Τι απέγινε το «φιλί της Αγάπης»;

Γράφει ο Σπύρος Κουτάγιας * 
 
Ο χρόνος αναδεικνύεται για άλλη μια φοράως το πιο κυρίαρχο μέγεθος γιατί η αλήθεια είναι ότι πολλά χρόνια τώρα βρισκόμαστε σε μια κούρσα αέναων υποχρεώσεων που δημιουργήθηκαν πολλαπλασιαστικά στην μεταπολιτευτική Ελλάδα.

Η πανδημία του κορωνοϊού μας φρέναρε απότομα και δεν είναι δα και λίγο να διακόπτεται ο συνεπής αγώνας μιας συστάδας διαδοχικών μνημονικών κυβερνήσεων ώστε να αποκτήσει ο Έλληνας μια «κουλτούρα πληρωμής», όπως ομολόγησε ανερυθρίαστα ο γνωστός Άδωνης.

Όχι πως τώρα δεν συνεχίζουμε καθώς οι υποχρεώσεις μετατίθενται και δε διαγράφονται, αλλά όπως και να το κάνουμε όταν «μένεις σπίτι» με φιλοδωρήματα και η οικονομική δραστηριότητά σου βυθίζεται υπό το μηδέν, προβληματίζεσαι για την επόμενη μέρα, κάνεις παραδοχές και, εκ των πραγμάτων, μετανιώνεις ή επιβεβαιώνεσαι για τις επιλογές σου. Ο χρόνος για σκέψη που μόλις πριν λίγες βδομάδες ήταν πολυτέλεια τώρα έγινε εξ ανάγκης διαθέσιμος και αυτό σε κάνει πάλι υπολογίσιμο.

Ο διαθέσιμος χρόνος αποδεικνύεται ένα ισχυρό αντικλειδί που οδηγεί σε κάποια μορφή κριτικής σκέψης την οποία πρέπει και πάλι στην καλύτερη περίπτωση να διαχειριστεί το πολιτικό σύστημα. Η «κουλτούρα πληρωμής» αναφέρεται σε ελέγξιμο λαό και καθώς έκριναν ως ανεπαρκή τα υφιστάμενα δελτία ειδήσεων, τον έντυπο και τον ηλεκτρονικό τύπο, έδωσαν άρον άρον 11 εκατομμύρια ευρώ στα κανάλια για τη σωτήρια καμπάνια ενημέρωσης. Στις, δε, 6 κάθε βράδυ η ζωή σε κάθε σπιτικό σταματάει για να παρακολουθήσουν οι έγκλειστοι το έκτακτο ανακοινωθέν με μία αυτοματοποιημένη κίνηση που θυμίζει τη πάλαι ποτέ φρενίτιδα για την ακρόαση κάποιας τούρκικης σαπουνόπερας.

Μόνο που τώρα κάθε φρέσκια πληροφορία φιλτράρεται από την σχετικά ανεμπόδιστη ροή στο διαδίκτυο το οποίο δεν είναι, ακόμα, στεγανοποιημένο και ανατροφοδοτεί πολίτες και υγειονομικούς με τη σύγχρονη ερευνητική δραστηριότητα, την νέα επιστημονική γνώση αλλά και την πολυεπίπεδη κριτική αξιολόγηση μέτρων και πρωτοκόλλων αντιμετώπισης ειδικά στο αντιφατικό τοπίο της εν λόγω πανδημίας.

Με απλά ελληνικά, η άνεση χρόνου και η τεχνολογία έκαναν τον κόσμο και πάλι να σκέφτεται, να αντιπαραβάλλει και να κρίνει σε μεγαλύτερο βαθμό.
Και, ναι μεν, αυτό είναι το πρώτο μεγάλο συμπέρασμα αυτή της περιόδου αλλά έχει ιδιαίτερη αξία να ανακαλύψουμε τελικά τι απασχολεί όλο αυτό το κερκυραϊκό, και όχι μόνον, κοινό των τεσσάρων τοίχων.

Σε διεθνές επίπεδο οι πλούσιες χώρες δεν ακολούθησαν μια κοινή προσέγγιση για την καταπολέμηση της πανδημίας αλλά κινήθηκαν κύρια με βάση τα συμφέροντά τους και ανάλογα με την ισχύ των εθνικών συστημάτων υγείας τους εφαρμόζοντας διάφορα μέτρα σε άλλοτε άλλο βαθμό.

