Συστάθηκε ομάδα έργου για την αποκατάσταση του μεταλλείου της Κίρκης

αποκατάστασης των ανενεργών μεταλλείων της Κίρκης στο Δήμο Αλεξανδρούπολης προχώρησαν με απόφασή τους, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Σωκράτης Φάμελλος. Την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας που διαπιστώθηκε στο έδαφος και στα επιφανειακά ύδατα του δημοσίου ανενεργού μεταλλείου, που αποτελεί εδώ και δεκαετίες μία μεγάλη ανοικτή πληγή για την περιοχή, είχε αποφασίσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διαθέτοντας μάλιστα το κονδύλι των 5 εκατομμυρίων ευρώ για τον σκοπό αυτό, από  το χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη».

Η ομάδα έργου αποτελείται από τους: Λαμπρινή Ρίζου, Αν. Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Χωροταξικής & Περιβαλλοντικής Πολιτικής ως τακτικό μέλος, με αναπληρωτή τον κο Αναστάσιο Παπαγιαννάκη, Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης ως εκπροσώπους της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης. Δρ Αλέξανδρο Λιακόπουλο, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτρια την κα Σοφία Τασιού ως εκπροσώπους της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών.
Πουλή Σταυρούλα, Προϊσταμένη του ΣΥΓΑΠΕΖ/ΕΓΣΕΕ με αναπληρωτή τον Δημήτριο Μπούζα υπάλληλο του ΣΥΓΑΠΕΖ ως εκπροσώπους του ΥΠΕΝ.
Λιόγκα Βασίλειο, μηχανολόγος μηχανικός, ως τακτικό μέλος, στέλεχος της ΜΟΔ ΑΕ,
αποσπασμένος στο Γραφείο Αν. Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως
εκπρόσωπος του Γραφείου Αν. Υπουργού.
Η ομάδα έργου θα δίνει κατευθύνσεις και θα διευκολύνει το έργο των υπηρεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης σχετικά με την προώθηση των ενεργειών για το συντονισμό δράσεων περιβαλλοντικής αποκατάστασης στο δημόσιο ανενεργό μεταλλείο Κίρκης. Ειδικότερα η ομάδα θα παρακολουθεί τα στάδια υλοποίησης, θα τηρεί το χρονοδιάγραμμά της και θα επιλαμβάνεται κάθε θέματος σχετικού με την υλοποίησή της ενημερώνοντας σχετικά τον Ειδικό Γραμματέα Σώματος Επιθεωρητών & Ελεγκτών ΥΠΕΝ, κο Δημήτριο Δερματά. Η Επιτροπή δεν είναι αμειβόμενη και συνεδριάζει κατά τις ώρες του ωραρίου δημοσίων υπηρεσιών.

Το έργο

Η αποκατάσταση των λατομείων ήταν για πολλά χρόνια αίτημα της περιοχής, καθώς πλήθαιναν οι αποδείξεις για τη σοβαρότητα της ρύπανσης που είχε συντελεστεί. Τις σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη μη αποκατάσταση των χώρων του μεταλλείου είχαν διαπιστώσει και οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, με αυτοψίες που διενήργησαν το 2016. Από την έκθεσή τους προκύπτει «ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό περιβαλλοντικό ζήτημα που παραμένει άλυτο επί δέκα και πλέον χρόνια, με βασικότερη αιτία το υψηλό κόστος αποκατάστασης, παρά τον επείγοντα χαρακτήρα, ο οποίος έχει διαπιστωθεί και τεκμηριωθεί».
Την υπόθεση ανέλαβε τελικά το Συντονιστικό Γραφείο Αποκατάστασης Περιβαλλοντικής Ζημιάς του ΥΠΕΝ, το οποίο θα επικαιροποιήσει τις μελέτες (που είχαν συνταχθεί από το ΙΓΜΕ το 2009 αλλά παρέμεναν στα συρτάρια) και στη συνέχεια θα αναθέσει τις εργασίες αποκατάστασης των λεκανών απόθεσης, τη διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων που παραμένουν εκεί, των ρυπασμένων ιζημάτων κ.λπ. Μάλιστα, θα εξεταστεί η πιθανότητα να εκτραπεί ένα ρέμα που διέρχεται από την περιοχή, ενώ θα δημιουργηθεί δίκτυο παρακολούθησης επιφανειακών και υπογείων υδάτων.

