«Πώς να δεθεί η Μεσόγειος με σκοινιά;»

Στο Ρωμαϊκό Δίκαιο η θάλασσα ήταν «πράγμα εκτός συναλλαγής», ως «πράγμα κοινό σε όλους» (res omnium communis). Αυτό στο ιδιωτικό δίκαιο - στο δημόσιο ίσχυε η κυριαρχία του ιμπέριουμ στη θάλασσα, δηλαδή το “mare nostrum”. Πολύ αργότερα οι ναυτικές δυνάμεις του Ατλαντικού, με πρωτεργάτες τους Ολλανδούς και αντιδρώντες (και) τους Βενετούς, εισηγήθηκαν τη λεγόμενη «ελευθερία των θαλασσών». Η παράκτια κυριαρχία περιορίστηκε σε ζώνες μετρώμενες από την ακτή και η «ελευθερία» γέμισε τα πανιά των εμπορικών αυτοκρατοριών...  

Οι ρυθμίσεις του μεταπολεμικού «Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας» είναι «προσωρινοί» συμβιβασμοί στη μόνιμη διελκυστίνδα παράκτιων και «θαλασσοκρατειρών» δυνάμεων. Λ.χ. η ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) επινοήθηκε για να μην επεκτείνουν τα χωρικά τους ύδατα στα 200 μίλια κράτη με ωκεάνια ακτογραμμή, όπως η Βραζιλία. Το παράκτιο κράτος «αντάλλαξε» δίκαιο δημόσιο με ιδιωτικό. Παράκτιες ζώνες, η «στήλη» ύδατος πάνω απ’ τον βυθό, ο πυθμένας, το γεωλογικό υπόστρωμα, δεν υπήχθησαν στην κυριαρχία, αλλά σε μια οιονεί «κυριότητα». Θέμα «αιχμής» σήμερα είναι το περιουσιακό δικαίωμα του παράκτιου κράτους στον... γενετικό κώδικα των θαλάσσιων οργανισμών! Εξάλλου, η εκμετάλλευση αυτής της «δημόσιας» περιουσίας δεν νοείται χωρίς τη διαμεσολάβηση όσων κατέχουν τα παραγωγικά μέσα: τεχνολογία και δίαυλους (εξουσία) «άντλησης» των πιστώσεων που προϋποθέτουν οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυτής της κλίμακας. Έτσι, πρακτικά, το παράκτιο κράτος συμβάλλεται με συμμαχίες διεθνούς εμβέλειας, εκποιώντας το «δημόσιο» δικαίωμα εκμετάλλευσης. 

Το οικονομικό δέλεαρ είναι δεδομένο για την κρατική ολότητα, αλλά οι «προνομιούχες» (χάρις στη γεωγραφία, τη γεωλογία) περιοχές της επικράτειας που «βαρύνονται» είναι μέρος του όλου. Η Κέρκυρα συνιστά περίπτωση κραυγαλέας σύμπτυξης στο χώρο εγχειρημάτων αναμόρφωσης της Ευρασιατικής ενεργειακής γεωγραφίας. Όχι μόνο το ρίσκο (περιβαλλοντικό και δευτερογενώς οικονομικό), αλλά και η διαχείριση της κατάστασης που θα αντιμετωπίσει, δεν συγκρίνονται με τα δημόσια οικονομικά μέσα που, άμεσα ή έμμεσα, «της» διατίθενται. 

Οι «στενές» θάλασσες ασφυκτιούν. Αν όλα τα μεσογειακά παράκτια κράτη ανακηρύξουν ΑΟΖ, στο ρωμαϊκό “mare nostrum” δεν μένει σταγόνα θάλασσας έξω απ’ τα χαρτοφυλάκια της «δημόσιας» ιδιωτικής περιουσίας. Το Ελληνικό «αρχιπέλαγος της Κέρκυρας» με τα Διαπόντια (ο όρος είναι του Σταμάτη Γκίνη), ακόμη και χωρίς τη Σάσσωνα, δεν απέχει από τα απέναντι Αλβανικά παράλια... 400 μίλια, ώστε να εξαντλήσουν την αφηρημένη ρύθμιση του Δικαίου της Θάλασσας σε ΑΟΖ 200 μιλίων εκάστη! Απέχει ελάχιστα. Μπορούσε να γίνει πεδίο διακρατικής συνεργασίας για την καλύτερη εξισορρόπηση των κοινών, «παράκτιων» συμφερόντων απέναντι στα παγκοσμιοποιημένα των αντισυμβαλλομένων... Αποδεικνύεται, πάλι, πεδίο για διακρατικά «μεσοφούντια» (ατέρμονες διαμάχες για τα όρια χτημάτων, των λατινικών fundi). Οι τοπικές κοινωνίες θεωρούνται, ποικιλοτρόπως, «αναλώσιμες».