Ξημερώματα έγινε η εισήγηση του zero waste στο δημοτικό συμβούλιο Κεντρικής Κέρκυρας
Zero waste
25 Φεβρουαρίου 2020
/ 11:29
ΚΕΡΚΥΡΑ. Μετά από πολλές αναβολές, έφθασε η στιγμή να συζητηθεί το θέμα της διαχείρισης στη φιλοσοφία μηδενικών αποβλήτων.
Ωστόσο η ώρα αυτή ήταν ... μεταμεσονύκτια και μέσως μετά από τέσσερις ώρες συζήτησης για το θέμα του Ερημίτη. Την εισήγηση έκαναν από κοινού τέσσερις παρατάξεις (Καλούδης, Σαρλή, Δρυ, Πουλής) αλλά πολύ λίγοι την άκουσαν.
Ο πρόεδρος Δημήτρης Μεταλληνός και η Δήμαρχος Μερόπη Υδραίου, θέλησαν να μην αναβάλλουν το θέμα για μια ακόμη φορά, παρά την κόπωση όλων, σε ένδειξη σεβασμού στους πολίτες που παρευρίσκονταν στη συνεδρίαση για το συγκεκριμένο θέμα.
Αφού έγινε η κεντρική εισήγηση, και κάποιες ερωτήσεις, τελικά -περί τις 2:30 τα ξημερώματα- ελήφθη απόφαση να γίνει διακοπή της συνεδρίασης και να συνεχιστεί την Τετάρτη στις 7 με τις τοποθετήσεις των άλλων συμβούλων αλλά και την ψήφιση του θέματος.
Η εισήγηση των τεσσάρων παρατάξεων
Υιοθέτηση της φιλοσοφίας «Κέρκυρα-Μηδενικά Απόβλητα» («Corfu-Zero Waste»)
και άμεση εφαρμογή της με Ανακύκλωση με Διαλογή στη Πηγή
Εισηγήτρια η Δημοτική Σύμβουλος κα Αγγελική (Άντζελα) Ρίγγα και παρεμβαίνουν εισηγητικά οι Επικεφαλής των συνεργαζόμενων Παρατάξεων
Γιώργος Καλούδης, Χρύσανθος Σαρλής, Μαρία Δρυ, Σπυρίδων Πουλής
Α. Η απαξιωτική κατάσταση στην Κέρκυρα τα τελευταία χρόνια
Η κερκυραϊκή κοινωνία βιώνει εδώ και πολλά χρόνια μια εκρηκτική κατάσταση με τη διαχείριση των απορριμμάτων, με τα σκουπίδια λοφίσκους στους δρόμους, με τη διαρκή ρύπανση του υπόγειου-επίγειου και εναέριου περιβάλλοντος της Κέρκυρας που σαν συνέπεια έχει τη δραματική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, τον εθισμό και την απογοήτευση των Κερκυραίων, τη δυσφήμηση και την απαξίωση της Κέρκυρας σαν Ελληνικό και Διεθνή τουριστικό προορισμό.
Στο Τεμπλόνι αντί να λειτουργεί Χώρος Υγιεινομικής Ταφής Υπολλειμμάτων (ΧΥΤΥ) υπάρχει ΧΩΜΑΤΕΡΗ ! Ο δήθεν ΧΥΤΑ-ΧΑΔΑ Τεμπλονιου είναι κλειστός από το 2018 και εναποθέτουν στο χώρο της κομποστοποίησης και του δεματοποιητή χωρίς καμία υποδομή απορρίμματα που παραμένουν άθαφτα για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, καθιστώντας την περιοχή υγειονομική βόμβα. Μέρος αυτών δεματοποιούνται και με τη μορφή κατ’ επείγοντος χωρίς να πληρούνται στοιχειώδεις περιβαλλοντικοί όροι και προϋποθέσεις εναποτίθενται σε διάφορα οικόπεδα γύρω από το δεματοποιητή.
Στη Λευκίμμη αντί να λειτουργούσε ΧΥΤΥ έγινε και εκεί μία Χωματερή.
Η έλλειψη άδειας λειτουργίας και η αντίδραση των πολιτών της Λευκίμμης καθιστούν απαγορευτική τη χρήση του.
Εκατοντάδες παράνομες χωματερές είναι διάσπαρτες σε όλο το νησί μας.
Τα δέματα σε Τεμπλόνι και Λευκίμμη έχουν αρχίσει να αποσυντίθενται γιατί έχει περάσει ο χρόνος ζωής τους .
Το κόστος μεταφοράς στη Κοζάνη ή όπου αλλού είναι αρκετά μεγάλο και δυσβάστακτο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Εύλογα λοιπόν καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως ενώ η ευρωπαϊκή και η ελληνική νομοθεσία ήταν σαφής και προέβλεπε ανακύκλωση με διαλογή στη πηγή και μάλιστα έθετε και ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους κάθε χρόνο ποτέ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΣΤΗΚΕ αυτή η ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΛΥΣΗ.
Μια οριστική, περιβαλλοντικά ορθή και βιώσιμη διαχείριση που θα μας απαλλάξει από τη διαρκή δημιουργία νέων ΧΥΤΥ και θα μας κοστίζει οικονομικά, κοινωνικά, υγειονομικά και περιβαλλοντικά.
Η μόνη λύση με αυτό το αποτέλεσμα είναι η φιλοσοφία των μηδενικών αποβλήτων και η εφαρμογή της στη πράξη με τη διαλογή στη πηγή και ολική ανακύκλωση.
Β. ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΗΔΕΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Ορισμός
Φιλοσοφία μηδενικών αποβλήτων (eng. Corfu zerowaste): Σύνολο αρχών και διαδικασιών μέσω των οποίων επιδιώκεται η διατήρηση των φυσικών πόρων, δηλαδή μετά την υπεύθυνη παραγωγή και κατανάλωση, προϊόντα, συσκευασίες και υλικά επαναχρησιμοποιούνται ή ανακτώνται με φυσικό τρόπο. Με αυτόν τον τρόπο, τα απορρίμματα δεν οδηγούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής, εγκαταστάσεις αποτέφρωσης και δεν απορρίπτονται ανεξέλεγκτα στη γη, στο νερό ή στον αέρα με απειλητικό τρόπο για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Η διαχείριση στη βάση της φιλοσοφίας μηδενικών αποβλήτων αφορά δύο άξονες:
α) την πρόληψη της δημιουργίας απορριμμάτων(σε αντίθεση με την ανάγκη διαχείρισής τους αφού έχουν παραχθεί) και
β) την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσή τους (μετά από Διαλογή στην Πηγή με εφαρμογή του συστήματος πόρτα-πόρτα).
Γ. Η Πρόταση
Προτείνεται η υιοθέτηση και εφαρμογή της φιλοσοφίας μηδενικών αποβλήτων στην διαχείριση των απορριμμάτων στην Κέρκυρα ως ο βέλτιστος τρόπος διαχείρισης, που προσδίδει τα προσδοκόμενα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα με όρους μέλλοντος για το σύνολο των κατοίκων της και τους απαλλάσσει από τις κοστοβόρες και ξεπερασμένες πρακτικές διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτών.
