Αυλωνίτης: Δεν απαντά στα πιεστικά ζητήματα της εστίασης ο Υπ. Οικονομικών
Αλέκος Αυλωνίτης
30 Μαΐου 2020
/ 21:15
ΚΕΡΚΥΡΑ. Η γραπτή απάντηση του Χρ. Σταϊκούρα σε ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν εξαιρετικά μακροσκελής αλλά γενικόλογη, σημειώνει ο βουλευτής Κέρκυρας Αλέκος Αυλωνίτης.
Στις 10 Απριλίου 2020 κατατέθηκε ερώτηση στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, την οποία συνυπέγραψε ο Βουλευτής Κέρκυρας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., Αλέξανδρος Αυλωνίτης, προς τους Υπουργούς Οικονομικών, Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων και Ανάπτυξης & Επενδύσεων, με θέμα την ανάγκη προστασίας επαγγελματιών και εργαζομένων στον χώρο της εστίασης διαρκούσης της πανδημίας του κορωνοϊού. Ο βουλευτής τόνιζε πως χρειάζονταν θαρραλέα μέτρα, ώστε να στηριχθούν οι επιχειρήσεις, οι επαγγελματίες και οι εργαζόμενοι στην εστίαση, καθώς η κυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος και αρκείται σε ημίμετρα.
Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Αυλωνίτη, «Η απάντηση ήταν εξαιρετικά εκτενής αλλά γενικόλογη, καθώς αποτέλεσε μια αντιγραφή των ήδη εκδοθέντων ΠΝΠ, χωρίς διευκρινίσεις σχετικά με τα πιεστικά ζητήματα που δημιουργούνται ύστερα από την επικείμενη άφιξη των πρώτων τουριστών στην Ελλάδα. Παραμένει αναγκαία η προστασία των επαγγελματιών και των εργαζόμενων στην εστίαση, ειδικά εν όψει της τουριστικής περιόδου.
Υπό αυτή την έννοια, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η απάντηση αυτή καλύπτει στην πραγματικότητα τα θέματα που τέθηκαν από την Ερώτηση μας, ενώ ελάχιστα λαμβάνεται υπόψη η επικείμενη τουριστική περίοδος».
Απόσπασμα της απάντησης έχει ως εξής :
ΘΕΜΑ: Απάντηση στη με αριθμ. πρωτ. 5677 / 10.4.2020 ερώτησης.
Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτ. 5677 / 10.4.2020 ερώτησης, που κατατέθηκε από τους Βουλευτές που αναγράφονται στον πίνακα διανομής, από πλευράς αρμοδιότητάς μας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Α. 1. Με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 55/11-03-2020, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α’ 76), θεσμοθετήθηκαν μέτρα στήριξης της οικονομίας της χώρας. Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 της εν λόγω Π.Ν.Π. αναστέλλεται η καταβολή Φ.Π.Α. και η είσπραξη βεβαιωμένων οφειλών και παρατείνεται η προθεσμία καταβολής δόσεων υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις.
2. Στη συνέχεια με το άρθρο πρώτο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 68/20-03-2020, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 (Α’ 83), μειώνεται σε έξι τοις εκατό (6%) ο συντελεστής Φ.Π.Α. για είδη ατομικής υγιεινής και προστασίας. Επιπλέον, με το άρθρο τρίτο της παραπάνω Π.Ν.Π. επιταχύνονται οι διαδικασίες επιστροφής φόρου εισοδήματος και Φ.Π.Α. εφόσον το συνολικό ποσό ανέρχεται μέχρι του ύψους των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, ανά φορολογία και ανά δικαιούχο. Με το άρθρο πέμπτο επεκτάθηκε η αναστολή είσπραξης οφειλών σε μισθωτούς και φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν ακίνητα σε πληγείσες επιχειρήσεις.
3. Περαιτέρω, με το άρθρο πρώτο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 75/30-03-2020, όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν.4684/2020 (Α ́86), προστέθηκαν νέα εδάφια στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 2 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 55/11-03-2020. Με τις νέες διατάξεις δίνεται έκπτωση 25% για δόσεις βεβαιωμένων οφειλών επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Με το άρθρο τρίτο παρέχεται κρατική ενίσχυση με τη μορφή της «επιστρεπτέας προκαταβολής» στις πληγείσες επιχειρήσεις. Επίσης, με το άρθρο έκτο της εν λόγω Π.Ν.Π. παρατείνονται ή αναστέλλονται οι προθεσμίες του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), όπως οι προθεσμίες για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και κοινοποίησης πράξεων προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή προστίμου και οριστικών πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή προστίμου.