Ανταλλάχθηκαν ρητορικές μίσους π.χ. μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ - Βραζιλίας, Ε.Ε. και Ρωσίας, θεωρίες για βιολογικό πόλεμο, δημιουργήθηκαν τεράστια ελλείμματα σε ιατρικά αποθέματα, εγκαταστάσεις και ανθρώπινο δυναμικό, επιχειρήθηκαν διάφορα είδη καραντίνας, περιοριστικών μέτρων και προστίμων, πόλεις μετατράπηκαν σε φαντάσματα, γίναμε μάρτυρες υπερκαταναλωτικών τάσεων και «υγειονομικών» ουρών έξω από τα ανοιχτά καταστήματα, υπήρξε ανισορροπία στην εφαρμογή κανόνων υγιεινής, παρακολουθήσαμε τις σπαρακτικές εκκλήσεις γιατρών και νοσηλευτών για βοήθεια και τέλος ζούμε τιςκαθοριστικές πλέον οικονομικές συνέπειες για το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

Η αποτυχία των συντεταγμένων και δη των οικονομικά ανεπτυγμένων κρατών να εφαρμόσουν συντονισμένα κοινές υγειονομικές πρακτικές και πρωτόκολλα και κυρίως να σταθούν υποστηρικτικά ειδικά προς κράτη που παρουσίασαν ανυπέρβλητα προβλήματα (π.χ. η Ιταλία), κατέδειξε μια υγειονομική αλαζονεία σαν ο ιός να έχει σύνορα και δημιούργησε ένα εξελισσόμενο σκεπτικισμό κύρια στα κράτη της νότιας Ευρώπης τα οποία ένιωσαν για ακόμα μια φορά να απομειώνεται η έννοια της οικονομικής ένωσης που επαγγέλλεται καταστατικά ίσα δικαιώματα για το σύνολο των πολιτών της και αυτή της αλληλεγγύης που τόσα έχουν ειπωθεί στο όνομά της.

Το δυσμενές παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον εξειδικεύεται σε εθνικό επίπεδο με τρόπο που ο μέσος πολίτης όχι μόνο αντιλαμβάνεται αλλά από σήμερα κιόλας, αμέσως μετά το Πάσχα που αποτελεί ένα ψυχολογικό ορόσημο, αρχίζει να ανησυχεί γιατί απλά δε βγαίνει ο λογαριασμός με τα υποτιθέμενα μέτρα ανακούφισης και την ασαφή μελλοντική προοπτική ιδιαίτερα σε μια τουριστική χώρα όπως η δικιά μας.

Στην Ελλάδα έχει, εδώ και ένα μήνα, επιβληθεί ολοκληρωτική παύση εργασιών σε πάρα πολλούς κλάδους της οικονομίας με εντολή δημοσίας αρχής, όμως λόγω αυτής πολλοί πάροχοι υπηρεσιών, αν και με δικαίωμα εργασίας, μένουν χωρίς αντικείμενο αλλά και χωρίς ουσιαστική κρατική μέριμνα.

Οι επιχειρήσεις που διατάχθηκαν να κλείσουν υφίστανται μια μετάθεση εμπορικών, φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων ενώ αυτές που μένουν ανοιχτές έχουν επιπρόσθετα να καλύψουν έξοδα, ενοίκια και μισθούς ή να εργαστούν με μειωμένο ή καθόλου προσωπικό ανάλογα με το μέγεθος της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των υπαλλήλων τους.

Στο πλαίσιο αυτό είναι αναμενόμενη η συσσώρευση νέων χρεών σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες,όπως και οι χαμένες θέσεις εργασίας σε συνδυασμό με τη μη πληρωμή μισθών στους εργαζόμενους.

Οι «μεγαλόψυχες» τράπεζες που με θυσίες τις κρατάμε όρθιες εδώ και δέκα χρόνια, δεν δείχνουν καμία γενναία στάση ώστε να υποστηρίξουν τα δοκιμαζόμενα νοικοκυριά, απεναντίας ακολουθούν την πολιτική της μετάθεσης των χρεών δίχως να χάσουν το παραμικρό έσοδό τους και μάλιστα ευκαιρίας δοθείσης, αν και δεν τολμούν ακόμα να το ξεστομίσουν, δε θα έλεγαν ποτέ όχι σε μια ακόμα τονωτική οικονομική ένεση ανακεφαλαιοποίησης.

Με άλλα λόγια διαμορφώνεται μια κατάσταση οικονομικής ύφεσης, που ενόψει της, κατά τα διαφαινόμενα, εξαιρετικά προβληματικής τουριστικής περιόδου θα επηρεάσει σοβαρά την οικονομία του τόπου, ενδεχόμενα περισσότερο και από την οικονομική κρίση του 2010.

Σε τοπικό επίπεδο υπήρξαν παρεμβάσεις για τα μάτια του κόσμου στη σκιά των κεντρικών οδηγιών« προς ναυτιλομένους» στις οποίες φαίνεται ότι παραδόξως ο μέσος Κερκυραίος δεν πειθαρχεί και έχει κατακτήσει το πανελλήνιο πρωτάθλημα προστίμων.

Η αίσθηση πάντως είναι ότι αυτή είναι μια αυστηρή παρά ρεαλιστική εικόνα και ότι ο κερκυραϊκός λαός υπήρξε στην πλειοψηφία του καρτερικός και αξιοπρεπής στη διαβίωση σε συνθήκες πανδημίας. Όλα όμως δείχνουν ότι καταγράφεται μια μεγάλη αδημονία για τη συνέχεια καθότι η οικονομία του νησιού είναι κατά τα 2/3 μονοσήμαντη ως προς τον τουρισμό.

