Γιατί ο οικογενειακός γιατρός δεν λύνει το πρόβλημα

Όταν οι ασφαλισμένοι αποκτήσουν έναν οικογενειακό γιατρό, δεν θα μπορούν πια να επισκέπτονται ελεύθερα άλλους ειδικούς γιατρούς (καρδιολόγο, γαστρεντερολόγο, ουρολόγο, πνευμονολόγο κτλ.). Ο οικογενειακός γιατρός, που κατά κανόνα θα είναι ένας γενικός γιατρός, θα προχωράει ο ίδιος σε διάγνωση και θεραπεία οποιουδήποτε προβλήματος. Δεν είναι ένας γιατρός που απλά θα κατευθύνει τον ασθενή σε κάποιον ειδικό. Παρότι ένας ειδικός γιατρός θα αντιμετώπιζε πιο σωστά μια πάθηση της αρμοδιότητάς του, η παραπομπή στον ειδικό θα γίνεται μόνον επί αποτυχίας του μη-ειδικού οικογενειακού γιατρού. Πόσο λογικό είναι αυτό και τι εξοικονομεί η παρεμβολή αυτή;

Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα της ΕΕ στην οποία η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας σήμερα παρέχεται από ειδικούς γιατρούς (καρδιολόγους, πνευμονολόγους κοκ ). Αυτό συμβαίνει γιατί η Ελλάδα έχει πολλούς ειδικούς σε αντίθεση με τις άλλες χώρες. Όλοι οι ασθενείς μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση σ’ αυτούς. Γι’ αυτό το επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας είναι καλό. Με τα νέα μέτρα, το τρομερό αυτό πλεονέκτημα θα καταργηθεί.   

Τα δυο επιχειρήματα στα οποία στηρίζεται η ιδέα του αποκλειστικού οικογενειακού γιατρού είναι α) ότι ο γιατρός αυτός θα γνωρίζει το ιστορικό του αρρώστου και β) ότι θα προστατεύει από την αθρόα μετάβαση των ασθενών στα νοσοκομεία (θυρωροί ή gate-keepers του συστήματος υγείας). Το πρώτο επιχείρημα, για την γνώση του ιστορικού δεν ισχύει, γιατί την εποχή του ηλεκτρονικού ιστορικού όλοι μπορούν να γνωρίζουν το ιστορικό. Όσο για την προστασία των νοσοκομείων, οι ειδικοί γιατροί θα το κατάφερναν καλύτερα από τους γενικούς γιατρούς, γιατί θα ήταν πιο στοχευμένη και επιτυχής η λύση του εκάστοτε προβλήματος. Η αποτροπή δεν πρέπει να γίνεται όπως στην Αγγλία, με το αποτυχημένο σύστημα στο οποίο general practitioners εμποδίζουν, ταλαιπωρούν, υποθεραπεύουν και καθυστερούν τους ασθενείς από το να φθάσουν σε κάποιον ειδικό.

Όμως τις ώρες που θα είναι κλειστό το ιατρείο του οικογενειακού γιατρού, ο άρρωστος θα αναγκάζεται να απευθύνεται και πάλι στο νοσοκομείο. Κανένα gate-keeping δεν επιτυγχάνεται έτσι. Οι λανθασμένες αυτές απόψεις έχουν «επιβληθεί» στο Υπουργείο Υγείας μετά από στενό, επίμονο και διαχρονικό lobbying των ενώσεων των Γενικών Γιατρών.

Αυτό που πραγματικά λείπει είναι κέντρα παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης επί 24ώρου βάσεως κάθε μέρα της βδομάδας, μακριά από τα νοσοκομεία, μέσα στον αστικό ιστό. Χρειάζονται εξοπλισμένα κέντρα, με ειδικούς γιατρούς για να λύνουν τα προβλήματα και να μην χρειάζεται να μεταβαίνουν οι άρρωστοι στα νοσοκομεία.

Πιο σοβαρή και επείγουσα είναι η ανάγκη υποστήριξης των νοσοκομείων που φυλλορροούν από γιατρούς. Αυτό προϋποθέτει γενναίες αυξήσεις μισθών, αλλιώς θα συνεχίσουν να φεύγουν οι γιατροί. Κανένας δεν μπορεί να δεχτεί να δουλεύει για 3€ την ώρα, όπως γίνεται τώρα. Πρέπει να προβλεφθεί περαιτέρω αύξηση των αμοιβών με βάση τη δουλειά που παρέχει κάθε γιατρός πχ ένας χειρουργός που κάνει 70 εγχειρήσεις τον μήνα πρέπει να αμείβεται περισσότερο από έναν άλλο που κάνει 10. Πρέπει επίσης να γίνεται αξιολόγηση των υπηρεσιών των γιατρών, των κλινικών και των νοσοκομείων.

Οι αυξήσεις αυτές μπορούν να εξοικονομηθούν από τον έλεγχο στις μεγάλες σπατάλες που γίνονται στα νοσοκομεία και στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Ας γίνει ο έλεγχος αυτός από ανεξάρτητες αρχές, αν η κυβέρνηση φοβάται το πολιτικό κόστος.

Επίσης χρειάζεται σοβαρή οργάνωση του ΕΚΑΒ, ώστε να μπορούν να φτάνουν οι άρρωστοι έγκαιρα στα 24ωρα εξωτερικά ιατρεία των αστικών κέντρων πρωτοβάθμιας υγείας ή στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών μέσα στα νοσοκομεία.

Η ελπίδα ότι θα λύσουμε το πρόβλημα αναθέτοντας την πρωτοβάθμια περίθαλψη στους γενικούς οικογενειακούς γιατρούς είναι εντελώς λάθος, αποπροσανατολίζει και καθυστερεί τη λύση του προβλήματος.

Αντώνης Κογεβίνας

Ιατρός

Ο Αντώνης Κογεβίνας έχει διατελέσει Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας, Εκπρόσωπος των Ελλήνων Γαστρεντερολόγων στην Ευρωπαϊκή Ένωση UEMS και Πρόεδρος Ιατροχειρουργικής Εταιρίας Κέρκυρας .