4. Με το άρθρο δεύτερο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 84/13-04-2020, δίνεται η δυνατότητα τροποποίησης του κύριου ενεργού Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) των επιχειρήσεων υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Επιπλέον, με το άρθρο τρίτο της εν λόγω Π.Ν.Π. προστέθηκαν νέα εδάφια στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 1 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 55). Με τα νέα εδάφια παρέχεται το ευεργέτημα του συμψηφισμού ποσού ίσου με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25 %) επί της καταβληθείσας οφειλής που αντιστοιχεί στην απόδοση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) με άλλες οφειλές ή δόσεις ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής στη Φορολογική Διοίκηση υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις.
5. Τέλος, με την ΠΝΠ ΦΕΚ Α ́90/01.05.2020 με θέμα «Περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την επάνοδο στην κοινωνική και οικονομική κανονικότητα» συμπληρώθηκε η ρύθμιση σχετικά με την έκπτωση 25% για δόσεις βεβαιωμένων οφειλών επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων (άρθρο δεύτερο), δόθηκε πίστωση καταβολής φορολογικών και λοιπών επιβαρύνσεων σε ενεργειακά προϊόντα (άρθρο τέταρτο), στηρίχθηκαν οι επιχειρήσεις με αντικείμενο νοσοκομειακές δραστηριότητες (άρθρο πέμπτο), παρατάθηκε η χρονική περίοδος διάθεσης πετρελαίου θέρμανσης με μειωμένο συντελεστή ΕΦΚ (άρθρο έβδομο) και δόθηκε η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας καταβολής δόσεων, καθώς και αναστολής είσπραξης οφειλών για τις επιχειρήσεις τυχερών παιγνίων (άρθρο όγδοο). Οι ανωτέρω φορολογικές ελαφρύνσεις και διευκολύνσεις εξειδικεύονται ή πρόκειται να εξειδικευτούν με Αποφάσεις και Εγκυκλίους του Υφυπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, στις οποίες αναφέρονται οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) των κλάδων που πλήττονται από την εξάπλωση του κορωνοϊού.
Β. Το Υπουργείο Οικονομικών στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την αντιμετώπιση του μείζονος προβλήματος της υπερχρέωσης όλων των νοικοκυριών, επαγγελματιών και επιχειρήσεων, που ταυτόχρονα πλήττονται και από την εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού, συμπεριλαμβανομένων και των επαγγελματιών του κλάδου εστίασης, έχει ήδη προβεί σε στοχευμένες ενέργειες, με σκοπό την προστασία των οφειλετών που έχουν ενταχθεί στο θεσμικό πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας, καθώς και λοιπών οφειλετών που έχουν περιέλθει σε δυσχέρεια αποπληρωμής δανειακών τους υποχρεώσεων, λόγω της τρέχουσας κρίσης. Υπογραμμίζεται ότι σε ισχύ παραμένουν τα υφιστάμενα νομικά εργαλεία στήριξης των ασθενέστερων οικονομικά ομάδων, όπως ο Νόμος για την Προστασία της Κύριας Κατοικίας (Ν. 4605/2019 α. 68 επ.) και ο Νόμος 3869/2010 (αναθεωρημένος Νόμος ρύθμισης οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων). Τα νομοθετήματα αυτά εξακολουθούν να προσφέρουν στήριξη στους υπερχρεωμένους δανειολήπτες, επικουρώντας στη ρύθμιση οφειλών και διευθέτηση των χρεών, μεσούσης της πανδημίας. Πριν την έναρξη της εθνικής κρίσης του κορωνοϊού είχε ήδη προγραμματιστεί να αρχίσει από το Μάιο 2020 η εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου ρύθμισης χρεών, πτώχευσης φυσικών και νομικών προσώπων και ταυτόχρονης απαλλαγής τους από τα χρέη. Η προθεσμία αυτή είναι υπό αναθεώρηση. Το νέο αυτό πλαίσιο προβλέπεται να αντικαταστήσει όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα (υπερχρεωμένα νοικοκυριά, προστασία πρώτης κατοικίας, πτωχευτικός κώδικας).
Το νέο πλαίσιο για την αφερεγγυότητα των φυσικών και νομικών προσώπων προβλέπεται να διέπει συνολικά τη διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους προς δημόσιο (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, ΟΤΑ), τράπεζες και λοιπούς ιδιώτες και περιλαμβάνει:
α) τη δυνατότητα ρύθμισης και αναδιάρθρωσης των χρεών, με την τήρηση της οποίας ο δανειολήπτης θα μπορεί να διασώζει την περιουσία του
β) τη δυνατότητα πτώχευσης και παροχής δεύτερης ευκαιρίας, για υπερχρεωμένους δανειολήπτες που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους. Η δεύτερη ευκαιρία ουσιαστικά επέρχεται με τη διαγραφή του υπολοίπου των οφειλών τους, κατόπιν ρευστοποίησης του συνόλου της περιουσίας τους και ελέγχου της περιουσιακής τους κατάστασης, έτσι ώστε να δύνανται να κάνουν νέο ξεκίνημα, σε εναρμόνιση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 1023/2019
γ) τη δυνατότητα πτώχευσης και παροχής δεύτερης ευκαιρίας και στα φυσικά πρόσωπα, πέραν των νομικών
δ) πρόνοιες για δανειολήπτες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες (όπως το επίδομα στέγασης)
ε) πρόνοιες για τον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών και πρόβλεψη συνεπειών για αυτούς.