Αν υποθέσουμε με μια αυξημένη δόση λογικής, ότι αυτά τα εισοδήματα θα είναι κατά το ήμισυ μειωμένα, τότε μπορεί να φανταστεί κανείς τη συνέχεια έως την έναρξη της επόμενης τουριστικής περιόδου. Εξ αυτού συνάγεται η ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου παραγωγικού μοντέλου στο νησί ώστε απλά «όλα τα αυγά να μην είναι στο ίδιο καλάθι». Το θέμα είναι βέβαια αυτό το «φιλί της Αγάπης», δηλαδή αυτόν το αυτάρκη και ανανεωτικό επανασχεδιασμό ποιοι θα τον επιχειρήσουν. Το ερώτημα είναι δικαιολογημένο, γιατί ουδείς δεν επιθυμεί πλέον να εκχωρήσει την ποιότητα της ζωής του σε αυτούς που χάνουν τα στοιχήματα χρόνια τώρα. Άρα εκτός από νέες προοπτικές ζητούνται και νέοι σχεδιαστές του μοντέλου αυτού…

Υπάρχουν όμως και δύο παράπλευρα συμπεράσματα που αξίζει κάποιος να σταθεί. Οι εικόνες της πόλης της Κέρκυρας με τους άδειους δρόμους, το μοναχικό Λιστόν, τα καντούνια χωρίς ζωή και ένα πρωτοφανές, κενό παραδόσεων Πάσχα, οδήγησαν ανάδειξαν την ιστορική αξία της πόλης μας σε σχέση με την επίπλαστη εμπορική της.

Όταν ο περιπατητής με κωδικό #6 αντίκρυσε την παρθένα ομορφιά της μακριά από τα φτιασιδώματα του κέρδους, αναγεννήθηκε μέσα του μια αδήριτη ανάγκη να τη διαφυλάξει ως «ανυπεράσπιστη» κόρη οφθαλμού εμποδίζοντας όσους τη βίασαν ως σήμερα. Σε αυτόν το αγώνα θα ταχθούν αρκετοί πολίτες στο άμεσο μέλλον και είναι προς το συμφέρον των πολιτικών και των επαγγελματιών να είναι υπέρ του λαϊκού αισθήματος.

Και μια που αναφερθεί το λαϊκό αίσθημα και ενδεχόμενα ο αναγνώστης διαβάζοντας τον όρο «φιλί της Αγάπης» να περίμενε μια διαφορετική μεταπασχαλινή ανάλυση, καλό θα είναι κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας και γενικά να μην εγείρονται ψευτοδιλήμματα που θίγουν το αγνό θρησκευτικό συναίσθημα των Κερκυραίων.

Μπορεί στα πλαίσια του λεγόμενου επανακαθορισμού του προσωπικού μας χώρου να κρατάμε δίμετρες αποστάσεις, όμως φέτος, ο Χριστός βρίσκονταν σε απόσταση πνοής μέσα στα σπίτια όλων μας, συμπαραστάτης στις προσευχές και στις αγωνίες μας αναβιώνοντας το δικό Του θείο δράμα μαζί με το δικό μας.Το ίδιο και ο Άγιος μας…

Εν κατακλείδι, το θεσμικό περιβάλλον αποδείχθηκε ανεπαρκές, ανέτοιμο και ασεβές για το μέσο πολίτη. Εξ αυτού όλοι έσπευσαν να τονίσουν την αξία της ατομικής ευθύνης, να σπείρουν το φόβο και να ρίξουν από την αρχή το ηθικό και ψυχολογικό βάρος στον ανυπάκουο πολίτη και όχι στο γυμνό κράτος. Για την αξία της συλλογική ευθύνης ουδείς δεν μίλησε, απεναντίας γίναμε θύματα των αλλοπρόσαλλων πολιτικών οικονομικής στήριξης των πληττόμενων και των κάθε λογής voucher (βάουτσερ).

Για αυτό το οφειλόμενο «φιλί της Αγάπης» (για την ακρίβεια και της ζωής) που θα έδινε μια ελπίδα γρήγορης οικονομικής ανάπτυξης, είναι η πολιτική απόφαση για την διαγραφή της πληρωμής των οικονομικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων και των εργαζομένων και η διαφύλαξη των θέσεων εργασίας για όσο χρόνο χρειαστεί για την ανάκαμψη της οικονομίας.

H αισιοδοξία για επιστροφή στους κανονικούς ρυθμούς της ζωής είναι ανθρωπίνως θεμιτή πλην όμως επισφαλής, καθότι το ιατρικό πρόβλημα που τελικά θα επιφέρει ο κορωνοϊός θα ωχριά μπροστά στο κοινωνικοοικονομικό βάρος του «Σταυρού» που ως κοινωνία καλούμαστε να σηκώσουμε.

Η ανάβαση στο δικό μας Γολγοθά μόλις ξεκίνησε και το βράδυ στις 6 ο έχων γενικό πρόσταγμα της πολιτικής προστασίας θα εξαγγείλει ότι τόσο η ανάσταση της κοινωνίας όσο και το δια ζώσης φιλί της Αγάπης μετατίθενται και αυτά σε χρόνο υπό ανακοίνωση.

Χριστός Ανέστη!