Χιλιάδες πολίτες στο Βόλο φώναξαν «Όχι στην καύση σκουπιδιών» (photos & videos)

Σύμφωνα με το e-thessalia.gr περισσότεροι από 5000 πολίτες διαδήλωσαν το Σάββατο στο Βόλο κατά της καύσης σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ και κατά της δημιουργίας εργοστασίου παραγωγής σκουπιδιών για καύση στις βιομηχανίες από την δημοτική αρχή Βόλου. Οικογένειες με τα παιδιά τους και χιλιάδες άνθρωποι κατέκλυσαν τους δρόμους του Βόλου με συνθήματα κατά της καύσης, της ΑΓΕΤ, του Α. Μπέου και του υπουργού περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλου.

«Φαμελλε και Μπεο, ακούστε το καλά η καύση σκουπιδιών θα μείνει στα χαρτιά», «αυτοί μιλάνε για κέρδη και ζημιές, εμείς για ανθρώπινες ζωές», «ούτε στον Βόλο, ούτε πουθενά, η καύση σκουπιδιών θα μείνει στα χαρτιά», «δεν είμαστε τσιφλίκι των πολυεθνικών, όχι στην καύση των σκουπιδιών», ήταν μερικά από τα συνθήματα που ακούστηκαν.

Το χρονικό 

Σύμφωνα με σημοσίευμα του esfyn.gr  (Μάιος 2018), όλα ξεκίνησαν το 2013, όταν η ΑΓΕΤ ζήτησε άδεια για να καίει σκουπίδια (RDF, δηλαδή υλικά στα οποία περιλαμβάνονται χαρτί, γυαλί και πλαστικό) ως καύσιμο, προκειμένου να παράγει τσιμέντο, καταθέτοντας μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Ακολούθησε θετική γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας επί της μελέτης, αλλά κομβικό σημείο υπήρξε η Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ) από το υπουργείο Περιβάλλοντος το 2014, που έδινε το δικαίωμα στην ΑΓΕΤ για καύση 100.000 τόνων RDF και 100.000 τόνων άλλων «εναλλακτικών» υλικών.

Το 2015 πραγματοποιήθηκε καύση 7.000 τόνων RDF από την ΑΓΕΤ, ενώ με την τελευταία τροποποίηση της ΑΕΠΟ, που αφορά τον τρόπο μεταφοράς του RDF -όχι μόνο με φορτηγά αλλά και με πλοία- και εγκρίθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Φεβρουάριο του 2017, άνοιξε ο δρόμος για την καύση των συνολικά 200.000 τόνων σκουπιδιών. 

Αν και το RDF κατηγοριοποιείται στα «εναλλακτικά καύσιμα», ο όρος είναι άκρως παραπλανητικός, καθώς η ΑΓΕΤ θα μπορεί να καίει ετησίως, μεταξύ άλλων, λάσπες απομελάνωσης από την επεξεργασία χαρτιού, λυματολάσπη από αστικά κέντρα και βιομηχανίες, καύσιμα απόβλητα προερχόμενα από απορρίμματα και από τη μηχανική επεξεργασία αποβλήτων, που αποτελούν ιδιαιτέρως επικίνδυνα υλικά.

Συν τοις άλλοις, ο Δήμος Βόλου προχώρησε σε μια «υπόγεια» συμφωνία με την ΑΓΕΤ, προκειμένου να της παραδίδει τα σκουπίδια του προς καύση στις εγκαταστάσεις της. Ετσι, τα 41 εκατομμύρια ευρώ που προορίζονταν από το Ταμείο Συνοχής για μονάδα επεξεργασίας και ανακύκλωσης, θα δοθούν για μονάδα παραγωγής SRF στον ΧΥΤΑ του Βόλου με προδιαγραφές μόνο για τσιμεντοβιομηχανίες, δηλαδή με «φωτογραφημένο» αποδέκτη την ΑΓΕΤ.