Με βάση την προσωρινή για δύο ή τρία χρόνια μεταφορά (μέρους ή ενδεχόμενα του συνόλου) των απορριμμάτων της Κέρκυρας δίδεται ένας ικανός χρόνος ενσωμάτωσης και εφαρμογής της φιλοσοφίας των μηδενικών αποβλήτων στην Κέρκυρα ώστε το 2022 να βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη με ορατά σημαντικά αποτελέσματα για την Κέρκυρα.
Η φιλοσοφία των μηδενικών αποβλήτων συνάδει με τους διακηρυγμένους στόχους των δημοτικών παρατάξεων όλων των Δήμων της Κέρκυρας καθότι όλοι υποστήριξαν την πρόληψη, τη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση.
Με βάση όλα τα παραπάνω προτείνουμε την εφαρμογή των παρακάτω ως μέρος ενός ολοκληρωμένου βιώσιμου σχεδίου διαχείρισης βασισμένο στην φιλοσοφία των μηδενικών απορριμμάτων:
1. Υιοθέτηση της φιλοσοφίας μηδενικών απορριμμάτων από το σύστημα διαχείρισης του Δήμου με σταδιακή αλλά άμεσα προγραμματισμένη απεμπλοκή από τα σύμμεικτα (πράσινος κάδος) και παράλληλη δημιουργία 6 ρευμάτων -6 κλάδων (οργανικά-κομπόστ, πλαστικό , μέταλλο, γυαλί, χαρτί, σύμμεικτα),
2. Άμεση υλοποίηση των εγκεκριμένων από το 2018 προγραμμάτων χρηματοδότησης για ανακύκλωση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων-ψηφισμένων επίσης από το 2018 από το Δημοτικό Συμβούλιο του ενιαίου Δήμου και του Υπουργείου Εσωτερικών (βλ. Παράρτημα). Άμεση διεκδίκηση από τη Περιφέρεια να παραταθούν αυτά που έληξαν την 31-12-2019 και δεν απορροφήθηκε ούτε ένα ευρώ.
3. Έναρξη διαδικασίας χάραξης πολιτικής μηδενικών αποβλήτων από το Δήμο σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών
4. Άμεσα εφαρμογή συστημάτων ιχνηλασιμότητας (“Πληρώνω όσο πετάω”- κάνω ανακύκλωση μου επιστρέφονται χρήματα (κίνητρα και αντικίνητρα).
5. Ενεργή υποστήριξη των Πράσινων Γωνιών του νησιού (προμήθεια σάκων συλλογής, στεγάστρων, ζυγαριάς, μικρής πρέσας, εξασφάλιση της αποκομιδής) για την αύξηση της ανακύκλωσης και τη δραστική μείωση του όγκου των σύμμεικτων απορριμμάτων και μελέτη για μελλοντική δυνατότητα συνεργασίας και αξιοποίησης από το Δήμο.
6. Προτεραιότητα ο διαχωρισμός των οργανικών αποβλήτων ώστε να μειωθεί ο συνολικός όγκος των απορριμμάτων κατά 43-45% με ταυτόχρονη παραγωγή υψηλής ποιότητας λιπάσματος (κομπόστ) με τη δρομολόγηση κατασκευής τουλάχιστον μιας μονάδας κομποστοποίησης
7. Για το συντονισμό όλων των ενεργειών αποφασίζεται η σύσταση αντιπροσωπείας υπό την Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων και Πρόεδρο του ΦΟ.Σ.Δ.Α. κα Μερόπη Υδραίου, (προτείνουμε και των Δημάρχων Βορρά και Νότου εφόσον το επιθυμούν) και Δημοτικών Συμβούλων από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης, που θα επισκεφθεί άμεσα, μέσα σε ένα μήνα, τις Βρυξέλλες, ώστε να ενημερωθεί και να λάβει τη ζητούμενη τεχνογνωσία, και να εξασφαλίσει οικονομικούς πόρους μέσω των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων και να εισηγηθεί τον τρόπο εφαρμογής των διαδικασιών που περιλαμβάνονται στη διαχείριση με βάση τη φιλοσοφία «μηδενικών αποβλήτων». Μετά την επιστροφή θα ακολουθήσει ενημέρωση και συζήτηση στο σύνολο του ΔΣ για επόμενα βήματα.
Πιο αναλυτικά στο παράρτημα που ακολουθεί.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ
Στρατηγικοί στόχοι
Με τη διαχείριση των απορριμμάτων στη βάση της φιλοσοφίας των μηδενικών αποβλήτων επιτυγχάνονται οι παρακάτω στρατηγικοί στόχοι:
1. ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ
Αφορούν κεντρικές πολιτικές επιλογές όπως ενδεικτικά α) η μείωση των πλαστικών προϊόντων βιομηχανικής ή βιοτεχνικής κατασκευής και παντός είδους συσκευασιών σε συνδυασμό με στροφή προς εναλλακτικά βιοαποδομήσιμα ή επαναχρησιμοποιούμενα υλικά, β) η ενσωμάτωση στο εκπαιδευτικό σύστημα περιβαλλοντικής αγωγής και ανακύκλωσης κτλ.
2. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ
Η μη υγειονομική ταφή απορριμμάτων ή η ταφή ενός ελάχιστου υπολείμματος αυτών μικρότερο του 10% όπως προβλέπουν οι οδηγίες 850 και 851/2018 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις αναθεωρήσεις των Περιφερειακών Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ έως 05.07.2020), αποτρέπει σε υπέρτατο βαθμό την επιμόλυνση του εδάφους, του υδροφόρου ορίζοντα και της ατμόσφαιρας με σοβαρές συνέπειες στις καλλιέργειες και τη δημόσια υγεία.
Συγκεκριμένα η επιβάρυνση που έχει δεχτεί το νησί της Κέρκυρας είναι εμφανής από τη ύπαρξη μη λειτουργικών και προσφάτως μη αδειοδοτημένων ΧΥΤΥ, από την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα αλλά και της ατμόσφαιρας πέριξ του Τεμπλονίου, από τις διάσπαρτες χωματερές στο νησί, από την χρονίζουσα εναπόθεση δεκάδων χιλιάδων τόνων χύδην ή «δεματοποιημένων» σκουπιδιών σε Λευκίμμη και Τεμπλόνι, από την άστοχη διαχείριση της λυματολάσπης κατά το βιολογικό καθαρισμό μέρους των στραγγισμάτων και της έλλειψης υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού.
3. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ
Τα απορρίμματα αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες πλουτοπαραγωγικές πηγές παγκοσμίως καθώς μετά τον διαχωρισμό τους και ανάλογα με τη σύσταση και τις τεχνικές επεξεργασίας τους, έχουν τη δυνατότητα να ανακτηθούν και να αξιοποιηθούν ως πρωτογενή υλικά. Η φιλοσοφία μηδενικών αποβλήτων έχει κεντρικό στόχο την ανάκτηση φυσικών πόρων
Η υιοθέτηση μιας πολιτικής μηδενικών αποβλήτων και η δημιουργία ενός ολιστικού συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων επιφέρει σημαντική μείωση στα έξοδα διαχείρισης καθώς και θεαματική μείωση στα ανταποδοτικά τέλη για τους πολίτες.