Πιο συγκεκριμένα, επί του 7ου επιμέρους ερωτήματος, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού και γενικότερα η προστασία της ανθρώπινης ζωής αποτελούν σήμερα τις ύψιστες προτεραιότητες του έθνους και κινητοποιούν όλες τις δυνάμεις του. Το Υπουργείο Οικονομικών λαμβάνει υπόψη του ότι οι οικονομικές δυνατότητες των πολιτών δεν είναι οι ίδιες και ότι η λήψη μέτρων οικονομικής ενίσχυσης και η παροχή οικονομικών διευκολύνσεων στα πρόσωπα που έχουν ανάγκη και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες είναι καταλυτικής σημασίας για τη κοινωνική συνοχή, αναδεικνύει δε την κρατική ευθύνη. Περαιτέρω σημειώνουμε ότι το Υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με όλα τα συναρμόδια Υπουργεία, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες οικονομικές συνθήκες που προκύπτουν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και τις εξ αυτών επερχόμενες οικονομικές δυσχέρειες, εξετάζει και ήδη έχει προβεί σε πρωτοβουλίες και μέτρα που είναι απαραίτητα για τη διαφύλαξη της
κοινωνικής συνοχής στο πλαίσιο της λήψης θετικών μέτρων για την προστασία όλων των ευάλωτων πολιτών.
Πιο συγκεκριμένα:
Για τα προβλήματα που έχουν ανακύψει με τους οφειλέτες που αποδεδειγμένα πλήττονται από τις συνέπειες του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, όπως είναι κατεξοχήν οι επιχειρηματίες του κλάδου εστίασης και με σκοπό τη διευκόλυνσή τους και την προστασία της ζωής τους, η ΠΝΠ 75/30.03.2020 «Μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊούCOVID-19 και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 75) προβλέπει στη δεύτερη παράγραφο του πέμπτου άρθρου (Αναστολή προθεσμιών διενέργειας διαδικαστικών πράξεων και καταβολής δόσεων) του Μέρους Α (Διατάξεις Αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών) τα εξής :
«Για οφειλέτες που αποδεδειγμένα πλήττονται από τις συνέπειες του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 δυνάμει της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α ́ 55) και της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α ́ 68) και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτών υπουργικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί ή πρόκειται να εκδοθούν, αναστέλλεται για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών η καταβολή των δόσεων στο πλαίσιο ρυθμίσεων των ν. 4469/2017, 4605/2019 και 3869/2010 (Α ́ 130), χωρίς να επέρχονται οι συνέπειες λόγω της μη καταβολής και χωρίς να τροποποιείται η συνολική διάρκεια της ρύθμισης. Για οφειλέτες που δεν περιλαμβάνονται στις ανωτέρω αποφάσεις, δύναται να χορηγηθεί η ως άνω αναστολή κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και αξιολόγησης από τον πιστωτή».
Στη βάση αυτού διακρίνονται δύο κατηγορίες οφειλετών ήτοι:
α) οι οφειλέτες που πλήττονται αποδεδειγμένα από τις συνέπειες εξάπλωσης του κορωνοϊού δυνάμει των αναφερομένων ως άνω ΠΝΠ αλλά και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτών υπουργικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί ή πρόκειται να εκδοθούν, οι οποίοι, άνευ ετέρου, λαμβάνουν αναστολή για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών στην καταβολή των δόσεων τους στο πλαίσιο των ανωτέρω ρυθμίσεων, χωρίς να επέρχονται οι συνέπειες λόγω της μη καταβολής και χωρίς να τροποποιείται η συνολική διάρκεια της ρύθμισης, και
