Νικιέται η ανθρώπινη ανοησία;
Βιβλιοκριτική
19 Ιουνίου 2016
/ 09:48
ΚΕΡΚΥΡΑ. Κλείνει ήδη δύο μήνες κυκλοφορίας το τελευταίο έργο του λογοτέχνη και γιατρού Αριστείδη Κάντα με τον τίτλο «Η ακαταμάχητη δύναμη της βλακείας» από τις εκδόσεις Ιδέες με έδρα την Κέρκυρα.
Η βλακεία ως κοινωνικό φαινόμενο έχει απασχολήσει πλειάδα συγγραφέων κατά το παρελθόν. Ξεχωρίζουν οι μελέτες: ''Περί Βλακείας'' του Ρόμπερτ Μούζιλ, ''Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας'', ''Δοκίμιο περί ανθρώπινης βλακείας'' του Ιταλού Ιστορικού Κάρλο Μ. Τσιπόλα, "H εγκυκλοπαίδεια της βλακείας" του Ματάις φαν Μπόξελ, ''Η βλακεία ως παράγων του ανθρώπινου βίου'' του Θόδωρου Καρζή και το ''Εγχειρίδιο Βλακείας'' του Διονύση Χαριτόπουλου. Ο Αριστείδης Κάντας έρχεται να προσθέσει και αυτός τις δικές του παρατηρήσεις για αυτό το πολύπλευρο, και όπως προκύπτει, ανεξάντλητο φαινόμενο.
Γλαφυρή αφήγηση
Παρά τη λεπτομερή διάρθρωση των περιεχομένων η μελέτη δεν χαρακτηρίζεται από κάποια συμπαγή δομή. Κάποιος μπορεί να το ανοίξει τυχαία σε κάποια σελίδα και να διαβάσει από αυτό το σημείο, μπροστά και πίσω, καθώς πρόκειται για καταγραφή παρατηρήσεων, διαπιστώσεων και αναλύσεων όχι σε κάποιο θεωρητικό πλαίσιο αλλά μέσα από την καθημερινότητα. Οι αιτιάσεις του φαινομένου συνοδεύονται από μια σειρά προτάσεων και λύσεων - αν και μάλλον ο συγγραφέας είναι απαισιόδοξος για την πλήρη εξάλειψη της βλακείας ακόμα και στο μακρινό μέλλον.
Πανταχού παρόν φαινόμενο
Μέσα από τις 200 σελίδες του έργου ο συγγραφέας προσφέρει συχνά γλυκόπικρα παραδείγματα από την κυριαρχία της βλακείας. Όπως συνοψίζει ο ίδιος ο συγγραφέας το ζήτημα: ''Μια λαϊκή ρήση λέει πως όταν ένας βλάκας πεθαίνει, γεννιούνται δέκα. Απόφθεγμα, ασφαλώς, υπερβολικό. Γιατί, αν ήταν έτσι, θα είχαμε κατακλυστεί από βλάκες. Παρότι, λοιπόν, αυτό δεν στέκει, η παραπάνω ρήση θέλει να τονίσει το υπερβολικό πλήθος των βλακών, πράγμα που σημαίνει πως πρέπει να προσέχουμε όχι μονάχα μην πέσουμε θύματα απατεώνων αλλά και βλακών. Γιατί μπορεί ο βλάκας να εμφανιστεί ξαφνικά μπροστά μας, οδηγώντας απ' την αντίθετη κατεύθυνση, να μπει στο ρεύμα μας και αλίμονό μας. Μπορεί να είναι ο πιλότος που μας ταξιδεύει, ο δικηγόρος μας, ο οικονομικός μας σύμβουλος, ο συνεργάτης μας, μπορεί και ο γιατρός μας που, αφού τον πληρώσουμε για να μας προσφέρει τις υπηρεσίες του, τελικά μας περιποιείται δεόντως''.
Γλαφυρή αφήγηση
Παρά τη λεπτομερή διάρθρωση των περιεχομένων η μελέτη δεν χαρακτηρίζεται από κάποια συμπαγή δομή. Κάποιος μπορεί να το ανοίξει τυχαία σε κάποια σελίδα και να διαβάσει από αυτό το σημείο, μπροστά και πίσω, καθώς πρόκειται για καταγραφή παρατηρήσεων, διαπιστώσεων και αναλύσεων όχι σε κάποιο θεωρητικό πλαίσιο αλλά μέσα από την καθημερινότητα. Οι αιτιάσεις του φαινομένου συνοδεύονται από μια σειρά προτάσεων και λύσεων - αν και μάλλον ο συγγραφέας είναι απαισιόδοξος για την πλήρη εξάλειψη της βλακείας ακόμα και στο μακρινό μέλλον.
Πανταχού παρόν φαινόμενο
Μέσα από τις 200 σελίδες του έργου ο συγγραφέας προσφέρει συχνά γλυκόπικρα παραδείγματα από την κυριαρχία της βλακείας. Όπως συνοψίζει ο ίδιος ο συγγραφέας το ζήτημα: ''Μια λαϊκή ρήση λέει πως όταν ένας βλάκας πεθαίνει, γεννιούνται δέκα. Απόφθεγμα, ασφαλώς, υπερβολικό. Γιατί, αν ήταν έτσι, θα είχαμε κατακλυστεί από βλάκες. Παρότι, λοιπόν, αυτό δεν στέκει, η παραπάνω ρήση θέλει να τονίσει το υπερβολικό πλήθος των βλακών, πράγμα που σημαίνει πως πρέπει να προσέχουμε όχι μονάχα μην πέσουμε θύματα απατεώνων αλλά και βλακών. Γιατί μπορεί ο βλάκας να εμφανιστεί ξαφνικά μπροστά μας, οδηγώντας απ' την αντίθετη κατεύθυνση, να μπει στο ρεύμα μας και αλίμονό μας. Μπορεί να είναι ο πιλότος που μας ταξιδεύει, ο δικηγόρος μας, ο οικονομικός μας σύμβουλος, ο συνεργάτης μας, μπορεί και ο γιατρός μας που, αφού τον πληρώσουμε για να μας προσφέρει τις υπηρεσίες του, τελικά μας περιποιείται δεόντως''.
