Σκέψεις και προβληματισμοί για την αποχή

Σύμφωνα με την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ: Ρεκόρ εικοσαετίας έσπασε η αποχή, καθώς σχεδόν 800.000 λιγότεροι ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες της 25ης Ιουνίου. Με βάση τα δεδομένα του υπουργείου Εσωτερικών, την Κυριακή ψήφισαν μόλις 5.266.032 εγγεγραμμένοι, δηλαδή 795.008 λιγότεροι από τους 6.061.040 των εκλογών του Μαΐου.

Πολλά έχουν ακουστεί για «τα μπάνια του λαού» και άλλα σχετικά. Ωστόσο, οι λόγοι ποικίλουν. Ας ξεκινήσουμε με το απλό γραφειοκρατικό πρόβλημα: οι εκλογικοί κατάλογοι παραμένουν μη εκκαθαρισμένοι, αφού δεν υπάρχει διασύνδεση μεταξύ των βάσεων δεδομένων, ώστε να αφαιρούνται αυτόματα όσοι έχουν αποβιώσει. Με αυτό το δεδομένο, η εικόνα που έχουμε για το πραγματικό μέγεθος της αποχής δεν είναι γνωστή. Συνεπώς, μόνο σχετική εικόνα μπορούμε να σχηματίσουμε. Επί παραδείγματι, η αποχή αυξήθηκε από τις εκλογές του Μάη, άρα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η διαφορά της συμμετοχής αφορά άτομα που για διάφορους λόγους δεν προσήλθαν να ψηφίσουν.

Θα προσπεράσουμε -για λόγους οικονομίας- το ζήτημα της συνειδητής-πολιτικής αποχής για πολιτικούς λόγους, όπως η αδυναμία εύρεσης έκφρασης από τους υπάρχοντες πολιτικούς συσχετισμούς.

Έπειτα, το εν λόγω εκλογικό σύστημα δεν ευνοεί τη συμμετοχή των εργαζομένων στον τουρισμό, τους «ξενιτεμένους» εκπαιδευτικούς, τους εποχιακούς εργαζόμενους και μια σειρά δεκάδων ανθρώπων κάθε ηλικίας, να ψηφίσουν στον τόπο που εργάζονται ή ακόμα καλύτερα μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Οι περισσότεροι γνωστοί μου, απείχαν επειδή ήταν αδύνατο να πάνε στον τόπο κατοικίας τους να ψηφίσουν.

Ταυτόχρονα, το σύστημα δημιουργίας καταλόγων ετεροδημοτών, αποδείχθηκε μια γραφειοκρατική αποτυχία. Κατά τη γνώμη του γράφοντος, δεν είναι τυχαίο ότι η αποχή αυξήθηκε μέσα στην τουριστική περίοδο. Ακόμα και οι εκπτώσεις που υπήρχαν στις εκλογές του 2019 σε μεταφορικά μέσα, αυτή τη φορά απουσίαζαν. Πιο πετυχημένες θα λέγαμε πως ήταν οι παλιότερες εκστρατείες με αερομεταφορές ψηφοφόρων...!

Τη λύση σαφώς θα μπορούσε να μας τη δώσει για μια ακόμα φορά η τεχνολογία!

Το ηλεκτρονικό ψήφισμα (e-voting) είναι μια τεχνολογική λύση που έχει προταθεί για τη διεξαγωγή εκλογών με τη χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων, το οποίο προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα όπως:

1. Ευκολία και άμεση αποτίμηση: Το e-voting μπορεί να παρέχει γρήγορη και άμεση αποτίμηση των ψήφων, μειώνοντας τον χρόνο που απαιτείται για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.

2. Αποφυγή σφαλμάτων: Οι αυτοματοποιημένες διαδικασίες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ανθρώπινων λαθών, που μπορεί να επηρεάσουν την ακρίβεια της μέτρησης των ψήφων.

3. Ευελιξία: Οι ψηφοφόροι μπορούν να ψηφίζουν για την περιφέρειά τους, χωρίς να πηγαίνουν εκεί. Το σύστημα επίσης, θα αναγνωρίζει την περιφέρεια που ψηφίζει ο κάθε χρήστης.

Σίγουρα, από την άλλη, υπάρχουν μια σειρά από κινδύνους που προκύπτουν από μια τέτοια τεχνολογική προσέγγιση, αλλά πέρα από το γεγονός ότι υπάρχουν χώρες που εφαρμόζουν το σύστημα αυτό για χρόνια, οι επιστημονικοί φορείς μπορούν να δουλέψουν συστηματικά, ώστε να αποφευχθούν τα όποια προβλήματα.

Ακόμα και με την παραδοχή ότι το απομακρυσμένο e-voting ενέχει άλλους κινδύνους -όπως απουσία ταυτοπροσωπίας- στο εξωτερικό έχουν δοκιμαστεί άλλες λύσεις όπως voting booths που λύνουν το πρόβλημα της έλλειψης ψηφοδελτίων, περιορίζουν ακόμα περισσότερο το κόστος και τον αριθμό των άκυρων ψηφοδελτίων αλλά και της επιστολικής ψήφου.

Κλείνοντας, απλά θα αναφέρω ότι πολύ καλές ιδέες για το πως η χρήση της κρυπτογραφίας και του blockchain μπορεί να βοηθήσει σε ένα ασφαλές, κοινά αποδεκτό σύστημα evoting -και όχι μόνο- έχει προτείνει ένας από τους κορυφαίους έλληνες κρυπτογράφους, ο Κώστας Χαλκιάς, πρώην lead cryptographer στη Facebook και σήμερα συνιδρυτής της Mysten Labs, μια από τις μεγαλύτερες start-up με γραφεία στην Ελλάδα.

Μήπως ήρθε η ώρα και η πολυδιαφημιζόμενη Ελλάδα 2.0 να κάνει το βήμα;

Μάριος Μαγιολαδίτης