Προς τα πού;

1. Η σημερινή κατάσταση της χώρας είναι παραπάνω από προβληματική. Η χώρα που εδώ και πέντε χρόνια βρίσκεται σε πορεία παρακμής εμφανίζει όλο και περισσότερα χαρακτηριστικά αποσύνθεσης. Yποβαθμίζεται διεθνώς. Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της χώρας μειώνεται. Η Ελλάδα έχει σήμερα το πιο ακριβό ρεύμα και τα πιο ακριβά δάνεια. Δύο παράγοντες που υπονομεύουν ευθέως την ανταγωνιστικότητά της. Θεωρείται ως η φτωχότερη χώρα της ευρωζώνης, ενώ την ξεπέρασαν όλες οι χώρες του πρώην «υπαρκτού» πλην της Βουλγαρίας (ακόμα;)! To γεγονός ότι την προσπερνούν όλες οι καταστραμμένες χώρες της ανατολικής Ευρώπης δείχνει την ανικανότητα των κυρίαρχων δυνάμεων σε αυτόν τον τόπο και το πόσο κακό κάνει στη χώρα η απόλυτη κυριαρχία μιας ομάδας ολιγαρχών.

2. Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη μαζί με τους Ολιγάρχες αποδέχεται τη συνεχή σαλαμοποίηση των δικαίων της χώρας, ενώ προωθεί τον μετασχηματισμό της σε μικρό εταίρο της Τουρκίας με την διασφάλιση ότι οι Ολιγάρχες θα διατηρήσουν τα προνόμιά τους και θα βρουν καινούργιους συνέταιρους σε μια φιλανδοποιημένη Ελλάδα. Οι εφοπλιστές ολιγάρχες αφού απέκτησαν εφημερίδες, κανάλια και ραδιόφωνα, ποδοσφαιρικές και μπασκετικές ομάδες (που τις αφελλένισαν και τις δύο) επέκτειναν τον έλεγχο που είχαν στον ενεργειακό τομέα από το πετρέλαιο και το αέριο, στις νέες μορφές ενέργειας, τις λεγόμενες ανανεώσιμες.

Κυβέρνηση και Ολιγάρχες είναι συνεταιράκια και από κοινού αντιμετωπίζουν κάθε αντίσταση απέναντί τους, ενώ προσπαθούν να εξαφανίσουν από την δημοσιότητα τις ενοχλητικές για αυτούς φωνές. Κυβερνούν την χώρα αυταρχικά, και έχουν επιλέξει την μέχρι τέλους υπεράσπιση των προνομίων τους. Απορρίπτουν κάθε περιορισμό τους, ακόμα και με το πνίξιμο της ίδιας της χώρας. Αντίθετα, δεν έχουν κανένα πρόβλημα που ο Ράμα τους πουλάει αλυτρωτισμό, όπως και η σημερινή ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας, παραβιάζοντας και οι δύο το Διεθνές Δίκαιο.

3. Η ΝΔ αντιμετωπίζει, πλέον, ισχυρό εσωκομματικό πρόβλημα και πίεση από την οργανωμένη ακροδεξιά, αφού από το 2016 προπαγάνδιζε τις απόψεις της τελευταίας.

4. Δυστυχώς, και τα κόμματα της αντιπολίτευσης κινδυνεύουν να βρεθούν κάτω από την τροχιά της παρακμής και της αποσύνθεσης του συστήματος. Οι μέχρι πρόσφατα ηγεσίες τους κινούνται χωρίς στενούς δεσμούς με τις λαϊκές μάζες, χωρίς μια ουσιαστική κουλτούρα διαλόγου, σε μια εποχή που η συζήτηση για τα νέα φαινόμενα και την ανασύνθεση των προγραμμάτων είναι απαραίτητη όσο ποτέ. Πολλοί «κινούνται», χωρίς γνώσεις και συνείδηση ιστορίας, με ανεπαρκή μόρφωση και παρόλα αυτά νιώθουν ικανοποιημένοι από τις επιδόσεις και τον Λόγο τους. Ας ελπίσουμε ότι θα αλλάξουν νοοτροπία, αντίληψη και θα δούμε νέες ηγεσίες.

5. Ιδιαίτερα ως προς την αριστερά, δεν έχω ξαναζήσει τέτοια εποχή με τόση ρηχότητα στα επιχειρήματα, προσωπικές εμπάθειες, ναρκισσισμό και εγωπάθεια, συνήθως από πρόσωπα που δεν είναι αριστερά. Τα πάντα γύρω διαλύονται και κάποιοι επιδιώκουν τον λικβινταρισμό της οργανωμένης αριστεράς, ενώ, ταυτόχρονα, παριστάνουν τους μεσσίες της.