β) οι οφειλέτες που δεν περιλαμβάνονται στις ανωτέρω αποφάσεις, οι οποίοι όμως δύνανται να λάβουν την ως άνω αναστολή στην καταβολή των ρυθμισμένων κατά τα ανωτέρω δόσεων τους κατόπιν αίτησης τους και αξιολόγησης τους από τον εκάστοτε πιστωτή. Πρακτικώς, στην περίπτωση αυτή, η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τεκμηρίωση του οφειλέτη ότι πλήττεται από τις συνέπειες εξάπλωσης του κορωνοϊού προκειμένου να αξιολογηθεί σε δεύτερο στάδιο από τον κάθε πιστωτή και να δοθεί ή να μη δοθεί η αιτούμενη αναστολή. Γίνεται, συνεπώς, αντιληπτό ότι σε κάθε περίπτωση οι πολίτες που υπάγονται στις ως άνω περιπτώσεις δικαιούνται δυνάμει της ανωτέρω ΠΝΠ την τρίμηνη αναστολή καταβολής των δόσεων των ρυθμισμένων οφειλών τους, υπαγόμενοι είτε στην πρώτη είτε στη δεύτερη κατηγορία των ωφελούμενων της ΠΝΠ. Αυτονόητο είναι βέβαια ότι η ανωτέρω αναστολή πληρωμών αποτελεί δικαίωμα του οφειλέτη και όχι υποχρέωση του και συνεπώς αυτός δύναται, εφόσον επιθυμεί, να συνεχίσει την εμπρόθεσμη πληρωμή των δόσεων προς την τράπεζα ή εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, χωρίς να κάνει χρήση της αναστολής, όπως ισχύει αντίστοιχα και για την αναστολή των υπολοίπων υποχρεώσεων (φορολογικών και ασφαλιστικών) των οφειλετών. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι, παρά τη λήψη των ανωτέρω μέτρων, όσοι οφειλέτες κατά την παρούσα περίοδο δεν έχουν πληγεί από την εξάπλωση του κορωνοϊού και διατηρούν την οικονομική τους δυνατότητα, οφείλουν να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους έναντι των πιστωτών τους, καθώς δεν πρόκειται να θεσπιστεί οποιουδήποτε είδους οριζόντια αναστολή πληρωμών που να συμπεριλαμβάνει τη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλετών. Εξάλλου, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο (Ευρωπαϊκές Οδηγίες για την αφερεγγυότητα και Κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας), κάθε κράτος – μέλος της Ε.Ε οφείλει να θεσπίσει πλαίσιο ρύθμισης οφειλών το οποίο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη συγκεκριμένες παραμέτρους του συγκεκριμένου οφειλέτη, όπως η ικανότητα αποπληρωμής του (δηλ. τα εισοδήματα και οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης) και η πραγματική/εμπορική αξία της περιουσίας του.
Επιπρόσθετα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αυτές οι παράμετροι οικονομικού χαρακτήρα και για τους συνοφειλέτες και τους εγγυητές του οφειλέτη. Πρέπει να σημειωθεί ότι βασική παράμετρος για τη διενέργεια ρύθμισης οφειλής αποτελεί η πραγματική οικονομική αδυναμία του οφειλέτη (και κατ ́επέκταση και των συνοφειλετών και εγγυητών του), που πρέπει να αποδεικνύεται με συγκεκριμένα τεκμήρια.
Βάσει των ανωτέρω, γίνεται κατανοητό ότι καθίσταται ανέφικτη η θέσπιση μιας «οριζόντιας» ρύθμισης οφειλών σε μια ομάδα οφειλετών, στη βάση άλλων χαρακτηριστικών τους (π.χ. ίδια γεωγραφική περιοχή ή που συνέβησαν τα ίδια συμβάντα ή που έχουν την ίδια ιδιότητα), τα οποία δεν λαμβάνουν υπόψη ταυτόχρονα και την πραγματική οικονομική κατάσταση του κάθε οφειλέτη (και κατ ́ επέκταση και των συνοφειλετών και εγγυητών του). Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, κάθε οφειλέτης ξεχωριστά, εφόσον έχει οικονομική αδυναμία (τόσο ο ίδιος όσο και οι συνοφειλέτες και εγγυητές του), θα πρέπει να προβεί (προβούν) στη διενέργεια της διαδικασίας ρύθμισης οφειλών, μέσω της οποίας θα πρέπει να αποδείξει (αποδείξουν) την οικονομική αδυναμία του(ς) και να λάβει (λάβουν) την κατάλληλη ρύθμιση οφειλής που αντιστοιχεί στο επίπεδο αδυναμίας του(ς).
Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με αίσθημα ευθύνης, ορθολογισμού και αλληλεγγύης μετέχει των κρίσιμων εξελίξεων και συμβάλλει με συνέπεια στο δύσκολο έργο του Υπουργείου Οικονομικών, αξιοποιώντας ιδίως τη μακρά εμπειρία και γνώση της στη λειτουργία των νομοθετικών εργαλείων ρύθμισης οφειλών, καταθέτοντας τη γνώση της για θεσμική ευελιξία και αντικειμενική αναγνώριση της οικονομικής αδυναμίας των πολιτών στο πλαίσιο των ρυθμίσεων, πάντοτε με σκοπό τη την αποτελεσματική διαχείριση της πρωτόγνωρης ανθρωπιστικής κρίσης που διανύουμε και την ίδια την προστασία της ζωής των πολιτών.
