού με τους βιολογικούς του γονείς στους οποίους μπορεί να επιστρέψει όποτε θελήσει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Οι θεσμικές τομές πάντα υπόκεινται στη βάσανο της δημόσιας σφαίρας και του διαλόγου με την κοινωνία. Ο διάλογος όμως πάντοτε προϋποθέτει κανόνες, επιχειρήματα. Κραυγές και αφορισμοί δεν προσήκουν σε κοινωνία διαφωτισμένη. Ο διάλογος περί ηθικής προϋποθέτει μια ηθική διαλόγου. Εύλογη η απορία πώς θα αποφευχθούν αποκλεισμοί και περιθωριοποιήσεις, το στίγμα  των «απόβλητων» και «παρείσακτων» ομόφυλων γονέων σε μια κοινωνία που ουδέποτε βαπτίστηκε στα νάματα του Διαφωτισμού και παλινδρομεί προς άγραν ταυτότητας στην εθνικοφροσύνη και τη θεοκρατία που ανασύρονται από τη ναφθαλίνη του μετεμφυλιακού κράτους.

Θεμιτός ο προβληματισμός περί του βαθμού ωριμότητας της κοινωνίας μας όταν η τελευταία δεν φωτίστηκε από το «ασεβές» φως του Διαφωτισμού που κάποτε δόνησε την Ευρώπη και γέννησε δικαιώματα, ελευθερίες και Επαναστάσεις. Με μία μεγάλη ένσταση: ουδέποτε οι κοινωνίες στην ιστορία ωρίμασαν όταν ο νομοθέτης αφουγκραζόταν τον «κοινό νου» και θώπευε τα κυρίαρχα στερεότυπα και ανακλαστικά. Την ωριμότητα και τον δείκτη πνευματικής, ηθικής και πολιτικής προόδου επέφεραν πάντα θεσμικές τομές που ενίοτε ήταν τόσο ρηξικέλευθες ώστε να προκαλούν κραδασμούς και σοκ για να αφομοιωθούν στη συνέχεια και να γίνουν «κοινοί τόποι».

Εκτός αν σιωπηρή παραδοχή των αιτιάσεων στην επίμαχη διάταξη είναι ότι «γονιός γεννιέσαι, δεν γίνεσαι» και οι ομοφυλόφυλοι είναι «ανώμαλοι». Εκτός αν πίσω από τις αντεγκλήσεις κείνται συντηρητικά ανακλαστικά μιας κοινωνίας που δίδει άφεση αμαρτιών στα συνήθη ρατσιστικά παραληρήματα του γνωστού Μητροπολίτη που αν είχε όπλο και του το επέτρεπε ο νόμος θα το χρησιμοποιούσε για να ξεμπερδεύει με τους ομοφυλόφιλους για τον απλούστατο λόγο ότι οι τελευταίοι «δεν είναι δημιουργήματα του Θεού».

Θα ήθελα να θυμίσω τις καμπάνες που χτυπούν πένθιμα όταν ψηφιζόταν το νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης. Θα ήθελα να θυμίσω ότι το νομοσχέδιο για την ταυτότητα φύλου, ήτοι για το στοιχειώδες φιλελεύθερο και συνταγματικά θεμελιώδες δικαίωμα του έμφυλου αυτοπροσδιορισμού καταγγέλθηκε σχεδόν ως «παρά φύσιν.» Θα ήθελα να θυμίσω το απορημένο βλέμμα του μικρού Αφγανού Αμίρ όταν το σχολείο του στέρησε τη σημαία που του χάρισε η κλήρωση γιατί ήταν αλλόθρησκος, κατά τι σκουρόχρωμος και κάποιοι «αγανακτισμένοι»  γείτονές του θέλησαν να επιδείξουν τον «υπερπατριωτισμό» τους σπάζοντας τα τζάμια του σπιτιού του. Κολοφώνας της εθνικοφροσύνης και του «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια», η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για το μάθημα των θρησκευτικών κατά την οποία η κατάργηση του κατηχητικού τους  χαρακτήρα απάδει προς την θρησκευτική αγωγή των ελληνόπαιδων.

Παραμονές του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και μεσούντος του γερμανικού ναζισμού, ο ιδρυτής της Σχολής της Φρανκφούρτης, Μαξ Χορκχάιμερ έγραφε ότι,«όποιος δεν θέλει να μιλήσει για τον καπιταλισμό δεν πρέπει να μιλάει και για τον φασισμό».

Παραφράζοντας τον Χορκχάιμερ, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι όποιος δεν θέλει να μιλήσει για τα ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς εξαιρέσεις και υποσημειώσεις δεν πρέπει να μιλάει για τους αρνητές και εχθρούς της δημοκρατίας που σήμερα πολλαπλασιάζονται επικίνδυνα.