Νεοφιλελεύθερα επιχειρήματα της σχολής του Σικάγου εμφανίζονται ως οι νέες αντιλήψεις για την ισότητα, όπως ότι αν αναγνωρίσουμε την ιδιαιτερότητα της φτώχιας του φτωχού και του πλούτου του ολιγάρχη αποκαθίσταται στην χώρα η ισότητα. Νομίζω ότι το κίνημα θα πρέπει να επιβάλλει μια διαφορετική θεώρηση των πραγμάτων.

6. Μπροστά στις επερχόμενες καταστροφές στην Ελλάδα και την διεθνή της υποβάθμιση χρειάζεται ένα ρωμαλέο κίνημα Αναγέννησης που να δώσει ξανά στην χώρα ταυτότητα, κύρος, δικαιότητα και έναν δρόμο πραγματικής ανάπτυξης. Για να προχωρήσουμε σε αυτό τον δρόμο χρειάζεται η συμπαράταξή όλων μας. Δεν μιλώ για συγχώνευση κομμάτων. Αλλά για κοινή δράση των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου.

Δυστυχώς τα κόμματα της εν δυνάμει συμπόρευσης, για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής αριστεράς και της δημοκρατικής παράταξης δεν διαθέτουν εδώ και χρόνια μια ουσιαστική και πειστική πολιτική συμμαχιών και ενότητας. Όπως χαρακτηριστικά έκαναν στις εκλογές του 2019, όταν εξήγαγαν λανθασμένα συμπεράσματα γύρω από το πολιτικό σκηνικό και αρνήθηκαν τις συνεργασίες. Λάθος που επαναλάβαν και στην περίοδο του 2019-2023, τετραετία στην διάρκεια της οποίας κανείς τους δεν έκανε ουσιαστική αντιπολίτευση και εμείς ως ΠΡΑΤΤΩ ήρθαμε επανειλημμένα για αυτό σε αντίθεσή μαζί τους.

Οι ηγεσίες αυτών των κομμάτων, αρνιόνταν την συνεργασία με τις δυνάμεις της προόδου που διατηρούσαν τις απόψεις τους, αλλά δεν είχαν κανένα πρόβλημα να συνεργαστούν και να εντάξουν στο κόμμα τους δεξιά και ακροδεξιά στοιχεία, ακόμα και στελέχη του ΛΑΟΣ που σήμερα, μάλιστα, μας κουνάνε το δάκτυλό τους για το τι είναι και πρέπει να είναι η αριστερά με επιχειρήματα και λεξιλόγιο της πιο αντι-αριστερής δεξιάς του παρελθόντος. Ακόμα, παριστάνουν ως να μην βλέπουν ότι με την πολιτική τους στέλνουν προοδευτικό κόσμο σπίτι του, ενώ οι απογοητευμένοι από την ΝΔ πάνε και στην ακροδεξιά.

7. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα που το χαρακτηρίζω εδώ και αρκετά χρόνια ως άρρωστο. Ο θυμός ενάντια στο κομματικό κατεστημένο και στην κόντρα του με τον Α. Τσίπρα εκφράστηκε με την εσωκομματική εκλογή του Σ. Κασσελάκη σε πρόεδρό του. Η άκαιρη παρέμβαση του Α. Τσίπρα στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε την δυνατότητα στον Κασσελάκη να μετασχηματιστεί ο θυμός ενάντια «στους υπονομευτές» του Τσίπρα, σε θυμό απέναντι στον ίδιο τον πρώην Πρωθυπουργό και σε στήριξη ενός προσώπου που κατά την γνώμη μου δεν έχει πολλές σχέσεις με την ιστορία της αριστεράς και τον τρόπο ζωής των αγωνιστών της, πολλών εκ των οποίων τα βασανιστήρια και οι φάλαγγες δεν έλιωσαν τις σόλες τους, αλλά το ίδιο το κορμί τους (κάποιοι πρέπει να γίνουν λίγο πιο σεμνοί όταν μιλάνε «για το λιώσιμο της σόλας των παπουτσιών» τους).