Γ. Σε κάθε περίπτωση το Υπουργείο Οικονομικών παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις που σχετίζονται με την διάδοση του κορωνοϊού και τις επιπτώσεις στις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους και την οικονομία και θα προχωρήσει αν κριθεί σκόπιμο σε νέες πρωτοβουλίες στήριξης των πληγέντων στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας. Οι πρόσθετες παρεμβάσεις και μέτρα που σχεδιάζονται, ανακοινώνονται από το γραφείο τύπου του Υπουργείου Οικονομικών στον ιστότοπο (www.minfin.gr) και συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα: https://www.minfin.gr/web/guest/grapheio-typou.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΥΡΑΣ»
Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Αυλωνίτη, «Η απάντηση ήταν εξαιρετικά εκτενής αλλά γενικόλογη, καθώς αποτέλεσε μια αντιγραφή των ήδη εκδοθέντων ΠΝΠ, χωρίς διευκρινίσεις σχετικά με τα πιεστικά ζητήματα που δημιουργούνται ύστερα από την επικείμενη άφιξη των πρώτων τουριστών στην Ελλάδα. Παραμένει αναγκαία η προστασία των επαγγελματιών και των εργαζόμενων στην εστίαση, ειδικά εν όψει της τουριστικής περιόδου.
Υπό αυτή την έννοια, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η απάντηση αυτή καλύπτει στην πραγματικότητα τα θέματα που τέθηκαν από την Ερώτηση μας, ενώ ελάχιστα λαμβάνεται υπόψη η επικείμενη τουριστική περίοδος».
Απόσπασμα της απάντησης έχει ως εξής :
ΘΕΜΑ: Απάντηση στη με αριθμ. πρωτ. 5677 / 10.4.2020 ερώτησης.
Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτ. 5677 / 10.4.2020 ερώτησης, που κατατέθηκε από τους Βουλευτές που αναγράφονται στον πίνακα διανομής, από πλευράς αρμοδιότητάς μας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Α. 1. Με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 55/11-03-2020, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α’ 76), θεσμοθετήθηκαν μέτρα στήριξης της οικονομίας της χώρας. Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 της εν λόγω Π.Ν.Π. αναστέλλεται η καταβολή Φ.Π.Α. και η είσπραξη βεβαιωμένων οφειλών και παρατείνεται η προθεσμία καταβολής δόσεων υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις.
2. Στη συνέχεια με το άρθρο πρώτο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 68/20-03-2020, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 (Α’ 83), μειώνεται σε έξι τοις εκατό (6%) ο συντελεστής Φ.Π.Α. για είδη ατομικής υγιεινής και προστασίας. Επιπλέον, με το άρθρο τρίτο της παραπάνω Π.Ν.Π. επιταχύνονται οι διαδικασίες επιστροφής φόρου εισοδήματος και Φ.Π.Α. εφόσον το συνολικό ποσό ανέρχεται μέχρι του ύψους των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, ανά φορολογία και ανά δικαιούχο. Με το άρθρο πέμπτο επεκτάθηκε η αναστολή είσπραξης οφειλών σε μισθωτούς και φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν ακίνητα σε πληγείσες επιχειρήσεις.
3. Περαιτέρω, με το άρθρο πρώτο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 75/30-03-2020, όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν.4684/2020 (Α ́86), προστέθηκαν νέα εδάφια στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 2 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 55/11-03-2020. Με τις νέες διατάξεις δίνεται έκπτωση 25% για δόσεις βεβαιωμένων οφειλών επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Με το άρθρο τρίτο παρέχεται κρατική ενίσχυση με τη μορφή της «επιστρεπτέας προκαταβολής» στις πληγείσες επιχειρήσεις. Επίσης, με το άρθρο έκτο της εν λόγω Π.Ν.Π. παρατείνονται ή αναστέλλονται οι προθεσμίες του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), όπως οι προθεσμίες για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και κοινοποίησης πράξεων προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή προστίμου και οριστικών πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή προστίμου.
4. Με το άρθρο δεύτερο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) ΦΕΚ Α’ 84/13-04-2020, δίνεται η δυνατότητα τροποποίησης του κύριου ενεργού Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) των επιχειρήσεων υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Επιπλέον, με το άρθρο τρίτο της εν λόγω Π.Ν.Π. προστέθηκαν νέα εδάφια στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 1 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 55). Με τα νέα εδάφια παρέχεται το ευεργέτημα του συμψηφισμού ποσού ίσου με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25 %) επί της καταβληθείσας οφειλής που αντιστοιχεί στην απόδοση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) με άλλες οφειλές ή δόσεις ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής στη Φορολογική Διοίκηση υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις.