Ως «τουριστικός προορισμός μηδενικών αποβλήτων», η Κέρκυρα αναμένεται να αποκτήσει μέσω αυτής της ονομασίας προέλευσης (brand name) τεράστια υπεραξία που θα συμβάλει στην οικονομική άνθιση όλου του νησιού και θα αποκαταστήσει γρήγορα την τραυματισμένη της εικόνας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Επιπρόσθετα θα καταφέρει να γίνει πρότυπο παράδειγμα θετικής αλλαγής συμπεριφοράς (lighthouse) και κοιτίδα τεχνογνωσίας και εμπειρίας για άλλες περιοχές.
Επιπρόσθετα, για την εφαρμογή πολιτικών σύμφωνα με τη φιλοσοφία των μηδενικών αποβλήτων αντλούνται οικονομικοί πόροι από ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης μέσω ενεργοποίησης ειδικών χρηματοδοτικών εργαλείων.
Τέλος, οι πολιτικές διαχείρισης με βάση τη φιλοσοφία μηδενικών αποβλήτων είναι αντιστρόφως ανάλογη με τις επιλογές διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων με αποτέλεσμα επιπλέον του θετικού περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση πόρων από α) κοστοβόρες επενδύσεις αποκομιδής, επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής σύμμεικτων απορριμμάτων, β) πρόστιμα μη συμμόρφωσης στις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής, γ) μη καταβολή αυξημένων τελών ταφής σε ΧΥΤΑ από 1/1/2020, κ.ά.
4. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ
Η υιοθέτηση μιας πολιτικής διαχείρισης μηδενικών αποβλήτων σε μια κοινωνία εισάγει σε αυτήν την έννοια της ατομικής κοινωνικής ευθύνης (accountability), συνεπώς επιτυγχάνεται κοινή στόχευση ηγεσίας και πολιτών με συνέπεια την καλύτερη, επικοινωνία, κατανόηση και την ευημερία της Δημοκρατίας.
Η μείωση των αποβλήτων επιφέρει μείωση του κόστους και βιωσιμότητα που συνεπάγεται ταχύτερη πρόοδο και περισσότερο καινοτόμα βήματα προς την κοινωνική ευημερία. Αντίθετα οι χώροι υγειονομικής ταφής παρατηρούνται δυσανάλογα σε περιοχές με χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση και ασθενή αντίσταση από την τοπική κοινότητα, ενώ πορίσματα έδειξαν αυξημένη επικινδυνότητα για τη δημόσια υγεία (π.χ. γενετικές ανωμαλίες, καρκίνος πνεύμονα, κ.ά.).
Οι επιπτώσεις από τα σκουπίδια στους δρόμους προκάλεσαν πολλαπλές κοινωνικές διαμαρτυρίες και έγιναν η αιτία της ανάπτυξης των Πράσινων Γωνιών. Για αυτή την πρωτοβουλία της «Κοινωνίας των Πολιτών»ηΚέρκυρα, σήμερα, αισθάνεται υπερήφανη έχοντας ήδη εισπράξει διεθνώς εγκωμιαστικά σχόλια.
Δυνητικές πολιτικές «μηδενικών αποβλήτων» για την Κέρκυρα
Α. Με άμεση εφαρμογή
1. Ενημέρωση των δημοτών για την φιλοσοφία «μηδενικών αποβλήτων» και τους τρόπους εφαρμογής της. Στήριξη των Πράσινων Γωνιών με αναγνώριση του έργου τους ως σημαντικός πυλώνας της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
2. Ο διαχωρισμός των οργανικών αποβλήτων ώστε να μειωθεί ο συνολικός όγκος των απορριμμάτων κατά 43-45% με ταυτόχρονη παραγωγή υψηλής ποιότητας λιπάσματος (κομπόστ) με τη δρομολόγηση κατασκευής τουλάχιστον μιας μονάδας κομποστοποίησης.
3. Έναρξη διαδικασίας σχεδίασης ενός λειτουργικού τοπικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων με στόχο τα μηδενικά απόβλητα.
Β. Βάσει μακροπρόθεσμου σχεδιασμού
1. Εκπαίδευση
Οργάνωση και συστηματοποίηση εκπαιδευτικού υλικού και προγραμμάτων για μαθητές, νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Εκπαίδευση και οργάνωση υπαλληλικού προσωπικού, τοπικών συμβουλίων και εθελοντών.
Εκπαίδευση μαθητών, οικογενειών, ομάδων, εργαζομένων με συντονισμένες επισκέψεις σε σχολεία,κέντρα δια βίου μάθησης, νοικοκυριά, φορείς, επιχειρήσεις και κοινότητες.
2. Πρόληψη
Στρατηγικές μείωσης πλαστικού στη δημόσια διοίκηση, στην τοπική παραγωγή και ενθάρρυνση και επιβράβευση ελαχιστοποίησης ή στροφής προς ανακυκλούμενα υλικά συσκευασιών στις τοπικές επιχειρήσεις, θέσπιση κινήτρων και αντικινήτρων για πολίτες και επιχειρήσεις.
Ενημέρωση στις πύλες εισόδου (λιμάνι, αεροδρόμιο, ΚΤΕΛ) για τους τουρίστες ότι εισέρχονται σε περιοχή φιλοσοφίας «μηδενικών αποβλήτων» με συγκεκριμένη διαχείριση των απορριμμάτων.
3. Επανάχρηση
Στρατηγικές επανάχρησης πετρελαιοειδών, νερού, ξυλείας, ελαίων, άνθρακα, κ.ά.
Επιδιόρθωση και προώθηση ειδών ρουχισμού, οικιακού, επαγγελματικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (σύνδεση με άξονα κοινωνικής αλληλεγγύης)
Συλλογή μη επισκευάσιμων ειδών και προώθηση σε εταιρείες ασφαλούς διαχείρισης.
4. Διαλογή στην Πηγή με εφαρμογή του σύστηματος πόρτα-πόρτα
Προϋπόθεση της διαχείρισης με τη φιλοσοφία «μηδενικών αποβλήτων» είναι η Διαλογή στην Πηγή με εφαρμογή του συστήματος πόρτα-πόρτα δηλαδή η προ-διαλογή ανακυκλώσιμων υλικών στα σημεία παραγωγής τους από τους ίδιους τους παραγωγούς.
Ενδεικτικά βήματα είναι:
α) Η δημιουργία ρευμάτων κατά κατηγορία αστικών στερεών αποβλήτων [πλαστικό, χαρτί, μέταλλο, γυαλί, οργανικά (ή βιοαπόβλητα), σύμμεικτα].
β) Η ανάπτυξη δίκτυου πράσινων σημείων με κάδους για όλα τα ρεύματα. Ειδικότερα, για την Παλιά Πόλη της Κέρκυρας συστήνεται η χρήση κινητών κάδων για όλα τα ρεύματα με προγραμματισμένη αποκομιδή ανά περιοχή. Σταθερά πράσινα σημεία σε περιαστικές περιοχές και κοινότητες.
γ) Υποστήριξη υφιστάμενων πράσινων γωνιών.