Η δράση αποκατάστασης περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:
-Επικαιροποίηση των μελετών με ταυτόχρονο έλεγχο, εντοπισμό και καταγραφή της ρύπανσης των εδαφών, ιζημάτων ρέματος, υπόγειων και επιφανειακών υδάτων και κατά δεύτερον των σωρών των αποβλήτων.
-Αποκατάσταση των λεκανών απόθεσης τελμάτων.
-Διαμόρφωση ελεγχόμενου χώρου απόθεσης.
-Διαχείριση των σωρών των εξορυκτικών αποβλήτων.
-Διαχείριση των διαφυγών των τελμάτων και των ρυπασμένων ιζημάτων στα τμήματα των ρεμάτων Κιρκάλων και Ειρήνη.
-Μερική εκτροπή της κοίτης του ρέματος Κιρκάλων (εφόσον απαιτηθεί σύμφωνα με την επικαιροποίηση των μελετών).
-Αποκατάσταση της περιοχής στο μεταλλείο Αγίου Φιλίππου.
Τέλος όπως αναφέρεται στην ΚΥΑ, «η δράση και τα μέτρα αποκατάστασης για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής ζημίας στο δημόσιο ανενεργό μεταλλείο Κίρκης, εστιάζουν σε δράσεις με στόχο την εξυγίανση και αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου του εργοστασίου εμπλουτισμού από επικίνδυνα απόβλητα, δεν αφορούν σε οικοδομικές ή συναφείς εργασίες, δεν θέτουν σε κίνδυνο όμορες κτιριακές εγκαταστάσεις ή άλλες υποδομές, δεν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του Ν. 3028/2002, ούτε επηρεάζουν το ιστορικό ή μνημειακό απόθεμα της περιοχής».

Η ιστορία

Τα λατομεία της Κίρκης έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ιστορία. Σύμφωνα με τον ερευνητή Κυριάκο Ιωσηφίδη (αναφορά του στο περιοδικό «Τεχνολογία» του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς), η μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή ξεκινά ήδη από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Στις αρχές του 20ού αιώνα ένα τμήμα του παραχωρήθηκε με φιρμάνι στον Αδόλφο Βηξ, γενικό πρόξενο της Αυστροουγγαρίας στην Καβάλα και στον Ελληνα από την Ξάνθη Πέτρο Μυστακόπουλο. Όπως αναφέρει σε αφιέρωμά της η «Καθημερινή», παρά τις μεγάλες δαπάνες που έκαναν για την ανάπτυξη του λατομείου, εκείνο δεν απέδωσε. Μετά την ενσωμάτωση της Θράκης στο ελληνικό κράτος, ο χώρος κηρύχθηκε κρατικός, όμως με τη Συνθήκη της Λωζάννης αναγνωρίστηκαν δικαιώματα και στους δύο ιδιώτες κατόχους. Το κρατικό κομμάτι μισθώθηκε από τον λόρδο Κρόνσφιλδ (ο οποίος χαρτογράφησε τον χώρο και άνοιξε τα πρώτα ορύγματα) για δέκα χρόνια, όμως το 1938 η εταιρεία πτώχευσε. Το 1939 μια ελληνοβουλγαρική εταιρεία, στηριζόμενη στους βουλγαρικούς νόμους που ίσχυσαν στην υπό κατοχή Θράκη, ενοποίησε τα δύο τμήματα του λατομείου και κατασκεύασε μεγάλες εγκαταστάσεις, μέρος των οποίων διατηρείται και σήμερα.
Μετά την απελευθέρωση το λατομείο πέρασε στον έλεγχο του Δημοσίου, που το υπενοικίασε σε διάφορούς ιδιώτες. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 μεγάλο μέρος των στοών κατέρρευσε ύστερα από μια ισχυρή βροχόπτωση. Μέρος των λατομείων χρησιμοποιήθηκε για μερικά χρόνια ακόμα – τελικά όλη η εγκατάσταση στην Κίρκη παραδόθηκε στο Δημόσιο το 2004, αφού η εταιρεία που το χρησιμοποιούσε κηρύχθηκε έκπτωτη λόγω της περιβαλλοντικής ζημιάς που είχε προκαλέσει.
 
Πηγή: Η Γνώμη