5. Τέλος, με την ΠΝΠ ΦΕΚ Α ́90/01.05.2020 με θέμα «Περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την επάνοδο στην κοινωνική και οικονομική κανονικότητα» συμπληρώθηκε η ρύθμιση σχετικά με την έκπτωση 25% για δόσεις βεβαιωμένων οφειλών επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων (άρθρο δεύτερο), δόθηκε πίστωση καταβολής φορολογικών και λοιπών επιβαρύνσεων σε ενεργειακά προϊόντα (άρθρο τέταρτο), στηρίχθηκαν οι επιχειρήσεις με αντικείμενο νοσοκομειακές δραστηριότητες (άρθρο πέμπτο), παρατάθηκε η χρονική περίοδος διάθεσης πετρελαίου θέρμανσης με μειωμένο συντελεστή ΕΦΚ (άρθρο έβδομο) και δόθηκε η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας καταβολής δόσεων, καθώς και αναστολής είσπραξης οφειλών για τις επιχειρήσεις τυχερών παιγνίων (άρθρο όγδοο). Οι ανωτέρω φορολογικές ελαφρύνσεις και διευκολύνσεις εξειδικεύονται ή πρόκειται να εξειδικευτούν με Αποφάσεις και Εγκυκλίους του Υφυπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, στις οποίες αναφέρονται οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) των κλάδων που πλήττονται από την εξάπλωση του κορωνοϊού.
Β. Το Υπουργείο Οικονομικών στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την αντιμετώπιση του μείζονος προβλήματος της υπερχρέωσης όλων των νοικοκυριών, επαγγελματιών και επιχειρήσεων, που ταυτόχρονα πλήττονται και από την εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού, συμπεριλαμβανομένων και των επαγγελματιών του κλάδου εστίασης, έχει ήδη προβεί σε στοχευμένες ενέργειες, με σκοπό την προστασία των οφειλετών που έχουν ενταχθεί στο θεσμικό πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας, καθώς και λοιπών οφειλετών που έχουν περιέλθει σε δυσχέρεια αποπληρωμής δανειακών τους υποχρεώσεων, λόγω της τρέχουσας κρίσης. Υπογραμμίζεται ότι σε ισχύ παραμένουν τα υφιστάμενα νομικά εργαλεία στήριξης των ασθενέστερων οικονομικά ομάδων, όπως ο Νόμος για την Προστασία της Κύριας Κατοικίας (Ν. 4605/2019 α. 68 επ.) και ο Νόμος 3869/2010 (αναθεωρημένος Νόμος ρύθμισης οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων). Τα νομοθετήματα αυτά εξακολουθούν να προσφέρουν στήριξη στους υπερχρεωμένους δανειολήπτες, επικουρώντας στη ρύθμιση οφειλών και διευθέτηση των χρεών, μεσούσης της πανδημίας. Πριν την έναρξη της εθνικής κρίσης του κορωνοϊού είχε ήδη προγραμματιστεί να αρχίσει από το Μάιο 2020 η εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου ρύθμισης χρεών, πτώχευσης φυσικών και νομικών προσώπων και ταυτόχρονης απαλλαγής τους από τα χρέη. Η προθεσμία αυτή είναι υπό αναθεώρηση. Το νέο αυτό πλαίσιο προβλέπεται να αντικαταστήσει όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα (υπερχρεωμένα νοικοκυριά, προστασία πρώτης κατοικίας, πτωχευτικός κώδικας).
Το νέο πλαίσιο για την αφερεγγυότητα των φυσικών και νομικών προσώπων προβλέπεται να διέπει συνολικά τη διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους προς δημόσιο (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, ΟΤΑ), τράπεζες και λοιπούς ιδιώτες και περιλαμβάνει:
α) τη δυνατότητα ρύθμισης και αναδιάρθρωσης των χρεών, με την τήρηση της οποίας ο δανειολήπτης θα μπορεί να διασώζει την περιουσία του
β) τη δυνατότητα πτώχευσης και παροχής δεύτερης ευκαιρίας, για υπερχρεωμένους δανειολήπτες που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους. Η δεύτερη ευκαιρία ουσιαστικά επέρχεται με τη διαγραφή του υπολοίπου των οφειλών τους, κατόπιν ρευστοποίησης του συνόλου της περιουσίας τους και ελέγχου της περιουσιακής τους κατάστασης, έτσι ώστε να δύνανται να κάνουν νέο ξεκίνημα, σε εναρμόνιση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 1023/2019
γ) τη δυνατότητα πτώχευσης και παροχής δεύτερης ευκαιρίας και στα φυσικά πρόσωπα, πέραν των νομικών
δ) πρόνοιες για δανειολήπτες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες (όπως το επίδομα στέγασης)
ε) πρόνοιες για τον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών και πρόβλεψη συνεπειών για αυτούς.