δ) Ανάπτυξη σε μεγάλες ζώνες ειδικών ρευμάτων αποβλήτων για ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές συσκευές, ρούχα/υποδήματα, μπαταρίες, λαμπτήρες, φάρμακα, οικιακών ελαίων και χημικά υλικά. Μονάδα συλλογής και επεξεργασίας απόβλητων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (μπάζα).
5. Λιπασματοποίηση (κομποστοποίηση)
Στηρίζεται στον διαχωρισμό των οργανικών αποβλήτων (βιοαποβλήτων) με ανάπτυξη του καφέ κάδου ή ειδικών containers καιδιακρίνεται σε οικιακή, συνοικιακή και κεντρική μονάδα κομποστοποίησης (ΜΕΒΑ).
Ειδικά για την Κέρκυρα υπάρχει επιτακτική ανάγκη χωροθέτησης τριών (3) τουλάχιστον μονάδων κομποστοποίησης (Βορράς, Μέση, Νότος).
Παραγωγή υψηλής ποιότητας λιπάσματος (κομπόστ) με ανταποδοτικά οφέλη για το Δήμο, τον πολίτη και τον καλλιεργητή.
6. Ανακύκλωση-Ανάκτηση
Υιοθετήση πρακτικών που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της τοπικής διαχείρισης απορριμμάτων και συντελούν στην μείωση των όγκων των απορριμμάτων που καταλήγουν σε χώρους ταφής και στην εξοικονόμηση ενέργειας και πρώτων υλών. Μετά από μελέτη βέλτιστων πρακτικών σε μέρη της Ευρώπης (π.χ. Λουμπλιάνα, Τρεβίζο, Σαρδινία)
Εξασφάλιση ανταποδοτικών οικονομικών πόρων υπέρ των δημοτών.
7. Ποσοτικοί στόχοι μείωσης του υπολείμματος έως 10% του συνολικού παραγόμενου όγκου
Οι παραπάνω δράσεις και στρατηγικές μειώνουν δραστικά το εναπομείναν άχρηστο υπόλειμμα το οποίο θα οδηγείται για ταφή σε ΧΥΤΥ σε επίπεδα μικρότερα του 10% (Οδηγίες ΕΕ 850& 851/2018)
Παράλληλα, συστήνεται η λειτουργία δύο Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών(Κ.Δ.Α.Υ.) με ενσωματωμένες γραμμές για υποδοχή και διαλογή του όποιου σύμμεικτου παραγόμενου αποβλήτου και παραπλήσια δημιουργία αντίστοιχων μικρών Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολείμματος (ΧΥΤΥ).
Προγράμματα μέσω Περιφέρειας Ιονίων Νήσων
1. Ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων προϋπολογισμού 925.476,48€, Απόφαση ένταξης ΑΔΑ: 9Ο1Υ7ΛΕ-Σ93, Αποδοχή χρηματοδότησης ΑΔΑ: 6ΒΡΙΩΕΑ-ΗΝ0, (συνημμένα 1α,β)
Επιμέρους προϋπολογισμοί προμήθειας κάδων: 521.236,48€ και απορριμματοφόρων 404.240€.
Η πράξηπροέβλεπε την προμήθεια 1.800 κάδων οικιακής κομποστοποίησης, 1.000 καφέ κάδων των 660 λίτρων, 3.800 κάδων των 10 λίτρων για συλλογή βιοαποβλήτων κουζίνας (με σακούλες για 1 έτος), 1 απορριμματοφόρο περιστρεφόμενου τυμπάνου 8 m3 και 2 απορριμματοφόρα περιστρεφόμενου τυμπάνου 12 m3.
Η προθεσμία έληξε στις 31.12.2019 και πρέπει να υπάρξει κατεπείγον αίτημα του Δήμου (ενδεχόμενα και των υπόλοιπων Δήμων) προς την Π.Ι.Ν ώστε να δοθεί η δυνατότητα παράτασής της.
2. Κατασκευή πράσινου σημείου προϋπολογισμού 1.162.506,20€ Απόφαση ένταξης ΑΔΑ: 7ΔΨΥ7ΛΕ-6Φ0, Αποδοχή χρηματοδότησης ΑΔΑ: ΩΖ8ΖΩΕΑ-6ΜΖ (βλ. συνημμένα 2α, β)
Η πράξη αφορά στην κατασκευή ενός Μεγάλου Πράσινου Σημείου στην κεντρική Κέρκυρα και ειδικότερα σε δημοτικό οικόπεδο στη θέση «Καμόνας – Μπάρτσα- Αθέη» Κοινοπιαστών Δ.Ε. Αχιλλείων. Οι εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός του Πράσινου Σημείου είναι σύμφωνες με τις προδιαγραφές που θέτει η ΚΥΑ αριθ. οικ.18485 "Καθορισμός των κατηγοριών και των προδιαγραφών των Πράσινων Σημείων (ΠΣ) κλπ. (ΦΕΚ 1412β/26-4-2017) και περιλαμβάνουν εργασίες περίφραξης, διαμόρφωση χώρου στεγασμένου και κατάλληλα διαμορφωμένου για την τοποθέτηση container και παλετοκιβωτίων, προκειμένου να μπορεί να γίνει πλήρης διαχωρισμός υλικών για την εναπόθεση, κατασκευή φυλακίου γραφεία του προσωπικού, κλπ. Ο σχεδιασμός προβλέπει όλες τις υποδομές ΑΜΕΑ που απαιτούνται. Θα υλοποιηθεί με τα εξής δύο (2) υποέργα: 1. Κατασκευή Πράσινου Σημείου (κεντρικής Κέρκυρας) προϋπολογισμού 992.000,00 €. 2. Προμήθεια εξοπλισμού Πράσινου Σημείου (κεντρικής Κέρκυρας) προϋπολογισμού 170.506,20€.
Η πράξη έχει ημερομηνία λήξης στις 30.06.2020.
3. Ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμου χαρτιού(εκτός συσκευασιών) προϋπολογισμού713.000€ με ημερομηνία ένταξης την 25.07.2018.Aπόφαση ένταξης ΑΔΑ: 6ΕΜΑ7ΛΕ-7ΚΥ,Αποδοχή χρηματοδότησης 6756ΩΕΑ-Γ0Θ βλ. συνημμένα 3α, β
Υποέργο 1: Προμήθεια κάδων χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμου χαρτιού (εκτός συσκευασιών), προϋπολογισμού 310.000,00 €. 500 κίτρινων κάδων 1.100 λίτρων, 1.000 κίτρινων κάδων των 600 λίτρων
Υποέργο 2: Προμήθεια απορριμματοφόρων χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμου χαρτιού, προϋπολογισμού 403.000,00 €. 1 απορριμματοφόρο τύπου πρέσας 20 m3, 1 απορριμματοφόρο τύπου πρέσας 16 m3, 1 μικρό ανοικτό φορτηγό ανακύκλωσης.
Η πράξη έχει ημερομηνία λήξης στις 30.06.2020.