Πέραν του ότι κάτι τέτοιο αποτελεί διαστρέβλωση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, πέραν του ότι η καύση σκουπιδιών είναι όχι μόνο επικίνδυνη, αλλά κοστίζει και περισσότερο, αυτή η απόφαση του δήμου ενέχει τον κίνδυνο να κατακλυστεί ο Βόλος με απόβλητα από την Ελλάδα και το εξωτερικό για να μετατραπούν σε στερεά καύσιμα, με προδιαγραφές μόνο για την τσιμεντοβιομηχανία της Lafarge.

Η αποκάλυψη και η υποκρισία του δήμου

Η «κάτω από το τραπέζι» συμφωνία του Δήμου Βόλου με την ΑΓΕΤ αποκαλύφθηκε όταν ο δήμος πραγματοποίησε ημερίδα στις 20/3 για την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής SRF στον ΧΥΤΑ Βόλου, όπου ο εισηγητής ήταν ήδη από το 2014 μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΑΓΕΤ.

Κατά τα λοιπά, ο Δήμος Βόλου κρατά μια υποκριτικά διττή στάση - από τη μια τάσσεται κατά της καύσης σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ και από την άλλη δρομολογεί ακάθεκτος την κατασκευή της μονάδας παραγωγής SRF για την ΑΓΕΤ! 

Τόσο το RDF όσο και το SRF είναι αποξηραμένα και χλωριωμένα απορρίμματα, αποτελούμενα από πλαστικό, συσκευασίες τετραπάκ, τυπωμένα χαρτιά κ.ά., ενώ διαφέρουν μόνο στο ότι το SRF περιέχει και οργανικά απορρίμματα. Κατά την καύση τους εκλύονται στον αέρα διοξίνες, φουράνια κι άλλα εξαιρετικά επικίνδυνα μικροσωματίδια ρύπων, καθώς και τέφρες επιβαρυμένες με επικίνδυνα βαρέα μέταλλα (υδράργυρο, θάλλιο κ.ά.). 

Αυτό συμβαίνει ακόμη και στις πλέον τεχνολογικά προηγμένες μονάδες καύσης για παραγωγή θερμικής ενέργειας, πόσο μάλλον στους παρωχημένους κλιβάνους της Lafarge-ΑΓΕΤ.

Εκτός των άλλων, το RDF περιέχει και πλαστικό που, για να μην εκπέμψει διοξίνες, θα πρέπει να περνά από συγκεκριμένη διαδικασία που έχει σχέση με τον χρόνο τον οποίο το υλικό αυτό περνάει από τους φούρνους τσιμέντου. Η ΑΓΕΤ δεν έχει αυτές τις προϋποθέσεις ώστε το υλικό να καίγεται αβλαβώς.

Κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία

Οι διοξίνες και τα φουράνια αποτελούν ουσίες καρκινογόνες. Αφενός εισπνέονται και αφετέρου επικάθονται στο φυσικό περιβάλλον και εισχωρούν στον υδροφόρο ορίζοντα. Οι διοξίνες εισέρχονται σε όλους τους ζώντες οργανισμούς και μέσω της τροφικής αλυσίδας επικάθονται στο λίπος.

Χρειάζονται 30 χρόνια για να αποικοδομηθούν και δεν υπάρχουν ασφαλή κατώτατα όρια. Ακόμη και οι μικρότερες ποσότητες συσσωρεύονται αθροιστικά στον οργανισμό, προκαλούν καρκίνο, σοβαρά αυτοάνοσα νοσήματα και βλάβες στους ορμονικούς αδένες.

Οπως γίνεται αντιληπτό, η καύση σκουπιδιών σε κλιβάνους παλαιάς τεχνολογίας, μαζί με την καύση πετ κοκ, που είναι παραπροϊόν του πετρελαίου, κάτι που ήδη πραγματοποιεί η ΑΓΕΤ, αποτελεί περιβαλλοντική βόμβα δίπλα στα πρώτα σπίτια του Βόλου στη Νέα Δημητριάδα και στην Αγριά, αλλά και για ολόκληρη την πόλη του Βόλου που από τον Ιούνιο του 2017 μυρίζει καμένο πλαστικό τα πρωινά.