Πιο συγκεκριμένα, επί του 7ου επιμέρους ερωτήματος, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού και γενικότερα η προστασία της ανθρώπινης ζωής αποτελούν σήμερα τις ύψιστες προτεραιότητες του έθνους και κινητοποιούν όλες τις δυνάμεις του. Το Υπουργείο Οικονομικών λαμβάνει υπόψη του ότι οι οικονομικές δυνατότητες των πολιτών δεν είναι οι ίδιες και ότι η λήψη μέτρων οικονομικής ενίσχυσης και η παροχή οικονομικών διευκολύνσεων στα πρόσωπα που έχουν ανάγκη και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες είναι καταλυτικής σημασίας για τη κοινωνική συνοχή, αναδεικνύει δε την κρατική ευθύνη. Περαιτέρω σημειώνουμε ότι το Υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με όλα τα συναρμόδια Υπουργεία, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες οικονομικές συνθήκες που προκύπτουν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και τις εξ αυτών επερχόμενες οικονομικές δυσχέρειες, εξετάζει και ήδη έχει προβεί σε πρωτοβουλίες και μέτρα που είναι απαραίτητα για τη διαφύλαξη της
κοινωνικής συνοχής στο πλαίσιο της λήψης θετικών μέτρων για την προστασία όλων των ευάλωτων πολιτών.
Πιο συγκεκριμένα:
Για τα προβλήματα που έχουν ανακύψει με τους οφειλέτες που αποδεδειγμένα πλήττονται από τις συνέπειες του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, όπως είναι κατεξοχήν οι επιχειρηματίες του κλάδου εστίασης και με σκοπό τη διευκόλυνσή τους και την προστασία της ζωής τους, η ΠΝΠ 75/30.03.2020 «Μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊούCOVID-19 και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 75) προβλέπει στη δεύτερη παράγραφο του πέμπτου άρθρου (Αναστολή προθεσμιών διενέργειας διαδικαστικών πράξεων και καταβολής δόσεων) του Μέρους Α (Διατάξεις Αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών) τα εξής :
«Για οφειλέτες που αποδεδειγμένα πλήττονται από τις συνέπειες του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 δυνάμει της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α ́ 55) και της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α ́ 68) και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτών υπουργικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί ή πρόκειται να εκδοθούν, αναστέλλεται για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών η καταβολή των δόσεων στο πλαίσιο ρυθμίσεων των ν. 4469/2017, 4605/2019 και 3869/2010 (Α ́ 130), χωρίς να επέρχονται οι συνέπειες λόγω της μη καταβολής και χωρίς να τροποποιείται η συνολική διάρκεια της ρύθμισης. Για οφειλέτες που δεν περιλαμβάνονται στις ανωτέρω αποφάσεις, δύναται να χορηγηθεί η ως άνω αναστολή κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και αξιολόγησης από τον πιστωτή».
Στη βάση αυτού διακρίνονται δύο κατηγορίες οφειλετών ήτοι:
α) οι οφειλέτες που πλήττονται αποδεδειγμένα από τις συνέπειες εξάπλωσης του κορωνοϊού δυνάμει των αναφερομένων ως άνω ΠΝΠ αλλά και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτών υπουργικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί ή πρόκειται να εκδοθούν, οι οποίοι, άνευ ετέρου, λαμβάνουν αναστολή για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών στην καταβολή των δόσεων τους στο πλαίσιο των ανωτέρω ρυθμίσεων, χωρίς να επέρχονται οι συνέπειες λόγω της μη καταβολής και χωρίς να τροποποιείται η συνολική διάρκεια της ρύθμισης, και
β) οι οφειλέτες που δεν περιλαμβάνονται στις ανωτέρω αποφάσεις, οι οποίοι όμως δύνανται να λάβουν την ως άνω αναστολή στην καταβολή των ρυθμισμένων κατά τα ανωτέρω δόσεων τους κατόπιν αίτησης τους και αξιολόγησης τους από τον εκάστοτε πιστωτή. Πρακτικώς, στην περίπτωση αυτή, η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τεκμηρίωση του οφειλέτη ότι πλήττεται από τις συνέπειες εξάπλωσης του κορωνοϊού προκειμένου να αξιολογηθεί σε δεύτερο στάδιο από τον κάθε πιστωτή και να δοθεί ή να μη δοθεί η αιτούμενη αναστολή. Γίνεται, συνεπώς, αντιληπτό ότι σε κάθε περίπτωση οι πολίτες που υπάγονται στις ως άνω περιπτώσεις δικαιούνται δυνάμει της ανωτέρω ΠΝΠ την τρίμηνη αναστολή καταβολής των δόσεων των ρυθμισμένων οφειλών τους, υπαγόμενοι είτε στην πρώτη είτε στη δεύτερη κατηγορία των ωφελούμενων της ΠΝΠ. Αυτονόητο είναι βέβαια ότι η ανωτέρω αναστολή πληρωμών αποτελεί δικαίωμα του οφειλέτη και όχι υποχρέωση του και συνεπώς αυτός δύναται, εφόσον επιθυμεί, να συνεχίσει την εμπρόθεσμη πληρωμή των δόσεων προς την τράπεζα ή εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, χωρίς να κάνει χρήση της αναστολής, όπως ισχύει αντίστοιχα και για την αναστολή των υπολοίπων υποχρεώσεων (φορολογικών και ασφαλιστικών) των οφειλετών. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι, παρά τη λήψη των ανωτέρω μέτρων, όσοι οφειλέτες κατά την παρούσα περίοδο δεν έχουν πληγεί από την εξάπλωση του κορωνοϊού και διατηρούν την οικονομική τους δυνατότητα, οφείλουν να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους έναντι των πιστωτών τους, καθώς δεν πρόκειται να θεσπιστεί οποιουδήποτε είδους οριζόντια αναστολή πληρωμών που να συμπεριλαμβάνει τη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλετών. Εξάλλου, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο (Ευρωπαϊκές Οδηγίες για την αφερεγγυότητα και Κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας), κάθε κράτος – μέλος της Ε.Ε οφείλει να θεσπίσει πλαίσιο ρύθμισης οφειλών το οποίο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη συγκεκριμένες παραμέτρους του συγκεκριμένου οφειλέτη, όπως η ικανότητα αποπληρωμής του (δηλ. τα εισοδήματα και οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης) και η πραγματική/εμπορική αξία της περιουσίας του.
Επιπρόσθετα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αυτές οι παράμετροι οικονομικού χαρακτήρα και για τους συνοφειλέτες και τους εγγυητές του οφειλέτη. Πρέπει να σημειωθεί ότι βασική παράμετρος για τη διενέργεια ρύθμισης οφειλής αποτελεί η πραγματική οικονομική αδυναμία του οφειλέτη (και κατ ́επέκταση και των συνοφειλετών και εγγυητών του), που πρέπει να αποδεικνύεται με συγκεκριμένα τεκμήρια.
Βάσει των ανωτέρω, γίνεται κατανοητό ότι καθίσταται ανέφικτη η θέσπιση μιας «οριζόντιας» ρύθμισης οφειλών σε μια ομάδα οφειλετών, στη βάση άλλων χαρακτηριστικών τους (π.χ. ίδια γεωγραφική περιοχή ή που συνέβησαν τα ίδια συμβάντα ή που έχουν την ίδια ιδιότητα), τα οποία δεν λαμβάνουν υπόψη ταυτόχρονα και την πραγματική οικονομική κατάσταση του κάθε οφειλέτη (και κατ ́ επέκταση και των συνοφειλετών και εγγυητών του). Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, κάθε οφειλέτης ξεχωριστά, εφόσον έχει οικονομική αδυναμία (τόσο ο ίδιος όσο και οι συνοφειλέτες και εγγυητές του), θα πρέπει να προβεί (προβούν) στη διενέργεια της διαδικασίας ρύθμισης οφειλών, μέσω της οποίας θα πρέπει να αποδείξει (αποδείξουν) την οικονομική αδυναμία του(ς) και να λάβει (λάβουν) την κατάλληλη ρύθμιση οφειλής που αντιστοιχεί στο επίπεδο αδυναμίας του(ς).
Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με αίσθημα ευθύνης, ορθολογισμού και αλληλεγγύης μετέχει των κρίσιμων εξελίξεων και συμβάλλει με συνέπεια στο δύσκολο έργο του Υπουργείου Οικονομικών, αξιοποιώντας ιδίως τη μακρά εμπειρία και γνώση της στη λειτουργία των νομοθετικών εργαλείων ρύθμισης οφειλών, καταθέτοντας τη γνώση της για θεσμική ευελιξία και αντικειμενική αναγνώριση της οικονομικής αδυναμίας των πολιτών στο πλαίσιο των ρυθμίσεων, πάντοτε με σκοπό τη την αποτελεσματική διαχείριση της πρωτόγνωρης ανθρωπιστικής κρίσης που διανύουμε και την ίδια την προστασία της ζωής των πολιτών.
Γ. Σε κάθε περίπτωση το Υπουργείο Οικονομικών παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις που σχετίζονται με την διάδοση του κορωνοϊού και τις επιπτώσεις στις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους και την οικονομία και θα προχωρήσει αν κριθεί σκόπιμο σε νέες πρωτοβουλίες στήριξης των πληγέντων στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας. Οι πρόσθετες παρεμβάσεις και μέτρα που σχεδιάζονται, ανακοινώνονται από το γραφείο τύπου του Υπουργείου Οικονομικών στον ιστότοπο (www.minfin.gr) και συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα: https://www.minfin.gr/web/guest/grapheio-typou.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΥΡΑΣ»