Ειδικό Πρόγραμμα Ενίσχυσης Δήμων Υπουργείου Εσωτερικών 4748/20.02.2018 - ΦΕΚ612
«ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ ΙΙ» για προμήθεια μηχανημάτων έργου αποκομιδής απορριμμάτωνπροϋπολογισμού 399.999,20€(βλ. συνημμένο 4α, β, γ)
Αποδοχή επιχορήγησης ΑΔΑ: 6Π59ΩΕΑ-X6Θ
Απόφαση Ένταξης πράξης ΑΔΑ: 94ΤΞ46ΜΓ2Α-ΠΦΛ /17.01.2020
Τεχνικό Δελτίο στο ΚΗΜΔΗΣ18REQ003938719
Η δαπάνη εγκρίθηκε στις 17.01.2020.
Ο πρόεδρος Δημήτρης Μεταλληνός και η Δήμαρχος Μερόπη Υδραίου, θέλησαν να μην αναβάλλουν το θέμα για μια ακόμη φορά, παρά την κόπωση όλων, σε ένδειξη σεβασμού στους πολίτες που παρευρίσκονταν στη συνεδρίαση για το συγκεκριμένο θέμα.
Αφού έγινε η κεντρική εισήγηση, και κάποιες ερωτήσεις, τελικά -περί τις 2:30 τα ξημερώματα- ελήφθη απόφαση να γίνει διακοπή της συνεδρίασης και να συνεχιστεί την Τετάρτη στις 7 με τις τοποθετήσεις των άλλων συμβούλων αλλά και την ψήφιση του θέματος.
Η εισήγηση των τεσσάρων παρατάξεων
Υιοθέτηση της φιλοσοφίας «Κέρκυρα-Μηδενικά Απόβλητα» («Corfu-Zero Waste»)
και άμεση εφαρμογή της με Ανακύκλωση με Διαλογή στη Πηγή
Εισηγήτρια η Δημοτική Σύμβουλος κα Αγγελική (Άντζελα) Ρίγγα και παρεμβαίνουν εισηγητικά οι Επικεφαλής των συνεργαζόμενων Παρατάξεων
Γιώργος Καλούδης, Χρύσανθος Σαρλής, Μαρία Δρυ, Σπυρίδων Πουλής
Α. Η απαξιωτική κατάσταση στην Κέρκυρα τα τελευταία χρόνια
Η κερκυραϊκή κοινωνία βιώνει εδώ και πολλά χρόνια μια εκρηκτική κατάσταση με τη διαχείριση των απορριμμάτων, με τα σκουπίδια λοφίσκους στους δρόμους, με τη διαρκή ρύπανση του υπόγειου-επίγειου και εναέριου περιβάλλοντος της Κέρκυρας που σαν συνέπεια έχει τη δραματική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, τον εθισμό και την απογοήτευση των Κερκυραίων, τη δυσφήμηση και την απαξίωση της Κέρκυρας σαν Ελληνικό και Διεθνή τουριστικό προορισμό.
Στο Τεμπλόνι αντί να λειτουργεί Χώρος Υγιεινομικής Ταφής Υπολλειμμάτων (ΧΥΤΥ) υπάρχει ΧΩΜΑΤΕΡΗ ! Ο δήθεν ΧΥΤΑ-ΧΑΔΑ Τεμπλονιου είναι κλειστός από το 2018 και εναποθέτουν στο χώρο της κομποστοποίησης και του δεματοποιητή χωρίς καμία υποδομή απορρίμματα που παραμένουν άθαφτα για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, καθιστώντας την περιοχή υγειονομική βόμβα. Μέρος αυτών δεματοποιούνται και με τη μορφή κατ’ επείγοντος χωρίς να πληρούνται στοιχειώδεις περιβαλλοντικοί όροι και προϋποθέσεις εναποτίθενται σε διάφορα οικόπεδα γύρω από το δεματοποιητή.
Στη Λευκίμμη αντί να λειτουργούσε ΧΥΤΥ έγινε και εκεί μία Χωματερή.
Η έλλειψη άδειας λειτουργίας και η αντίδραση των πολιτών της Λευκίμμης καθιστούν απαγορευτική τη χρήση του.
Εκατοντάδες παράνομες χωματερές είναι διάσπαρτες σε όλο το νησί μας.
Τα δέματα σε Τεμπλόνι και Λευκίμμη έχουν αρχίσει να αποσυντίθενται γιατί έχει περάσει ο χρόνος ζωής τους .
Το κόστος μεταφοράς στη Κοζάνη ή όπου αλλού είναι αρκετά μεγάλο και δυσβάστακτο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Εύλογα λοιπόν καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως ενώ η ευρωπαϊκή και η ελληνική νομοθεσία ήταν σαφής και προέβλεπε ανακύκλωση με διαλογή στη πηγή και μάλιστα έθετε και ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους κάθε χρόνο ποτέ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΣΤΗΚΕ αυτή η ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΛΥΣΗ.
Μια οριστική, περιβαλλοντικά ορθή και βιώσιμη διαχείριση που θα μας απαλλάξει από τη διαρκή δημιουργία νέων ΧΥΤΥ και θα μας κοστίζει οικονομικά, κοινωνικά, υγειονομικά και περιβαλλοντικά.
Η μόνη λύση με αυτό το αποτέλεσμα είναι η φιλοσοφία των μηδενικών αποβλήτων και η εφαρμογή της στη πράξη με τη διαλογή στη πηγή και ολική ανακύκλωση.
Β. ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΗΔΕΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Ορισμός
Φιλοσοφία μηδενικών αποβλήτων (eng. Corfu zerowaste): Σύνολο αρχών και διαδικασιών μέσω των οποίων επιδιώκεται η διατήρηση των φυσικών πόρων, δηλαδή μετά την υπεύθυνη παραγωγή και κατανάλωση, προϊόντα, συσκευασίες και υλικά επαναχρησιμοποιούνται ή ανακτώνται με φυσικό τρόπο. Με αυτόν τον τρόπο, τα απορρίμματα δεν οδηγούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής, εγκαταστάσεις αποτέφρωσης και δεν απορρίπτονται ανεξέλεγκτα στη γη, στο νερό ή στον αέρα με απειλητικό τρόπο για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Η διαχείριση στη βάση της φιλοσοφίας μηδενικών αποβλήτων αφορά δύο άξονες:
α) την πρόληψη της δημιουργίας απορριμμάτων(σε αντίθεση με την ανάγκη διαχείρισής τους αφού έχουν παραχθεί) και
β) την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσή τους (μετά από Διαλογή στην Πηγή με εφαρμογή του συστήματος πόρτα-πόρτα).
Γ. Η Πρόταση
Προτείνεται η υιοθέτηση και εφαρμογή της φιλοσοφίας μηδενικών αποβλήτων στην διαχείριση των απορριμμάτων στην Κέρκυρα ως ο βέλτιστος τρόπος διαχείρισης, που προσδίδει τα προσδοκόμενα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα με όρους μέλλοντος για το σύνολο των κατοίκων της και τους απαλλάσσει από τις κοστοβόρες και ξεπερασμένες πρακτικές διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτών.
Με βάση την προσωρινή για δύο ή τρία χρόνια μεταφορά (μέρους ή ενδεχόμενα του συνόλου) των απορριμμάτων της Κέρκυρας δίδεται ένας ικανός χρόνος ενσωμάτωσης και εφαρμογής της φιλοσοφίας των μηδενικών αποβλήτων στην Κέρκυρα ώστε το 2022 να βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη με ορατά σημαντικά αποτελέσματα για την Κέρκυρα.