Γιατί, όμως, η ΑΓΕΤ άρχισε να καίει σκουπίδια και πλαστικά; Βασικός της στόχος είναι η αύξηση των κερδών των μετόχων της ιδιοκτήτριας εταιρείας Lafarge-Holcim, αφού τα σκουπίδια μετατρέπονται σε φτηνό καύσιμο. Επιπλέον, επειδή βρήκε πρόθυμο συνεργάτη-προμηθευτή τον Δήμο Βόλου, που έτσι οραματίζεται να λύσει το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών του. 

Προκειμένου η ΑΓΕΤ να εξοικονομήσει πόρους δεν αξιοποιεί το φυσικό αέριο με το οποίο είναι συνδεδεμένη, το πλέον οικολογικό ορυκτό καύσιμο, με αποτέλεσμα ο Βόλος να έχει αρχίσει να υφίσταται τις συνέπειες της αλόγιστης καύσης άκρως επικίνδυνων υλικών.

Συγκλονιστικά στοιχεία

Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει ασφαλής τεχνολογία καύσης σκουπιδιών, ούτε στην Ελλάδα ούτε στο εξωτερικό. Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η AΓΕΤ, αλλά και καμιά ελληνική τσιμεντοβιομηχανία, δεν μπορεί να κάψει πλαστικά χωρίς να παραχθούν διοξίνες, αφού δεν διαθέτει την κατάλληλη τεχνολογία.

Επίσης, η ΑΓΕΤ δεν διαθέτει καν συστήματα διαρκούς παρακολούθησης των ρύπων που παράγονται στις εστίες καύσης και, συνεπώς, αδυνατεί να αυτοδιορθώνει τις ατέλειες καύσης. Επιπλέον, η τοξική στάχτη που παράγεται εν μέρει ενσωματώνεται στο τσιμέντο, μετατρέποντάς το σε τοξικό.

Ανάλογα είναι τα συμπεράσματα και της διεθνούς εμπειρίας, όπως εξήγησε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, Πολ Κονέτ (Paul Connett), όταν βρέθηκε στον Βόλο. Στοιχεία 22 μελετών διεθνώς, που εκπονήθηκαν μεταξύ 1989-2017, παρέθεσε ο διοικητής του Νοσοκομείου, Ματθαίος Δραμητινός.

Σύμφωνα με τις μελέτες, που αφορούν βιομηχανίες που χρησιμοποιούν ως καύσιμο σκουπίδια, στις γύρω περιοχές παρατηρείται μεγαλύτερη θνησιμότητα τόσο στους εργαζόμενους όσο και στους κατοίκους.

Ενημέρωση - παρωδία

Μπροστά στην αναταραχή που έχει προκληθεί στην κοινωνία του Βόλου, η ΑΓΕΤ αποφάσισε να προχωρήσει στην πραγματοποίηση συνάντησης ενημέρωσης στις εγκαταστάσεις της στις 30 Μαρτίου, που, τελικά, αποδείχθηκε παρωδία: Αφενός αποκλείστηκαν από αυτήν οι δημοσιογράφοι, οι βουλευτές του νομού και τα κινήματα, καθώς, σύμφωνα με τον εκπρόσωπό της, μία ιδιωτική εταιρεία καλεί όποιον θέλει, πετώντας στην πράξη στα... σκουπίδια το δικαίωμα της πρόσβασης του κοινού στην περιβαλλοντική πληροφόρηση.

Αφετέρου, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας αρνήθηκαν να παραστούν, ενώ οι πρόεδροι του ΤΕΕ Μαγνησίας και του Ιατρικού Συλλόγου Βόλου, καθώς και μέλος του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Βόλου αποχώρησαν από αυτήν, με το αιτιολογικό ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις σωστής ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας λόγω της απουσίας των ΜΜΕ.