8. Η κατάσταση είναι τέτοια που πρέπει να μιλήσουμε με ειλικρίνεια, με ευθύτητα, ανεξάρτητα από τις επιθέσεις της σύγχρονης λογοκρισίας, δηλαδή των συκοφαντικών και υβριστικών τρολ. Εκείνων των τρολ, δηλαδή, που είναι οι φορείς μιας καινούργιας λογοκρισίας, της οποίας το κύριο χαρακτηριστικό είναι η επιδίωξη μέσω των ύβρεων και της συκοφαντίας, που κάνει καριέρα εδώ και αρκετά χρόνια και στην αριστερά, να εξαναγκάσουν στη σιωπή κριτικές φωνές και αν δεν τα καταφέρουν, τότε με τον θόρυβο που παράγουν να μην ακούγονται αυτές από το ευρύτερο κοινό. Μέθοδοι παντελώς αντιδραστικές.

Η αριστερά δεν ήταν αριστερά μόνο γιατί δρα πολιτικά προοδευτικά, ούτε μόνο γιατί έδωσε ηρωικούς αγώνες για τον λαό και την πατρίδα. Η αριστερά και τα κόμματά της οφείλουν να είναι σχολείο μόρφωσης, αλλά και διαπαιδαγώγησης με ήθος σε αρχές και αξίες, σε πίστη στα λαϊκά συμφέροντα. Ο τρόπος της δημόσιας αντιπαράθεσης τα τελευταία χρόνια ανάμεσα σε τμήματα και στελέχη της πολλές φορές δεν διαφέρουν από τις χειρότερες και πλέον αντιπαραγωγικές κόντρες με την δεξιά και την ακροδεξιά.

Η αριστερά πρέπει να συμπαραταχθεί και επιτέλους τα στελέχη της να αναμετρηθούν με το μπόι των προβλημάτων με στόχο την χειραφέτηση της κοινωνίας και της πατρίδας και όχι με τον έναν ή άλλο πραγματικό ή κατασκευασμένο «εχθρό» στις γραμμές της. Αυτή την στιγμή, για άλλη μια φορά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια προέχει η Σωτηρία της Πατρίδας και της επιβίωσης της ελληνικής κοινωνίας και όχι οι προσωπικές στρατηγικές, όπως εκείνων που νομίζουν ότι η συμπαράταξη των δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων θα γίνει προκειμένου εκείνοι να αποκτήσουν την ηγεμονία τους. Το ξαναλέω, ο τόπος δεν χρειάζεται νταβατζήδες αρεστούς στην διαπλοκή, που τους προσελκύει το φλερτ με την Ολιγαρχία, ακόμα και η ένταξη στους στάβλους της.

9. Εδώ και χρόνια παλεύει το ΠΡΑΤΤΩ και εγώ προσωπικά για την συνεργασία στην αριστερά και στο δημοκρατικό τόξο, για την διαμόρφωση μιας κουλτούρας διαλόγου στις γραμμές της. Με πολλαπλές επιστολές και δημόσιες εγκλήσεις έχουμε ζητήσει να ανέλθουν όλοι στο ύψος των περιστάσεων και να πάρουν τις ευθύνες τους. Δημιουργήσαμε και το δημοκρατικό ΦOΡΟΥΜ διαλόγου, ενώ επιδιώξαμε την αναβάθμιση του ρόλου και άλλων πολιτικών, πέραν της οικονομίας και της ενέργειας, όπως της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης, της διπλωματίας και του πολιτισμού.

10. Πολλοί περιμένουν τα συνέδρια των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Τους κατανοώ. Θέλω να είμαι σαφής: με τις υπάρχουσες ηγεσίες το πράγμα δεν πάει πουθενά και αυτό διότι κυριαρχεί ο γραφειοκρατικός αυταρχισμός, η έλλειψη στρατηγικής και ιστορικής συνείδησης, ο ναρκισσισμός. Εάν υπάρξουν αλλαγές θα αξιολογηθούν και εμείς οι άλλοι θα δώσουμε απλόχερα την βοήθειά μας, αρκεί οι νέες ηγεσίες να επιθυμούν την συνεργασία για την Σωτηρία και την Αναγέννηση της χώρας. Αν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε θα πρέπει να συγκροτηθεί επιτροπή αγωνιστών προσωπικοτήτων κεντρικά, αλλά και ανά τόπο και συνοικία, ανά κλάδο και θέσεις εργασίας, που θα στοχεύσει μαζί με τις χιλιάδες λαϊκούς αγωνιστές στην συγκρότηση ενός νέου πολιτικού φορέα, απαλλαγμένο από νάρκισσους, αμόρφωτους και εν δυνάμει νταβατζήδες.

(Ο Νίκος Κοτζιάς είναι επικεφαλής της Κίνησης "Πράττω", πρώην υπουργός Εξωτερικών)