Η φιλοσοφία των μηδενικών αποβλήτων συνάδει με τους διακηρυγμένους στόχους των δημοτικών παρατάξεων όλων των Δήμων της Κέρκυρας καθότι όλοι υποστήριξαν την πρόληψη, τη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση.
Με βάση όλα τα παραπάνω προτείνουμε την εφαρμογή των παρακάτω ως μέρος ενός ολοκληρωμένου βιώσιμου σχεδίου διαχείρισης βασισμένο στην φιλοσοφία των μηδενικών απορριμμάτων:
1. Υιοθέτηση της φιλοσοφίας μηδενικών απορριμμάτων από το σύστημα διαχείρισης του Δήμου με σταδιακή αλλά άμεσα προγραμματισμένη απεμπλοκή από τα σύμμεικτα (πράσινος κάδος) και παράλληλη δημιουργία 6 ρευμάτων -6 κλάδων (οργανικά-κομπόστ, πλαστικό , μέταλλο, γυαλί, χαρτί, σύμμεικτα),
2. Άμεση υλοποίηση των εγκεκριμένων από το 2018 προγραμμάτων χρηματοδότησης για ανακύκλωση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων-ψηφισμένων επίσης από το 2018 από το Δημοτικό Συμβούλιο του ενιαίου Δήμου και του Υπουργείου Εσωτερικών (βλ. Παράρτημα). Άμεση διεκδίκηση από τη Περιφέρεια να παραταθούν αυτά που έληξαν την 31-12-2019 και δεν απορροφήθηκε ούτε ένα ευρώ.
3. Έναρξη διαδικασίας χάραξης πολιτικής μηδενικών αποβλήτων από το Δήμο σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών
4. Άμεσα εφαρμογή συστημάτων ιχνηλασιμότητας (“Πληρώνω όσο πετάω”- κάνω ανακύκλωση μου επιστρέφονται χρήματα (κίνητρα και αντικίνητρα).
5. Ενεργή υποστήριξη των Πράσινων Γωνιών του νησιού (προμήθεια σάκων συλλογής, στεγάστρων, ζυγαριάς, μικρής πρέσας, εξασφάλιση της αποκομιδής) για την αύξηση της ανακύκλωσης και τη δραστική μείωση του όγκου των σύμμεικτων απορριμμάτων και μελέτη για μελλοντική δυνατότητα συνεργασίας και αξιοποίησης από το Δήμο.
6. Προτεραιότητα ο διαχωρισμός των οργανικών αποβλήτων ώστε να μειωθεί ο συνολικός όγκος των απορριμμάτων κατά 43-45% με ταυτόχρονη παραγωγή υψηλής ποιότητας λιπάσματος (κομπόστ) με τη δρομολόγηση κατασκευής τουλάχιστον μιας μονάδας κομποστοποίησης
7. Για το συντονισμό όλων των ενεργειών αποφασίζεται η σύσταση αντιπροσωπείας υπό την Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων και Πρόεδρο του ΦΟ.Σ.Δ.Α. κα Μερόπη Υδραίου, (προτείνουμε και των Δημάρχων Βορρά και Νότου εφόσον το επιθυμούν) και Δημοτικών Συμβούλων από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης, που θα επισκεφθεί άμεσα, μέσα σε ένα μήνα, τις Βρυξέλλες, ώστε να ενημερωθεί και να λάβει τη ζητούμενη τεχνογνωσία, και να εξασφαλίσει οικονομικούς πόρους μέσω των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων και να εισηγηθεί τον τρόπο εφαρμογής των διαδικασιών που περιλαμβάνονται στη διαχείριση με βάση τη φιλοσοφία «μηδενικών αποβλήτων». Μετά την επιστροφή θα ακολουθήσει ενημέρωση και συζήτηση στο σύνολο του ΔΣ για επόμενα βήματα.
Πιο αναλυτικά στο παράρτημα που ακολουθεί.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ
Στρατηγικοί στόχοι
Με τη διαχείριση των απορριμμάτων στη βάση της φιλοσοφίας των μηδενικών αποβλήτων επιτυγχάνονται οι παρακάτω στρατηγικοί στόχοι:
1. ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ
Αφορούν κεντρικές πολιτικές επιλογές όπως ενδεικτικά α) η μείωση των πλαστικών προϊόντων βιομηχανικής ή βιοτεχνικής κατασκευής και παντός είδους συσκευασιών σε συνδυασμό με στροφή προς εναλλακτικά βιοαποδομήσιμα ή επαναχρησιμοποιούμενα υλικά, β) η ενσωμάτωση στο εκπαιδευτικό σύστημα περιβαλλοντικής αγωγής και ανακύκλωσης κτλ.
2. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ
Η μη υγειονομική ταφή απορριμμάτων ή η ταφή ενός ελάχιστου υπολείμματος αυτών μικρότερο του 10% όπως προβλέπουν οι οδηγίες 850 και 851/2018 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις αναθεωρήσεις των Περιφερειακών Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ έως 05.07.2020), αποτρέπει σε υπέρτατο βαθμό την επιμόλυνση του εδάφους, του υδροφόρου ορίζοντα και της ατμόσφαιρας με σοβαρές συνέπειες στις καλλιέργειες και τη δημόσια υγεία.
Συγκεκριμένα η επιβάρυνση που έχει δεχτεί το νησί της Κέρκυρας είναι εμφανής από τη ύπαρξη μη λειτουργικών και προσφάτως μη αδειοδοτημένων ΧΥΤΥ, από την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα αλλά και της ατμόσφαιρας πέριξ του Τεμπλονίου, από τις διάσπαρτες χωματερές στο νησί, από την χρονίζουσα εναπόθεση δεκάδων χιλιάδων τόνων χύδην ή «δεματοποιημένων» σκουπιδιών σε Λευκίμμη και Τεμπλόνι, από την άστοχη διαχείριση της λυματολάσπης κατά το βιολογικό καθαρισμό μέρους των στραγγισμάτων και της έλλειψης υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού.
3. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ
Τα απορρίμματα αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες πλουτοπαραγωγικές πηγές παγκοσμίως καθώς μετά τον διαχωρισμό τους και ανάλογα με τη σύσταση και τις τεχνικές επεξεργασίας τους, έχουν τη δυνατότητα να ανακτηθούν και να αξιοποιηθούν ως πρωτογενή υλικά. Η φιλοσοφία μηδενικών αποβλήτων έχει κεντρικό στόχο την ανάκτηση φυσικών πόρων
Η υιοθέτηση μιας πολιτικής μηδενικών αποβλήτων και η δημιουργία ενός ολιστικού συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων επιφέρει σημαντική μείωση στα έξοδα διαχείρισης καθώς και θεαματική μείωση στα ανταποδοτικά τέλη για τους πολίτες.
Ως «τουριστικός προορισμός μηδενικών αποβλήτων», η Κέρκυρα αναμένεται να αποκτήσει μέσω αυτής της ονομασίας προέλευσης (brand name) τεράστια υπεραξία που θα συμβάλει στην οικονομική άνθιση όλου του νησιού και θα αποκαταστήσει γρήγορα την τραυματισμένη της εικόνας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Επιπρόσθετα θα καταφέρει να γίνει πρότυπο παράδειγμα θετικής αλλαγής συμπεριφοράς (lighthouse) και κοιτίδα τεχνογνωσίας και εμπειρίας για άλλες περιοχές.
Επιπρόσθετα, για την εφαρμογή πολιτικών σύμφωνα με τη φιλοσοφία των μηδενικών αποβλήτων αντλούνται οικονομικοί πόροι από ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης μέσω ενεργοποίησης ειδικών χρηματοδοτικών εργαλείων.
Τέλος, οι πολιτικές διαχείρισης με βάση τη φιλοσοφία μηδενικών αποβλήτων είναι αντιστρόφως ανάλογη με τις επιλογές διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων με αποτέλεσμα επιπλέον του θετικού περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση πόρων από α) κοστοβόρες επενδύσεις αποκομιδής, επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής σύμμεικτων απορριμμάτων, β) πρόστιμα μη συμμόρφωσης στις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής, γ) μη καταβολή αυξημένων τελών ταφής σε ΧΥΤΑ από 1/1/2020, κ.ά.
4. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ
Η υιοθέτηση μιας πολιτικής διαχείρισης μηδενικών αποβλήτων σε μια κοινωνία εισάγει σε αυτήν την έννοια της ατομικής κοινωνικής ευθύνης (accountability), συνεπώς επιτυγχάνεται κοινή στόχευση ηγεσίας και πολιτών με συνέπεια την καλύτερη, επικοινωνία, κατανόηση και την ευημερία της Δημοκρατίας.
Η μείωση των αποβλήτων επιφέρει μείωση του κόστους και βιωσιμότητα που συνεπάγεται ταχύτερη πρόοδο και περισσότερο καινοτόμα βήματα προς την κοινωνική ευημερία. Αντίθετα οι χώροι υγειονομικής ταφής παρατηρούνται δυσανάλογα σε περιοχές με χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση και ασθενή αντίσταση από την τοπική κοινότητα, ενώ πορίσματα έδειξαν αυξημένη επικινδυνότητα για τη δημόσια υγεία (π.χ. γενετικές ανωμαλίες, καρκίνος πνεύμονα, κ.ά.).
Οι επιπτώσεις από τα σκουπίδια στους δρόμους προκάλεσαν πολλαπλές κοινωνικές διαμαρτυρίες και έγιναν η αιτία της ανάπτυξης των Πράσινων Γωνιών. Για αυτή την πρωτοβουλία της «Κοινωνίας των Πολιτών»ηΚέρκυρα, σήμερα, αισθάνεται υπερήφανη έχοντας ήδη εισπράξει διεθνώς εγκωμιαστικά σχόλια.
Δυνητικές πολιτικές «μηδενικών αποβλήτων» για την Κέρκυρα
Α. Με άμεση εφαρμογή
1. Ενημέρωση των δημοτών για την φιλοσοφία «μηδενικών αποβλήτων» και τους τρόπους εφαρμογής της. Στήριξη των Πράσινων Γωνιών με αναγνώριση του έργου τους ως σημαντικός πυλώνας της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
2. Ο διαχωρισμός των οργανικών αποβλήτων ώστε να μειωθεί ο συνολικός όγκος των απορριμμάτων κατά 43-45% με ταυτόχρονη παραγωγή υψηλής ποιότητας λιπάσματος (κομπόστ) με τη δρομολόγηση κατασκευής τουλάχιστον μιας μονάδας κομποστοποίησης.
3. Έναρξη διαδικασίας σχεδίασης ενός λειτουργικού τοπικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων με στόχο τα μηδενικά απόβλητα.
Β. Βάσει μακροπρόθεσμου σχεδιασμού
1. Εκπαίδευση
Οργάνωση και συστηματοποίηση εκπαιδευτικού υλικού και προγραμμάτων για μαθητές, νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Εκπαίδευση και οργάνωση υπαλληλικού προσωπικού, τοπικών συμβουλίων και εθελοντών.
Εκπαίδευση μαθητών, οικογενειών, ομάδων, εργαζομένων με συντονισμένες επισκέψεις σε σχολεία,κέντρα δια βίου μάθησης, νοικοκυριά, φορείς, επιχειρήσεις και κοινότητες.
2. Πρόληψη
Στρατηγικές μείωσης πλαστικού στη δημόσια διοίκηση, στην τοπική παραγωγή και ενθάρρυνση και επιβράβευση ελαχιστοποίησης ή στροφής προς ανακυκλούμενα υλικά συσκευασιών στις τοπικές επιχειρήσεις, θέσπιση κινήτρων και αντικινήτρων για πολίτες και επιχειρήσεις.
Ενημέρωση στις πύλες εισόδου (λιμάνι, αεροδρόμιο, ΚΤΕΛ) για τους τουρίστες ότι εισέρχονται σε περιοχή φιλοσοφίας «μηδενικών αποβλήτων» με συγκεκριμένη διαχείριση των απορριμμάτων.
3. Επανάχρηση
Στρατηγικές επανάχρησης πετρελαιοειδών, νερού, ξυλείας, ελαίων, άνθρακα, κ.ά.
Επιδιόρθωση και προώθηση ειδών ρουχισμού, οικιακού, επαγγελματικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (σύνδεση με άξονα κοινωνικής αλληλεγγύης)
Συλλογή μη επισκευάσιμων ειδών και προώθηση σε εταιρείες ασφαλούς διαχείρισης.
4. Διαλογή στην Πηγή με εφαρμογή του σύστηματος πόρτα-πόρτα
Προϋπόθεση της διαχείρισης με τη φιλοσοφία «μηδενικών αποβλήτων» είναι η Διαλογή στην Πηγή με εφαρμογή του συστήματος πόρτα-πόρτα δηλαδή η προ-διαλογή ανακυκλώσιμων υλικών στα σημεία παραγωγής τους από τους ίδιους τους παραγωγούς.
Ενδεικτικά βήματα είναι:
α) Η δημιουργία ρευμάτων κατά κατηγορία αστικών στερεών αποβλήτων [πλαστικό, χαρτί, μέταλλο, γυαλί, οργανικά (ή βιοαπόβλητα), σύμμεικτα].
β) Η ανάπτυξη δίκτυου πράσινων σημείων με κάδους για όλα τα ρεύματα. Ειδικότερα, για την Παλιά Πόλη της Κέρκυρας συστήνεται η χρήση κινητών κάδων για όλα τα ρεύματα με προγραμματισμένη αποκομιδή ανά περιοχή. Σταθερά πράσινα σημεία σε περιαστικές περιοχές και κοινότητες.
γ) Υποστήριξη υφιστάμενων πράσινων γωνιών.
δ) Ανάπτυξη σε μεγάλες ζώνες ειδικών ρευμάτων αποβλήτων για ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές συσκευές, ρούχα/υποδήματα, μπαταρίες, λαμπτήρες, φάρμακα, οικιακών ελαίων και χημικά υλικά. Μονάδα συλλογής και επεξεργασίας απόβλητων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (μπάζα).
5. Λιπασματοποίηση (κομποστοποίηση)
Στηρίζεται στον διαχωρισμό των οργανικών αποβλήτων (βιοαποβλήτων) με ανάπτυξη του καφέ κάδου ή ειδικών containers καιδιακρίνεται σε οικιακή, συνοικιακή και κεντρική μονάδα κομποστοποίησης (ΜΕΒΑ).
Ειδικά για την Κέρκυρα υπάρχει επιτακτική ανάγκη χωροθέτησης τριών (3) τουλάχιστον μονάδων κομποστοποίησης (Βορράς, Μέση, Νότος).
Παραγωγή υψηλής ποιότητας λιπάσματος (κομπόστ) με ανταποδοτικά οφέλη για το Δήμο, τον πολίτη και τον καλλιεργητή.
6. Ανακύκλωση-Ανάκτηση
Υιοθετήση πρακτικών που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της τοπικής διαχείρισης απορριμμάτων και συντελούν στην μείωση των όγκων των απορριμμάτων που καταλήγουν σε χώρους ταφής και στην εξοικονόμηση ενέργειας και πρώτων υλών. Μετά από μελέτη βέλτιστων πρακτικών σε μέρη της Ευρώπης (π.χ. Λουμπλιάνα, Τρεβίζο, Σαρδινία)
Εξασφάλιση ανταποδοτικών οικονομικών πόρων υπέρ των δημοτών.
7. Ποσοτικοί στόχοι μείωσης του υπολείμματος έως 10% του συνολικού παραγόμενου όγκου
Οι παραπάνω δράσεις και στρατηγικές μειώνουν δραστικά το εναπομείναν άχρηστο υπόλειμμα το οποίο θα οδηγείται για ταφή σε ΧΥΤΥ σε επίπεδα μικρότερα του 10% (Οδηγίες ΕΕ 850& 851/2018)
Παράλληλα, συστήνεται η λειτουργία δύο Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών(Κ.Δ.Α.Υ.) με ενσωματωμένες γραμμές για υποδοχή και διαλογή του όποιου σύμμεικτου παραγόμενου αποβλήτου και παραπλήσια δημιουργία αντίστοιχων μικρών Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολείμματος (ΧΥΤΥ).
Προγράμματα μέσω Περιφέρειας Ιονίων Νήσων
1. Ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων προϋπολογισμού 925.476,48€, Απόφαση ένταξης ΑΔΑ: 9Ο1Υ7ΛΕ-Σ93, Αποδοχή χρηματοδότησης ΑΔΑ: 6ΒΡΙΩΕΑ-ΗΝ0, (συνημμένα 1α,β)
Επιμέρους προϋπολογισμοί προμήθειας κάδων: 521.236,48€ και απορριμματοφόρων 404.240€.
Η πράξηπροέβλεπε την προμήθεια 1.800 κάδων οικιακής κομποστοποίησης, 1.000 καφέ κάδων των 660 λίτρων, 3.800 κάδων των 10 λίτρων για συλλογή βιοαποβλήτων κουζίνας (με σακούλες για 1 έτος), 1 απορριμματοφόρο περιστρεφόμενου τυμπάνου 8 m3 και 2 απορριμματοφόρα περιστρεφόμενου τυμπάνου 12 m3.
Η προθεσμία έληξε στις 31.12.2019 και πρέπει να υπάρξει κατεπείγον αίτημα του Δήμου (ενδεχόμενα και των υπόλοιπων Δήμων) προς την Π.Ι.Ν ώστε να δοθεί η δυνατότητα παράτασής της.
2. Κατασκευή πράσινου σημείου προϋπολογισμού 1.162.506,20€ Απόφαση ένταξης ΑΔΑ: 7ΔΨΥ7ΛΕ-6Φ0, Αποδοχή χρηματοδότησης ΑΔΑ: ΩΖ8ΖΩΕΑ-6ΜΖ (βλ. συνημμένα 2α, β)
Η πράξη αφορά στην κατασκευή ενός Μεγάλου Πράσινου Σημείου στην κεντρική Κέρκυρα και ειδικότερα σε δημοτικό οικόπεδο στη θέση «Καμόνας – Μπάρτσα- Αθέη» Κοινοπιαστών Δ.Ε. Αχιλλείων. Οι εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός του Πράσινου Σημείου είναι σύμφωνες με τις προδιαγραφές που θέτει η ΚΥΑ αριθ. οικ.18485 "Καθορισμός των κατηγοριών και των προδιαγραφών των Πράσινων Σημείων (ΠΣ) κλπ. (ΦΕΚ 1412β/26-4-2017) και περιλαμβάνουν εργασίες περίφραξης, διαμόρφωση χώρου στεγασμένου και κατάλληλα διαμορφωμένου για την τοποθέτηση container και παλετοκιβωτίων, προκειμένου να μπορεί να γίνει πλήρης διαχωρισμός υλικών για την εναπόθεση, κατασκευή φυλακίου γραφεία του προσωπικού, κλπ. Ο σχεδιασμός προβλέπει όλες τις υποδομές ΑΜΕΑ που απαιτούνται. Θα υλοποιηθεί με τα εξής δύο (2) υποέργα: 1. Κατασκευή Πράσινου Σημείου (κεντρικής Κέρκυρας) προϋπολογισμού 992.000,00 €. 2. Προμήθεια εξοπλισμού Πράσινου Σημείου (κεντρικής Κέρκυρας) προϋπολογισμού 170.506,20€.
Η πράξη έχει ημερομηνία λήξης στις 30.06.2020.
3. Ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμου χαρτιού(εκτός συσκευασιών) προϋπολογισμού713.000€ με ημερομηνία ένταξης την 25.07.2018.Aπόφαση ένταξης ΑΔΑ: 6ΕΜΑ7ΛΕ-7ΚΥ,Αποδοχή χρηματοδότησης 6756ΩΕΑ-Γ0Θ βλ. συνημμένα 3α, β
Υποέργο 1: Προμήθεια κάδων χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμου χαρτιού (εκτός συσκευασιών), προϋπολογισμού 310.000,00 €. 500 κίτρινων κάδων 1.100 λίτρων, 1.000 κίτρινων κάδων των 600 λίτρων
Υποέργο 2: Προμήθεια απορριμματοφόρων χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμου χαρτιού, προϋπολογισμού 403.000,00 €. 1 απορριμματοφόρο τύπου πρέσας 20 m3, 1 απορριμματοφόρο τύπου πρέσας 16 m3, 1 μικρό ανοικτό φορτηγό ανακύκλωσης.
Η πράξη έχει ημερομηνία λήξης στις 30.06.2020.
Ειδικό Πρόγραμμα Ενίσχυσης Δήμων Υπουργείου Εσωτερικών 4748/20.02.2018 - ΦΕΚ612
«ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ ΙΙ» για προμήθεια μηχανημάτων έργου αποκομιδής απορριμμάτωνπροϋπολογισμού 399.999,20€(βλ. συνημμένο 4α, β, γ)
Αποδοχή επιχορήγησης ΑΔΑ: 6Π59ΩΕΑ-X6Θ
Απόφαση Ένταξης πράξης ΑΔΑ: 94ΤΞ46ΜΓ2Α-ΠΦΛ /17.01.2020
Τεχνικό Δελτίο στο ΚΗΜΔΗΣ18REQ003938719
Η δαπάνη εγκρίθηκε στις 17.01.2020.